150 câu trắc nghiệm ester lipid có lời giải (nâng cao – phần 2)

Bài giảng: Tổng hợp bài tập ester - lipid - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)

Với 150 câu trắc nghiệm ester lipid (nâng cao – phần 2) có lời giải chi tiết sẽ giúp học sinh ôn tập, biết cách làm câu trắc nghiệm ester lipid (nâng cao – phần 2)

Câu 41: ester X có công thức phân tử C₄H₈O₂ thỏa mãn các điều kiện sau:

X + H₂O -^{to, H₂SO4 đặc}→ Y1 + Y2

Y1 + O₂ -^{to, xt}→ Y2 + H₂O

Tên gọi của X là

A. methyl propionat.             B. isopropyl fomat.

C. ethyl acetate.              D. n-propyl fomat.

Lời giải:

Từ 2 phương trình → Y1 và Y2 đều có số nguyên tử C bằng nhau. Mà ester ban đầu là C₄H₈O₂

→ X là CH₃COOC₂H₅ hay ethyl acetate

→ Đáp án C

Câu 42: ester X được tạo thành từ oxalic acid và hai ancol đơn chức. Trong phân tử X, số nguyên tử cacbon nhiều hơn số nguyên tử oxi là 1. Khi cho m gam X tác dụng với dung dịch NaOH dư, sau khi phản ứng hoàn toàn có 9,6 gam NaOH đã phản ứng. Giá trị của m là

A. 17,5.             B. 31,68.

C. 14,5.             D. 15,84.

Lời giải:

ester X được tạo thành từ oxalic acid và hai ancol đơn chức có dạng ROOC-COOR'

Trong phân tử ester, số nguyên tử cacbon nhiều hơn số nguyên tử oxi là 1 → số nguyên tử C trong ester là 5

Vậy X có công thức C₂H₅OOC-COOCH₃

C₂H₅OOC-COOCH₃ + 2NaOH → C₂H₅OH + NaOOC-COONa + CH₃OH

n_ester = 0,5nNaOH = 0,12 mol → m = 15,84 gam

→ Đáp án D

Câu 43: Cho sơ đồ phản ứng:

(1) X (C₅H₈O₂) + NaOH → X1 (muối) + X2

(2) Y (C₅H₈O₂) + NaOH → Y1 (muối) + Y2

Biết X1 và Y1 có cùng số nguyên tử cacbon; X1 có phản ứng với nước brom, còn Y1 thì không. Tính chất hóa học nào giống nhau giữa X2 và Y2?

A. Bị khử bởi H₂ (t^o, Ni).

B. Tác dụng được với dung dịch AgNO₃/NH₃ (to).

C. Bị oxi hóa bởi O₂ (xúc tác) thành carboxylic acid.

D. Tác dụng được với Na.

Lời giải:

X có CTPT C₅H₈O₂ → k = π + v = 2 = π_CO + π_C=C

X1 và Y1 có cùng số nguyên tử cacbon; X1 có phản ứng với nước brom, còn Y1 thì không

→ X1 chứa liên kết đôi C=C.

→ X có cấu tạo CH₂=CHCOOC₂H₅

CH₂=CHCOOC₂H₅ + NaOH → CH₂=CHCOONa (X1) + C₂H₅OH (X2)

Y có cấu tạo C₂H₅COOCH=CH₂

C₂H₅COOCH=CH₂ + NaOH → C₂H₅COONa (Y1) + CH₃CHO (Y2)

Chỉ có Y2 tham gia phản ứng với H₂ và AgNO₃/NH₃ → loại A, B

Chỉ có X2 tác dụng với Na → loại D

C₂H₅OH + O₂ -^{men giấm}→ CH₃COOH + H₂O

2CH₃CHO + O₂ -^{Mn+, to}→ 2CH₃COOH

→ Đáp án C

Câu 44: Cho các nhận định sau:

(1) Axit béo là các axit monocacboxylic có mạch cacbon dài không phân nhánh và có chẵn nguyên tử cacbon (12C-24C).

(2) Chất béo là trieste của glycerol với các axit béo.

(3) lipid gồm nhiều loại: chất béo, sáp, steroit, photpholipit, ….

(4) Chất béo chứa các gốc axit béo không no thường là các chất rắn ở nhiệt độ thường.

(5) Phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường kiềm là phản ứng thuận nghịch.

(6) Khi đun chất béo lỏng với hiđro có xúc tác Ni trong nồi hấp thì chúng chuyển thành chất béo rắn.

Số nhận định đúng là

A. 4.             B. 3.

C. 5.             D. 2.

Lời giải:

Nhận định đúng là: (1); (2); (3); (6).

(4) Chất béo chứa các gốc axit béo không no thường là các chất lỏng ở nhiệt độ thường. Chất béo chứa các gốc axit béo no thường là các chất rắn ở nhiệt độ thường.

(5) Phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường kiềm (hay phản ứng xà phòng hóa) là phản ứng một chiều.

→ Đáp án A

Câu 45: Thủy phân hoàn toàn chất béo X sau phản ứng thu được axit oleic (C₁₇H₃₃COOH) và axit linoleic (C₁₇H₃₁COOH). Nếu đốt cháy hoàn toàn m gam X cần 76,32 gam oxi thu được 75,24 gam CO₂. Mặt khác m gam X tác dụng vừa đủ với V ml Br₂ 1M. Giá trị của V là

A. 120.             B. 150.

C. 360.             D. 240.

Lời giải:

n_O2 = 2,385 mol; n_CO2 = 1,71 mol

CTPT của X là C₅₇H_2yO₆

Bảo toàn electron và bảo toàn nguyên tố cacbon:

4.2,385 = (216 + 2y).(1,71/57) → X là C₅₇H₁₀₂O₆ (7 – 3 = 4π trong gốc hydrocarbon?

→ n_Br2 = 0,12 mol → V = 0,12 lít = 120 ml

→ Đáp án A

Câu 46: Hợp chất hữu cơ A có chứa C, H, O, N với mC : mH : mO : mN = 9:2,25:8:3,5. MA = 91. Cho A tác dụng với NaOH thu được muối B và khí C bay ra. B tác dụng được với vôi tôi xút thu được khí có tỉ khối so với He bằng 4. Xác định khối lượng mol phân tử chất C.

A. 42             B. 60

C. 45             D. 31

Lời giải:

m_C : m_H : m_O : m_N = 9 : 2,5 : 8 : 3,5

Mà M_A = 91 → A có công thức C₃H₉O₂N

B tham gia phản ứng vôi tôi xút tạo chất khí có M = 16 (CH₄)

→ B có cấu tạo CH₃COONa

→ A có cấu tạo CH₃COONH₃CH₃ + NaOH → CH₃COONa (B) + CH₃NH₂ (C) + H₂O

→ Khối lượng mol phân tử chất C là 31.

→ Đáp án D

Câu 47: Cho các phàn ứng sau:

(1) X + 2NaOH -^to→ 2Y + H₂O

(2) Y + HCl loãng → Z + NaCl

Biết X là hợp chất hữu cơ mạch hở, có công thức C₄H₆O₅. Cho 11,4 gam Z tác dụng với Na dư thì khối lượng muối rắn thu được là?

A. 18 gam.             B. 16,58 gam.

C. 15,58 gam.             D. 20 gam.

Lời giải:

X + 2NaOH → 2Y + H₂O

→ X vừa có nhóm ester vừa có nhóm axit

X là HO-CH₂-COO-CH₂-COOH

Y là HO-CH₂-COONa

Z là HO-CH₂-COOH có n_Z = 0,15 mol

HO-CH₂-COOH + 2Na → NaO-CH₂-COONa + H₂

→ m_muối = 18g

→ Đáp án A

Câu 48: Thủy phân hoàn toàn 89 gam chất béo bằng dung dich NaOH để điều chế xà phòng thu được 9,2 gam glycerol. Biết muối của axit béo chiếm 60% khối lượng xà phòng thu được là?

A. 153 gam              B. 58,92 gam

C. 55,08gam.             D. 91,8 gam

Lời giải:

n_NaOH = 2n_glycerol = 0,3 mol

Bảo toàn khối lượng: m_{chất béo} + m_NaOH - m_glycerol = m_muối = 91,8 g

⇒ m_{xà phòng} = 153 g

→ Đáp án A

Câu 49: Một ester đơn chức X tác dụng vừa đủ với dung dịch KOH có C% = 11,666%. Sau phản ứng thu được dung dịch Y, cô cạn Y thì phần hơi chỉ có H₂O với khối lượng là 86,6 gam. Còn lại chất rắn Z với khối lượng là 23 gam. Số công thức cấu tạo của ester là:

A. 2.             B. 5.

C. 3.             D. 4.

Lời giải:

Cô cạn Y chỉ thu được H₂O ⇒ X là ester của phenol. Đặt n_X = x.

→ n_KOH = 2x mol; nnước sản phẩm = x mol → m_{nước/dung dịch KOH} = 848x.

⇒ ∑m_nước = 848x + 18x = 86,6(g) → x = 0,1 mol.

Bảo toàn khối lượng ta có:

m_X = 23 + 0,1.18 – 0,2.56 = 13,6(g) → M_X = 136 → X là C₈H₈O₂.

Các CTCT thỏa mãn là CH₃COOC₆H₅ và o, m, p – CH₃C₆H₄OOCH

→ Đáp án D

Câu 50: Xà phòng hoá hoàn toàn m gam một ester no, đơn chức, mạch hở E bằng 26 gam dung dịch MOH 28% (M là kim loại kiềm). Cô cạn hỗn hợp sau phản ứng thu được 24,72 gam chất lỏng X và 10,08 gam chất rắn khan Y. Đốt cháy hoàn toàn Y, thu được sản phẩm gồm CO₂, H₂O và 8,97 gam muối carbonate khan. Mặt khác, cho X tác dụng với Na dư, thu được 12,768 lít khí H₂ (đktc). Phần trăm khối lượng muối trong Y có giá trị gần nhất với

A. 67,5.              B. 85,0.

C. 80,0.              D. 97,5.

Lời giải:

→ CTPT E: C₄H₈O₂ → CTCT E: HCOOC₃H₇

M trong MOH chuyển hết vào muối carbonate (M₂CO3)

→ Đáp án B

Câu 51: Cho 1 gam ester X có công thức HCOOCH₂CH₃ tác dụng với nước (xúc tác axit H₂SO4 loãng). Sau một thời gian, để trung hòa axit hữu cơ sinh ra cần đúng 45 ml dung dịch NaOH 0,1M. Tỉ lệ phần trăm ester chưa bị thủy phân là

A. 33,3%.              B. 50%.

C. 60%.              D. 66,7%.

Lời giải:

n_HCOOCH2CH3 = 1/74 mol; n_{NaOH để trung hòa axit} = 0,1.0,045 = 0,0045 mol

HCOOH (x) + NaOH (0,0045) → HCOONa + H₂O

Vì NaOH phản ứng vừa đủ → x = 0,0045 mol

Số mol ester chưa bị thủy phân là: 1/74 - x = 1/74 - 0,0045 mol

→ Tỉ lệ phần trăm ester chưa bị thủy phân:

→ Đáp án D

Câu 52: Để thủy phân hết 6,24 gam hỗn hợp X gồm hai ester đơn chức mạch hở (tạo ra từ một carboxylic acid và hai ancol) và một ester ba chức mạch hở thì cần dùng vừa hết 64 ml dung dịch NaOH aM. Sau phản ứng, thu được hỗn hợp Y gồm các muối của các carboxylic acid và các ancol. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp Y thì thu được muối carbonate, 5,152 lít CO₂ (đktc) và 4,68 gam H₂O. a gần với giá trị nào sau đây nhất?

A. 1,26              B. 1,3

C. 1,1              D. 1,21

Lời giải:

Có n_CO2 = 5,152/22,4 = 0,23 mol, n_H2O = 4,68/18 = 0,26 mol, n_NaOH = 0,064a mol

→ n_Na2CO3 = 0,032a mol

Có n_COO = n_NaOH = 0,064 a mol → n_O(X) = 2.0,064a = 0,128a

Bảo toàn nguyên tố C → n_C(X) = 0,23 + 0,032a mol

Bảo toàn nguyên tố H → n_H(X) = 0,26.2 - 0,064a = 0,52- 0,064a

Có 6,24 = m_C + m_H + m_O → 6,24 = 12.( 0,23 + 0,032a) + 0,52 - 0,064a + 0,128a

→ a = 1,25

→ Đáp án A

Câu 53: Hỗn hợp X gồm phenyl axetat, methyl benzyloat, benzyl fomat và Ethyl phenyl oxalat. Thủy phân hoàn toàn 36,9 gam X trong dung dịch NaOH (dư, đun nóng), có 0,4 mol NaOH phản ứng, thu được m gam hỗn hợp muối và 10,9 gam hỗn hợp Y gồm các ancol. Cho toàn bộ Y tác dụng với Na dư, thu được 2,24 lít khí H₂ (đktc). Giá trị của m là

A. 40,2.              B. 49,3.

C. 42.              D. 38,4.

Lời giải:

CH₃COOC₆H₅ (M = 136): a mol

C₆H₅COOCH₃ (M = 136): b mol

HCOOCH₂C₆H₅ (M = 136): c mol

(M = 194): d mol

Khi phản ứng với NaOH ta thu được m gam muối và 10,9 gam ancol

Từ đề bài ta có hệ phương trình sau:

→ m_muối = m_CH3COONa + m_C6H5COONa + m_(COONa)2 + m_HCOONa + m_C6H5ONa

→ m_muối = 0,05.82 + 0,1.144 + 0,05.134 + 0,05.68 + (0,05 + 0,05).116 = 40,2 gam

→ Đáp án A

Câu 54: Cho hỗn hợp X gồm 2 axit (no, đơn chức, đồng đẳng kế tiếp) và ethyl alcohol phản ứng hết với Na giải phóng ra 4,48 lít H₂ (đktc). Mặt khác nếu đun nóng hỗn hợp X (có H₂SO4 đặc làm xúc tác) thì các chất trong hỗn hợp X phản ứng với nhau vừa đủ và tạo thành 16,2 gam hỗn hợp ester (giả sử các phản ứng đều đạt hiệu suất 100%). Công thức của 2 axit lần lượt là:

A. CH₃COOH và C₂H₅COOH.

B. C₃H₇COOH và C4H9COOH.

C. HCOOH và CH₃COOH.

D. C₆H₁₃COOH và C₇H₁₅COOH.

Lời giải:

Khi thực hiện phản ứng ester hóa axit và ancol phản ứng vừa đủ với nhau

→ n_axit = n_ancol

n_H2 = 4,48/22,4 = 0,2 mol → n_X = 2.n_H2 = 2. 0,2 = 0,4 mol

→ 2 axit là: HCOOH và CH₃COOH

→ Đáp án C

Câu 55: Cho 14,8 gam một hỗn hợp gồm 2 ester đồng phân của nhau bay hơi ở điều kiện thích hợp. Kết quả thu được một thể tích hơi đúng bằng thể tích của 6,4 gam oxi trong cùng điều kiện như trên. Khi đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp hai ester trên, thu được sản phẩm phản ứng là CO₂ và H₂O, tỉ lệ thể tích khí CO₂ và hơi H₂O là 1:1. Xác định công thức cấu tạo của 2 ester.

A. CH₃COOCH₃ và HCOOC₂H₅.

B. HCOOC₃H₇ và CH₃COOC₂H₅.

C. HCOOC₃H₇ và C₂H₅COOCH₃.

D. HCOOC₃H₇ và CH₃COOCH₃.

Lời giải:

Theo bài ra: Khi đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp hai ester trên thu được sản phẩm phản ứng là CO₂ và H₂O có: V_CO2 = V_H2O → n_CO2 = n_H2O → 2 ester là no, đơn chức, mạch hở

Gọi công thức tổng quát của 2 ester đồng phân là C_nH_2nO₂ (n ≥ 2)

Thể tích hơi của 14,8 gam ester bằng thể tích hơi của 6,4 gam O₂

→ n_ester = n_O2 = 6,4/32 = 0,2 mol

→ M_ester = 14,8/0,2 = 74 → 14n + 32 = 74 → n = 3

→ Công thức phân tử của 2 ester là C₃H₆O₂

→ Công thức cấu tạo của 2 ester là CH₃COOCH₃ và HCOOC₂H₅

→ Đáp án A

Câu 56: Hỗn hợp X gồm vinyl acetate, methyl acetate và Ethyl fomat. Đốt cháy hoàn toàn 3,08 gam X, thu được 2,16 gam H₂O. Phần trăm số mol của vinyl acetate trong X là (đổi đề bài)

A. 25%.              B. 27,92%.

C. 72,08%.              D. 75%.

Lời giải:

n_H2O = 2,16/18 = 0,12 mol

→ 86x + 74y = 3,08 (1)

Đặt công thức chung của ba chất là C_xH₆O₂.

Sơ đồ phản ứng:

→ x + y = 0,04 (2)

Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình:

→ Phần trăm về số mol của vinyl acetate là:

%n_CH3COOCH=CH2

→ Đáp án A

Câu 57: Hỗn hợp A gồm 2 ester đơn chức, no, mạch hở đồng phân. Khi trộn 0,1 mol hỗn hợp A với O₂ vừa đủ rồi đốt cháy thu được 0,6 mol sản phẩm gồm CO₂ và hơi nước. Công thức phân tử 2 ester là

A. C₄H₈O₂.              B. C₅H₁₀O₂.

C. C₃H₆O₂.              D. C₃H₈O₂.

Lời giải:

Khi đốt cháy hỗn hợp A gồm 2 ester đơn chức, no, mạch hở cho:

n_CO2 = n_H2O = 0,6/2 = 0,3 mol

→ Trong 0,1 mol A có 0,3 mol C và 0,6 mol H

→ Trong 1 mol A có 3 mol C và 6 mol H

→ Công thức phân tử của 2 ester có dạng C₃H₆Ox

Vì 2 ester đơn chức → x = 2 → Công thức phân tử của 2 ester là C₃H₆O₂

→ Đáp án C

Câu 58: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol ester X thu được 0,3 mol CO₂ và 0,3 mol H₂O. Nếu cho 0,1 mol X tác dụng hết với NaOH thì thu được 8,2 gam muối. Công thức cấu tạo của X là

A. CH₃COOCH₃.              B. HCOOCH₃.

C. CH₃COOC₂H₅.              D. HCOOC₂H₅.

Lời giải:

Ta có: n_CO2 = n_H2O = 0,6/2 = 0,3 mol

→ ester no, đơn chức, mạch hở

→ Trong 0,1 mol X có 0,3 mol C và 0,6 mol H

→ Trong 1 mol X có 3 mol C và 6 mol H

→ Công thức phân tử của ester X đơn chức là C₃H₆O₂

Khi X tác dụng với NaOH thu được muối có dạng RCOONa

→ n_RCOONa = n_X = 0,1 mol

→ M_RCOONa = 8,2/0,1 = 82 → M_R = 15 → R là CH₃

→ Muối là CH₃COONa → Công thức cấu tạo của X là CH₃COỌCH₃

→ Đáp án A

Câu 59: Đốt cháy hoàn toàn một lượng hỗn hợp hai ester X cho sản phẩm cháy qua bình đựng P₂O₅ dư thấy khối lượng bình tăng thêm 6,21 gam, sau đó cho qua dung dịch Ca(OH)₂ dư thu được 34,5 gam kết tủa. Các ester nói trên thuộc loại

A. no, đơn chức, mạch hở.

B. không no, đơn chức, mạch hở.

C. no, đơn chức, mạch vòng.

D. không no, đa chức, mạch vòng.

Lời giải:

n_CaCO3 = 3,45/100 = 0,345 mol

→ Khối lượng bình đựng P₂O₅ dư tăng chính là khối lượng nước

→ m_H2O = 6,21 gam → n_H2O = 6,21/18 = 0,345 mol

→ n_CO2 = n_CaCO3 = 0,345 mol → n_CO2 = n_H2O → Hai ester đều no, đơn chức, mạch hở

→ Đáp án A

Câu 60: Đốt cháy hoàn toàn 1,46 gam chất hữu cơ A gồm C, H, O thì thu được 1,344 lít CO₂ (đktc) và 0,9 gam H₂O. Công thức nào dưới đây có thể là công thức đúng.

A. (COOC₂H₅)₂.              B. CH₃COOH.

C. CH₃COOCH₃.              D. HOOCC₆H₄COOH.

Lời giải:

n_CO2 = 1,344/22,4 = 0,06 mol; n_H2O = 0,9/18 = 0,05 mol → n_H2O < n_CO2

→ Loại đáp án B, C

Bảo toàn khối lượng ta có:

1,46 = m_C + m_H + m_O → 1,46 = 0,06.12 + 0,05.2 + m_O → m_O = 0,64 gam

→ n_O = 0,64/16 = 0,04 mol → n_C : n_H : n_O = 0,06 : (0,05.2) : 0,04 = 3:5:2

→ Công thức phân tử của A có dạng là (C₃H₅O₂)_n

(COOC₂H₅)₂ có công thức phân tử (C₃H₅O₂)₂

HOOCC₆H₄COOH có công thức phân tử (C4H3O₂)₂ → Loại đáp án D

→ Đáp án A

Câu 61: Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol ester X, đơn chức có 1 liên kết đôi C = C trong phân tử rồi dẫn sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)₂ dư thu được 60 gam kết tủa. X có công thức cấu tạo là

A. HCOOCH = CH₂.              B. CH₃COOCH = CH₂.

C. HCOOCH = CHCH₃.              D. CH₃COOC(CH₃) = CH₂.

Lời giải:

Đốt cháy ester X cho sản phẩm cháy CO₂

Ta có: CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO3↓ + H₂O

→ n_CO2 = n_CaCO3 = 60/100 = 0,6 mol

→ Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol ester X thu được 0,6 mol CO₂

→ 1 mol ester X có 3 mol C

→ Công thức phân tử của ester X đơn chức là C3H_xO₂

Vì X có chứa 1 liên kết đôi C = C trong phân tử

→ Công thức cấu tạo của X là HCOOCH = CH₂

→ Đáp án A

Câu 62: Cho sơ đồ chuyển hóa sau:

(a) C₃H₄O₂ + NaOH → X + Y

(b) X + H₂SO4 (loãng) → Z + T

(c) Z + dung dịch AgNO₃/NH₃ (dư) → E + Ag + NH4NO₃

(d) Y + dung dịch AgNO₃/NH₃ (dư) → F + Ag + NH4NO₃

Chất E và chất F theo thứ tự là

A. (NH4)₂CO3 và CH₃COOH.

B. (NH4)₂CO3 và CH₃COONH4.

C. HCOONH4 và CH₃CHO.

D. HCOONH4 và CH₃COONH4

Lời giải:

Vì C₃H₄O₂ thủy phân trong NaOH tạo ra 1 muối phản ứng vơí AgNO₃/NH₃ tạo ra Ag và 1 chất cũng tác dụng với AgNO₃/NH₃ tạo ra Ag

→ HCOOCH=CH₂

→ Đáp án B

Câu 63: Thủy phân hoàn toàn ester A của axit hữu cơ đơn chức X và ancol đơn chức Y bằng dung dịch NaOH vừa đủ. Làm bay hơi hoàn toàn dung dịch sau thủy phân. Phần hơi được dẫn qua bình đựng CaCl2 khan dư. Sau khi làm khô, phần hơi còn lại cho qua bình đựng K dư thấy có khí Z bay ra và khối lượng bình đựng K tăng 6,2 gam. Dẫn khí Z qua CuO nung nóng dư sinh ra 6,4 gam Cu. Lượng ester ban đầu tác dụng vừa đủ với 32 gam brom thu được sản phẩm chứa 65,04% brom về khối lượng. Tên gọi của A là

A. vinyl fomat.              B. methyl metacrylat.

C. vinyl acetate              D. methyl acrylat .

Lời giải:

Các phương trình xảy ra:

RCOOR₁ + NaOH → RCOONa + R₁OH

Làm bay hơi dung dịch sau thủy phân,sau đó cho qua CaCl₂ để hút hết nước,sau đó cho qua K thì có khí nên có phản ứng:

R₁OH + K → ROK + 1/2 H₂

Cho H₂ qua CuO

CuO + H₂ -^to→ Cu + H₂O

n_Cu = 0,1 mol → n_H2 = 0,1 mol → n_R1OK = 0,2 mol

→ R₁OH là CH₃OH

Ta có n_ester = 0,2(mol), n_Br2 = 0,2(mol)

→ ester có 1 liên kết đôi ở ngoài mạch C

→ ester có M là 86

→ Đáp án D

Câu 64: ester X có công thức phân tử dạng C_nH_2n–2O₂. Đốt cháy 0,42 mol X rồi cho sản phẩm cháy hấp thụ hoàn toàn vào dung dịch nước vôi trong có chứa 68,376 gam Ca(OH)₂ thì thấy dung dịch nước vôi trong vẩn đục. Thuỷ phân X bằng dung dịch NaOH thu được 2 chất hữu cơ không tham gia phản ứng tráng gương. Phát biểu nào sau đây về X là đúng?

A. Không thể điều chế được từ ancol và axit hữu cơ tương ứng.

B. Tên của ester X là vinyl acetate.

C. X là đồng đẳng của Ethyl acrylat.

D. Thành phần % khối lượng O trong X là 36,36%.

Lời giải:

Dung dịch nước vôi trong bị vẩn đục → có kết tủa → n_CO2 ≤ n_OH = 1,848 mol.

→ n ≤ 1,848/0,42 = 4,4 → n = 3 hoặc n = 4.

Với n = 3 → X là HCOOCH=CH₂ → loại vì thủy phân trong NaOH thu được 2 sản phẩm đều tham gia phản ứng tráng gương.

→ n = 4 → công thức cấu tạo duy nhất thỏa mãn của X là CH₂=CHCOOCH₃.

A. Sai vì có thể điều chế từ ancol và axit tương ứng là CH₂=CHCOOH và CH₃OH.

B. Sai vì tên của ester X là methyl acrylat.

C. Đúng ⇒ chọn C.

D. Sai vì %m_O(X) = (32/86).100% = 37,21%

→ Đáp án C

Câu 65: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X gồm 2 ester no, đơn chức, mạch hở ta thu được 1,8 gam H₂O. Thủy phân hoàn toàn hỗn hợp X ta thu được hỗn hợp Y gồm một ancol và axit. Nếu đốt cháy 1/2 hỗn hợp Y thì thể tích CO₂ thu được ở đktc là

A. 2,24 lít.              B. 3,36 lít.

C. 1,12lít.              D. 4,48 lít.

Lời giải:

n_H2O = 1,8/18 = 0,1 mol

Gọi công thức phân tử chung của 2 ester là RCOOR’

Vì 2 ester đều no, đơn chức, mạch hở → Khi đốt cháy X cho sản phẩm cháy có:

n_CO2 = n_H2O = 0,1 mol → x = 0,1

→ Nếu đốt cháy 1/2 hỗn hợp Y thì thể tích CO₂ thu được ở đktc là:

V_CO2 = 22,4x/2 = (0,1. 22,4)/2 = 1,12 lít

→ Đáp án C

Câu 66: Đốt cháy hoàn toàn 0,01 mol ester X thu được 1,344 lít CO₂ (đktc) và 0,9 gam H₂O. Khi thủy phân 0,1 mol X bằng dung dịch KOH thì thu được 0,2 mol ethyl alcohol và 0,1 mol muối. Công thức cấu tạo của X là

A. CH₃COOC₂H₅.              B. HCOOC₂H₅.

C. (COOC₂H₅)₂.              D. CH₂(COOC₂H₅)2.

Lời giải:

Khi thủy phân 0,1 mol X bằng dung dịch KOH thì thu được 0,2 mol ethyl alcohol và 0,1 mol muối → n_ester = n_muối = n_C2H5OH/2 → X có thể là (COOC₂H₅)₂ hoặc R(COOC₂H₅)₂ (với R là gốc hydrocarbon? → Loại đáp án A, B

n_CO2 = 1,344/22,4 = 0,06 mol; n_H2O = 0,9/18 = 0,05 mol.

→ 0,01 mol X có 0,06 mol C và 0,1 mol H

→ 1 mol X có 6 mol C và 10 mol H → Công thức phân tử của X là C6H10O4

→ Công thức cấu tạo của X là (COOC₂H₅)₂

→ Đáp án C

Câu 67: Đốt cháy hoàn toàn 0,11 gam một ester thu được 0,22 gam CO₂ và 0,09 gam H₂O. Công thức phân tử của ancol và axit tạo thành ester là

A. CH₄O và C2H4O₂.              B. C2H6O và C2H4O₂.

C. C2H6O và CH₂O₂.              D. C2H6O và C₃H₆O₂.

Lời giải:

n_CO2 = 0,22/44 = 0,005 mol; n_H2O = 0,09/18 = 0,005 mol → n_H2O = n_CO2

→ ester no, đơn chức, mạch hở có công thức phân tử là C_nH_2nO₂ (n ≥ 2)

C_nH_2nO₂     →    nH₂O

14n+32           18n

0,11           0,09

→ n = 4 → Công thức phân tử của ester là C₄H₈O₂

→ Tổng số nguyên tử C trong phân tử ancol và axit tạo thành ester là 4

Với công thức phân tử ancol và axit lần lượt là:

CH₄O và C2H4O₂ → ∑nguyên tử C = 1 + 2 = 3 → Loại đáp án A

C2H6O và CH₂O₂ → ∑nguyên tử C = 2 + 1 = 3 → Loại đáp án C

C2H6O và C₃H₆O₂ → ∑nguyên tử C = 2 + 3 = 5 → Loại đáp án D

C2H6O và C2H4O₂ → ∑nguyên tử C = 2 + 2 = 4

→ Đáp án B

Câu 68: Trong một bình kín chứa hơi ester X (có dạng C_nH₂nO₂) mạch hở và O₂ (số mol O₂ gấp đôi số mol cần cho phản ứng cháy) ở 139,9oC; áp suất trong bình là 0,8 atm. Đốt cháy hoàn toàn X sau đó đưa về nhiệt độ ban đầu, áp suất trong bình lúc này là 0,95 atm. X có công thức phân tử là

A. C₄H₈O₂.              B. C₃H₆O₂.

C. CH₂O₂.              D. C2H4O₂.

Lời giải:

Từ công thức: n = PV/RT (V, R, T trước và sau phản ứng đều giống nhau)

→ Công thức phân tử của X là C₃H₆O₂

→ Đáp án B

Câu 69: Đốt cháy hoàn toàn 12,88 gam hỗn hợp X gồm một axit no, đơn chức, mạch hở và một ancol no, đơn chức, mạch hở được 0,54 mol CO₂ và 0,64 mol H₂O. Thực hiện phản ứng ester hóa hoàn toàn lượng hỗn hợp trên thì thu được m gam ester. Giá trị của m là

A. 10,20 gam.              B. 8,82 gam.

C. 12,30 gam.              D. 11,08 gam.

Lời giải:

n_ancol = n_H2O + n_CO2 = 0,64 - 0,54 = 0,1 mol

Bảo toàn khối lượng:

m_X = m_C + m_H + m_O → 12,88 = 0,54.12 + 0,64.2.1 + m_O(X) → m_O(X) = 5,12 g

→ n_O(X) = 5,12/16 = 0,32 mol

n_O(X) = n_ancol + 2n_axit → 0,32 = 0,1 + 2n_axit → n_axit = 0,11 mol

Gọi x, y lần lượt là số nguyên tử C trong axit và ancol

0,11x + 0,1y = 0,54 → 11x + 10y = 54 → x = 4, y = 1

→ Công thức phân tử của axit và ancol lần lượt là: C₃H₇COOH và CH₃OH

C₃H₇COOH (0,11) + CH₃OH (0,1) ⇆ C₃H₇COOCH₃ (0,1)

→ m = 0,1.102 = 10,2 gam

→ Đáp án A

Câu 70: Đốt cháy hoàn toàn 2,34g hỗn hợp gồm methyl acetate , Ethyl fomat và vinyl acetate rồi hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)₂ dư. Sau phản ứng thu được 10g kết tủa và dung dịch X. Khối lượng X so với khối lượng dung dịch Ca(OH)₂ ban đầu đã thay đổi như thế nào

A. tăng 3,98g.             B. giảm 3,38g.

C. tăng 2,92g.             D. giảm 3,98g

Lời giải:

2 chất methyl acetate và Ethyl fomat cùng CTPT C₃H₆O₂; vinyl acetate (C₄H₆O₂)

Gọi số mol của 2 CTPT trên lần lượt là x mol và y mol. ta có hệ:

(1) khối lượng: 74x + 86y = 2,34 gam.

(2) bảo toàn C. chú ý Ca(OH)₂ dư: 3x + 4y = 0,1 mol.

Vậy giải hệ:

→ ∑n_H2O = 0,09 mol

Chú ý là khối lượng dung dịch ( không phải khối lượng bình) nên lượng tăng:

Δm = m_CO2 + m_H2O - m_{ket tua} = 0,09.18 + 0,1.44 = -3,98 gam

Vậy tức là khối lượng dung dịch giảm 3,98 gam

→ Đáp án D

Câu 71: Đốt cháy hoàn toàn 4,02 gam hỗn hợp gồm axit acrylic, vinyl acetate và methyl metacrylat rồi cho toàn bộ sản phẩm cháy vào bình 1 đựng dung dịch H₂SO4 đặc, bình 2 đựng dung dịch Ba(OH)₂ dư thấy khối lượng bình 1 tăng m gam, bình 2 xuất hiện 35,46 gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 2,70.              B. 2,34.

C. 3,24.             D. 3,65.

Lời giải:

Gọi công thức phân tử chung của hỗn hợp axit là C_nH_2n-2O₂

Ta có:

BTKL: m_CnH2n-2O2 + m_O2 = m_H2O + m_CO2

→ 4,02 + (3y/2).32 = 18y + 0,18.44 → y = 0,13

→ m = m_H2O = 0,13.18 = 2,34 gam

→ Đáp án B

Câu 72: Đốt cháy hoàn toàn một lượng ester X (no, đơn chức, mạch hở) cần vừa đủ a mol O₂ thu được a mol H₂O. Mặt khác, cho 0,1 mol X tác dụng vừa đủ với dung dịch KOH thu được dung dịch chứa m gam muối. Giá trị của m là

A. 9,8.              B. 6,8.

D. 8,4.              D. 8,2.

Lời giải:

Gọi công thức phân tử của X là C_nH_2nO₂

Ta có:

→ Công thức phân tử của X là C2H4O₂

→ Công thức cấu tạo của X là HCOOCH₃

HCOOCH₃ + KOH → HCOOK + CH₃OH

n_HCOOK = n_HCOOCH3 = 0,1 mol

→ m_HCOOK = 0,1.84 = 8,4 gam

→ Đáp án C

Câu 73: Đốt cháy hoàn toàn a gam ester X đơn chức, mạch hở (phân tử có số liên kết π nhỏ hơn 3), thu được thể tích khí CO₂ bằng 6/7 thể tích khí O₂ đã phản ứng (các thể tích khí đo ở cùng điều kiện). Cho m gam X tác dụng hoàn toàn với 200 ml dung dịch KOH 0,7M, thu được dung dịch Y. Cô cạn Y, thu được 12,88 gam chất rắn khan. Giá trị của m là

A. 7,20              B. 6,66

C. 8,88             D. 10,56

Lời giải:

- ester X đơn chức, mạch hở, phân tử chứa (k+1) liên kết π → dạng C_nH_2n-2kO₂ (k ≤ 1)

(k là số π_C=C còn tổng số liên kết π trong X là (k+1) do có π_C=O nữa)

Đốt

- Giả thiết

giải nghiệm nguyên k, n với 0 ≤ k ≤ 1 → ứng với k = 0, n =3 cho biết ester là C₃H₆O₂

- Nếu ester X là HCOOC₂H₅: x mol

x mol HCOOC₂H₅ + 0,14 mol KOH → 12,88 g chất rắn + x mol C₂H₅OH

- BTKL có 74x + 0,14.56 = 12,88 + 46x → x = 0,18 mol > 0,14 mol → Loại

(chú ý ở đây phản ứng thủy phân hoàn toàn nên KOH phải vừa đủ hoặc dùng dư)

- Nếu ester X là CH₃COOCH₃

x mol CH₃COOCH₃ + 0,14 mol KOH → 12,88 g chất rắn + x mol CH₃OH

BTKL có74x + 0,14.56 = 12,88 + 32x → x = 0,12 mol → m = 74x = 8,88 g

→ Đáp án C

Câu 74: Đốt cháy hoàn toàn một ester no 2 chức mạch hở X. Sục toàn bộ sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)₂ dư, sau phản ứng thu được 5,0 gam kết tủa và khối lượng dung dịch giảm 2,08 gam. Biết khi xà phòng hóa X chỉ thu được muối của carboxylic acid và ancol. Số đồng phân của X là:

A. 3             B. 4.

C. 6.             D. 5.

Lời giải:

- Khi đốt cháy ester X thì:

- Áp dụng độ bất bão hòa, ta được: n_X = n_CO2 - n_H20 → n_O(X) = 4n_X = 0,04

→ n_C : n_H : n_O = 0,05 : 0,08 : 0,04 = 5:8:4

→ Vậy ester X có CTPT là C₅H₈O4

+ TH1: X được tạo thành từ axit đơn chức và ancol hai chức:

HCOOCH₂ – CH₂OOC₂H₅ và HOOC – CH(CH)₃ – CH₂ – OOCH

+ TH₂: X được tạo thành từ axit đơn chức và ancol hai chức :

C₂H₅OOC – COOCH₃ và CH₃OOC – CH₂ – COO – CH₃

→ Đáp án B

Câu 75: Hỗn hợp E gồm hai ester đơn chức, là đồng phân cấu tạo và đều chứa vòng benzene. Đốt cháy hoàn toàn m gam E cần vừa đủ 8,064 lít khí O₂ (đktc), thu được 14,08 gam CO₂ và 2,88 gam H₂O. Đun nóng m gam E với dung dịch NaOH (dư) thì có tối đa 2,80 gam NaOH phản ứng, thu được dung dịch T chứa 6,62 gam hỗn hợp ba muối. Khối lượng muối của carboxylic acid trong T là

A. 3,84 gam.             B. 2,72 gam.

C. 3,14 gam.             D. 3,90 gam.

Lời giải:

Ta có:

- Bảo toàn khối lượng: m = 0,32.12 + 0,16.2+ 0,08.16 = 5,44g

- Ta có: n_C : n_H : n_O = 0,32 : 0,32: 0,08 = 4:4:1

- E đơn chức → CTPT của E là C₈H₈O₂

- Sau phản ứng thủy phân thu được 3 muối → có 1 ester của phenol

Gọi ester của phenol là A có x mol, ester của ancol là B có y mol

Ta có hệ phương trình:

ester của phenol: ví dụ HCOOC₆H₄CH₃ hoặc CH₃COOC₆H₅ tác dụng với sẽ thu được muối của carboxylic acid, muối của phenol và H₂O

ester của ancol: có thể là C₆H₅COOCH₃ hoặc HCOOCH₂C₆H₅, tác dụng với NaOH sẽ thu được muối của carboxylic acid và ancol

Bảo toàn khối lượng có m_ROH = 1,08 g → M_ROH = 108 → ROH là C₆H₅CH₂OH

→ ∑m_{muoi carboxylic acid trong T} = m_HCOONa + m_CH3COONa = 3,14 gam

→ Đáp án C

Câu 76: Chất X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ, thu được 2 chất Y và Z. Cho Z tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ dư thu được chất hữu cơ T. Cho T tác dụng với dung dịch NaOH lại thu được Y. Chất Y là

A. CH₃COOCH=CH₂.              B. HCOOCH₃.

C. CH₃COOCH=CH-CH₃.             D. HCOOCH=CH₂.

Lời giải:

có cùng số cacbon → loại C và D

- Xét B: trong 2 sản phẩm chỉ có tráng gương → sinh ra CO₂ → loại

→ Đáp án A

Câu 77: Đun nóng 0,2 mol hỗn hợp X chứa Ethyl fomat và ethyl acetate với dung dịch AgNO₃/NH₃ (dùng dư) thu được 17,28 gam Ag. Nếu thủy phân hoàn toàn 28,84 gam X với dung dịch KOH vừa đủ, thu được m gam muối. Giá trị của m là

A. 37,24 gam.             B. 31,64 gam.

C. 32,34 gam.             D. 26,74 gam.

Lời giải:

- Cho 0,2 mol X chỉ có HCOOC₂H₅ phản ứng

n_HCOOC2H5 = n_Ag/2 = 0,08 mol ⇒ n_CH3COOC2H5 = 0,12 mol

- Cho 28,84 gam

→ m_muối = 0,14.84 + 0,21.98 = 32,34 (g)

→ Đáp án C

Câu 78: ester X, mạch hở, có công thức phân tử C₄H₆O₂. Đun nóng a mol X trong dung dịch NaOH vừa đủ, thu được dung dịch Y. Cho toàn bộ Y tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃, thu được 4a mol Ag. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Công thức cấu tạo của X là

A. HCOOCH=CH-CH₂.             B. CH₂=CH-COO-CH₃.

C. CH₃COO-CH=CH₂.             D. HCOO-CH₂-CH=CH₂.

Lời giải:

C₄H₆O₂ có k = 2

→ Trong phân tử X có chứa 2 liên kết π (gồm 1 liên kết π của nhóm –COO– và 1 liên kết π của gốc hydrocarbon?.

Vì

→ Các sản phẩm của phản ứng thủy phân X trong NaOH đều phản ứng với AgNO₃ trong NH₃.

→ X có dạng HCOO-CH=CH-R

Vì công thức phân tử của X là C₄H₆O₂

→ Công thức cấu tạo của X là HCOO-CH=CH-CH₃.

→ Đáp án A

Câu 79: Hỗn hợp M gồm axit cacbonxylic X và ester Y (đều đơn chức và cùng số nguyên tử cacbon). Cho m gam M phản ứng vừa đủ với dung dịch chứa 0,25 mol NaOH, sinh ra 18,4 gam hỗn hợp hai muối. Mặt khác, cũng cho m gam M trên tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃ đung nóng kết thúc phản ứng thu được 32,4 gam Ag. Công thức của X và giá trị của m lần lượt là

A. C₂H₅COOH và 18,5.             B. CH₃COOH và 15,0.

C. C₂H₃COOH và 18,0.             D. HCOOH và 11,5.

Lời giải:

n_Ag = 32,4/108 = 0,3 mol

n_M = n_NaOH = 0,25 mol → n_Ag : n_NaOH < 2 → chỉ X hoặc Y tráng bạc.

Do X và Y cùng số C → Y tráng bạc → n_Y = n_Ag/2 = 0,15 mol → n_X = 0,1 mol.

→ X là và Y là HCOOCH₃ → m = 15g.

→ Đáp án B

Câu 80: Hỗn hợp X gồm các chất hữu cơ mạch hở, đơn chức có cùng công thức phân tử là C₃H₄O₂. Đun nóng 14,4 gam X với dung dịch KOH dư đến hoàn toàn thu được dung dịch Y (giả sử không có sản phẩm nào thoát ra khỏi dung dịch sau phản ứng). Trung hòa bazơ còn dư trong dung dịch Y bằng HNO₃, thu được dung dịch Z. Cho Z tác dụng với dung dịch AgNO₃ dư trong NH₃ thu được 43,2 gam kết tủa. Nếu cho 14,4 gam X tác dụng Na dư thì thu được tối đa bao nhiêu lit H₂ ở đktc?

A. 2,24 lit              B. 1,12 lit

C. 3,36 lit              D. 4,48 lit

Lời giải:

→ n_H2 = 0,05 → V = 1,12

→ Đáp án B

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 12 có trong đề thi Tốt nghiệp THPT khác:

• 150 câu trắc nghiệm ester lipid có lời giải (cơ bản – phần 1)
• 150 câu trắc nghiệm ester lipid có lời giải (cơ bản – phần 2)
• 150 câu trắc nghiệm ester lipid có lời giải (cơ bản – phần 3)
• 150 câu trắc nghiệm ester lipid có lời giải (cơ bản – phần 4)
• 150 câu trắc nghiệm ester lipid có lời giải (nâng cao – phần 1)
• 150 câu trắc nghiệm ester lipid có lời giải (nâng cao – phần 3)
• 150 câu trắc nghiệm ester lipid có lời giải (nâng cao – phần 4)

---