Giáo án Văn 10 bài Chiến thắng Mtao-Mxây (tiết 2)
Xem thử Giáo án Văn 10 KNTT Xem thử Giáo án Văn 10 CTST Xem thử Giáo án Văn 10 CD
Chỉ từ 300k mua trọn bộ Kế hoạch bài dạy (KHBD) hay Giáo án KHTN 8 cả năm (mỗi bộ sách) bản word chuẩn kiến thức, trình bày đẹp mắt, dễ dàng chỉnh sửa:
- B1: gửi phí vào tk:
0711000255837
- NGUYEN THANH TUYEN - Ngân hàng Vietcombank (QR) - B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận giáo án
1. Kiến thức:
- Vẻ đẹp của người anh hùng sử thi Đăm Săn: trọng danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia đình và thiết tha với cuộc sống bình yên, phồn thịnh của cộng đồng được thể hiện qua cảnh chiến thắng kẻ thù.
- Đặc điểm nghệ thuật tiêu biểu của thể loại sử thi anh hùng (lưu ý phân biệt với sử thi thần thoại): xây dựng thành công nhân vật anh hùng sử thi; ngôn ngữ trang trọng, giàu hình ảnh, nhịp điệu; phép so sánh, phóng đại.
2. Kĩ năng:
- Đọc (kể) diễn cảm tác phẩm sử thi.
- Phân tích văn bản sử thi theo đặc trưng thể loại.
3. Tư duy, thái độ, phẩm chất:
- Bài học này giúp các em nhận thức được lẽ sống cao đẹp của mỗi cá nhân: phấn đấu hy sinh vì danh dự, hạnh phúc yên vui của cộng đồng.
- Đây là ý nghĩa mãi mãi của sử thi Đăm Săn nói riêng và sử thi anh hùng nói chung.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực tự chủ và tự học
- Năng lực giao tiếp và hợp tác
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
- Năng lực thẩm mỹ
- Năng lực tư duy
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ.
- GV: SGK, SGV Ngữ văn 10, Tài liệu tham khảo, Thiết kế bài giảng
- HS: SGK, vở soạn, tài liệu tham khảo
1. Ổn định tổ chức lớp:
Lớp | ||||
Ngày dạy | ||||
Sĩ số |
2. Kiểm tra bài cũ:
- Vì sao người ta thường gọi các áng sử thi Tây Nguyên là những bài “Khan”?
(Sử thi Đăm Săn là loại sử thi dân gian anh hùng. Người Ê-Đê gọi sử thi là "khan” có nghĩa là một thể loại truyện kể bằng văn vần có xen kẽ văn xuôi, khi diễn xướng có sử dụng hình thức đối đáp và đôi khi có kèm theo điệu bộ. Câu thơ, câu văn trong sử thi Đăm Săn được liên kết bằng những hình ảnh ví von, so sánh cụ thể, với nhiều nét phóng đại, tượng trưng và giàu màu sắc thần thoại. Nghe kể "khan" là niềm say mê vô hạn của đồng bào Ê-Đê Tây Nguyên.
- Hãy giới thiệu về Sử thi Đăm Săn theo hiểu biết của em.
- Hình tượng nhân vật Đăm Săn trong trận chiến đấu với Mtao Mxây được mô tả như thế nào?
3. Bài mới
Hoạt động 1. Khởi động
Sử thi Đăm Săn là niềm tự hào lớn lao nhất của đồng bào Ê- Đê. Là sản phẩm tinh thần vô cùng quý giá của họ, đồng bào Tây Nguyên thường kể cho nhau nghe trong những ngôi nhà Rông.Trong những chiến công lẫy lừng ấy, ngất ngây lòng người vẫn là đoạn Chiến thắng Mtao Mxây, chứng tỏ tài năng, bản lĩnh, lòng dũng cảm phi thường và sức mạnh vô địch của Đăm Săn. Nhưng vẻ đẹp của Đăm Săn không chỉ thể hiện ở cuộc chiến đấu với Mtao Mxây mà còn thể hiện ở cảnh ăn mừng chiến thắng. Hôm nay, chúng ta tiếp tục tìm hiểu vấn đề này.
Hoạt động của giáo viên và học sinh | Nội dung cần đạt |
---|---|
Hoạt động 2. Hình thành kiến thức mới ? Chiến thắng của Đăm Săn mang lại những điều gì? ? Kết quả ấy có ý nghĩa gì? ? Phân tích cuộc đối thoại giữa Đăm Săn và nô lệ của Mtao Mxây để thấy được thái độ đối với cuộc chiến và người anh hùng? ? Họ đi theo ĐS có phải vì sợ chàng không? ? Thái độ của dân làng Đăm Săn đối với chàng? HS thảo luận, trả lời. - GV chuẩn xác kiến thức. GV hướng dẫn HS tìm hiểu hình tượng Đăm Săn trong lễ ăn mừng chiến thắng Tóm tắt nghi lễ và sự kiện? ? Cảm nhận vẻ đẹp của Đăm Săn trong lễ ăn mừng chiến thắng? ? Đặc điểm của văn phong sử thi ở đoạn này? Thảo luận: sự kiện của đoạn trích là cuộc giao tranh, nhưng có miêu tả nhiều cảnh đổ máu,chết chóc không? miêu tả nhiều cảnh gì?(tả đậm nét cảnh ăn mừng chiến thắng, tả trận đánh nhưng hướng về cuộc sống thịnh vượng, no đủ, thống nhất cộng đồng. |
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN (tiếp) 1. Ý nghĩa của cuộc giao tranh và chiến thắng của Đăm Săn *Kết quả: - Giải thoát cho vợ (không được chú tâm miêu tả) - Thu phục nô lệ, của cải, mở rộng đất đai *ý nghĩa: - Trọng danh dự, bảo vệ hạnh phúc gia đình - Mang lại sự phồn thịnh, lớn mạnh cho cộng đồng - Khát vọng cuộc sống bình yên *Thái độ của cộng đồng đối với cuộc chiến và người anh hùng: - Cuộc đối thoại giữa Đăm Săn và nô lệ : 3 lần hỏi , 3 lần đáp( một nhà, tất cả các nhà, mỗi nhà) + các nô lệ tự nguyện đi theo, mang theo của cải + tuân phục tuyệt đối với cá nhân anh hùng → Thể hiện sự thống nhất cao độ giữa quyền lợi, khát vọng của cá nhân anh hùng và cộng đồng : sau cuộc chiến, họ sống trong cùng một nhóm đông hơn, giàu mạnh hơn - Lòng yêu mến, ngưỡng mộ người anh hùng, ý chí thống nhất của toàn thể cộng đồng- ý thức dân tộc. - Dân làng Đăm Săn đối với chiến thắng của tù trưởng: + Lời nghệ nhân: bà con xem…(điệp khúc)- tự hào, kiêu hãnh + Cảnh ăn mừng tưng bừng, tiệc tùng linh đình. - Các tù trưởng khác cũng ngưỡng mộ, chúc mừng - Niềm vui mừng ,phấn khởi, tự hào,đấy là chiến thắng của chính họ. Ca ngợi tù trưởng anh hùng của mình. 3. Cảnh ăn mừng chiến thắng - Nghi lễ: + tế lễ thần linh + tổ chức ăn mừng: đánh chiêng, rượu thịt nhiều vô kể + mọi người chúc mừng… Quan niệm tôn thờ thần linh, tập tục ăn mừng chiến thắng của người Ê- Đê - Hình ảnh Đăm Săn: + Lời hiệu triệu: ơ các con, ơ các con…,hỡi anh em trong nhà, hỡi bà con trong làng… + Lời chỉ huy, ra lệnh: hãy đánh chiêng lên, hãy đi lấy rượu… + Hình dáng, cơ thể: đôi mắt long lanh như mắt chim ghếch, bắp chân to bằng cây xà ngang… + Trang phục:ngực quấn một tấm mền chiến,mình khoác một tấm áo chiến, tai đeo nụ.. + Hình ảnh ăn uống, vui chơi: uống không biết say, ăn không biết no, chuyện trò không biết chán,tóc thả trên sàn… + Sức mạnh: nằm sấp thì gãy dầm sàn, nằm ngửa thì gãy xà dọc → Hình tượng Đăm Săn được miêu tả đậm nét, toàn diện, tỏa sáng vẻ đẹp kỳ vĩ, trong thái độ ngưỡng mộ tôn thờ của cộng đồng Người anh hùng sử thi trở nên chói sáng là tâm điểm của cộng đồng. - Đặc điểm nghệ thuật : những đoạn văn dài, câu dài với so sánh phóng đại trùng điệp, liệt kê trùng điệp,kiểu câu cảm thán, hô ngữ, hình ảnh hào hùng, nhịp điệu nhịp nhàng, sôi nổi…tạo nên vẻ đẹp của văn phong sử thi - Ý nghĩa của việc mô tả đậm nét cảnh ăn mừng chiến thắng: + Bộc lộ quan điểm về chiến tranh bộ tộc lúc bấy giờ: mở rộng cộng đồng, đồng tình với sự phát triển, lớn mạnh của cộng đồng ⇒ Cho nên bộc lộ niềm vui say sưa ca ngợi chiến thắng,hướng về cuộc sống thịnh vượng, no đủ đoàn kết. Đó là khát vọng lớn lao cao đẹp của xã hội Ê-đê. |
? Qua đoạn trích, hãy nêu nhận thức của em về vẻ đẹp của nghệ thuật và tư tưởng trong đoạn trích, cũng như sử thi Đăm Săn nói chung? HS đọc ghi nhớ SGK |
III. Tổng kết 1. Vẻ đẹp của nghệ thuật sử thi: - Xây dựng hình tượng anh hùng kỳ vĩ tầm vóc thần linh - Ngôn ngữ giàu hình ảnh, nhạc điệu, trang trọng với phép so sánh và phóng đại độc đáo - Câu cảm thán, hô ngữ, trùng điệp, liệt kê, ⇒ Tạo nên một phong cảnh riêng cho Sử thi: phong cách lãng mạn hào hùng, đầy sức hấp dẫn. 2. Vẻ đẹp của nội dung tư tưởng: - Ca ngợi người anh hùng tài năng,phẩm chất cao đẹp: trọng danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia đình, thiết tha với sự phồn vinh của thị tộc - Khát vọng cao đẹp của con người đã được khẳng định từ ngàn xưa |
● Hoạt động 3: Luyện tập
IV. Luyện tập : | |
---|---|
Cho học sinh làm bài luyện tập trang 36 |
Luyện tập bài ở SGK - Đề cao vai trò của thần linh trợ giúp con người trong buổi đầu xây dựng bờ cõi – quan niệm của người xưa. - Cũng chính là đề cao con người có trí tuệ sức mạnh như thần linh. ● Thần linh và con người gần gũi mật thiết. Đó là dấu vết của tư duy thần thoại cổ sơ. ● Vai trò của con người và thần linh trong cuộc chiến đầu của Đăm Săn (Trời góp ý, phút lóe sáng của người anh hùng, vừa là sự thông minh, khéo léo của nhân dân chỉ vẽ cho chàng.Ông trời- sức mạnh của thần linh, vừa là trí tuệ của nhân dân. Trong cuộc chiến này có sức mạnh con người, thần linh, tâm hồn và trí tuệ người anh hùng). Tuy nhiên vai trò đó chỉ mang tính gợi ý chứ không quyết định. |
● Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng
- Gv hướng dẫn HS nghiên cứu bài học, vận dụng kiến thức liên môn giải quyết tình huống sau: - Là một nhà lãnh đạo trong tương lai, em cần học được từ Đăm Săn những phẩm chất nào? - HS suy nghĩ, trình bày. - Vai trò của các sáng tác sử thi Tây Nguyên trong bối cảnh hiện nay ? Theo em cần làm gì để những giá trị tinh thần ấy được giới trẻ đón nhận, để văn hóa Tây Nguyên nói chung và giá trị VHDG không bị mai một ? - HS thảo luận nhóm, trả lời. |
* Gợi ý: - Tinh thần trách nhiệm xây dựng cộng đồng - Trọng danh dự biết chiến đấu chống lại các thế lực thù địch để bảo vệ danh dự cộng đồng - Biết tập hợp sức mạnh và tinh thần đoàn kết toàn dân - Dám đương đầu với khó khăn, thử thách, lòng dũng cảm, tinh thần hiệp nghĩa. * Các sáng tác sử thi Tây Nguyên có ý nghĩa vô cùng quan trọng: - Phản ánh đời sống văn hóa tinh thần người Tây Nguyên - Khẳng định những phẩm chất của người anh hùng… * Biện pháp - Tuyên truyền… - Hình thức quảng bá văn hóa và giới thiệu sử thi. - Có hình thức dạy học phù hợp tạo hứng thú với thế hệ trẻ. |
6. Củng cố
- Vẻ đẹp hình tượng người anh hùng Đăm Săn.
- Đặc điểm nghệ thuật của sử thi anh hùng
7. Hướng dẫn về nhà
- Học bài cũ.
- Chuẩn bị bài : Văn bản (tiếp theo).
Xem thử Giáo án Văn 10 KNTT Xem thử Giáo án Văn 10 CTST Xem thử Giáo án Văn 10 CD
Xem thêm tài liệu Giáo án Ngữ văn lớp 10 trọn bộ cực hay, chuẩn khác:
- Giáo án Văn 10 bài Văn bản (Tiếp theo)
- Giáo án Văn 10 bài Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy (tiết 1)
- Giáo án Văn 10 bài Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy (tiết 2)
- Giáo án Văn 10 bài Lập dàn ý bài văn tự sự
- Giáo án Văn 10 bài Uy-Lít-Xơ trở về (tiết 1)
Lời giải bài tập lớp 10 sách mới:
- Giải bài tập Lớp 10 Kết nối tri thức
- Giải bài tập Lớp 10 Chân trời sáng tạo
- Giải bài tập Lớp 10 Cánh diều
- Giáo án lớp 10 (các môn học)
- Giáo án điện tử lớp 10 (các môn học)
- Giáo án Ngữ văn 10
- Giáo án Toán 10
- Giáo án Tiếng Anh 10
- Giáo án Vật Lí 10
- Giáo án Hóa học 10
- Giáo án Sinh học 10
- Giáo án Lịch Sử 10
- Giáo án Địa Lí 10
- Giáo án Kinh tế Pháp luật 10
- Giáo án Tin học 10
- Giáo án Công nghệ 10
- Giáo án Giáo dục quốc phòng 10
- Giáo án Hoạt động trải nghiệm 10
- Đề thi lớp 10 (các môn học)
- Đề thi Ngữ Văn 10 (có đáp án)
- Chuyên đề Tiếng Việt lớp 10
- Đề cương ôn tập Văn 10
- Đề thi Toán 10 (có đáp án)
- Đề thi cương ôn tập Toán 10
- Đề thi Toán 10 cấu trúc mới (có đáp án)
- Đề thi Tiếng Anh 10 (có đáp án)
- Đề thi Vật Lí 10 (có đáp án)
- Đề thi Hóa học 10 (có đáp án)
- Đề thi Sinh học 10 (có đáp án)
- Đề thi Lịch Sử 10 (có đáp án)
- Đề thi Địa Lí 10 (có đáp án)
- Đề thi Kinh tế & Pháp luật 10 (có đáp án)
- Đề thi Tin học 10 (có đáp án)
- Đề thi Công nghệ 10 (có đáp án)
- Đề thi Giáo dục quốc phòng 10 (có đáp án)