Ngữ liệu ngoài sgk lớp 7 phần Tục ngữ (chọn lọc, hướng dẫn chi tiết)

Trang trước Trang sau

Trọn bộ ngữ liệu ngoài chương trình sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 phần Tục ngữ đầy đủ câu hỏi đọc hiểu và viết có hướng dẫn chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu ôn tập cho học sinh lớp 7 học tốt môn Văn. Mời các bạn đón đọc:

Xem thử

Chỉ từ 150k mua trọn bộ Ngữ liệu ngoài sgk lớp 7 phần Tục ngữ bản word có lời giải chi tiết:

1. Ngữ liệu 1

1.1. Văn bản ngữ liệu

MỘT SỐ CÂU TỤC NGỮ VIỆT NAM (1)

1. Chị ngã em nâng.

2. Nghĩa tử là nghĩa tận.

3. Đi một ngày đàng, học một sàng khôn.

4. Người không học như ngọc không mài.

5. Lời nói chẳng mất tiền mua

Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.

(Nguồn sưu tầm)

1.2. Câu hỏi đọc hiểu và viết

1.2.1. Câu hỏi đọc hiểu

Câu 1. Theo em, tục ngữ có những đặc điểm nổi bật nào về nội dung và hình thức?

- Nội dung: Đúc kết kinh nghiệm, bài học quý giá của nhân dân về đạo lý, ứng xử, lao động, học tập.

- Hình thức: Ngắn gọn, súc tích, dễ nhớ, có vần điệu, nhiều hình ảnh, biện pháp tu từ.

Câu 2. Câu tục ngữ “Chị ngã em nâng” thể hiện bài học gì trong cuộc sống?

Khuyên con người phải biết yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau, đặc biệt là trong gia đình, mở rộng hơn là tinh thần đoàn kết trong cộng đồng.

Câu 3. Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu tục ngữ “Chị ngã em nâng”?

Ẩn dụ – “ngã” chỉ khó khăn, hoạn nạn; “nâng” chỉ sự nâng đỡ, chia sẻ.

Câu 4. Câu tục ngữ “Nghĩa tử là nghĩa tận” sử dụng cách gieo vần và kết cấu gì để tăng tính nhấn mạnh?

- Gieo vần: “tử – tận” (vần trắc).

- Kết cấu đối xứng, cân xứng, súc tích.

Câu 5. Ý nghĩa đạo lý của câu “Nghĩa tử là nghĩa tận” là gì?

Thể hiện truyền thống nhân nghĩa, tình cảm trọn vẹn, coi việc lo cho người đã khuất là bổn phận cuối cùng của người sống.

Câu 6. Câu tục ngữ “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn” nhấn mạnh điều gì?

Tầm quan trọng của trải nghiệm thực tế; đi nhiều, học hỏi nhiều thì con người càng mở mang tri thức, khôn ngoan.

Câu 7. Câu tục ngữ “Người không học như ngọc không mài” sử dụng biện pháp tu từ gì? Ý nghĩa?

- Biện pháp tu từ: So sánh.

- Ý nghĩa: Con người nếu không học tập, rèn luyện thì như ngọc thô, không phát huy được giá trị.

Câu 8. Bài học từ câu “Người không học như ngọc không mài” là gì?

Mỗi người phải siêng năng học tập, rèn luyện để hoàn thiện tri thức và nhân cách, mới trở thành người có ích.

Câu 9. Câu tục ngữ “Lời nói chẳng mất tiền mua / Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” thuộc thể thơ nào, gieo vần ra sao?

- Thể thơ: Lục bát.

- Gieo vần: “mua – lựa – vừa” (vần lưng), “nhau” (vần cuối).

Câu 10. Ý nghĩa giáo dục của hai câu tục ngữ trên là gì?

Khuyên con người phải biết ứng xử khéo léo, lựa chọn ngôn từ phù hợp trong giao tiếp để giữ hòa khí, tạo sự gắn kết.

1.2.2. Câu hỏi viết

Câu 1. Giao tiếp ứng xử làm một nét đẹp văn hóa được gìn giữ và lưu truyền từ xa xưa. Từ vấn đề trên, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về câu tục ngữ:

Lời nói chẳng mất tiền mua

Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.

Gợi ý:

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

- Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

- Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

b. Xác định đúng yêu cầu của đoạn văn: Lời nói chẳng mất tiền mua/ Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.

c. Hệ thống ý

- Giải thích:

+ Lời nói không mất tiền nhưng có sức mạnh to lớn: có thể mang lại niềm vui, sự gắn kết hoặc ngược lại là nỗi buồn, sự rạn nứt.

+ “Lựa lời mà nói” nghĩa là cần suy nghĩ, chọn lọc, nói sao cho tế nhị, hợp tình hợp lý, dễ nghe.

- Bàn luận:

+ Trong giao tiếp, lời nói khéo léo giúp con người tạo thiện cảm, giữ hòa khí, xây dựng mối quan hệ bền chặt.

+ Ngược lại, lời nói cộc cằn, thiếu suy nghĩ dễ gây hiểu lầm, mâu thuẫn.

+ Đây cũng là bài học về cách ứng xử có văn hóa, giàu lòng nhân ái.

- Liên hệ – Bài học:

+ Mỗi người cần rèn luyện kỹ năng giao tiếp: nói đúng lúc, đúng chỗ, chân thành, lịch sự.

+ Lời nói đẹp góp phần làm giàu thêm truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chỉnh, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Bố cục rõ ràng, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

Đoạn văn tham khảo

Giao tiếp và ứng xử bằng lời nói từ lâu đã trở thành một nét đẹp văn hóa được ông cha ta gìn giữ và lưu truyền. Câu tục ngữ “Lời nói chẳng mất tiền mua/ Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” đã nhắc nhở chúng ta về giá trị và sức mạnh to lớn của lời nói trong cuộc sống. Thực tế, lời nói tuy vô hình, không tốn kém gì nhưng lại có khả năng đem đến niềm vui, sự cảm thông và kết nối giữa con người với nhau. Ngược lại, nếu nói năng thiếu suy nghĩ, cộc cằn, chúng ta có thể gây ra những hiểu lầm, tổn thương khó bù đắp. Chính vì vậy, “lựa lời mà nói” không phải là sự giả tạo mà là thái độ lịch sự, sự tôn trọng và thiện chí đối với người đối diện. Trong cuộc sống hiện đại, lời nói khéo léo giúp con người xây dựng được những mối quan hệ bền chặt, giữ được hòa khí trong gia đình, nhà trường và xã hội. Mỗi chúng ta cần rèn luyện cách nói năng chân thành, văn minh, đúng lúc, đúng chỗ để vừa thể hiện nhân cách bản thân vừa góp phần làm đẹp thêm truyền thống văn hóa của dân tộc.

Câu 2. Em hãy viết bài văn nghị luận bàn về vấn đề sau: Đồ dùng nhựa – tiện ích và tác hại.

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Đồ dùng nhựa – tiện ích và tác hại.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài

- Giới thiệu vấn đề: Trong đời sống hiện đại, đồ dùng nhựa xuất hiện ở khắp nơi, gắn bó mật thiết với sinh hoạt hằng ngày.

- Đặt vấn đề nghị luận: Đồ dùng nhựa vừa mang lại nhiều tiện ích, vừa gây ra không ít tác hại nghiêm trọng.

* Thân bài

- Giải thích vấn đề

+ Đồ dùng nhựa: những vật dụng bằng chất liệu nhựa (bao bì, chai lọ, cốc, túi nilon, hộp nhựa…) sử dụng phổ biến trong đời sống.

+ Vấn đề đặt ra: Cần nhìn nhận cả lợi ích và mặt hại để có thái độ đúng đắn khi sử dụng.

- Tiện ích của đồ dùng nhựa

+ Nhẹ, bền, rẻ, dễ sản xuất, dễ vận chuyển.

+ Tiện lợi, an toàn trong nhiều hoàn cảnh (chai nhựa thay cho thủy tinh, hộp nhựa tiện dụng, túi nilon gọn nhẹ…).

+ Góp phần thúc đẩy đời sống sinh hoạt nhanh chóng, tiện nghi, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng lớn.

- Tác hại của đồ dùng nhựa

+ Gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng: khó phân hủy, tồn tại hàng trăm năm, gây hại cho đất, nước, sinh vật.

+ Ảnh hưởng sức khỏe con người: hóa chất từ nhựa có thể ngấm vào thức ăn, gây bệnh tật.

+ Lạm dụng đồ nhựa làm con người có thói quen tiêu xài “một lần rồi bỏ”, thiếu ý thức bảo vệ môi trường.

- Mở rộng – Phản biện

+ Không thể phủ nhận vai trò, sự tiện lợi của nhựa trong đời sống.

+ Nhưng nếu lạm dụng, sử dụng bừa bãi thì hậu quả rất lớn, cần thay đổi thói quen.

- Bài học, giải pháp

+ Mỗi người cần hạn chế dùng nhựa dùng một lần, ưu tiên sản phẩm thân thiện với môi trường.

+ Tăng cường tái chế, phân loại rác, thay thế nhựa bằng giấy, tre, gỗ, inox…

+ Tuyên truyền ý thức bảo vệ môi trường, cùng chung tay giảm rác thải nhựa.

* Kết bài

- Khẳng định lại: Đồ dùng nhựa có cả tiện ích và tác hại.

- Kêu gọi: Sử dụng nhựa một cách thông minh, tiết kiệm, hướng tới lối sống xanh, góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Bài viết tham khảo

Trong nhịp sống hiện đại, đồ dùng nhựa xuất hiện ở khắp nơi, từ siêu thị, chợ, nhà hàng đến từng gia đình. Từ chiếc chai nước uống, hộp đựng thức ăn đến túi nilon, tất cả đều gọn nhẹ, tiện lợi, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của con người. Tuy nhiên, đi kèm với những lợi ích trước mắt, đồ dùng nhựa cũng gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho môi trường và sức khỏe. Bàn về vấn đề “Đồ dùng nhựa – tiện ích và tác hại” giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn, cân bằng hơn trong việc sử dụng.

Đồ dùng nhựa là những vật dụng được sản xuất từ nhựa tổng hợp như túi nilon, hộp nhựa, chai lọ, ống hút, ly cốc… Chúng có ưu điểm là nhẹ, bền, giá thành rẻ, dễ sản xuất và vận chuyển. Trong đời sống hằng ngày, nhựa giúp con người tiết kiệm thời gian, công sức: túi nilon thay thế cho giỏ xách cồng kềnh, chai nhựa tiện hơn chai thủy tinh dễ vỡ, hộp nhựa giữ đồ ăn gọn gàng, sạch sẽ. Có thể nói, sự phổ biến của nhựa đã góp phần mang lại sự tiện nghi cho đời sống hiện đại.

Thế nhưng, song song với những lợi ích ấy là những tác hại vô cùng đáng lo ngại. Nhựa là chất liệu rất khó phân hủy, có thể tồn tại hàng trăm năm trong môi trường. Rác thải nhựa vứt bừa bãi khiến đất đai khô cằn, nguồn nước ô nhiễm, sinh vật biển chết vì nuốt phải túi nilon. Con người cũng chịu hậu quả khi ăn phải hải sản có chứa vi nhựa. Ngoài ra, một số đồ nhựa khi tiếp xúc với nhiệt độ cao sẽ giải phóng chất độc hại, gây ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí dẫn đến bệnh hiểm nghèo. Không chỉ vậy, việc lạm dụng đồ nhựa dùng một lần còn hình thành thói quen sống tiện lợi, thiếu ý thức bảo vệ môi trường, để lại gánh nặng cho các thế hệ tương lai.

Nhìn nhận một cách công bằng, nhựa không hoàn toàn xấu. Vấn đề nằm ở cách con người sử dụng. Nếu biết tận dụng mặt lợi và hạn chế mặt hại, chúng ta có thể vừa đảm bảo cuộc sống tiện nghi vừa bảo vệ môi trường. Điều quan trọng là phải thay đổi thói quen tiêu dùng: hạn chế dùng nhựa dùng một lần, ưu tiên các sản phẩm thân thiện như túi giấy, hộp tre, ống hút inox; phân loại và tái chế rác thải nhựa; tích cực tham gia các hoạt động tuyên truyền, kêu gọi cộng đồng chung tay giảm rác thải nhựa.

Đồ dùng nhựa rõ ràng mang đến nhiều tiện ích nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn những tác hại lớn lao. Giữa lợi và hại, con người cần tỉnh táo để lựa chọn lối sống xanh, tiết kiệm và bền vững. Chỉ khi biết sử dụng nhựa một cách hợp lý, chúng ta mới có thể giữ gìn được môi trường trong lành, bảo vệ sức khỏe bản thân và để lại một hành tinh xanh cho thế hệ mai sau.

................................

................................

................................

Trên đây tóm tắt một số nội dung miễn phí trong Ngữ liệu ngoài sgk lớp 7 phần Tục ngữ, để mua tài liệu mời Thầy/Cô xem thử:

Xem thử

Xem thêm ngữ liệu ngoài sách giáo khoa lớp 7 hay khác:

Xem thêm tài liệu Chuyên đề Tập làm văn các lớp hay khác:

Tài liệu Chuyên đề Tiếng Việt các lớp hay khác:

Xem thêm Đề thi & Bài tập lớp 7 có đáp án khác:

Xem thêm Giáo án lớp 7 các môn học chuẩn khác:

Trang trước Trang sau
Đề thi, giáo án các lớp các môn học