Soạn bài Tiếng Việt Tập 2 - ngắn nhất Chân trời sáng tạo

Trang trước Trang sau

Soạn bài Ôn tập cuối học kì 2: Tiếng Việt Tập 2 trang 141 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo giúp học sinh soạn văn 9 dễ dàng hơn.

Câu 1 (trang 141 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Người vợ - Em mua được đủ các thứ rồi đây. Các ông, các bà ấy cứ xúm lại hỏi thăm anh, ai cũng mừng cho mẹ con em. Con nó đâu, sao anh lại ngồi một mình thế?

Người chồng - Bỏ các thứ ấy rồi đi đi.

Người vợ - Ô hay! Đi đâu?

Người chồng - Muốn đi đâu thì đi. Tôi không muốn nhìn thấy cô nữa!

(Nguyễn Đình Thi, Cái bóng trên tường)

a. Xác định các câu rút gọn và câu đặc biệt có trong lời thoại ở đoạn trích trên. Chỉ ra dấu hiệu để phân biệt hai kiểu câu này.

b. Thêm các thành phần phụ (trạng ngữ, thành phần tình thái, thành phần phụ chú,...) vào câu “Bỏ các thứ ấy rồi đi đi!”. Nhận xét sự khác biệt giữa câu trong đoạn trích và (các) câu em vừa viết.

c. Phân tích cấu trúc cú pháp của các câu được in đậm trong đoạn trích trên. Xác định câu nào là câu đơn, câu nào là câu ghép và nêu tác dụng của việc lựa chọn các kiểu câu ấy. 

Trả lời:

a. Xác định các câu rút gọn và câu đặc biệt có trong lời thoại ở đoạn trích trên. Chỉ ra dấu hiệu để phân biệt hai kiểu câu này.

 

Câu rút gọn

Câu đặt biệt

Câu văn

- Bỏ các thứ ấy rồi đi đi. (Lược bỏ chủ ngữ)

- Muốn đi đâu thì đi. (Lược bỏ chủ ngữ)

- Ô hay! (Bộc lộc cảm xúc)

Dấu hiệu phân biệt

- Câu văn bị lược bỏ một thành phần của câu và có thể khôi phục lại nhờ ngữ cảnh.

- Khôi phục chủ ngữ thành câu:

+ Cô bỏ các thứ ấy rồi đi đi.

+ Cô muốn đi đâu thì đi.

- Câu văn không có cấu tạo theo mô hình chủ vị, mà chỉ có một nòng cốt đặc biệt: gồm một từ hoặc một cụm từ tạo thành

b.

- Thêm các thành phần phụ (trạng ngữ, thành phần tình thái, thành phần phụ chú,...) vào câu “Bỏ các thứ ấy rồi đi đi!”:

+ Thêm thành phần tình thái và trạng ngữ: Có lẽ bây giờ, bỏ các thứ ấy rồi đi đi!

- Nhận xét sự khác biệt giữa câu trong đoạn trích và (các) câu em vừa viết: Câu văn sau khi được bổ sung trạng ngữ và thành phần tình thái đã được bổ sung thêm thông tin về thời gian, cảm xúc của người nói đối với sự việc ở trong câu. Tuy nhiên nó không thể hiện được thái độ mạnh mẽ, dứt khoát của người nói.

c. Phân tích cấu trúc cú pháp của các câu được in đậm trong đoạn trích trên:

+ Em (CN) / mua được đủ các thứ rồi đây (VN). => Câu đơn

+ Các ông, các bà ấy (CN1) / cứ xúm lại hỏi thăm anh (VN1), ai (CN2) / cũng mừng cho mẹ con em (VN2). => Câu ghép

+ Tôi (CN)/ không muốn nhìn thấy cô nữa (VN2)! => Câu đơn.

- Tác dụng của việc lựa chọn các kiểu câu:

+ Câu đơn: Diễn đạt các ý đơn giản, ít phức tạp, tạo sự cô đọng, súc tích cho câu văn, nhấn mạnh vào một ý chính.

+ Câu ghép: Diễn đạt các ý phức tạp, có mối quan hệ logic với nhau, cung cấp nhiều thông tin hơn trong một câu, tạo sự liên kết chặt chẽ giữa các ý trong câu.

Câu 2 (trang 141 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Xác định nghĩa của yếu tố Hán Việt “minh” trong các trường hợp sau:

a. Tiểu thuyết “Đêm Chủ nhật dài” kể về hành trình đi tìm sự thật và chứng minh mình không phạm tội giết người của Giôn Oa-rân. 

b. Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,

Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?

(Thế Lữ, Nhớ rừng)

 Trả lời:

a. Yếu tố Hán Việt “minh” trong từ chứng minh có nghĩa là làm cho rõ.

b. Yếu tố Hán Việt “minh” trong từ bình minh có nghĩa là sáng.

Câu 3 (trang 141 sgk Ngữ văn lớp 9 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):  Xác định nghĩa của từ ngữ in đậm trong các trường hợp sau. Trong các trường hợp này, trường hợp nào từ ngữ được dùng theo nghĩa mới?

a. Lướt sóng là môn thể thao dùng ván lướt đi trên sóng nhờ vào lực đẩy của sóng biển.

b. Đầu tư chứng khoán là một trong những kênh đầu tư hài chính được quan tâm nhất hiện nay. Có hai dạng đầu tư là lâu dài và lướt sóng, trong đó, dạng lướt sóng được nhà đầu tư ưa thích nhiều hơn vì khả năng sinh lời cao và thu hồi vốn nhanh.

Trả lời:

a. Lướt sóng: môn thể thao dùng ván lướt đi trên sóng nhờ vào lực đẩy của sóng biển.

b. Lướt sóng: (hình thức đầu tư) ngắn hạn, tận dụng những biến động thị trường trong thời gian ngắn với mục đích kiếm lợi nhuận.

=> Trong các trường hợp này, trường hợp b, từ lướt sóng được dùng theo nghĩa mới

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 9 Chân trời sáng tạo ngắn nhất, hay khác:

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 9 hay khác:

Trang trước Trang sau
Giải bài tập lớp 9 Chân trời sáng tạo khác