Công thức tính độ rượu lớp 11 (hay, chi tiết)

Bài viết Công thức tính độ rượu lớp 11 trình bày đầy đủ công thức, ví dụ minh họa có lời giải chi tiết và các bài tập tự luyện giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm về Công thức tính độ rượu từ đó học tốt môn Hóa học.

I. Lý thuyết và phương pháp giải

- Độ rượu (độ cồn) là số mL ethanol nguyên chất có trong 100 ml dung dịch ethanol với nước.

Độ rượu $=\frac{V_{\text{alcohol}}}{V_{\text{alcohol}}+V_{H_{2}O}}\cdot 100$

- Độ cồn thường được kí hiệu là X^o hoặc X% vol.

- Ví dụ: Để có dung dịch ethylic alcohol (ethanol) 45^o (45% Vol), ta thêm từ từ nước vào ống đong có chữa sẵn 45 mL ethylic alcohol nguyên chất cho đến khi được 100 mL dung dịch rồi khuấy đều.

II. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cồn 70^o là dung dịch ethyl alcohol được dùng để sát trùng vết thương. Mô tả nào sau đây về cồn 70 ^o là đúng?

A. 100 gam dung dịch có 70 mL ethyl alcohol nguyên chất.

B. 100 mL dung dịch có 70 mL ethyl alcohol nguyên chất.

C. 1 000 gam dung dịch có 70 mL ethyl alcohol nguyên chất.

D. 1 000 mL dung dịch có 70 mL ethyl alcohol nguyên chất.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Độ cồn được xác định bằng số mL ethyl alcohol nguyên chất có trong 100 mL dung dịch ethyl alcohol với nước.

Vậy cồn 70^o tức là 100 mL dung dịch cồn 70^o có 70 mL ethyl alcohol nguyên chất.

Ví dụ 2: Để pha chế một loại cồn sát trùng sử dụng trong y tế, người ta cho 700 mL ethanol nguyên chất vào bình định mức rồi thêm nước cất vào, thu được 1 000 mL cồn. Hỗn hợp trên có độ cồn là

A. 17^o.

B. 7^o.

C. 70^o.

D. 170^o.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Hỗn hợp trên có độ cồn là: $\frac{700}{1000}.100={70}^o.$

III. Bài tập vận dụng

Câu 1: Hòa tan 50 mL ethanol nguyên chất vào 150 mL nước cất thu được

A. dung dịch ethanol có độ rượu là 20^o.

B. dung dịch ethanol có độ rượu là 25^o.

C. dung dịch ethanol có độ rượu là 30^o.

D. dung dịch ethanol có độ rượu là 40^o.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Độ rượu=

Câu 2: Có thể pha chế được bao nhiêu mL dung dịch ethanol 25^o từ 500mL dung dịch ethanol 45^o?

A. 750 ml.

B. 900 ml.

C. 870 ml.

D. 800 ml.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Thể tích ethanol nguyên chất: V_ethanol = $\frac{500.45}{100}=225\mathrm{mL}.$

Thể tích ethanol 25^o: V = $\frac{225.100}{25}=900\mathrm{mL}.$

Câu 3: Lên men 180g glucose thu được 500 ml C₂H₅OH D⁰. Giá trị D⁰ là (giả sử hiệu suất phản ứng lên men đạt 100% và khối lượng riêng của ethanol nguyên chất là 0,8g/mL).

A. 10^o.

B. 11,5^o.

C. 22,5^o.

D. 23^o_.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Khối lượng ethanol nguyên chất: m_ethanol = 2.46 = 92 gam.

Thể tích ethanol nguyên chất: V_ethanol = $\frac{92}{0,8}=115\mathrm{mL}.$

Độ rượu = $\frac{115}{500}.100=$23^o.

Câu 4: Trên nhãn chai cồn y tế ghi “Cồn 70^o”. Cách ghi đó có ý nghĩa:

A. 100mL cồn trong chai có 70mL cồn nguyên chất.

B. Trong chai cồn có 70mL cồn nguyên chất.

C. Cồn này sôi ở 70^oC.

D. 1 lít cồn trong chai có 70 mol cồn nguyên chất.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Trên nhãn chai cồn y tế ghi “Cồn 70^o”. Cách ghi đó có ý nghĩa cứ 100mL cồn trong chai có 70mL cồn nguyên chất.

Câu 5: Cho 450 ml rượu 35^o. Từ rượu này có thể pha chế được bao nhiêu lít rượu 15^o?

A. 1 lít.

B. 1,2 lít.

C. 1,1 lít.

D. 1,05 lít.

Hướng dẫn giải:

Đáp án đúng là: D

Thể tích rượu nguyên chất: V_r = $\frac{450.35}{100}=157,5\mathrm{ml}$

Thể tích rượu 15^o: V = $\frac{157,5.100}{15}=1050\mathrm{ml}=1,05\mathrm{lit}.$

Câu 6: Số mol ethanol nguyên chất có trong 200 mL C₂H₅OH 46^o là (biết khối lượng riêng của ethanol nguyên chất là 0,8 g/mL)

A. 0,8 mol.

B. 1,6 mol.

C. 3,2 mol.

D. 0,4 mol.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Thể tích ethanol nguyên chất có trong 200 mL ethanol 46^o là:

V_ethanol = $\frac{200.46}{100}$= 92 mL.

Khối lượng ethanol nguyên chất là: m_ethanol = D.V = 0,8.92 = 73,6 gam.

Vậy n_ethanol = $\frac{73,6}{46}=1,6\mathrm{mol}.$

Câu 7: Hòa tan 84 gam ethanol vào nước để được 300 ml dung dịch. Biết D_ethanol = 0,8g/ml; D_nước = 1 g/ml và coi như thể tích không hao hụt khi pha trộn. Nồng độ phần trăm và độ rượu của dung dịch ethanol thu được là

A. 30,11% và 35^o.

B. 35,11% và 35^o.

C. 40,11% và 30^o.

D. 45,11% và 40^o.

Hướng dẫn giải:

Đáp án đúng là: A

V_{ethanol nguyên chất} = $\frac{84}{0,8}=105\mathrm{ml}$$\Rightarrow V_{H_{2}O}=300-105=195\mathrm{ml}$

_{$\Rightarrow m_{H_{2}O}=195\mathrm{gam}.$}

Độ rượu = $\frac{105}{300}.100={35}^o.$

C% = $\frac{84}{84+195}.100\%=30,11\%.$

Câu 8: Từ 10 lít ethanol 7,5^o có thể điều chế được bao nhiêu gam acetic acid? Biết khối lượng riêng của ethanol là 0,8 g/cm³ và hiệu suất quá trình lên men là 92%.

A. 700 gam.

B. 710 gam.

C. 720 gam.

D. 730 gam.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Khối lượng ethanol nguyên chất là:

$m=\frac{10.7,5}{100}.0,8$$=0,6\mathrm{kg}=600g$$\Rightarrow n_{C_2{H}_5\mathrm{OH}}=\frac{600}{46}=\frac{300}{23}\mathrm{mol}$

Do hiệu suất quá trình lên men là 92% nên:

$m_{{\mathrm{CH}}_3\mathrm{COOH}}=\frac{300}{23}.60.\frac{92}{100}$$=720g.$

Câu 9 : Người ta sản xuất rượu vang từ nho với hiệu suất 95%. Biết trong loại nho này chứa 60% glucose, khối lượng riêng của ethyl alcohol là 0,8 g/mL. Để sản xuất 100 lít rượu vang 10^o cần khối lượng nho là

A. 20,59 kg.

B. 26,09 kg.

C. 27,46 kg.

D. 10,29 kg.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Câu 10: Ethyl alcohol được điều chế bằng cách lên men tinh bột theo sơ đồ:

Để điều chế 10 lít ethyl alcohol 46^o cần m kg gạo (chứa 75% tinh bột, còn lại là tạp chất trơ). Biết hiệu suất của cả quá trình là 80% và khối lượng riêng của ethyl alcohol nguyên chất là 0,8 g/mL. Giá trị của m là

A. 3,600.

B. 6,912.

C. 10,800.

D. 8,100.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

⇒ $m=\frac{3,68.162}{92.0,75.0,8}=10,8\mathrm{kg}.$

Xem thêm các bài viết về công thức Hóa học 11 hay, chi tiết khác:

• Công thức tính nhanh số đồng phân alcohol

• Công thức tính đồng phân aldehyde

• Công thức tính đồng phân ketone

• Công thức tính nhanh đồng phân carbonyl

• Công thức tính số ether tạo thành

• Công thức tính nhanh đồng phân acid

---