Công thức tính vận tốc trung bình (hay, chi tiết)

Công thức tính vận tốc trung bình Vật Lí lớp 10 sẽ giúp học sinh nắm vững công thức, từ đó có kế hoạch ôn tập hiệu quả để đạt kết quả cao trong các bài thi Vật Lí 10.

Bài viết Công thức tính vận tốc trung bình hay nhất gồm 4 phần: Định nghĩa, Công thức, Kiến thức mở rộng và Bài tập minh họa áp dụng công thức trong bài có lời giải chi tiết giúp học sinh dễ học, dễ nhớ Công thức tính vận tốc trung bình Vật Lí 10.

                            

1. Định nghĩa

- Chuyển động thẳng đều là chuyển động có quỹ đạo là đường thẳng có tốc độ trung bình như nhau trên mọi quãng đường.

- Ở lớp 8, công thức vận tốc trung bình được sử dụng trong chuyển động không đều:

Vận tốc trung bình của một chuyển động không đều trên một quãng đường được tính bằng công thức:  

- Ở lớp 10: Trong chuyển động thẳng, vectơ vận tốc trung bình có phương trùng với đường thẳng quỹ đạo. Vận tốc trung bình của chất điểm trong khoảng thời gian từ t₁ đến t₂ cho biết, nếu chất điểm giữ nguyên vận tốc bằng vận tốc trung bình thì trong khoảng thời gian đó nó sẽ đi được quãng đường M₁M₂.

2. Công thức

- Chọn trục tọa độ Ox trùng với đường thẳng quỹ đạo thì giá trị đại số của vectơ vận tốc trung bình bằng:

 

Trong đó:

+ x₁, x₂: tọa độ của chất điểm tại các thời điểm t₁, t₂

+ Δx là độ dời của vật trong khoảng thời gian từ t₁ đến t₂

- Từ công thức tính vận tốc trung bình, ta có thể tính:

+ Thời gian đi được:  

+ Quãng đường đi được: Δx = v_tb.Δt 

3. Kiến thức mở rộng

- Nếu chất điểm chuyển động theo một chiều và lấy chiều đó làm chiều dương của trục tọa độ thì độ dời trùng với quãng đường đi được.

- Phân biệt giữa quãng đường đi được và độ dời:

+ Quãng đường đi được:

+ Độ dời  = độ biến thiên tọa độ = tọa độ cuối - tọa độ đầu

                              

4. Bài tập minh họa

Câu 1: Một ô tô chuyển động trên đoạn đường AB. Nửa quãng đường đầu ô tô đi với vận tốc 60 km/h, nửa quãng đường còn lại ô tô đi với nửa thời gian đầu với vận tốc 40 km/h, nửa thời gian sau đi với vận tốc 20 km/h. Xác định vận tốc trung bình cả cả quãng đường AB.

 Lời giải:

 Giai đoạn 1:

 Giai đoạn 2: S₂ = v₂.t₂ = 40.t₂

 Giai đoạn 3:

 

Câu 2: Một ôtô chuyển động trên đoạn đường MN. Trong một phần hai quãng đường đầu đi với v = 40km/h. Trong một phần hai quãng đường còn lại đi trong một phần hai thời gian đầu với v = 75km/h và trong một phần hai   thời gian cuối đi với v = 45km/h. Tính vận tốc trung bình trên đoạn MN.

Lời giải:

Xem thêm các Công thức Vật Lí lớp 10 quan trọng hay khác:

• Công thức tính vận tốc tức thời

• Công thức tính tương đối của vận tốc

• Công thức tính vận tốc

• Công thức tính vận tốc khi rơi

• Công thức tính quãng đường khi rơi

---