Tóm tắt kiến thức Sinh học 12 ôn thi THPT Quốc gia năm 2021

Bộ 500 câu trắc nghiệm Sinh học 12 năm 2021 (có đáp án)

Bài giảng: Bài 1: Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN - Cô Kim Tuyến (Giáo viên VietJack)

Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức môn Sinh học lớp 12 để chuẩn bị cho kì thi THPT Quốc gia năm 2021, VietJack biên soạn hệ thống Kiến thức trọng tâm Sinh học 12 theo bài học đầy đủ, chi tiết nội dung lý thuyết, câu hỏi trắc nghiệm và giải các bài tập trong sgk Sinh học 12.

Kiến thức trọng tâm Sinh học 12 Bài 1: Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN

A. Lý thuyết bài học

I. GEN

1. Khái niệm

- Gen là một đoạn của phân tử ADN mang thông tin mã hoá cho một chuỗi pôlitpeptit hay phân tử ARN.

Bài 1: Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN

2. Cấu trúc chung của gen cấu trúc

Vùng điều hoà	Vùng mã hoá	Vùng kết thúc
- Nằm ở đầu 3’ của mạch mã gốc - Có trình tự Nucleotit đặc biệt giúp ARN pôlimeraza có thể hận biết và liên kết để khởi động quá trình phiên mã, đồng thời là trình tự điều hoà.	- Nằm ở giữa gen - Mang thông tin mã hoá các axit amin - Vùng mã hoá ở gen của sinh vật nhân sơ là vùng mã hoá liên tục (gen không phân mảnh), ở sinh vật nhân thực có vùng mã hoá không liên tục, xen kẽ các đoạn mã hoá axit min với các đoạn không mã hoá axit amin (gen phân mảnh)	- Nằm ở đầu 5’ của mạch mã gốc - Mang tín hiệu kết thúc phiên mã.

II. MÃ DI TRUYỀN

III. QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN

1. Vị trí

Trong nhân tế bào, ở kì trung gian.

2. Thành phần tham gia

- ADN mạch khuôn

- Nguyên liệu môi trường: 4 loại nuclêôtit A, T, G, X.

- Enzyme

Bài 1: Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN

- Năng lượng ATP

3. Nguyên tắc

- Nguyên tắc bán bảo tồn

- Nguyên tắc bổ sung

- Nguyên tắc khuôn mẫu

4. Diễn biến

Bài 1: Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN

Bước 1: Tháo xoắn phân tử ADN

– Nhờ các Enzim tháo xoắn 2 mạch đơn của ADN tách dần. (Chạc chữ Y)

Bước 2: Tổng hợp các mạch ADN mới

– Enzim ADN-polimeraza sử dụng một mạch làm khuôn mẫu (nguyên tắc khuôn mẫu) tổng hợp nên mạch mới theo nguyên tắc bổ sung.

– Trên mạch khuôn 3’-5’ mạch bổ sung tổng hợp liên tục, trên mạch khuôn 5’-3’ mạch bổ sung tổng hợp ngắt quãng (đoạn Okazaki), sau nói lại nhờ Enzim nối.

Bước 3: Hai phân tử ADN con được tạo thành

– Giống nhau, giống ADN mẹ.

– Mỗi ADN con đều có một mạch mới được tổng hợp từ nguyên liệu của môi trường, mạch còn lại là của ADN mẹ (nguyên tắc bán bảo tồn)

⇒ Kết luận

Quá trình nhân đôi ADN dựa trên 2 nguyên tắc là nguyên tắc bổ sung và nguyên tắc bán bảo tồn đảm bảo từ 1 ADN ban đầu sau 1 lần nhân đôi tạo ra 2 ADN con giống hệt nhau và giống hệt ADN mẹ.

B. Câu hỏi trắc nghiệm

A/ BÀI TẬP LÝ THUYẾT VỀ GEN VÀ MÃ DI TRUYỀN

Câu 1: Một đoạn của phân tử ADN mang thông tin mã hoá cho một chuỗi pôlipeptit hay một phân tử ARN được gọi là:

Anticodon.
Gen.
Mã di truyền.
Codon.

Đáp án:

Một đoạn của phân tử ADN mang thông tin mã hoá cho một chuỗi pôlipeptit hay một phân tử ARN được gọi là gen.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 2: Gen là một đoạn của phân tử ADN

mang thông tin mã hoá chuỗi polipeptit hay phân tử ARN.
mang thông tin di truyền của các loài.
mang thông tin cấu trúc của phân tử prôtêin.
chứa các bộ 3 mã hoá các axit amin.

Đáp án:

Một đoạn của phân tử ADN mang thông tin mã hoá cho một chuỗi pôlipeptit hay một phân tử ARN được gọi là gen.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 3: Gen là một đoạn ADN mang thông tin di truyền mã hóa cho một sản phẩm xác định là

Một phân tử protein
Một phân tử mARN
Một chuỗi polipeptit hay một phân tử ARN
Một phân tử protein hay 1 phân tử ARN

Đáp án:

Gen là một đoạn ADN mang thông tin di truyền mã hóa cho một sản phẩm xác định là một chuỗi polipeptit hay một phân tử ARN.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 4: Trong các loại nuclêôtit tham gia cấu tạo nên ADN không có loại nào:

Guanin(G).
Uraxin(U).
Ađênin(A).
Timin(T).

Đáp án:

Các loại nucleotit tham gia cấu tạo nên ADN là A, T, G, X.

U là đơn phân cấu tạo nên ARN không phải đơn phân cấu tạo nên phân tử ADN.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 5: ADN không được cấu tạo từ các loại nuclêôtit nào:

A, T, G, X.
G, X
A, U, G, X.
A, T

Đáp án:

Các loại nucleotit tham gia cấu tạo nên ADN là A, T, G, X.

U là đơn phân cấu tạo nên ARN không phải đơn phân cấu tạo nên phân tử ADN

Đáp án cần chọn là: C

Câu 6: Timin là nucleotit cấu tạo nên phân tử nào sau đây:

ADN
mARN
ARN
Protein

Đáp án:

Timin là đơn phân của ADN

Đáp án cần chọn là: A

Câu 7: Một đoạn gen có trình tự nuclêôtit là 3’AGXTTAGXA5’. Trình tự các nuclêôtit trên mạch bổ sung của đoạn Gen trên là:

3’TXGAATXGT5’
5’AGXTTAGXA3’
5’TXGAATXGT3’
5’UXGAAUXGU3’

Đáp án:

Theo nguyên tắc bổ sung, ta có:

Mạch gốc: 3’AGXTTAGXA5’

Mạch bổ sung: 5’TXGAATXGT3’

Đáp án cần chọn là: C

Câu 8: Một đoạn phân tử ADN ở sinh vật nhân thực có trình tự nuclêôtit trên mạch mang mã gốc là: 3'...AAAXAATGGGGA...5'. Trình tự nuclêôtit trên mạch bổ sung của đoạn ADN này là

5'...TTTGTTAXXXXT...3'.
5'...GTTGAAAXXXXT...3'.
5'...AAAGTTAXXGGT...3'.
5'...GGXXAATGGGGA...3'.

Đáp án:

Theo nguyên tắc bổ sung, ta có:

Mạch gốc: 3'...AAAXAATGGGGA...5'.

Mạch bổ sung: 5'...TTTGTTAXXXXT...3'.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 9: Mạch thứ nhất của gen có trình tự nuclêôtít là 3’AAAXXAGGGTGX 5’. Tỉ lệ Bài 1: Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN ở mạch thứ 2 của gen là?

Đáp án:

Tỉ lệ Bài 1: Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN ở đoạn mạch thứ nhất là: 8/4

Do A liên kết với T và G liên kết với X → A₁ = T₂, T₁ = A₂, G₁ = X₂, X₁ = G₂

→ Tỉ lệ ở đoạn mạch thứ 2 là 4/8 = 1/2

Đáp án cần chọn là: C

Chú ý: Tỷ lệ Bài 1: Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN ở mạch bổ sung bằng nghịch đảo của mạch gốc và ngược lại.

Câu 10: Người ta sử dụng 1 chuỗi polinucleotit có tỉ lệ (A+G)/(T+X)=4 để tổng hợp một chuỗi polinucleotit bổ sung có chiều dài bằng chuỗi polinucleotit này.Trong tổng số nucleotit tự do mà môi trường nội bào cung cấp có số loại (T+X) chiếm:

Đáp án:

Chuỗi polinucleotit mạch gốc = 4

Chuỗi polinucleotit bổ sung 1/4

→ T + X = 80%, A + G = 20%. Vậy tỷ lệ T+X chiếm 4/5

Đáp án cần chọn là: A

Câu 11: Trên một mạch của gen có tỉ lệ A:T:X:G = 4:2:2:1. Tỉ lệ (A+T)/(X+G) của gen là:

Đáp án:

Tỷ lệ (A+T)/(X+G) = Bài 1: Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN =2

Đáp án cần chọn là: B

Câu 12: Người ta sử dụng một chuỗi polinucleotit có (T+X) / (A+G) = 0,25 làm khuôn để tổng hợp nhân tạo một chuỗi polinucleotit bổ sung có chiều dài bằng chiều dài của chuỗi khuôn đó. Tính theo lý thuyết, tỉ lệ các loại nucleotit tự do cần cung cấp cho quá trình tổng hợp này là:

A+G = 20%, T+X = 80%
A+G = 25%, T+X = 75%
A+G = 80%; T+X = 20%
A + G =75%, T+X =25%

Đáp án:

Chuỗi polinu làm khung có Bài 1: Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN = 0,25

Theo nguyên tắc bổ sung A-T, G-X

Vậy chuỗi polinu được tổng hợp có: Bài 1: Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN = 0,25

→ A+G = 20%

T+X = 80%

Đáp án cần chọn là: A

Câu 13: Phát biểu nào sau đây là không đúng khi nói về gen cấu trúc:

Phần lớn các gen của sinh vật nhân thực có vùng mã hóa không liên tục, xen kẽ các đoạn mã hóa axit amin là các đoạn không mã hóa axit amin.
Mỗi gen mã hóa protein điển hình gồm ba vùng trình tự nucleotit: vùng điều hoà, vùng mã hóa, vùng kết thúc.
Gen không phân mảnh là các gen có vùng mã hóa liên tục, không chứa các đoạn không mã hóa axit (intron).
Vùng điều hòa nằm ở đầu 5’ của mạch mã gốc của gen, mang tín hiệu khởi động và kiểm soát quá trình phiên mã.

Đáp án:

D sai,vì vùng điều hoà của gen nằm ở đầu 3’ của mạch mã gốc.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 14: Phát biểu nào sau đây là không đúng khi nói về gen cấu trúc:

Phần lớn các gen của sinh vật nhân thực có vùng mã hóa không liên tục.
Mỗi gen mã hóa protein điển hình gồm ba vùng trình tự nucleotit: vùng điều hoà, vùng mã hóa, vùng kết thúc.
Gen không phân mảnh là các gen có vùng mã hóa không liên tục.
Vùng điều hòa nằm ở đầu 3’ của mạch mã gốc của gen, mang tín hiệu khởi động và kiểm soát quá trình phiên mã.

Đáp án:

C sai. Vì Gen không phân mảnh là các gen có vùng mã hóa liên tục.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 15: Gen phân mảnh có đặc tính là:

Chia thành nhiều mảnh, mỗi mảnh một nơi.
Gồm các nuclêôtit không nối liên tục.
Đoạn mã hóa xen lẫn các đoạn không mã hóa.
Do các đoạn Okazaki gắn lại.

Đáp án:

Gen phân mảnh:gồm các đoạn mã hóa axit amin (exon) xen lẫn các đoạn không mã hóa axit amin (intron).

Đáp án cần chọn là: C

Kiến thức trọng tâm Sinh học 12 Bài 2: Phiên mã và dịch mã

A. Lý thuyết bài học

I. PHIÊN MÃ

1. Cấu trúc và chức năng của các loại ARN

Bài 2: Phiên mã và dịch mã

* ARN thông tin (mARN)

- Cấu trúc: Mạch đơn thẳng, đầu 5’ có trình tự nu đặc hiệu nằm gần côđôn mở đầu để ribôxôm nhận biết và gắn vào.

- Chức năng: Dùng làm khuôn cho dịch mã.

* ARN vận chuyển (tARN)

- Cấu trúc: Mạch đơn, tự xoắn, có cấu trúc 3 thùy, đầu 3’ mang axit amin có 1 bộ ba đối mã đặc hiệu.

- Chức năng: Mang axit amin tới ribôxôm, tham gia dịch thông tin di truyền.

* ARN ribôxôm (rARN)

- Cấu trúc: Mạch đơn nhưng có nhiều vùng ribôxôm liên kết với nhau tạo thành vùng xoắc cục bộ.

- Chắc năng: Kết hợp với prôtêin cấu tạo ribôxôm.

2. Cơ chế phiên mã

a. Khái niệm

- Phiên mã là quá trình tổng hợp ARN trên mạch khuôn ADN.

- Quá trình phiên mã diễn ra ở trong nhân tế bào, tại kì trung gian giữa 2 lần phân bào, lúc NST tháo xoắn.

b. Cơ chế phiên mã

Bài 2: Phiên mã và dịch mã

* Tháo xoắn ADN: Enzim ARN pôlimeraza bám vào vùng khởi đầu làm gen tháo xoắn để lộ mạch khuôn 3’ -> 5’.

* Tổng hợp ARN:

+ Enzim ARN pôlimeraza trượt dọc mạch mã gốc 3’-5’ tổng hợp ARN theo nguyên tắc bổ sung (A-U, G-X, T-A, X-G) cho đến khi gặp tính hiệu kết thúc.

* Giai đoạn kết thúc: Phân tử mARN có chiều 5’-3’ được giải phóng. Sau đó 2 mạch của ADN liên kết lại với nhau.

II. CƠ CHẾ DỊCH MÃ.

1. Khái niệm.

- Dịch mã là quá trình tổng hợp prôtein

- Dịch mã là giai đoạn kế tiếp sau phiên mã, diễn ra ở tế bào chất.

2. Diễn biến của cơ chế dịch mã.

a. Hoạt hóa aa.

Sơ đồ hóa:

aa + ATP ---- enzim →aa-ATP (aa hoạt hóa)--------enzim →phức hợp aa -tARN.

b. Tổng hợp chuỗi pôlipeptit.

- Mở đầu(hình 2.3a )

- Bước kéo dài chuỗi pôlipeptit(hình 2.3b)

- Kết thúc (Hình 2.3c)

* Cơ chế phân tử của hiện tượng di truyền:

Bài 2: Phiên mã và dịch mã

B. Câu hỏi trắc nghiệm

A/ ARN VÀ QUÁ TRÌNH PHIÊN MÃ

Câu 1: Phân tử nào sau đây mang bộ ba đối mã (anticôdon)?

mARN
ADN
tARN
rARN

Đáp án:

Phân tử mang bộ ba đối mã là: tARN

Đáp án cần chọn là: C

Câu 2: Đối mã đặc hiệu trên phân tử tARN được gọi là

anticodon.
triplet.
axit amin.
codon.

Đáp án:

Đối mã đặc hiệu trên phân tử tARN được gọi là anticodon.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 3: Bộ ba đối mã (anticôđon) là bộ ba có trên

phân tử tARN
mạch gốc của gen
phân tử rARN
phân tử mARN

Đáp án:

Bộ ba đối mã nằm trên phân tử tARN; bộ ba đối mã liên kết bổ sung với bộ ba mã hóa trên phân tử mARN.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 4: Ở sinh vật nhân thực, ARN không đảm nhận chức năng nào sau đây?

Mang axit amin tham gia quá trình dịch mã.
Phân giải prôtêin.
Làm khuôn tổng hợp chuỗi pôlipeptit.
Cấu tạo nên ribôxôm

Đáp án:

Ở sinh vật nhân thực, ARN không đảm nhận chức năng phân giải protein.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 5: Ở sinh vật nhân thực, ARN đảm nhận chức năng nào sau đây?

Mang axit amin tham gia quá trình dịch mã.
Cấu tạo nên ribôxôm.
Làm khuôn tổng hợp chuỗi pôlipeptit.
Cả ba chức năng trên

Đáp án:

Ở sinh vật nhân thực, ARN đảm nhận cả ba chức năng A, B, C.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 6: Cho các đặc điểm:

1. Được cấu tạo bởi một mạch poliribônuclêôtit.

2. Đơn phân là adenine, timin, guanin, xitorin.

3. Cấu tạo theo nguyên tắc đa phân.

4. Trong cấu tạo có uraxin mà không có timin.

Số đặc điểm chung có cả ở 3 loại ARN là

Đáp án:

Các điểm chung có ở 3 ARN là: (1),(3),(4).

Ý (2) sai vì trong ARN không có timin

Đáp án cần chọn là: D

Câu 7: Trong các đặc điểm sau, có bao nhiêu đặc điểm chung của ba loại ARN là tARN, mARN, rARN?

1. Chỉ gồm một chuỗi polinucleotid.

2. Cấu tạo theo nguyên tắc đa phân.

3. Các đơn phân có thể liên kết theo nguyên tắc bổ sung.

4. Có 4 loại đơn phân.

Phương án đúng:

Đáp án:

Đặc điểm chung của ba loại ARN là tARN, mARN, rARN là: (1), (2), (4).

(3) Sai do mARN là 1 mạch đơn, thẳng -> không có đoạn có liên kết bổ sung.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 8: Đặc điểm nào dưới đây thuộc về cấu trúc của mARN?

mARN có cấu trúc mạch kép, vòng, gồm 4 loại đơn phân A, T, G, X.
mARN có cấu trúc mạch kép, gồm 4 loại đơn phân A, T, G, X
mARN có cấu trúc mạch đơn, gồm 4 loại đơn phân A, U, G, X
mARN có cấu trúc mạch đơn, thẳng, gồm 4 loại đơn phân A, U, G, X

Đáp án:

mARN có cấu trúc mạch đơn, thẳng, gồm 4 loại đơn phân A, U, G, X

Đáp án cần chọn là: D

Câu 9: mARN không có đặc điểm nào dưới đây?

có cấu trúc mạch đơn.
gồm 4 loại đơn phân A, T, G, X.
gồm 4 loại đơn phân A, U, G, X.
có cấu trúc mạch thẳng.

Đáp án:

B sai vì trong ARN không có timin.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 10: Nhận định nào sau đây đúng về tARN?

Thành phần chính cấu trúc nên ribôxôm
Có đầu 5' liên kết với axit amin
Chỉ có cấu trúc mạch đơn
Mang bộ ba đối mã khớp với bộ ba mã sao trên mARN

Đáp án:

Nhận định đúng là tARN mang bộ ba đối mã khớp với bộ ba mã sao trên mARN

A sai vì rARN là thành phần chính cấu trúc nên ribôxôm.

B sai vì tARN có đầu 3' liên kết với axit amin.

C sai vì tARN có cấu trúc dạng chùy, vẫn có đoạn gồm 2 mạch, có liên kết hiđrô.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 11: Điều nào sau đây là không đúng khi nói về tARN?

Mỗi phần tử tARN có thể mang nhiều loại axit amin khác nhau.
Đầu 3’AXX 5’ mang axit amin.
Trong phần tử tARN có liên kết cộng hóa trị và liên kết hiđrô.
Có cấu trúc dạng thùy.

Đáp án:

A sai, mỗi tARN chỉ mang 1 loại aa.

Bài 2: Phiên mã và dịch mã

Đáp án cần chọn là: A

Câu 12: Phiên mã là quá trình tổng hợp nên phân tử:

Prôtêin
ADN
ARN
ADN và ARN

Đáp án:

Phiên mã là quá trình tổng hợp lên các phân tử ARN

Đáp án cần chọn là: C

Câu 13: Có thế gọi phiên mã là quá trình tổng hợp:

mARN
rARN
tARN
ARN

Đáp án:

Phiên mã là quá trình tổng hợp lên các phân tử ARN (mARN, tARN, rARN).

Đáp án cần chọn là: D

Câu 14: Quá trình tổng hợp ARN dựa vào khuôn mẫu của ADN được gọi là:

Quá trình giải mã
Quá trình dịch mã
Quá trình tái bản
Quá trình phiên mã

Đáp án:

Quá trình tổng hợp ARN dựa vào khuôn mẫu của ADN được gọi là quá trình phiên mã.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 15: Làm khuôn mẫu cho quá trình phiên mã là nhiệm vụ của

mARN.
tARN
Mạch mã hoá.
Mạch mã gốc

Đáp án:

Làm khuôn mẫu là nhiệm vụ của: mạch mã gốc

Đáp án cần chọn là: D

....................................

Trang trước

Trang sau

Giải bài tập lớp 12 sách mới các môn học