Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 9 trang 128 Tập 2 - ngắn nhất Chân trời sáng tạo

Trang trước Trang sau

Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 128 Tập 2 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo giúp học sinh soạn văn 9 dễ dàng hơn.

Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 128 (hay nhất)

Câu 1 (trang 128 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Trong tiếng Việt có những từ ngữ được cấu tạo theo mô hình: X+ thông minh (như ngôi nhà thông minh, người tiêu dùng thông minh,...). Hãy tìm thêm những từ ngữ mới được cấu tạo theo mô hình trên.

Trả lời:

- Các từ ngữ được cấu tạo theo mô hình X + thông minh: điện thoại thông minh, lớp học thông minh, giàn phơi thông minh,…

Câu 2 (trang 128 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Tìm thêm ít nhất một mô hình cấu tạo các từ ngữ mới tương tự mô hình nêu ở bài tập 1. Liệt kê những từ ngữ mới được cấu tạo từ (các) mô hình mà em vừa tìm được.

Trả lời:

- Mô hình cấu tạo các từ ngữ mới tương tự mô hình X + thông minh:

+ X + nhân tạo: trí tuệ nhân tạo, mặt trời nhân tạo, đám mây nhân tạo,…

+ X + ảo: lớp học ảo, không gian ảo, tiền ảo,…

+ X+hiện đại: trường học hiện đại, lớp học hiện đại, máy móc hiện đại, không gian sống hiện đại, cỗ máy hiện đại...

Câu 3 (trang 128 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Xác định nghĩa của các từ ngữ in đậm trong các trường hợp sau. Trong các trường hợp này, trường hợp nào từ ngữ được dùng theo nghĩa mới?

a1. Con cóc là cậu ông trời

Hễ ai đánh cóc thì trời đánh cho.

(Ca dao)

a2. Chúng tôi thích la cà ở những quán cóc bên hè phố.

b1. Nó trót làm sai nên bây giờ phải tìm cách chữa cháy.

b2. Lúc xảy ra hoả hoạn, đội cứu hoả đã đến kịp thời để chữa cháy.

Trả lời:

- Nghĩa của các từ ngữ được in đậm:

+ Trong câu a₁: cóc (Con cóc là cậu ông trời): động vật thuộc loài ếch, mõm ngắn, da xù xì, thường ở cạn, di chuyển bằng cách nhảy.

+ Trong câu a₂: cóc (Chúng tôi thích la cà ở những quán cóc bên hè phố.): (khẩu ngữ) nhỏ và không cố định ở một chỗ, có thể thay đổi địa điểm nhanh (ví như lối nhảy của
con cóc).

+ Trong câu b₁: chữa cháy (Nó trót làm sai nên bây giờ phải tìm cách chữa cháy.):
giải quyết việc cấp bách, cốt để tạm thời đối phó, chưa giải quyết vấn đề một cách căn bản.

+ Trong câu b₂: chữa cháy (Lúc xảy ra hoả hoạn, đội cứu hoả đã đến kịp thời để
chữa cháy.): dập tắt lửa của đám cháy để ngăn hoả hoạn.

=> Trường hợp a₂ và b₁ là các trường hợp từ ngữ được dùng theo nghĩa mới.

Câu 4 (trang 128 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Chỉ ra sự độc đáo trong cách kết hợp từ ở các trường hợp sau (chú ý các cụm từ/ câu được in đậm):

a. Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối

Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?

(Thế Lữ, Nhớ rừng)

b. Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời

(Hàn Mặc Tử, Mùa xuân chín)

c. Khách xa gặp lúc mùa xuân chín

(Hàn Mặc Tử, Mùa xuân chín)

d. Sông Ðáy chảy vào đời tôi

Như mẹ tôi gánh nặng rẽ vào ngõ sau mỗi buổi chiều đi làm về vất vả,

(Nguyễn Quang Thiều, Sông Đáy)

Trả lời:

- Sự độc đáo trong cách kết hợp từ ở các trường hợp đã cho:

a. Uống ánh trăng tan: ánh trăng được miêu tả như một loại chất lỏng, có thể uống được. Cách kết hợp từ ngữ ở đây vô cùng độc đáo, gây ấn tượng mạnh cho người đọc.

b. Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời: sóng vốn được dùng để chỉ hiện tượng mặt nước dao động, dâng lên, hạ xuống trông như đang di chuyển, chủ yếu do gió gây nên (sóng biển, mặt hồ gợn sóng,...). Tuy nhiên, trong trường hợp này, sóng được dùng với nghĩa “hiện tượng cả một khối lớn vận động, di chuyển trên một phạm vi rộng theo kiểu làn sóng” (sóng cỏ). Phạm vi chuyển động của làn sóng cỏ xanh tươi được mở rộng đến mức tối đa (gợn tới trời), vì thế câu thơ gợi nhiều cảm xúc cho người đọc, giúp người đọc hình dung rõ hơn về sự sinh động của khung cảnh.

c. Mùa xuân chín: chín vốn được dùng để miêu tả quả, hạt,… ở giai đoạn phát triển đầy đủ nhất, thường có màu đỏ hoặc vàng, có hương thơm, vị ngon (vườn cam chín, lúa chín,…). Tuy nhiên, trong trường hợp này, chín lại dùng để miêu tả mùa xuân. Cách kết hợp từ ngữ đặc biệt này tạo ra liên tưởng thú vị cho người đọc.

d. Sông Đáy chảy vào đời tôi: đời tôi không phải là một vùng không gian, vật chứa,… vì vậy, cách kết hợp chảy vào và đời tôi rất độc đáo, gợi liên tưởng mới mẻ cho độc giả.

Câu 5 (trang 128 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Theo em, những cách kết hợp từ được đề cập đến trong bài tập 4 có phải là cách diễn đạt mới của cộng đồng không? Dựa vào đâu em kết luận như vậy?

Trả lời:

Những cách kết hợp từ được đề cập đến ở bài tập 4 là sáng tạo của cá nhân các nhà thơ, không phải là cách diễn đạt mới của cả cộng đồng. Mặc dù ở trường hợp 4b, “sóng cỏ” không hẳn là cách kết hợp từ quá độc đáo (vì một trong các nghĩa (đã được ghi vào từ điển) của từ “sóng” là “hiện tượng cả một khối lớn vận động, di chuyển trên một phạm vi rộng theo kiểu làn sóng” và trong thực tế sử dụng ngôn ngữ có kết hợp từ “sóng lúa”), nhưng việc kết hợp “sóng cỏ xanh tươi” và “gợn tới trời” vẫn rất đặc biệt. Vì trong câu thơ này, phạm vi chuyển động của làn sóng cỏ xanh tươi được mở rộng đến mức tối đa (gợn tới trời), nên có thể gợi nhiều cảm xúc cho người đọc.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 9 Chân trời sáng tạo ngắn nhất, hay khác:

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 9 hay khác:

Trang trước Trang sau

Giải bài tập lớp 9 Chân trời sáng tạo khác