Giáo án Địa Lí 10 Bài 31: Vai trò, đặc điểm của công nghiệp. Các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố công nghiệp

Bước 1:

Hãy kể tên các sản phẩm công nghiệp, từ đó nêu vai trò của ngành công nghiệp

Bước 2: HS trả lời, các HS khác bổ sung.

Bước 3: GV chuẩn

Thế nào là công nghiệp hóa?

Công nghiệp hoá: Quá trình chuyển từ kinh tế nông nghiệp sang nền kinh tế về cơ bản dựa vào sản xuất công nghiệp

I. Vai trò và đặc điểm của công nghiệp

1. Vai trò

- Tạo ra khối lượng của cải vật chất rất lớn.

- Tạo ra tư liệu sản xuất và xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật => Thúc đẩy sự phát triển của các ngành khác : GTVT, thương mại, nông nghiệp...

- Giải phóng sức lao động, tạo ra nhiều sản phẩm tiêu dùng, nâng cao trình độ văn minh của toàn xã hội.

- Củng cố an ninh quốc phòng.

- Khai thác hiệu quả tài nguyên thiên nhiên

- Mở rộng sản xuất, thị trường, việc làm, tăng thu nhập.

=> Công nghiệp giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân.

Bước 1 :

GV chia lớp thành 4 nhóm, hoạt động theo cặp tìm hiểu trong vòng 3 phút:

- Nhóm 1: Tìm hiểu SX CN gồm mấy giai đoạn. (ví dụ)

- Nhóm 2: Chứng minh công nghiệp có tính chất tập trung cao độ (ví dụ)

- Nhóm 3: Chứng minh ngành CN gồm nhiều ngành phức tạp, phân công tỉ mỉ, kết hợp với nhau để tạo ra sản phẩm. (ví dụ)

- Nhóm 4: Tìm hiểu cách phân loại ngành công nghiệp. (đối tượng lao động, công dụng kinh tế sản phẩm)

Bước 2: Một HS trả lời, các HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 3: GV chuẩn kiến thức.

Câu hỏi: Phân biệt các giai đoạn sản xuất của ngành sản xuất thép và ngành dệt vải.

so sánh đặc điểm sản xuất công nghiệp với nông nghiệp.

2. Đặc điểm

a. Sản xuất công nghiệp gồm 2 giai đoạn

- Giai đoạn 1: Tác động vào đối tượng lao động để tạo ra nguồn nguyên liệu

- Giai đoạn 2: Chế biến nguyên liệu để tạo ra tư liệu sản xuất và vật phẩm tiêu dùng

b. Sản xuất công nghiệp có tính tập trung cao độ

Thể hiện ở sự tập trung tư liệu sản xuất, nhân công và sản phẩm trên 1 diện tích nhất định.

c. Sản xuất công nghiệp gồm nhiều ngành phức tạp, được phân công tỉ mỉ và có sự phối hợp chặt chẽ để tạo ra sản phẩm cuối cùng.

3. Phân loại

- Dựa đối tượng lao động

   + Công nghiệp khai thác.

   + Công nghiệp chế biến.

- Dựa vào công dụng kinh tế của sản phẩm:

   + Công nghiệp nặng (nhóm A).

   + Công nghiệp nhẹ (nhóm B).

Bước 1: GV chia nhóm và giao nhiệm vụ cho HS.

   + Các nhóm chẵn tìm ví dụ chứng minh ảnh hưởng của vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên tới phát triển và phân bố công nghiệp.

   + Các nhóm lẻ tìm ví dụ chứng minh ảnh hưởng của kinh tế - xã hội.

Bước 2: HS trao đổi, bổ sung cho nhau.

Bước 3: Đại diện HS trình bày kết quả, các HS khác nhận xét bổ sung.

GV chuẩn kiến thức.

II. Các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố công nghiệp

(Sơ đồ SGK trang 153)

1.Vị trí địa lí: có tác động rất lớn đền việc lựa chọn địa điểm xây dựng các nhà máy, các KCN, KCX...

2.Nhân tố tự nhiên: là nhân tố quan trọng cho sự phát triển và phân bố công nghiệp: chi phối qui mô, cơ cấu và tổ chức các xí nghiệp công nghiệp.

3.Nhân tố dân cư, kinh tế - xã hội:

- Dân cư – lao động: số lượng và chất lượng lao động có ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố các nghành CN.

- Tiến bộ KH-KT: khai thác, sử dụng tài nguyên và phân bố hợp lí các ngành CN; làm thay đổi quy luật phân bố các xí nghiệp CN

- Thị trường: có tác động mạnh mẽ tới việc lựa chọn vị trí xây dựng xí nghiệp, hướng chuyên môn hoá sản xuất.

Phân bố công nghiệp phù hợp hợp lí, thúc đẩy hoặc kìm hãm, thuận lợi hoặc cản trở, con đường phát triển công nghiệp, hình thức tổ chức lãnh thổ…