Giáo án Văn 10 bài Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (Nguyễn Dữ - Tiếp theo)

HD HS đọc – hiểu văn bản.

* Định hướng năng lực: Tự học, giao tiếp, cảm thụ thẩm mĩ, GQVĐ, sáng tạo...

* Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, sơ đồ tư duy...

- GV hỏi: quang cảnh dưới âm phủ như thế nào?

GV hỏi: Em có nhận xét gì về cách miêu tả của tác giả? Cách miêu tả đó có tác dụng như thế nào?

+ GV hỏi: Thái độ của Ngô Tử Văn trước quang cảnh đó?

Phương pháp: Thảo luận nhóm

+ GV cho HS thảo luận nhóm. Chia lớp thành 4 nhóm:

● Nhóm 1: Vì sao Ngô Tử Văn lại bị xét xử trong phiên tòa của Diêm Vương dưới âm phủ?

● Nhóm 2 : Hồn ma Bách hộ họ Thôi được tác giả giới thiệu như thế nào?

● Nhóm 3: Đối diện với Diêm Vương và cõi âm, Ngô Tử Văn thể hiện mình là người như thế nào?

● Nhóm 4: Kết quả của vụ xử kiện?

Từng nhóm thảo luận, cử đại diện lên bảng trình bày. Các em còn lại theo dõi, bổ sung

GV nhận xét, đánh giá và hoàn chỉnh.

+ GV hỏi: Em có nhận xét gì về hành động và thái độ của Ngô Tử Văn trong phiên tòa xử kiện của Diêm Vương?

- GV hỏi:

+ Lí do gì làm nên sự chiến thắng của Ngô Tử Văn?

+ Chi tiết Ngô Tử Văn chiến thắng và được làm quan thể hiện điều gì?

- GV hỏi: Qua tác phẩm và lời bình ở cuối truyện, em cho biết tác giả muốn nhắn nhủ điều gì?

GV : Em rút ra bài học gì cho bản thân?

II. Đọc – Hiểu văn bản (tiếp)

1. Hình tượng nhân vật Ngô Tử Văn

c. Ngô Tử Văn bị bắt và dẫn xuống Minh Ti

- Ngô Tử Văn bị bắt giải xuống âm phủ.

✴ Quang cảnh dưới âm phủ: SGK

- Tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh mang tính chất kì ảo, hoang đường -> nhấn mạnh hơn quang cảnh đáng sợ nơi cõi âm

- Ngô Tử Văn: gan dạ, khảng khái, quyết liệt kêu oan .

✴ Cuộc xét xử Ngô Tử Văn dưới âm phủ.

- Nguyên nhân: Do hồn ma viên Bách hộ họ Thôi kiện Ngô Tử Văn về tội đốt đền.

→ bản chất là tên tướng gian tà (sống cướp nước, chết cướp đền).

- Diễn biến:

+ Chặng 1:

● Hồn ma tên tướng giặc: Tố cáo Tử Văn với Diêm Vương

● Diêm Vương: Nghe lời tố cáo của tên tướng giặc mà trách mắng Tử Văn

● Ngô Tử Văn: Tỏ thái độ cứng cỏi trước Diêm Vương đầy uy quyền, đấu tranh vạch mặt tên tướng giặc gian tà.

+ Chặng 2:

● Hồn ma tên tướng giặc: Tranh cãi với Tử Văn, sau lại lo sợ, đạo đức giả: xin giảm án cho Tử Văn.

● Ngô Tử Văn: Xin đem tư giấy đến đền Tản Viên chứng thực.

● Diêm Vương: Nghi ngờ, cho người đến đền Tản Viên chứng thực → xử cho Tử Văn thắng kiện.

- Kết quả: Ngô Tử Văn thắng kiện và được tiến cử làm chân phán sự ở đền thánh Tản Viên.

Nhận xét:

● Thái độ luôn một mực kêu oan của Tử văn chứng tỏ chàng không hề nhụt chí, run rẩy hay khiếp sợ trước cảnh địa ngục, ma quỷ xung quanh mình. Chàng quyết đấu tranh cho lẽ phải, cho công lí. Điều đó rất đáng trân trọng ở con người này.

● Tử Văn đã thắng kiện chứng tỏ cái thiện, cái chính nghĩa đã thắng cái gian tà, cái ác. Tên họ Thôi đã bị trừng trị đích đáng, dân gian được bình an, Thổ công được trả lại đền.

d. Ngô Tử Văn nhận chức phán sự

- Bằng chính nghĩa và sự dũng cảm, cương trực đấu tranh cho chính nghĩa, cuối cùng Ngô Tử Văn đã chiến thắng.

- Ý nghĩa:

+ Giải trừ được tai họa, đem lại an lành cho dân.

+ Diệt trừ tận gốc thế lực xâm lược tàn ác, làm sáng tỏ nỗi oan khuất và phục hồi danh dự cho Thổ thần nước Việt.

+ Niềm tin vào công lí cái thiện chiến thắng cái ác, chính nghĩa thắng gian tà.

e. Cuộc gặp gỡ giữa quan phán sự và người quen cũ

- Thể hiện niềm tin của nhân dân vào vị quan phán sự thanh liêm, giúp đỡ nhân dân

2/ Lời bình cuối truyện

- Vạch trần bản chất xảo quyệt, hung ác của hồn ma tướng giặc họ Thôi;

- Phơi bày hiện thực đầy rẫy những bất công, thối nát của xã hội đương thời. Những hiện tượng tiêu cực ở cõi âm chính là hình chiếu của xã hội đương thời.

+ Tệ nạn mê tín dị đoan.

+ Tham ô, hối lộ.

⇒ Là kẻ sĩ, biết đấu tranh đến cùng để chống lại cái xấu, cái ác. Chỉ có đấu tranh dũng cảm mới đem lại phần thắng cho chính nghĩa.

- Bài học

+ Nhìn nhận cách sống: Công bằng và hạnh phúc chỉ đến khi người chính trực biết đấu tranh với cái xấu, cái ác, sự gian tà.

+ Niềm tin vào lẽ phải: Chính bao giờ cũng thắng tà.

⇒ Lẽ phải, công lí không lệ thuộc vào số lượng người hai phái chính - tà. Bè cánh xấu xa chỉ tồn tại nhất thời. Chính nghĩa tất thắng. Miễn là người quân tử phải có ý chí và không ngại sự thiệt hại đến bản thân mình.

GV Hướng dẫn HS tổng kết: Cảm nhận của em về đặc sắc nội dung và nghệ thuật của tác phẩm?

III. Tổng kết

1. Nội dung

- Qua hình tượng nhân vật người trí thức Ngô Tử văn và tên giặc ngoại xâm, tác giả đã ca ngợi chính nghĩa và thái độ kiên quyết diệt trừ gian tà của con người.

- Bài học nhân sinh về chính- tà; thiện – ác.

2. Nghệ thuật

- Xây dựng cốt truyện giàu kịch tính, kết cấu chặt chẽ.

- Dẫn dắt truyện khéo léo, nhiều chi tiết gây sự chú ý, hấp dẫn.

- Sử dụng nhiều yếu tố kì ảo, nhưng vẫn mang những nét hiện thực.