Cho biểu đồ thống kê, nhận xét về các dữ liệu liên quan (cách giải + bài tập)

Bài viết phương pháp giải bài tập Cho biểu đồ thống kê, nhận xét về các dữ liệu liên quan lớp 10 chương trình sách mới hay, chi tiết với bài tập tự luyện đa dạng giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Cho biểu đồ thống kê, nhận xét về các dữ liệu liên quan.

1. Phương pháp giải

Ta có thể biểu diễn số liệu thống kê dưới dạng biểu đồ.

Một số dạng biểu đồ thường gặp: biểu đồ cột, biểu đồ cột kép, biểu đồ quạt, biểu đồ tranh,…

Quan sát các biểu đồ ta đưa ra các nhận xét đúng về số liệu thống kê. Nếu từ biểu đồ ta suy ra các số liệu thống kê đã có sẵn không chính xác thì biểu đồ vẽ chưa đúng.

Chú ý: Đôi khi ta cần thực hiện một số tính toán liên quan đến các số liệu để đưa ra nhận xét phù hợp với bảng thống kê.

2. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1. Biểu đồ cột dưới dây cho biết thông tin về kết quả học lực của học sinh khối 10 trường THPT Ngô Trí Hòa.

Hãy cho biết các phát biểu sau là đúng hay sai?

a) Số học sinh khá lớn hơn tổng số học sinh giỏi, trung bình và yếu.

b) Số học sinh khá gấp 5 lần số học sinh giỏi.

Hướng dẫn giải:

a) Quan sát biểu đồ ta thấy:

Số học sinh khá của khối 10 là 140 học sinh.

Tổng số học sinh giỏi, trung bình và yếu là: 38 + 52 + 13 = 103 học sinh.

Vì 140 > 103.

Do đó số học sinh khá lớn hơn tổng số học sinh giỏi, trung bình và yếu.

Vậy phát biểu a) là đúng.

b) Ta có số học sinh giỏi là 38 học sinh.

Vì $\frac{140}{38}\approx \mathrm{3,68}$ < 5.

Vậy số học sinh khá gấp khoảng 3,68 lần số học sinh giỏi.

Vậy phát biểu b) là sai.

Ví dụ 2. Hoa vẽ biểu đồ biểu thị tỉ lệ chi phí xây dựng nhà ở của gia đình theo bảng thống kê dưới đây:

Loại chi phí	Số tiền (triệu đồng)
Tiền công	250
Gỗ	100
Giám sát thi công	150
Thép	150
Gạch	200
Xi măng	150

Bạn hãy cho biết biểu đồ Hoa vẽ đã chính xác chưa. Nếu chưa thì cần điều chỉnh lại như thế nào cho đúng?

Hướng dẫn giải:

Theo bảng thống kê thì các loại chi phí giám sát thi công, thép và xi măng bằng nhau nên trên biểu đồ quạt, hình quạt biểu diễn tỉ lệ giám sát thi công, thép và xi măng phải bằng nhau. Do đó biểu đồ bạn Hoa vẽ chưa chính xác.

Ta cần đổi chỗ phần chữ chú thích trên biểu đồ của xi măng cho gạch thì biểu đồ chính xác.

3. Bài tập tự luyện

Bài 1. Số lượng trường Trung học phổ thông (THPT) của các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk và Lâm Đồng trong hai năm 2008 và 2018 được cho ở biểu đồ dưới đây:

Hãy cho biết phát biểu nào dưới đây là đúng?

A. Số lượng trường THPT của các tỉnh năm 2018 đều tăng so với năm 2008;

B. Số lượng trường THPT của các tỉnh năm 2018 đều giảm so với năm 2008;

C. Số lượng trường THPT của các tỉnh không tăng qua các năm;

D. Số lượng trường THPT của các tỉnh không thay đổi qua các năm.

Bài 2. Số lượng trường Trung học phổ thông (THPT) của các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk và Lâm Đồng trong hai năm 2008 và 2018 được cho ở biểu đồ dưới đây:

Hãy cho biết phát biểu nào dưới đây là đúng?

A. Số lượng trường THPT của tỉnh Gia Lai năm 2018 gấp đôi năm 2008;

B. Số lượng trường THPT của tỉnh Đắk Lắk năm 2018 gấp đôi năm 2008;

C. Số lượng trường THPT của tỉnh Lâm Đồng năm 2018 gấp đôi năm 2008;

D. Số lượng trường THPT của tỉnh Đắk Lắk năm 2018 gấp khoảng 1,6 lần so với số lượng trường THPT của tỉnh Lâm Đồng năm 2008.

Bài 3. Cho biểu đồ thể hiện tình hình GDP của Ma-lai-xi-a và Xin-ga-po giai đoạn 2010 – 2016 như hình dưới đây:

Phát biểu nào sau đây là sai?

A. Năm 2010, GDP của Ma-lai-xi-a cao hơn của Xin-ga-po;

B. Năm 2013, GDP của Ma-lai-xi-a cao hơn của Xin-ga-po;

C. Năm 2016, GDP của Ma-lai-xi-a cao hơn của Xin-ga-po;

D. Năm 2016, GDP của Ma-lai-xi-a bằng của Xin-ga-po.

Bài 4. Nhàn vẽ biểu đồ biểu thị cơ cấu diện tích gieo trồng phân theo các nhóm cây ở một Quốc gia theo bảng thống kê dưới đây:

Các nhóm	Diện tích gieo trồng (nghìn ha)
Cây lương thực có hạt	8769,5
Cây công nghiệp	2860,5
Cây trồng khác	2692,4

Bạn hãy cho biết biểu đồ Hoa vẽ đã chính xác chưa. Nếu chưa thì cần điều chỉnh lại như thế nào cho đúng?

A. Biểu đồ đã vẽ chính xác;

B. Biểu đồ vẽ chưa chính xác, cần chỉnh lại phần cây lương thực có hạt;

C. Biểu đồ vẽ chưa chính xác, cần đổi vị trí chú thích trên biểu đồ phần cây công nghiệp và cây khác cho nhau;

D. Biểu đồ vẽ chưa chính xác, cần đổi vị trí chú thích trên biểu đồ phần cây công nghiệp và cây lương thực có hạt cho nhau.

Bài 5. Cho biểu đồ sản lượng thuỷ sản khai thác và nuôi trồng của nước ta, năm 1990 và năm 2010 như hình sau:

Em hãy cho biết nhận xét nào sau đây là sai?

A. Từ biểu đồ, ta thấy sản lượng thủy sản khai thác và nuôi trồng của chúng ta giai đoạn 1990 – 2010 tăng đáng kể;

B. Từ biểu đồ, ta thấy sản lượng thủy sản khai thác và nuôi trồng năm 2010 tăng gấp hơn 5 lần so với năm 1990;

C. Từ biểu đồ, ta thấy sản lượng thủy sản khai thác năm 2010 gấp hơn 3 lần so với năm 1990;

D. Từ biểu đồ, ta thấy sản lượng thủy sản khai thác và nuôi trồng năm 2010 tăng gấp hơn 10 lần so với năm 1990.

Xem thêm các dạng bài tập Toán 10 hay, chi tiết khác:

• Tính số trung bình, trung vị, tứ phân vị và mốt của mẫu số liệu cho trước

• Sử dụng ý nghĩa của các số đo xu thế trung tâm của mẫu số liệu để nhận xét về mẫu

• Tìm khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị, các giá trị ngoại lệ, độ lệch chuẩn và phương sai mẫu số liệu cho trước

• So sánh hai mẫu số liệu tương đồng và xem xét mẫu nào ổn định hơn

• Xét dấu của biểu thức chứa tam thức bậc hai

Lời giải bài tập lớp 10 sách mới:

• Giải bài tập Lớp 10 Kết nối tri thức
• Giải bài tập Lớp 10 Chân trời sáng tạo
• Giải bài tập Lớp 10 Cánh diều

---