Ngữ liệu ngoài sgk lớp 7 phần Truyện khoa học viễn tưởng (chọn lọc, hướng dẫn chi tiết)

Trang trước Trang sau

Trọn bộ ngữ liệu ngoài chương trình sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 phần Truyện khoa học viễn tưởng đầy đủ câu hỏi đọc hiểu và viết có hướng dẫn chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu ôn tập cho học sinh lớp 7 học tốt môn Văn. Mời các bạn đón đọc:

Xem thử

Chỉ từ 150k mua trọn bộ Ngữ liệu ngoài sgk lớp 7 phần Truyện khoa học viễn tưởng bản word có lời giải chi tiết:

1. Ngữ liệu 1

1.1. Văn bản ngữ liệu

CUỘC THÁM HIỂM VÀO LÒNG ĐẤT

(trích)

“Cuộc thám hiểm vào lòng đất” là một cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng của Jules Verne xuất bản vào năm 1864. Câu chuyện kể về Giáo sư Otto Lidenbrock và Axel (cháu trai của giáo sư, nhân vật xưng tôi) mong muốn có chuyến thám hiểm trong lòng đất. Họ đã đi vào miệng núi lửa, rồi phiêu lưu trên biển, gặp những sinh vật kỳ lạ, khổng lồ. Bè của họ bị cuốn trôi vào một không gian rất lạ...

[…]

Một sự ghê sợ dai dẳng không gì cưỡng nổi bỗng xâm chiếm tâm hồn tôi. Tôi linh cảm một tai biến rùng rợn sắp tới, ngoài trí tưởng tượng của con người. Thoạt đầu chỉ là một ý nghĩ lơ mờ, nhưng dần dần nó được định hình, rồi bám chặt lấy suy nghĩ của tôi. Tôi nhận ra những lớp đá hoa cương bắt đầu lay động. Nhiệt độ càng ngày càng tăng đang hừng hực khắp khoảng không gian nhỏ hẹp của cái giếng này. Tôi quyết định lấy địa bàn ra xem.

Nhưng hình như nó cũng điên lên! Kim của nó chỉ loạn xạ từ hướng này sang hướng khác. Tôi biết rất rõ rằng tác động của từ trường dưới lòng đất rất mạnh, do vậy chuyển động của kim địa bàn cũng không làm tôi sợ. Nhưng có những hiện tượng khác khiến tôi không thể bỏ qua. Đâu đây bắt đầu có những tiếng nổ ì ầm, nghe càng lúc càng liên tục hơn. Rồi chẳng mấy chốc nó trở thành tiếng ầm vang không dứt. Không còn nghi ngờ gì nữa, vỏ trái đất sắp bị phá vỡ, chúng tôi sắp bị nghiền nát.

- Chú ơi! - tôi kêu lên - chúng ta sắp nguy đến nơi rồi!

- Cháu lo sợ gì vậy? - giáo sư bình tĩnh hỏi - Có chuyện gì thế?

- Chú nhìn mà xem, vách đá đang chuyển động, nước sôi sùng sục, hơi nước càng ngày càng dày đặc, kim địa bàn giật giật như lên cơn động kinh… toàn là những triệu chứng của động đất.

- Động đất à? Không phải đâu! – giáo sư nhẹ nhàng lắc đầu nói - Theo chú, đây là những dấu hiệu báo trước sắp có một vụ phún xuất!

- Núi lửa sắp hoạt động! Chúng ta đang ở trong miệng ống của một núi lửa sắp phun trào?

- Đúng vậy! - giáo sư tươi cười nói - Chú nghĩ chúng ta đang gặp may đấy!

 Gặp may? Chú tôi phát điên rồi sao? Ý ông muốn nói gì? Mà sao ông lại bình thản và mỉm cười thế kia?

 - Cái gì? - tôi gào lên - Mình sắp bị phun lên trời cùng với lửa và nham thạch, một trận mưa tro bụi! Vậy mà chú cho là mình gặp may sao!

- Đúng vậy! – giáo sư bình thản nhìn tôi qua cặp kính trắng và nói - Bởi đây chính là dịp may duy nhất để chúng ta có thể trở lại mặt đất.

Nghĩ đi nghĩ lại, tôi thấy giáo sư nói đúng, hoàn toàn đúng! Chưa bao giờ tôi thấy ông có vẻ can đảm và tự tin hơn khi ông bình tĩnh tính toán cơ hội thoát chết của chúng tôi.

Suốt đêm, chiếc bè vẫn cứ đi lên. Tiếng nổ ì ầm càng âm vang dữ dội. Tôi thở không muốn nổi và cứ nghĩ giây phút cuối cùng của mình sắp cận kề. Tuy vậy, trí tưởng tượng là một thứ kì lạ đến độ tôi bỗng thấy mình cũng bình thản ngẫm nghĩ về tình trạng hiện tại. Bên dưới chiếc bè là một khối nước sôi và bên dưới nữa là một khối dung nham với đá tảng. Một khi bắn ra khỏi miệng núi lửa, những tảng đá đó sẽ văng khắp nơi. Vì chúng tôi đang ở trong đường ống của một ngọn núi lửa nên không còn nghi ngờ gì về điều đó nữa. Nhưng lần này, thay vì một ngọn núi lửa đã tắt như ngọn Sneffels, chúng tôi lại ở trong một ngọn núi lửa nào đó đang hoạt động. Do vậy, tôi bắt đầu tự hỏi ngọn núi này ở đâu và mình bị bắn ra ở phần nào của mặt đất. Chắc chắn là đâu đó phía cực bắc. Trước khi bị hư, kim địa bàn luôn chỉ cho thấy chúng tôi đi về phương bắc. Phải chăng chúng tôi đã trở lại dưới lòng đất Iceland? Phải chăng chúng tôi sẽ bắn ra theo một trong tám ngọn núi lửa của hòn đảo này? Dĩ nhiên ở đó có nhiều miệng núi lửa, nhưng tôi muốn biết chính xác là mình sẽ ra theo miệng núi lửa nào.

 Về sáng, nhiệt độ xung quanh cũng như vận tốc đùn lên của những chất phun trào càng tăng. Đó là hiện tượng bình thường của núi lửa khi tới gần mặt đất. Giếng cũng rộng ra, thoáng hơn, nhuốm ánh sáng vàng hung. Từ nhiều đường hầm sâu tun hút đâm ngang thành giếng, hơi nước ùn ùn tuôn ra, trong khi lửa lưu huỳnh bắt đầu cháy trên vách đường hầm...

(Giun Véc-nơ ,“Cuộc thám hiểm vào lòng đất”, theo Giang Hà Vỵ dịch, Nhà xuất bản Văn học)

1.2. Câu hỏi đọc hiểu và viết

1.2.1. Câu hỏi đọc hiểu

Câu 1. Văn bản trên thuộc thể loại văn học nào?

Thể loại: truyện khoa học viễn tưởng.

Câu 2. Truyện được kể theo ngôi số mấy?

Ngôi kể thứ nhất – người kể chuyện xưng “tôi”.

Câu 3. Hãy tóm tắt ngắn gọn nội dung chính của đoạn trích.

Đoạn trích kể về tình huống nguy hiểm khi đoàn thám hiểm (giáo sư Otto, Axel và Hans) bị cuốn vào một ngọn núi lửa sắp phun trào. Axel vô cùng hoảng sợ, nhưng giáo sư Otto lại bình tĩnh cho rằng đây chính là cơ hội may mắn để trở về mặt đất.

Câu 4. Cuộc du hành vào lòng đất của Giáo sư Otto Lidenbrock, cháu trai của ông là Axel Lidenbrock (nhân vật tôi), và hướng dẫn viên Hans Belker diễn ra ở không gian nào? Nhận xét về không gian được miêu tả trong truyện.

- Cuộc du hành đi vào lòng đất của giáo sư Otto Lidenbrock diễn ra ở phễu núi lửa...

- Nhận xét: Không gian đặc biệt thể hiện trí tưởng tượng của tác giả...

Câu 5. Việc miêu tả không gian truyện nói đến đặc điểm nào của thể loại truyện có đoạn trích trên?

Không gian trong đoạn trích nói đến đặc điểm của thể loại truyện Khoa học viễn tưởng về không gian, về đề tài. Đề tài thường viết về những vấn đề liên quan đến khoa học vũ trụ, thám hiểm... Không gian thường là không gian vũ trụ, lòng đất, đáy biển...

Câu 6. Theo em, tại sao giáo sư Giáo sư Otto Lidenbrock lại có suy nghĩ “Chúng ta đang gặp may đấy”? Điều may mắn này dựa trên hiện tượng nào của tự nhiên? - Giáo sư suy nghĩ “Chúng ta đang gặp may đấy” vì giáo sư phát hiện ra mình đang ở trong miệng ống của núi lửa, núi lửa sắp phun trào.

- Điều suy nghĩ dựa vào hiện tượng khi phun trào, núi lửa sẽ

đẩy vật chất trong lòng nó ra ngoài, nhờ vậy, ba người từ lòng đất sẽ bắn ra ngoài...

Câu 7. Ghi lại ba từ ngữ thuộc chuyên ngành khoa học vũ trụ được sử dụng trong văn bản.

Ba từ ngữ thuộc chuyên ngành khoa học vũ trụ được sử dụng trong văn bản: núi lửa, dung nham, vỏ trái đất.

Câu 8. Đoạn trích trên gợi em nhớ tới những tác phẩm nào cùng thể loại? Theo em, điều gì làm nên sức hấp dẫn của những tác phẩm đó?

- Một số tác phẩm cùng thể loại truyện Khoa học viễn tưởng như: “Hai vạn dặm dưới đáy biển” của Giun Véc-nơ, “Thiên mã” của Hà Thủy Nguyên…

- Điều hấp dẫn của các tác phẩm:

+ Những kiến thức khoa học luôn đánh thức khả năng sáng tạo, khơi dậy trí tò mò và ham hiểu biết của người đọc ở mọi lứa tuổi;

+ Thể hiện được trí tưởng tượng phong phú của tác giả. Sự hiểu biết “đi trước thời đại” của tác giả;

+ Người đọc thỏa sức trong không gian thế giới tưởng tượng của các tác phẩm này;

+ Truyện có khả năng liên hệ với những sản phẩm ứng dụng trong đời sống con người...

1.2.2. Câu hỏi viết

Câu 1. Nếu trở thành một nhà thám hiểm, em sẽ lựa chọn du hành tới không gian nào? Lí giải về sự lựa chọn của em. (Trình bày thành đoạn văn khoảng 200 chữ)

Gợi ý:

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

- Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

- Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

b. Xác định đúng yêu cầu của đoạn văn: Nếu trở thành một nhà thám hiểm, em sẽ lựa chọn du hành tới không gian nào? Lí giải về sự lựa chọn của em.

c. Hệ thống ý

- Lựa chọn địa điểm mình đến du hành;

- Lý giải được lý do bản thân chọn điểm đó. (Sự lý giải phải dựa trên những điều HS cảm nhận từ các đoạn trích của các tác phẩm truyện Khoa học viễn tưởng mà học sinh biết...

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chỉnh, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Bố cục rõ ràng, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

Đoạn văn tham khảo

Nếu trở thành một nhà thám hiểm, em sẽ lựa chọn du hành vào vũ trụ bao la – nơi chứa đựng biết bao điều kì bí mà con người chưa khám phá hết. Vũ trụ rộng lớn với những vì sao lấp lánh, những hành tinh xa xôi, những thiên hà vô tận luôn khơi gợi trí tò mò và niềm khát vọng chinh phục trong em. Em muốn đặt chân lên Mặt Trăng để cảm nhận bước nhảy của con người nơi không trọng lực, hay bay qua sao Hỏa để tìm hiểu xem có sự sống tồn tại ở đó không. Lựa chọn ấy không chỉ xuất phát từ sự say mê khoa học, mà còn từ ước mơ đóng góp một phần nhỏ bé cho hành trình khám phá và mở rộng tri thức của nhân loại. Đọc những tác phẩm khoa học viễn tưởng như Cuộc thám hiểm vào lòng đất của Jules Verne, em càng thấy rõ khát vọng phiêu lưu luôn thôi thúc con người vượt qua giới hạn. Du hành vũ trụ đối với em sẽ không chỉ là một chuyến đi, mà còn là hành trình tìm hiểu, khám phá chính bản thân mình, nuôi dưỡng niềm tin và ý chí chinh phục những điều tưởng chừng không thể.

Câu 2. Cuộc đời thêm phần tươi đẹp bởi ước mơ và hành trình chinh phục ước mơ. Em hãy viết bài văn thể hiện quan điểm của em về vấn đề này.

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Cuộc đời thêm phần tươi đẹp bởi ước mơ và hành trình chinh phục ước mơ.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài

- Giới thiệu bằng lối gián tiếp: con người luôn sống với niềm tin và khát vọng; nhờ có ước mơ mà cuộc đời có ý nghĩa hơn.

- Dẫn dắt đến vấn đề: Cuộc đời thêm phần tươi đẹp bởi ước mơ và hành trình chinh phục ước mơ.

* Thân bài

- Giải thích vấn đề

+ Ước mơ: mong muốn, khát vọng đẹp đẽ, tốt lành mà con người hướng đến trong tương lai.

+ Hành trình chinh phục ước mơ: quá trình cố gắng, kiên trì biến khát vọng thành hiện thực.

+ Ý nghĩa: Ước mơ và sự nỗ lực theo đuổi khiến cuộc sống giàu niềm tin, hi vọng và tươi đẹp hơn.

- Bàn luận

+ Ước mơ giúp con người có mục tiêu, phương hướng sống.

+ Hành trình theo đuổi ước mơ rèn luyện cho con người ý chí, nghị lực, lòng kiên trì, sự sáng tạo.

+ Ước mơ còn lan tỏa cảm hứng, khích lệ tinh thần cho những người xung quanh.

+ Những con người thành công đều bắt đầu từ ước mơ: bác sĩ cứu người, nhà khoa học phát minh, nghệ sĩ sáng tạo, phi hành gia chinh phục vũ trụ…

- Mở rộng, phản đề

+ Không phải ước mơ nào cũng đẹp: có ước mơ viển vông, ích kỉ, gây hại cho cộng đồng.

+ Có người chỉ mơ ước mà không hành động → dễ thất bại, dẫn đến bi quan.

+ Vì thế, ước mơ phải gắn liền với hành động và giá trị tích cực.

- Bài học, liên hệ bản thân

+ Mỗi người, đặc biệt là tuổi trẻ, cần nuôi dưỡng ước mơ đẹp.

+ Biết xây dựng kế hoạch, hành động từng bước để biến ước mơ thành hiện thực.

+ Bản thân em cũng đang ấp ủ ước mơ (nêu 1 ước mơ cụ thể: trở thành bác sĩ, nhà giáo, kỹ sư, nghệ sĩ…) và nỗ lực học tập, rèn luyện mỗi ngày.

* Kết bài

- Khẳng định lại ý nghĩa: ước mơ và hành trình chinh phục biến cuộc sống thành hành trình ý nghĩa và tươi đẹp.

- Gửi gắm thông điệp: hãy dám mơ ước và hành động để cuộc đời mỗi người trở thành một bản nhạc rực rỡ sắc màu.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Bài viết tham khảo

Trong hành trình dài của cuộc đời, con người luôn cần những ngọn đèn soi sáng để tìm ra lối đi cho mình. Ngọn đèn ấy chính là ước mơ – những khát vọng đẹp đẽ, thiêng liêng mà ta luôn hướng tới. Nếu không có ước mơ, con người dễ sống mờ nhạt, buông xuôi; nhưng nếu có ước mơ và quyết tâm theo đuổi, cuộc đời sẽ trở nên ý nghĩa và tươi đẹp hơn. Bởi lẽ, cuộc đời thêm phần tươi đẹp bởi ước mơ và hành trình chinh phục ước mơ.

Ước mơ là những mong muốn tốt đẹp, những hoài bão lớn lao hoặc giản dị mà ta muốn thực hiện trong tương lai. Đó có thể là ước mơ trở thành bác sĩ cứu người, nhà khoa học phát minh, nghệ sĩ cống hiến cho nghệ thuật, hay đơn giản là một người công dân tốt, sống có ích. Hành trình chinh phục ước mơ chính là quá trình ta nỗ lực, rèn luyện, vượt qua khó khăn để từng bước biến khát vọng ấy thành hiện thực. Cuộc sống nhờ đó trở nên rực rỡ sắc màu, bởi mỗi ngày trôi qua đều chứa đựng ý nghĩa, niềm tin và hi vọng.

Ước mơ không chỉ định hướng cho con người con đường sống đúng đắn mà còn là nguồn động lực mạnh mẽ thôi thúc ta hành động. Người mang trong mình ước mơ sẽ không dễ buông xuôi trước thất bại, mà biết đứng dậy, tiếp tục đi tới. Hành trình ấy rèn cho ta sự kiên trì, bền bỉ, sáng tạo và lòng dũng cảm. Nhờ có ước mơ, nhiều con người đã làm nên những kì tích: nhà bác học Ê-đi-xơn phát minh ra bóng đèn, nhà du hành vũ trụ Gagarin mở cánh cửa bước vào không gian, hay những y bác sĩ ngày đêm miệt mài cống hiến để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Tất cả đều bắt đầu từ khát vọng và niềm tin vào ước mơ.

................................

................................

................................

Trên đây tóm tắt một số nội dung miễn phí trong Ngữ liệu ngoài sgk lớp 7 phần Truyện khoa học viễn tưởng, để mua tài liệu mời Thầy/Cô xem thử:

Xem thử

Xem thêm ngữ liệu ngoài sách giáo khoa lớp 7 hay khác:

Xem thêm tài liệu Chuyên đề Tập làm văn các lớp hay khác:

Tài liệu Chuyên đề Tiếng Việt các lớp hay khác:

Xem thêm Đề thi & Bài tập lớp 7 có đáp án khác:

Xem thêm Giáo án lớp 7 các môn học chuẩn khác:

Trang trước Trang sau
Đề thi, giáo án các lớp các môn học