Công thức tính số ether tạo thành lớp 11 (hay, chi tiết)

Bài viết Công thức tính số ether tạo thành lớp 11 trình bày đầy đủ công thức, ví dụ minh họa có lời giải chi tiết và các bài tập tự luyện giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm về Công thức tính số ether tạo thành từ đó học tốt môn Hóa học.

I. Lý thuyết và phương pháp giải

Khi đun nóng alcohol với H₂SO₄ đặc ở nhiệt độ thích hợp thì thu được ether.

$\mathrm{ROH}+R\text{'}\mathrm{OH}\underset{{140}^{o}C}{\overset{H_2{\mathrm{SO}}_4}{\to }}\mathrm{ROR}\text{'}\left(\mathrm{ether}\right)+H_{2}O$

Ví dụ:

2C₂H₅OH $\stackrel{{140}^{o}C,H_2{\mathrm{SO}}_4}{\to }$ C₂H₅OC₂H₅ + H₂O

C₂H₅OC₂H₅: diethyl ether

⇒ Công thức tính số ether tạo thành từ n alcohol khác nhau là $\frac{n(n+1)}{2}$ .

II. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Khi đun nóng hỗn hợp alcohol gồm CH₃OH và C₂H₅OH (xúc tác H₂SO₄ đặc, ở 140^oC) thì số ether thu được tối đa là

A. 4.

B. 2.

C. 1.

D. 3.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Thu được tối đa $\frac{2.(2+1)}{2}=3$ ether là: CH₃OCH₃; C₂H₅OC₂H₅ và CH₃OC₂H₅.

Ví dụ 2: Đun 132,8g hỗn hợp 3 alcohol no, đơn chức với dung dịch H₂SO₄ đặc được hỗn hợp các ether có số mol bằng nhau và có khối lượng là 111,2g. Số mol của mỗi ether trong hỗn hợp là

A. 0,1 mol.

B. 0,2 mol.

C. 0,3 mol.

D. 0,15 mol.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng có :m_{alcohol phản ứng} = m_ether + $m_{H_{2}O\mathrm{sp}}$

$\Rightarrow m_{H_{2}O}=132,8–111,2=21,6$$\Rightarrow n_{H_{2}O}=1,2\mathrm{mol}$

$n_{\mathrm{ether}}=n_{H_{2}O}=1,2\mathrm{mol}$

Số ether = $\frac{3.(3+1)}{2}$= 6

Vì các ether có số mol bằng nhau⇒ số mol mỗi ether là $\frac{1,2}{6}$ = 0,2 mol.

III. Bài tập vận dụng

Câu 1: Khi đun nóng hỗn hợp gồm 3 alcohol (xúc tác H₂SO₄ đặc, ở 140^oC) thì số ether thu được tối đa là

A. 4.

B. 2.

C. 6.

D. 3.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Số ether = $\frac{3.(3+1)}{2}$ = 6.

Câu 2: Khi đun nóng hỗn hợp gồm 2 alcohol với xúc tác H₂SO₄ đặc, ở 140^oC thì số ether thu được tối đa là

A. 4.

B. 2.

C. 1.

D. 3.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Thu được tối đa $\frac{2.(2+1)}{2}=3$ ether.

Câu 3: Khi đun nóng hỗn hợp alcohol gồm methanol và ethanol (xúc tác H₂SO₄ đặc, ở 140^oC) thì số ether thu được tối đa là

A. 4.

B. 2.

C. 1.

D. 3.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Thu được tối đa $\frac{2.(2+1)}{2}=3$ ether là: CH₃OCH₃; C₂H₅OC₂H₅ và CH₃OC₂H₅.

Câu 4: Đun nóng C₂H₅OH với H₂SO₄ đặc ở 140 ^oC, thu được sản phẩm là

A. CH₂=CH₂.

B. CH₃-O-CH₃.

C. C₂H₅-O-C₂H₅.

D. CH₃-CH=O.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

2C₂H₅OH $\stackrel{H_2{\mathrm{SO}}_4,{140}^{o}C}{\to }$C₂H₅OC₂H₅ + H₂O

Câu 5: Đun nóng alcohol đơn chức X với H₂SO₄ đặc ở 140^oC thu được Y. Tỉ khối hơi của Y đối với X là 1,75. X là

A. CH₃OH.

B. C₂H₅OH.

C. C₄H₇OH.

D. C₄H₉OH.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Vì $d_{\frac{Y}{X}}=\text{1,}75>1\to$Y là ether.

$2\mathrm{ROH}\underset{{140}^{o}C}{\overset{H_2{\mathrm{SO}}_4}{\to }}\mathrm{ROR}+H_{2}O$

$\begin{array}{c}{d}_{\frac{Y}{X}}=\frac{2R+16}{R+17}=1,75\\ \to R=55(-C_4{H}_7)\end{array}$

→ Công thức phân tử của X là C₄H₇OH.

Câu 6: Thực hiện phản ứng đun nóng alcohol đơn chức X với H₂SO₄ đặc ở điều kiện thích hợp. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được chất hữu cơ Y có tỉ khối đối với X là 37/23. Công thức phân tử của X là

A. CH₃OH.

B. C₃H₇OH.

C. C₄H₉OH.

D. C₂H₅OH

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Vì $\frac{M_Y}{M_X}>1$ nên đây là phản ứng tạo ether. Đặt công thức phân tử của alcohol X là ROH.

Phương trình phản ứng: $2\mathrm{ROH}\stackrel{}{\to }\mathrm{ROR}+H_{2}O$

Y là ROR. Theo giả thiết ta có :

$\frac{M_Y}{M_X}=\frac{37}{23}$$\Rightarrow \frac{2R+16}{R+17}=\frac{37}{23}$$\Rightarrow R=29\Rightarrow R:C_2{H}_5-$

Vậy alcohol X là C₂H₅OH.

Câu 7: Khi đun nóng hỗn hợp gồm 3 alcohol methanol, ethanol, propan – 1 – ol (xúc tác H₂SO₄ đặc, ở 140^oC) thì số ether thu được tối đa là

A. 4.

B. 2.

C. 6.

D. 3.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Số ether = $\frac{3.(3+1)}{2}$ = 6.

Câu 8: Khi đun nóng hỗn hợp gồm 2 alcohol methanol và propan – 1- ol với xúc tác H₂SO₄ đặc, ở 140^oC thì số ether thu được tối đa là

A. 4.

B. 2.

C. 1.

D. 3.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Thu được tối đa $\frac{2.(2+1)}{2}=3$ ether.

Câu 9: Đun nóng methanol với H₂SO₄ đặc ở 140 ^oC, thu được sản phẩm là

A. CH₂=CH₂.

B. CH₃-O-CH₃.

C. C₂H₅-O-C₂H₅.

D. CH₃-CH=O.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

2CH₃OH $\stackrel{H_2{\mathrm{SO}}_4,{140}^{o}C}{\to }$ CH₃-O-CH₃ + H₂O

Câu 10: Khi đun nóng hỗn hợp alcohol gồm CH₃OH và C₂H₅OH (xúc tác H₂SO₄ đặc, ở 140^oC) thì có thể không thu được sản phẩm nào sau đây?

A. CH₃OCH₃.

B. C₂H₅OC₂H₅.

C. CH₃OC₂H₅.

D. CH₃COOCH₃.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Khi đun nóng hỗn hợp alcohol gồm CH₃OH và C₂H₅OH (xúc tác H₂SO₄ đặc, ở 140^oC) thu được tối đa $\frac{2.(2+1)}{2}=3$ ether là: CH₃OCH₃; C₂H₅OC₂H₅ và CH₃OC₂H₅.

Xem thêm các bài viết về công thức Hóa học 11 hay, chi tiết khác:

• Công thức tính nhanh số đồng phân alcohol

• Công thức tính đồng phân aldehyde

• Công thức tính đồng phân ketone

• Công thức tính nhanh đồng phân carbonyl

• Công thức tính độ rượu

• Công thức tính nhanh đồng phân acid

---