Soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề cần giải quyết (trang 111) - ngắn nhất Chân trời sáng tạo

Trang trước Trang sau

Soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề cần giải quyết trang 111, 112, 113, 114, 115 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo giúp học sinh soạn văn 9 dễ dàng hơn.

* Hướng dẫn phân tích kiểu văn bản

Văn bản: Phòng ngừa “bệnh” nói, viết sáo rỗng

Câu 1 (trang 113 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Văn bản đã đáp ứng yêu cầu và bố cục của kiểu bài nghị luận về một vấn đề cần giải quyết như thế nào?

Trả lời:

- Bố cục của văn bản Phòng ngừa bệnh nói, viết sáo rỗng đã đáp ứng đầy đủ các ý kiến của một bài văn giải quyết một vấn đề vì :

+ Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần giải quyết, tầm quan trọng của việc khắc phục, giải quyết vấn đề

+ Thân bài: Giải thích vấn đề cần giải quyết; phân tích vấn đề (thực trạng, nguyên nhân, tác hại) và đề xuất các giải pháp khả thi, thuyết phục

+ Kết bài: Khẳng định lại ý kiến về tầm quan trọng của việc khắc phục, giải quyết vấn đề; nêu bài học cho bản thân (về suy nghĩ, hành động)

Câu 2 (trang 113 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Ở phần thân bài, văn bản đã triển khai theo trình tự trình bày nhận thức về vấn để trước, đề xuất giải pháp sau hay kết hợp trình bày nhận thức với đề xuất giải pháp? Theo em, trình tự mà tác giả lựa chọn có ưu thế gì trong việc trình bày vấn đề mà văn bản nêu lên?

Trả lời:

- Ở phần thân bài, VB đã triển khai theo trình tự trình bày nhận thức về vấn đề trước, đề xuất giải pháp sau:

+ Nhận thức về vấn đề: Thực trạng bệnh nói và viết sáo rỗng từ xưa cho đến nay, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.

+ Đề xuất các giải pháp để giải quyết vấn đề.

- Trình tự mà tác giả lựa chọn có ưu thế trong việc trình bày vấn đề mà VB nêu lên: Sự nhận thức vấn đề càng sâu sắc thì phần giải pháp càng có sức thuyết phục, vấn đề được nhìn nhận một cách tập trung.

Câu 3 (trang 113 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Tác giả đã dùng những lí lẽ, bằng chứng nào để làm sáng tỏ vấn đề?

Trả lời:

- Tác giả đã dùng những lí lẽ, bằng chứng để làm sáng tỏ vấn đề:

Luận điểm

Lí lẽ

Bằng chứng

Luận điểm: Đúng vậy, những câu văn …nghe thì kêu…thường rỗng về nghĩa……

- Lí lẽ 1: Trước đây, bệnh sáo rỗng xuất hiện ở những câu khẩu hiệu rất hoành tráng, xuất hiện ở nhiều nơi.

- Lí lẽ 2: Ngày nay, bệnh sáo rỗng tiếp tục lây lan ở nhiêu nơi, nhiều người.

- Bằng chứng 1: ...khẩu hiệu “Quá khứ oanh liệt, hiện tại vẻ vang, tương lai rực rỡ”….

 

- Bằng chứng 2: Ví dụ cán bộ xuống thăm cơ sở…. việc sử dụng từ ngữ 4.0….

Luận điểm: Nguyên nhân dẫn đến tình trạng bệnh sáo rỗng trong nói và viết.

- Lí lẽ 1 : ...bắt nguồn từ thói phô trương, ưa hình thức, sính dung từ ngữ to tát mĩ miều để muốn chứng tỏ bản thân là người hiểu biết.

- Lí lẽ 2 : ... một trong những biểu hiện của tâm lí đám đông,…

- Bằng chứng 1: thành ngữ “thùng rỗng kêu to”…

 

 

 

- Bằng chứng 2: suy nghĩ “đa số thắng thiểu số”…

 

Câu 4 (trang 113 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Bài viết đã đề xuất những giải pháp cụ thể nào?

Trả lời:

- Bài viết đã đề xuất những giải pháp cụ thể:

+ Giải pháp 1: Tự trang bị cho bản thân bản lĩnh, dũng khí, đạo đức, tri thức, niềm tin khoa học,...

+ Giải pháp 2: Học hỏi, trau dồi tiếng Việt.

Câu 5 (trang 113 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Cách diễn đạt, lời văn của tác giả có tác dụng như thế nào trong việc trình bày vấn đề?

Trả lời:

- Cách diễn đạt, lời văn của tác giả có tác dụng trong việc trình bày vấn đề:

+ Cách diễn đạt và lời văn của tác giả giúp người đọc nhận thức sâu sắc vấn đề cần giải quyết qua những ví dụ cụ thể, sinh động.

+ Cách nói thẳng thắn, cương quyết đã tác đọc sâu sắc đến nhận thức của người tiếp nhận. Ví dụ như: "Bệnh " sáo rỗng bắt nguồn sâu xa từ thói phô trương, ưa hình thức, sính dùng từ ngữ to tát, mĩ miều để muốn chứng tỏ bản thân là người hiếu biết. Tuy nhiên, nó chẳng khác nào "thùng rỗng kêu to" - câu thành ngữ nhằm ám chỉ, phê phán những người trình độ hiểu biết hạn chế nhưng lại thích khoe khoang, huênh hoang để cố ra vẻ ta đây giỏi lắm, hay lắm".

Câu 6 (trang 113 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Qua văn bản trên, em rút được những lưu ý gì khi viết một bài văn nghị luận về một vấn đề cần giải quyết?

Trả lời:

- Những lưu ý khi viết một bài văn nghị luận về một vấn đề cần giải quyết:

+ Đảm bảo cấu trúc và bố cục bài viết.

+ Chọn lựa các diễn đạt phù hợp với nội dung bài văn nghị luận về một vấn đề cần giải quyết.

+ Thể hiện thái độ dứt khoát, thẳng thắn, trung thực trong quá trình diễn đạt.

* Hướng dẫn quy trình viết

Đề bài (trang 114 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Viết một bài văn nghị luận trình bày một vấn đề cần giải quyết trong đời sống (ví dụ: trong học tập, sinh hoạt, giải trí,...)

Bước thực hiện

Nội dung các bước

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết

• Căn cứ vào tính mở của đề bài, em có thể lựa chọn một vấn để phù hợp với bản thân để trình bày. Lưu ý các tiêu chí có tính định hướng dưới đây:

- Vấn đề cụ thể, thiết thực, cần giải quyết và có thể giải quyết.

- Vấn đề thuộc phạm vi hiểu biết của em, em có thể trình bày rõ các biểu hiện của vấn đề và đề xuất giải pháp.

• Mục đích viết của bài này là gì? Đối tượng người đọc là ai? Họ mong đợi gì từ bài viết của em? Trên cơ sở đó, em chuẩn bị cách viết phù hợp.

Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý

• Đề bài yêu cầu: trình bày vấn để cần giải quyết và đề xuất giải pháp khả thi để giải quyến vấn đề (em có thể tách riêng hai nội dung này để dễ dàng đặt câu hỏi, tìm ý). Dưới đây là một số gợi ý cụ thể:

Tìm ý cho việc bàn luận về vấnđề dựa trên các câu hỏi:

- Tại sao phải quan tâm đến vấn đề này/ tại sao đây là vấn đề cần phải giải quyết?

- Cần nhận thức vấn đề/ thực chất của vấn đề như thế nào cho đúng?

- Vấn đề gồm những khía cạnh, phương diện nào? Các khía cạnh, phương diện của vấn đề có liên quan, liên hệ gì với nhau?

- Theo đó, thân bài cần triển khai thành các ý / luận điểm nào? Lí lẽ và bằng chứng cho mỗi ý/ luận điểm là gì?

- ...

Tìm ý cho việc đề xuất giải pháp về vấn đề dựa trên các câu hỏi:

- Để giải quyết vấn đề cần có (các) giải pháp thế nào?

- Giải pháp đượcđưa ra có ích lợi ra sao?

- Dựa vào đâu để cho rằng giải pháp được đưa ra là khả thi?

-...

• Dựa vào hướng dẫn ở phần Viết Bài 6 và những ý đã tìm trong khâu tìm ý để lập dàn ý.

- Mở bài: nêu vấn đề và sự cần thiết của việc giải quyết vấn đề.

- Thân bài: trình bày các luận điểm, lí lẽ, bằng chứng thuyết phục nhằm mang lại nhận thức đúng đắn về vấn đề; đề xuất được giải pháp khả thi, thuyết phục.

Lưu ý: về trình tự, có thể trình bày nhận thức về vấn đề trước, đề xuất giải pháp sau hoặc kết họp trình bày nhận thức với đề xuất giải pháp.

- Kết bài: khẳng định ý nghĩa của việc nhận thức đúng về vấn đề và tầm quan trọng của việc tìm kiếm giải pháp khả thi trong cách giải quyết vấn đề.

Bước 3: Viết bài

Em dựa vào dàn ý đã lập ở bước 2 để viết bài nghị luận về một vấn đề cần giải quyết; chú ý kết hợp nghị luận với miêu tả, biểu cảm.

Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm

Sử dụng bảng kiểm ở phần Viết Bài 6 để tự đánh giá về kĩ năng viết bài văn nghị luận về một vấn đề cần giải quyết; sau đó, chỉnh sửa và rút kinh nghiệm.

Bài văn tham khảo:

           Mạng xã hội là nền tảng trực tuyến giúp mọi người chia sẻ, cập nhật tin tức, dễ dàng kết nối với nhau. Tuy nhiên, hiện nay hiện tượng nghiện mạng xã hội của giới trẻ hiện nay là một vấn đề đang ngày càng trở nên phổ biến và đáng lo ngại. Nó không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của các bạn trẻ mà còn gây ra những hệ lụy xã hội đáng tiếc.

          Như chúng ta đã biết, mạng xã hội giúp chúng ta cập nhật được những tin tức hàng ngày, lưu giữ những kỉ niệm đẹp mà được ghi lại bằng những bức ảnh hay video thú vị. Nó cũng là nơi giao lưu kết bạn, trò chuyện học hỏi vô cùng hiệu quả, kết nối những con người chưa từng quen biết nhưng vì cùng chung sở thích, cùng nhau một đam mê nào đó mà rút khoảng cách, mang con người lại gần nhau hơn. Facebook được nhiều bạn trẻ sử dụng để tìm kiếm thông tin học tập với những bài chia sẻ hay, bổ ích, những trích dẫn, kinh nghiệm học tập vô cùng lý thú. Nhiều bạn còn tận dụng tài khoản của mình để tập tành kinh doanh, vừa mang lại nguồn thu nhập khá khá vừa học hỏi được nhiều kinh nghiệm kinh doanh qua mạng. Mạng xã hội với tốc độ truyền tin nhanh chóng, giúp ta nắm bắt được những thông tin nóng đang diễn ra mỗi ngày, giúp ta biết nhiều hơn những hoàn cảnh khó khăn cần giúp đỡ để chia sẻ và đồng cảm với họ thông qua các hoạt động từ thiện qua mạng.

          Tuy nhiên, bên cạnh đó, ta cũng không thể phủ nhận rằng giới trẻ hiện nay đang nghiện mạng xã hội trầm trọng. Mạng xã hội trở thành một chất gây nghiện lớn mà người tiêu thụ nó lớn nhất phải kể đến nó là những học sinh, sinh viên đang ngồi trên ghế nhà trường. Nhiều người xem đó là nguồn sống, dành quá nhiều thời gian vào các trang mạng chỉ để lướt dạo như một thói quen. Đến giảng đường không học bài, hoặc ngủ hoặc chơi Facebook, hoặc chụp ảnh đăng. Đi ăn, đi làm, ngủ, nghỉ thậm chí là đi vệ sinh cũng mang theo chiếc điện thoại của mình mà không biết chán. Mạng xã hội đang từng ngày ăn sâu và làm xói mòn đi sức khỏe, tiền bạc, tình cảm của con người mà ta vô tình không để ý tới. Nhiều người trẻ còn coi đó là nơi để trút những bực tức, giận hờn, ghen tuông, xỉa xói, chửi rủa nhau thậm tệ. Đáng nói hơn, một số còn lan truyền những thông tin không lành mạnh, những tin rác chưa được kiểm chứng gây bức xúc trong dư luận, đồng thời hạ uy tín và danh dự của người khác. Vì thế mà nhiều khi chỉ một vài lời nói thiếu thiện ý, hoặc gây hiểu nhầm nhau trên mạng xã hội mà gây nên những hậu quả nghiêm trọng như đánh nhau. Nhiều học sinh chỉ lao vào thế giới ảo mà trở nên trầm cảm, tự ti, không tham gia giao tiếp với mọi người, mất dần khả năng hợp tác, hòa nhập với đời sống thực tại.

          Vậy nguyên nhân nào thu hút các bạn trẻ sử dụng nhiều các trang mạng xã hội như vậy? Đó là do sự mới lạ, hấp dẫn của Facebook, Zalo,... Người trẻ được tự do bày tỏ quan điểm, cách đánh giá, nhìn nhận của mình về một vấn đề nào đó được chia sẻ; được đăng những hình ảnh xinh đẹp của bản thân với hàng ngàn lượt like cùng những bình luận chém gió mang tính giải trí cao. Là những hội nhóm thần tượng được lập, những trang Fanpage thu hút hàng triệu lượt like với những câu chuyện hấp dẫn, những bình luận bá đạo, những video đánh thẳng vào tâm lý hài hước, tò mò của giới trẻ khiến các bạn hào hứng và thấy thoải mái khi dùng chúng. Không phải ngẫu nhiên mà các trang mạng được nhiều người quan tâm, bởi bên trong nó chứa đựng những sự lý thú, bổ ích riêng mà cái khác không có. Bởi vậy, việc dùng mạng xã hội phần nào cũng cho thấy được giới trả khá nhanh nhẹn trong việc nắm bắt các trào lưu, xu hướng của thế giới.

          Chính vì vậy, ngay bây giờ chúng ta cần phải có những biện pháp phù hợp để giảm thiểu cũng như xóa bỏ hoàn toàn thực trạng này. Trước tiên, cần phải giúp giới trẻ hiểu rõ về mạng xã hội, hướng dẫn sử dụng nó một cách sao cho hợp lý và hiệu quả nhất. Nhận thức của từng cá nhân phải đúng đắn, từ đó tuyên truyền với người khác để giảm thiểu tình trạng này. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cần thắt chặt các quán game quán Internet, qua đó để kiểm soát việc sử dụng mạng của giới trẻ một cách khách quan, hiệu quả.

          Mỗi người cần biết cân bằng giữa việc sử dụng mạng xã hội với việc tham gia các hoạt động bên ngoài để bản thân trở nên năng động hơn. Mỗi chúng ta hãy trở thành một người dùng mạng xã hội thông minh để chúng vừa mang lại lợi ích tối đa cho bản thân mình vừa có những trải nghiệm tốt đẹp.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 9 Chân trời sáng tạo ngắn nhất, hay khác:

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 9 hay khác:

Trang trước Trang sau
Giải bài tập lớp 9 Chân trời sáng tạo khác