Lý thuyết tổng hợp Hóa học 9 (hay, chi tiết)

Bài giảng: Bài 1: Tính chất hóa học của oxit. Khái quát về sự phân loại oxit - Cô Phạm Thu Huyền (Giáo viên VietJack)

• Lý thuyết Tính chất hóa học của oxit. Khái quát về sự phân loại oxit (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Một số oxit quan trọng (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Tính chất hóa học của axit (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Một số axit quan trọng (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Luyện tập: Tính chất hóa học của oxit và axit (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Tính chất hóa học của bazơ (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Một số bazơ quan trọng (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Tính chất hóa học của muối (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Một số muối quan trọng (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Phân bón hóa học (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Mối quan hệ giữa các loại hợp chất vô cơ (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Luyện tập chương 1: Các loại hợp chất vô cơ (hay, chi tiết)

• Lý thuyết Tính chất vật lí của kim loại (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Tính chất hóa học của kim loại (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Dãy hoạt động hóa học của kim loại (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Nhôm (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Sắt (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Hợp kim sắt: Gang, thép (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Sự ăn mòn kim loại và bảo vệ kim loại không bị ăn mòn (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Luyện tập chương 2: Kim loại (hay, chi tiết)
• Trắc nghiệm Bài 22 (có đáp án): Luyện tập chương 2: Kim loại
• Lý thuyết Ôn tập học kì 1 (hay, chi tiết)

• Lý thuyết Tính chất của phi kim (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Clo (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Cacbon (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Các oxit của cacbon (hay, chi tiết)
• Lý thuyết carbonic acid và muối carbonate (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Silic. Công nghiệp silicat (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Luyện tập chương 3: Phi kim - Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học (hay, chi tiết)

• Lý thuyết Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ (hay, chi tiết)
• Lý thuyết methane (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Etilen (hay, chi tiết)
• Lý thuyết acetylene (hay, chi tiết)
• Lý thuyết benzene (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Dầu mỏ và khí thiên nhiên (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Nhiên liệu (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Luyện tập chương 4 : hydrocarbon - Nhiên liệu (hay, chi tiết)

• Lý thuyết ethylic alcohol (hay, chi tiết)
• Lý thuyết acetic acid (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Mối liên hệ giữa etilen, ethylic alcohol và acetic acid (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Chất béo (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Luyện tập: ethylic alcohol, acetic acid và chất béo (hay, chi tiết)
• Lý thuyết glucose (hay, chi tiết)
• Lý thuyết saccharose (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Tinh bột và Cellulose (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Protein (hay, chi tiết)
• Lý thuyết polymer (hay, chi tiết)
• Tổng hợp lý thuyết ôn tập cuối năm Hóa học 9 (hay, chi tiết)

Lý thuyết Tính chất hóa học của oxit. Khái quát về sự phân loại oxit

1. basic oxide: basic oxide có những tính chất hóa học nào ?

a) Tác dụng với nước Một số basic oxide tác dụng với nước tạo thành dung dịch bazơ (kiềm).

Ví dụ:

  Na₂O + H₂O → 2NaOH

  BaO + H₂O → Ba(OH)₂

Những basic oxide tác dụng với nước tạo thành dung dịch kiềm là: Li2O, Na₂O, K₂O, Rb₂O, Cs₂O, CaO, BaO, SrO.

b) Tác dụng với axit: basic oxide + axit → muối + nước

Ví dụ:

  BaO + 2HCl → BaCl₂ + H₂O

  Fe₂O₃ + 3H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3H₂O

c) Tác dụng với acidic oxide: Một số basic oxide, là những basic oxide tan trong nước tác dụng với acidic oxide tạo thành muối.

Ví dụ:

2. Acidic oxide: acidic oxide có những tính chất hóa học nào ?

a) Tác dụng với nước: Nhiều acidic oxide tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit.

Ví dụ:

  SO₃ + H₂O → H₂SO₄

  P₂O₅ + 3H₂O → 2H₃PO₄

Những oxit khác như SO₂, N₂O₅ … cũng có phản ứng tương tự.

b) Tác dụng với dung dịch bazơ: acidic oxide + dung dịch bazơ → muối + nước.

Ví dụ:

  CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ (↓) + H₂O

  CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Những oxit khác như SO₂, P₂O₅ …cũng có phản ứng tương tự.

c) Tác dụng với basic oxide: acidic oxide tác dụng với một số basic oxide (tan) tạo thành muối.

Ví dụ:

3. Oxit lưỡng tính: Một số oxit vừa tác dụng dung dịch axit, vừa tác dụng với dung dịch bazơ, gọi là oxit lưỡng tính như: Al₂O₃, ZnO, Cr₂O₃, PbO…

Ví dụ:

  Al₂O₃ + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂O

  Al₂O₃ + 2NaOH → H₂O + 2NaAlO₂ (natri aluminat)

4. Oxit trung tính (hay là oxit không tạo muối): Một số oxit không tác dụng với axit, dung dịch bazơ, nước gọi là oxit trung tính như: NO, N₂O, CO,…

Căn cứ vào tính chất hóa học của oxit, người ta phân loại oxit thành 4 loại như sau:

1. basic oxide là những oxit tác dụng với dung dịch axit tạo thành muối và nước.

2. Acidic oxide là những oxit tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước.

3. Oxit lưỡng tính là những oxit tác dụng với dung dịch axit và tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước.

4. Oxit trung tính hay còn gọi là oxit không tạo muối là những oxit không tác dụng với axit, bazơ, nước.

Hóa học 9 Bài 2: Một số oxit quan trọng

- Công thức hóa học là CaO, tên thông thường là vôi sống, là chất rắn, màu trắng.

1. Tính chất hóa học

CaO có đầy đủ tính chất hóa học của basic oxide.

a) Tác dụng với nước: CaO _(r) + H₂O _(l) → Ca(OH)_{2 (r)}

Phản ứng của CaO với nước gọi là phản ứng tôi vôi, phản ứng này tỏa nhiều nhiệt.

Chất Ca(OH)₂ tạo thành gọi là vôi tôi, là chất rắn màu trắng, ít tan trong nước, phần tan tạo thành dung dịch bazơ còn gọi là nước vôi trong.

CaO có tính hút ẩm mạnh nên được dùng để làm khô nhiều chất.

b) Tác dụng với axit tạo thành muối và nước.

Ví dụ:

  CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

Nhờ tính chất này, CaO được dùng để khử chua đất trồng trọt, xử lý nước thải của nhiều nhà máy hóa chất, …

c) Tác dụng với acidic oxide tạo thành muối.

Ví dụ:

Vì vậy CaO sẽ giảm chất lượng nếu lưu giữ lâu ngày trong tự nhiên.

2. Ứng dụng của canxi oxit

CaO có những ứng dụng chủ yếu sau đây:

- Phần lớn canxi oxit được dùng trong công nghiệp luyện kim và làm nguyên liệu cho công nghiệp hóa học.

- Ngoài ra, canxi oxit còn được dùng để khử chua đất trồng trọt, xử lí nước thải công nghiệp, sát trùng, diệt nấm, khử độc môi trường,…

- Canxi oxit có tính hút ẩm mạnh nên được dùng để làm khô nhiều chất.

3. Sản xuất canxi oxit trong công nghiệp

Nguyên liệu để sản xuất canxi oxit là đá vôi (chứa CaCO₃). Chất đốt là than đá, củi, dầu, khí tự nhiên,…

Các phản ứng hóa học xảy ra khi nung đá vôi:

- Than cháy sinh ra khí CO₂ và tỏa nhiều nhiệt:

- Nhiệt sinh ra phân hủy đá vôi ở khoảng trên 900°C:

- Công thức hóa học là SO₂, tên gọi khác là khí sunfurơ.

1. Tính chất vật lí

Sulfur dioxide là chất khí không màu, mùi hắc, độc (gây ho, viêm đường hô hấp…), nặng hơn không khí.

2. Tính chất hóa học

Sulfur dioxide có đầy đủ tính chất hóa học của acidic oxide.

a) Tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit:

  SO₂ + H₂O → H₂SO₃ (sulfurous acid)

SO₂ là chất gây ô nhiễm không khí, là một trong các nguyên nhân gây ra mưa axit.

b) Tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước:

Ví dụ:

  SO₂ + Ca(OH)₂ → CaSO₃ ↓ + H₂O

Khi SO₂ dư sẽ tiếp tục có phản ứng sau:

  SO_{2 (dư)} + H₂O + CaSO₃ ↓ → Ca(HSO₃)₂

Như vậy khi cho SO₂ tác dụng với dung dịch bazơ tùy theo tỉ lệ về số mol mà sản phẩm thu được là muối trung hòa, muối axit hoặc hỗn hợp cả hai muối.

c) Tác dụng với basic oxide (tan) tạo thành muối:

Ví dụ:

3. Ứng dụng của sulfur dioxide

- Phần lớn SO₂ dùng để sản xuất axit sunfuric (H₂SO₄).

- Ngoài ra, SO₂ còn dùng để làm chất tẩy trắng bột gỗ trong công nghiệp giấy, dùng làm chất diệt nấm mốc,…

4. Điều chế sulfur dioxide

a) Trong phòng thí nghiệm: Cho muối sunfit tác dụng với axit mạnh như HCl, H₂SO₄.

Ví dụ:

  Na₂SO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + SO₂ ↑ + H₂O

Khí SO₂ được thu bằng phương pháp đẩy không khí.

b) Trong công nghiệp: Đốt lưu huỳnh hoặc quặng pirit sắt (FeS₂) trong không khí.

Ví dụ:

....................................

....................................

....................................