Giáo án Sinh học 10 Bài 8: Tế bào nhân thực

Nhóm sinh vật

Chỉ có ở thực vật

Thực vật và một số ĐV nguyên sinh

Chỉ có ở động vật

Cấu tạo

- hình bầu dục.

- ngoài có 2 màng trơn.

- trong là chất nền. (strôma).và các hạt grana gồm nhiều túi dẹt (tilacôit chứa nhiều diệp lục và các enzim quang hợp.) xếp chồng lên nhau, các grana nối với nhau bằng hệ thống màng.

- Chứa ADN và riboxom

- phía ngoài có 1 lớp màng bao bọc,bên trong là dịch bào chứa các chất hữu cơ và ion khoáng tạo áp suất thẩm thấu của tế bào.

Là bào quan dạng túi có màng bao bọc.Chứa nhiều enzim thủy phân.

Chức năng

Là nơi thực hiện chức năng quang hợp

-Có khả năng nhân đôi độc lập.

   +Dự trữ chất dinh dưỡng.

   +Chứa sắc tố thu hút côn trùng.

   +Chứa chất độc để tự vệ,chất thải.

Chức năng:phân hủy các tế bào già,tế bào bị tổn thương

1) Gồm 1 lớp kép phôtpholipit quay đầu ghét nước vào nhau.

2) Có các phân tử prôtêin xen kẽ (xuyên màng)

3) prôtêin ở bề mặt(bám màng).

4) Các tế bào động vật có colestêron

5) prôtêin liên kết với lipit tạo lipôprôtêin hay liên kết với cacbohyđrat tạo glicôprôtêin

a) Trao đổi chất với môi trường một cách có chọn lọc( bán thấm).

b) thu nhận thông tin cho tế bào.

c) "dấu chuẩn"giữ chức năng nhận biết nhau và các tế bào "lạ"

d) Làm tăng sự ổn định của màng sinh chất.

e) vận chuyển các chất qua màng

A. Khởi động (5 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

a)Trình bày cấu trúc của tế bào nhân sơ?

b)Tế bào vi khuẩn có kích thước nhỏ và cấu tạo đơn giản đem lại cho chúng những ưu thế gì?

Đáp án:

a)Cấu trúc

   +Thành tế bào

   +Chất tế bào

   +Roi và lông

   +Vùng nhân

b)    +Tỉ lệ S / V lớn thì tốc độ trao đổi chất với môi trường diễn ra nhanh.

   +Tế bào sinh trưởng nhanh.

   +khả năng phân chia nhanh, số lượng tế bào tăng nhanh.

- GV yêu cầu học sinh quan sát hình

Kích thước và cấu tạo tế bào thực và động vật so với tế bào vi khuẩn như thế nào?

Sự phức tạp về cấu tạo có lợi ích gì trong việc thực hiện các chức năng sống?

B. Hình thành kiến thức (30p)

HĐ1: Đặc điểm chung của tế bào nhân thực (10 phút)

GV: Tế bào nhân thực là loại tế bào có nhân chính thứcvà vật chất di truyền được bao bọc bởi màng nhân…

(?) Hãy quan sát hình vẽ sgk và so sánh đặc điểm tế bào nhân thực và tế bào nhân sơ.

GV đánh giá, bổ sung hoàn chỉnh kiến thức.

HS: Quan sát hình, nghiên cứu sgk, trả lời

I. Đặc điểm chung

- Có kích thước lớn hơn TB nhân sơ.

- Có cấu trúc phức tạp.

   + Có nhân tế bào, có màng nhân.

   + Có hệ thống màng chia TBC thành các xoang riêng biệt.

   + Các bào quan đều có màng bao bọc.

** NL khai thác thông tin SGK. NL GQVD.

HĐ2: Cấu trúc của nhân, lưới nội chất, riboxom, bộ máy gongi (20 phút)

B1: GV đặt câu hỏi:

? Nhân tế bào có cấu tạo thế nào?

B2: GV nêu thí nghiệm:

Một nhà khoa học đã tiến hành phá huỷ nhân tế bào trứng ếch thuộc loài A. Sau đó lấy nhân của tế bào sinh dưỡng của loài B cấy vào. Sau nhiều lần thí nghiệm ông đã nhận được các con ếch con từ các tế bào đã được chuyển nhân.

? Em hãy cho biết các con ếch con này có đặc điểm của loài nào?

? Thí nghiệm này có thể chứng minh đặc điểm gì về nhân tế bào?

->

?Vậy nhân tế bào có chức năng gì?

GV chiếu hình riboxom

? Cấu trúc và chức năng riboxom?

B3: GV treo tranh hình lưới nội chất và phát PHT

GV treo tranh hình bộ máy gôngi.

?Xác định phức hệ gôngi trên hình vẽ?

?Trình bày cấu trúc và chức năng của bộ máy gôngi?

Dựa hình 8.2 hày cho biết những bộ phận nào của tế bào tham gia vào việc vận chuyển một phân tử prôtêin ra khỏi tế bào?

(   +Prôtêin được tổng hợp từ lưới nội chất có hạt.

   +Prôtêin được tái tiết mang tới bộ máy gôngi.

   +Prôtêin tiếp tục được tái tiết mang tới màng sinh chất để tiết ra ngoài.)

B4: GV mở rộng: Hình 8.2 cho thấy mối liên hệ giữa các màng trong tế bào và sự liên hệ mật thiết này là điểm khác biệt so với tế bào nhân sơ vì tế bào nhân sơ không có hệ thống nội màng.

GV chiếu hình cấu trúc ti thể

HS nghiên cứu thông tin trang 37 SGK và tranh trả lời->

HS: các con ếch con này có đặc điểm của loài B.

Chứng minh được chức năng của nhân tế bào.

HS hoạt động nhóm, nghiên cứu thông tin trong SGK trang 37 và quan sát hình và hoàn thành PHT->

HS đọc thông tin trong SGK hình 9.2 Tr 41 trả lời->

II. Nhân TB:

* Cấu trúc

- Chủ yếu hình cầu, đường kính 5 um.

- Màng nhân : gồm2 hai lớp màng( màng kép), có nhiều lỗ nhỏ để lưu thông vật chất giữa nhân và TBC.

- Dịch nhân chứa chất nhiễm sắc và nhân con .

   + Nhân con: prôtêin và rARN

* Chức năng:

- Nhân là thành phần quan trọng nhất, là nơi chứa đựng VCDT.

- Điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào.

II. Lưới nội chất

- Lưới nội chất là 1 hệ thống màng tạo nên các ống và xoang dẹp thông với nhau. * Lưới nội chất hạt: trên màng có nhiều hạt ribôxôm, tham gia quá trình tổng hợp prôtêin.

* Lưới nội chất trơn: trên màng không có đính các hạt ribôxôm., có vai trò tổng hợp lipit, chuyển hoá đường...

III. Ribôxôm:

- Cấu tạo:    + không có màng bao bọc

   + gồm một số loại rARN và nhiều Pr khác nhau.

   + RBX gồm 1 hạt lớn và 1 hạt bé.

- Chức năng: nơi tổng hợp Pr cho TB.

IV.Bộ máy gôngi

- Cấu tạo: là 1 chồng túi màng dẹt tách biệt xếp chồng lên nhau theo hình vòng cung.

- Chức năng: là nơi lắp ráp, đóng gói và phân phối các sản phẩm của TB

** NL tư duy GQVD

NL làm việc nhóm. NL khai thác thông tin SGK.

NL ngôn ngữ.

C. Củng cố: ( 5p)

Câu 1: Sinh vật nào sau đây có tế bào nhân thực ?

A. Thực vật, động vật, nấm. x

C. Thực vật, vi khuẩn.

B. Động vật, nấm, vi khuẩn.

D. Nấm, vi khuẩn.

Câu 2: Màng nhân của tế bào nhân chuẩn gồm màng ngoài và màng trong, mỗi màng dày:

A. 6 - 9nm. x

B. 9 - 50nm.

C. 50 - 80nm.

D. 80 - 100nm

Câu 3: Lỗ nhân trên màng nhân của tế bào nhân chuẩn được cấu tạo và che kín bởi:

A. Các enzim.

B. Prôtein. x

C. Nhiễm sắc thể.

D. Chất tế bào.

Câu 4: Thành phần hoá học chủ yếu của ribôxôm là gì ?

A. rARN và prôtein. x

C. mARN và prôtein.

B. tARN và prôtein.

D. Prôtein.