Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập

1. Không giải phương trình, dùng hệ thức Vi-ét hãy tính tổng và tích các nghiệm (nếu có) của mỗi phương trình sau:

a) 7x2 – 2x – 5 = 0

b) x2 – 3x + 6 = 0

c) 3x2 – 6x + 2 = 0

d) 12x2 – 5x – 1 = 0

Bài làm:

a) 7x2 – 2x – 5 = 0

Phương trình trên có a×c < 0 nên phương trình đã cho luôn có hai nghiệm phân biệt.

Gọi hai nghiệm của phương trình là x1 và x2.

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

b) x2 – 3x + 6 = 0

Phương trình trên có Δ =(−3)2 – 4×1×6 = −15 < 0 nên phương trình đã cho vô nghiệm.

c) 3x2 – 6x + 2 = 0

Phương trình trên có Δ’ = (−3)2 – 3×2 = 2 > 0 nên phương trình đã cho hai nghiệm phân biệt.

Gọi hai nghiệm của phương trình là x1 và x2.

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

d) 12x2 – 5x – 1 = 0

Phương trình trên có a×c < 0 nên phương trình đã cho luôn có hai nghiệm phân biệt.

Gọi hai nghiệm của phương trình là x1 và x2.

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

2. Tìm giá trị của m để mỗi phương trình sau có nghiệm, rồi tính tổng và tích các nghiệm của phương trình đó theo m.

a) x2 – 4x + m = 0

b) x2 – 2(m + 3)x + m2 + 3 = 0

Bài làm:

a) x2 – 4x + m = 0

Δ’ = (−2)2 – 1×m = 4 − m.

Để phương trình có nghiệm thì Δ’ ≥ 0 ⇔ 4 − m ≥ 0 ⇔ m < 4.

Với m < 4 thì phương trình đã cho có hai nghiệm, gọi hai nghiệm đó là x1 và x2.

Theo hệ thức Vi-et, ta có: Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

b) x2 – 2(m + 3)x + m2 + 3 = 0

Δ’ = [−(m + 3)]2 – 1×(m2 + 3) = 6(m + 1).

Để phương trình có nghiệm thì Δ’ ≥ 0 ⇔ 6(m + 1) ≥ 0 ⇔ m > −1.

Với m > −1 thì phương trình đã cho có hai nghiệm, gọi hai nghiệm đó là x1 và x2.

Theo hệ thức Vi-et, ta có:

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

3. Tính nhẩm nghiệm của mỗi phương trình sau:

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Bài làm:

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

4. Tìm hai số u và v trong mỗi trường hợp sau:

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Bài làm:

a) u + v = -8; uv = 7

Hai số đã cho là nghiệm của phương trình: x2 + 8x + 7 = 0 (1)

Phương trình thu được có: a − b + c = 1 − 8 + 7 = 0 do đó (1) có hai nghiệm là

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Vậy, hai số cần tìm là: -1 và -7

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Vậy hai số cần tìm là u = 1 và v = −4 hoặc u = 4 và v = −1

5. Lập phương trình bậc hai có nghiệm là hai số được cho trong mỗi trường hợp sau:

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Bài làm:

a) −3 và 7

Tổng hai số là: (−3) + 7 = 4

Tích hai số là: (−3)×7 = −21

Hai số đã cho là nghiệm của phương trình: x2 − 4x − 21 = 0.

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

6. Cho phương trình x2 – 5x + 3 = 0. Gọi x1 ; x2 là hai nghiệm của phương trình. Không giải phương trình, hãy tính giá trị của các biểu thức sau:

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Bài làm:

Phương trình có: Δ = (−5)2 − 4×1×3 = 13 > 0.

Vậy, phương trình có hai nghiệm phân biệt: x1 và x2.

Theo hệ thức Vi-et, ta có: Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

7. Cho phương trình 2x2 – x – 15 = 0. Kí hiệu x1, x2 là hai nghiệm của phương trình. Không giải phương trình, hãy lập phương trình có hai nghiệm là hai số được cho trong mỗi trường hợp sau:

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Bài làm:

Phương trình 2x2 – x – 15 = 0 có a×c < 0 nên có hai nghiệm phân biệt.

Tổng và tích của hai nghiệm đó là: Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

a) Tổng và tích của hai nghiệm của phương trình cần lập là:

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Phương trình lập được là:

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

b) Tổng và tích của hai nghiệm của phương trình cần lập là:

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Phương trình lập được là: Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

1. Cho phương trình: 2x2 – 6x + m + 7 = 0

a) Giải phương trình với m = -3.

b) Với giá trị nào của m thì phương trình có một trong các nghiệm bằng -4?

c) Tìm m để phương trình có hai nghiệm x1, x2 thỏa mãn điều kiện x1 = -2x2.

Bài làm:

a) Thay m = -3 vào phương trình, ta được: 2x2 − 6x + 4 = 0 ⇔ x2 − 3x + 2 = 0

Phương trình thu được có: a + b + c = 1 − 3 + 2 = 0 nên có hai nghiệm là: x1 = 1 và x2 = 2

b) Δ’ = (−3)2 − 2×(m + 7) = −2m − 5

Để phương trình có nghiệm thì Δ ≥ 0 ⇔ −2m − 5 ≥ 0 ⇔ m ≤ Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9.

Theo hệ thức Vi-et: Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Không mất tính tổng quát, giả sử x1 = −4

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

c) Theo hệ thức Vi-et: Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Kết hợp điều kiện x1 = −2x2 với (1), ta có:

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

2. Cho phương trình: x2 – (2a – 1)x – 4x – 3 = 0

a) Chứng minh rằng phương trình luôn có nghiệm với mọi giá trị của a.

b) Tìm hệ thức liên hệ giữa hai nghiệm x1, x2 không phụ thuộc vào a.

c) Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Bài làm:

a) Δ = [−(2a − 1)]2 − 4×1×(−4a − 3)

= 4a2 + 12a + 13

= (2a)2 + 2×2a×3 + 9 + 4

= (2a + 3)2 + 4 ≥ 0 ∀ a

Vậy phương trình đã cho luôn có hai nghiệm phân biệt với mọi giá trị của a.

b) Gọi x1; x2 là hai nghiệm của phương trình đã cho.

Theo hệ thức Vi-et: Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

3. Cho phương trình: x2 – 2(m – 2)x + m2 + 2m – 3 = 0. Tìm m để phương trình có các nghiệm x1, x2 thỏa mãn hệ thức:

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Bài làm:

Δ’ = (m − 2)2 − 1×(m2 + 2m − 3) = −6m + 7

Để phương trình có nghiệm thì: Δ ≥ 0 ⇔ −6m + 7 ≥ 0 ⇔ m ≤ Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Với m ≤ Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9 thì phương trình có hai nghiệm. Gọi hai nghiệm đó là x1; x2

Theo hệ thức Vi-et: Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Theo bài ra: Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Thay (1) và (2) vào (3), ta có:

Giải Toán 9 VNEN Bài 7: Luyện tập | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Xem thêm các bài Giải bài tập Toán lớp 9 chương trình VNEN hay khác:

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Toán lớp 9 hay khác: