Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay

Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá lớp 9 với phương pháp giải chi tiết và bài tập đa dạng giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá.

Bước 1: Tìm đkxđ

Bước 2: Đánh giá một vế lớn hơn hoặc bằng vế còn lại hoặc đánh giá cả hai vế.

+ Cách 1: Đưa 1 vế về dạng A2 + B2 + C2 + ... = 0

Phương trình có nghiệm ⇔ A = B = C = ... = 0.

+ Cách 2 : Sử dụng các BĐT để đánh giá.

BĐT Cô-si áp dụng cho hai số dương : a2 + b2 ≥ 2ab

BĐT hệ quả : 2(a2 + b2) ≥ (a+b)2

BĐT Cô-si áp dụng cho ba số dương : a3 + b3 + c3 ≥ 3abc

...

Bước 3 : Xét dấu = xảy ra và đối chiếu tìm nghiệm của phương trình.

Ví dụ 1: Giải phương trình: Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Hướng dẫn giải:

Ta có: (x-2)2 ≥ 0

⇒ (x-2)2 + 27 ≥ 27

Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Dấu "=" khi (x – 2)2 = 0 ⇔ x = 2.

Vậy phương trình có nghiệm x = 2.

Ví dụ 2: Giải các phương trình sau:

Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Hướng dẫn giải:

Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Ta có: Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Suy ra Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Suy ra pt (1) ⇔ Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Vậy phương trình có nghiệm x = 1; y = 2; z = 3.

Ví dụ 3: Giải phương trình Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Hướng dẫn giải:

Đkxđ : x ≠ 0.

Nhân cả hai vế với 3x ta được : Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9 (1) .

Ta có : Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Áp dụng BĐT Cô si cho ba số Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9 ta có :

Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

⇒ VT (1) ≤ VP (1).

PT có nghiệm ⇔ 5x2 = 2x2 + 9 ⇔ 3x2 = 9 ⇔ x2 = 3 ⇔ x = ±√3 .

Vậy phương trình có 2 nghiệm x = ±√3 .

Bài 1: BĐT nào dưới đây là đúng với mọi số thực x ?

A. x2 + 1 ≥ 2x    B. x3 + 1 ≥ 3x

C. x4 + 1 ≥ 4x    D. x5 + 1 ≥ 5x

Đáp án: A

Bài 2: Phương trình Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9 có tổng các nghiệm bằng :

A. 0    B. 1

C. 2    D. 3

Đáp án: C

Bài 3: Đánh giá nào dưới đây là không đúng ?

Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Đáp án: C

Bài 4: Khẳng định nào dưới đây đúng về phương trình :

Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

A. Phương trình có một nghiệm âm

B. Phương trình có một nghiệm dương

C. Phương trình có hai nghiệm trái dấu

D. Phương trình vô nghiệm.

Đáp án: D

Bài 5: Phương trình Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9 có số nghiệm là :

A. 0    B. 1

C. 2    D. 3

Đáp án: B

Bài 6: Giải phương trình Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Hướng dẫn giải:

Đkxđ : x ≥ -1.

Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Nhận thấy : VT = Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9 với mọi x.

PT có nghiệm ⇔ Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9 ⇔ x = 3 (t.m)

Vậy phương trình có nghiệm x = 3.

Bài 7: Giải phương trình: Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Hướng dẫn giải:

Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Ta có :

VT Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Phương trình có nghiệm ⇔ Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Vậy phương trình vô nghiệm

Bài 8: Giải phương trình : Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Hướng dẫn giải:

Đkxđ : 5 ≤ x ≤ 7 .

+ Áp dụng BĐT : (a + b)2 ≤ 2(a2 + b2) ta có:

Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

+ x2 - 12x + 38 = (x-6)2 + 2 ≥ 2

⇒ VT ≤ VP với mọi x.

Phương trình có nghiệm ⇔ Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9 ⇔ x = 6.

Vậy phương trình có nghiệm x = 6.

Bài 9: Giải phương trình : Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Hướng dẫn giải:

Đkxđ : 0 ≤ x ≤ 1 .

Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

+ Nếu x = 1, VT (*) = 3 ; VP (*) = 3.

⇒ x = 1 là nghiệm của phương trình.

+ Với 0 ≤ x ≤ 1 thì Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

⇒ Phương trình vô nghiệm.

Vậy phương trình có nghiệm duy nhất x = 1.

Bài 10: Giải phương trình : Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Hướng dẫn giải:

Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Gợi ý: PT có nghiệm x = 1/2 . Do đó ta thêm bớt các số để đánh giá BĐT sao cho dấu = đều xảy ra tại x = 1/2 .

Giải :

Nhận xét : VT = 4x4 + x2 + 3x + 4 > 0 với mọi x.

PT có nghiệm ⇔ Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9 ⇔ x > 0.

Khi đó áp dụng BĐT Cô-si cho VT ta có :

Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

Áp dụng BĐT Cô-si cho vế trái ta được :

Cách giải phương trình vô tỉ bằng phương pháp đánh giá cực hay | Chuyên đề Toán 9

⇒ VT ≥ VP

Phương trình có nghiệm ⇔ x = 2.

Vậy phương trình có nghiệm duy nhất x = 2.

Xem thêm các dạng bài tập Toán lớp 9 có đáp án và lời giải chi tiết khác:

Mục lục các Chuyên đề Toán lớp 9: