Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây (trang 19) - ngắn nhất Cánh diều

Trang trước Trang sau

Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây trang 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 10 Cánh diều giúp học sinh soạn văn 10 dễ dàng hơn.

1. Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 19 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

+ Nội dung bao quát của tác phẩm: Nhân lúc Đăm Săn cùng các nô lệ lên rẫy, Mtao Mxây đã đến phá buôn làng và bắt Hơ Nhị về làm vợ. Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây khiêu chiến để cứu người vợ của mình. Lần đầu, chàng thách Mtao Mxây đọ dao nhưng hắn sợ không dám đồng ý. Khi Đăm Săn dọa đốt nhà, hắn mới chịu xuống và múa khiên. Mtao Mxây rung khiên múa, tiếng kêu lạch xạch; đến lượt Đăm Săn, mỗi lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh, chạy vun vút trong khi Mtao Mxây chỉ bước thấp bước cao chạy hết bãi đông sang bãi tây. Mtao Mxây bảo Hơ Nhị quăng cho một miếng trầu nhưng Đăm Săn đỡ được, ăn vào thì sức lực tăng lên gấp bội. Đăm Săn lại múa khiên, đâm Mtao Mxây nhưng không thủng được áo giáp của hắn. Nhờ Trời giúp đỡ, Đăm Săn ném một cái chày tròn vào tai của kẻ địch, nên giành được chiến thắng, cắt đầu của Mtao Mxây đem bêu ra đường. Chàng cứu được vợ, và tất cả tôi tớ của Mtao Mxây nguyện đi theo Đăm Săn. Dân làng mở tiệc mừng chiến thắng của Đăm Săn và đón chào những dân làng mới. Chủ đề của tác phẩm là sử thi anh hùng ca

+ Nhân vật chính ở đây có thể kể đến là Đăm Săn: một tù trưởng oai phong và uy danh lừng lẫy, anh hùng ở nơi đây. Tiếp đến là Mtao Mxây: kẻ thù của Đăm Săn, tù trưởng sắt nhưng là một tên hèn nhát

+ Biện pháp nghệ thuật nổi bật của văn bản là sử dụng thành công thủ pháp so sánh liên tiếp kết hợp với phóng đại. Lời người kể chuyện và lời nhân vật được thể hiện qua phương pháp đối thoại, bằng cách đó, nhân vật chính hiện hữu như một điểm nhấn rực rỡ, sang ngời.

+ Để có thể trở thành một người đứng đầu thì ngoài sự tài giỏi điều không thể thiếu đó chính là một trái tim vị tha và lòng yêu thương, thấu hiểu. Khi có đủ những điều kiện này thì người đó chắc chắn sẽ là một nhà lãnh đạo tuyệt vời và được tôn trọng.

2. Đọc hiểu

* Nội dung chính:

- Văn bản “Chiến thắng Mtao Mxây” đã đề cao phẩm chất trọng danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia đình và thiết tha với cuộc sống bình yên, phồn vinh của thị tộc – đó là những tình cảm cao cả nhất thôi thúc Đăm Săn chiến đấu và chiến thắng kẻ thù.

Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây | Ngắn nhất Soạn văn 10 Cánh diều

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 19 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

- Tên nhân vật: Mtao Mxay, Đăm săn

- Cách gọi nhân vật: lão tù trưởng, Ơ diêng, ...

- Nhà: đầu cầu thang đẽo hình chim ngói. Cầu thang rộng một lá chiếu, người nối đuôi nhau lên xuống mà khiêng một chè đuê vẫn không sợ chật.

Câu 2 (trang 20 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

Khiên hắn tròn như đầu cú, gươm hắn óng ánh như cái cầu vồng, trông hắn dữ tợn như một vị thần.

Hắn đóng một cái khố sọc gấp bỏ múi, mặc một cái áo dày nút, đi từ nhà trong ra nhà ngoài, dáng tần ngần do dự, mỗi bước mỗi đắn đo, giữa một đám đông mịt mù như trong sương sớm.

Câu 3 (trang 21 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

Biện pháp phóng đại

“Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh, Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây”

Câu 4 (trang 21 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

- Gợi ý Đăm Săn lấy một cái chày mòn ném vào vành tai Mtao Mxay

Câu 5 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

Dân làng rất yêu quý và kính trọng Đăm Săn, muốn được đi theo Đăm Săn

Câu 6 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

Không khí tươi vui, rộn rã, náo nức, đông đúc.

Câu 7 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

Đăm Săn là một dũng tướng chắc chết mười mươi cũng không lùi bước. Ngực quấn chép mọt tấm mền chiến, mình khóc một tấm áo chiến, tai đeo nụ, sát bên mình nghênh ngang đủ giáo gươm, đôi mắt long lanh như mắt chim ghếch ăn hoa tre, chàng Đăm Săn hiện ra là một trang tù trưởng mới giàu lên, đang tràn đầy sức trai, tiếng tăm lừng lẫy. Bắp chân chàng to bằng cây xà ngang, bắp đùi chàng to bằng ống bễ, sức chàng ngang sức voi đưc, hơi thử chàng ầm ầm tựa sấm dậy, chàng nằm sấp thì gãy rầm sàn, chàng nằm ngửa thì gãy xà dọc.

Câu 8 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

- Nghệ thuật so sánh, phóng đại

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

- Sự kiện chính:

+ Mtao Mxây đã đến phá buôn làng và bắt Hơ Nhị về làm vợ.

+ Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây khiêu chiến để cứu người vợ của mình.

+ Đăm Săn và MtaoMxay giao tranh

+ Nhờ Trời giúp đỡ, Đăm Săn ném một cái chày tròn vào tai của kẻ địch, nên giành được chiến thắng, cắt đầu của Mtao Mxây đem bêu ra đường.

+ Dân làng mở tiệc mừng chiến thắng của Đăm Săn và đón chào những dân làng mới.

- Lời người kể chuyện: Các lời miêu tả, giới thiệu về hoàn cảnh, tính cách, hành động nhân vật

- Lời nhân vật: đánh dấu bằng tên nhân vật in đậm ở đầu, có dấu gạch đầu dòng

- Chi tiết thần kì:

+ Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh, Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây

+ Chàng nhai trầu, sức chàng tăng lên gấp bội

+ Chàng múa trên cao, gió như bão. Chàng múa dưới thấp, gió như lốc

+ Ông Trời xuất hiện giúp Đăm Săn lấy cái chày mòn ném vào Mtao Mxay

+ Các chi tiết miêu tả ngoại hình kì vĩ của Đăm Săn

Câu 2 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

- Đăm Săn được miêu tả với ngoại hình cường tráng, sức mạnh phi thường.

- Sự đối lập giữa Đăm Săn và Mtao Mxay

+ Đăm Săn: có thái độ quyết liệt, đầy tự tin cùng với sức mạnh "một lần xốc tới vượt một đồi tranh, vượt một đồi lồ ô, chàng chạy vút qua phía Đông, vút qua phía Tây." Ngoài ra, Đăm Săn được dân làng luôn tin tưởng, kính nể và tôn trọng.

+ Mtao Mxây: người luôn tức giận, có tính cách lưỡng lự, do dự trong mọi hành động. Là một người hèn nhát và yếu ớt, không được dân làng tin tưởng.

Câu 3 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

Nghệ thuật phóng đại

“Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh, Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây”

=> Làm nổi bật sức mạnh phi thường của người anh hùng Đăm Săn

Câu 4 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

- Đề tài: Kể về những sự kiện có ý nghĩa trọng đại với dân tộc, diễn ra trong đời sống cộng đồng của cư dân thời cổ đại

- Chiến thắng Mtao Mxay việc Đăm Săn đánh tù trưởng Mtao Mxay cứu Hơ Nhị về. Đoạn trích tuy kể về chiến tranh nhưng vẫn hướng tới cuộc cống thịnh vượng no đủ, giàu có, hướng về sự đoàn kết, thống nhất và sự lớn mạnh của cộng đồng tộc người.

Câu 5 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

- Lời nói của dân làng:

+ “không đi sao được!… người nhà giàu cầm đầu chúng tôi nay đã không còn nữa", “không đi sao được! Tù trưởng chúng tôi đã chết, lúa chúng tôi đã mục, chúng tôi còn ở với ai?”

=> Sau khi tù trưởng của mình thất bại, đông đảo tôi tớ của Mtao Mxây đều tâm phục và muốn đi theo Đăm Săn - vị tù trưởng mạnh hơn.

- Hành động của dân làng:

+ Tôi tớ của Mtao Mxây: Đoàn người đông như bầy cà tong, mang của cải về nhiều như ong đi chuyển nước, như bầy trai gái đi giếng làng cõng nước.

=> Niềm vui, phấn khởi khi tìm được người tù trưởng đủ tài đức.

+ Tôi tớ của Đăm Săn: “… Các chàng trai đi lại ngực đụng ngực. Các cô gái đi lại vú đụng vú. Cảnh làng một tù trưởng nhà giàu trông sao mà vui thế!”

=> Vui mừng khi tù trưởng chiến thắng trở về, buôn làng được mở mang thêm, ngày càng đông vui và giàu mạnh.

Câu 6 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

- Đoạn trích thể hiện lí tưởng, khát vọng của toàn thể cộng đồng. Đồng thời ca ngợi vẻ đẹp, sức mạnh mang tầm vóc sử thi hoành tráng của hình tượng nhân vật người anh hùng Đăm Săn trong chiến công lẫy lừng. Vẻ đẹp của hình tượng người anh hùng Đăm Săn là biểu tượng cho sức mạnh, ý chí của cộng đồng người Ê-đê xa xưa.

- Những ý nghĩa mà sử thi Đăm Săn mang lại cho đến tận ngày hôm nay vẫn mang những giá trị to lớn về cả mặt tinh thần và gái trị đạo đức, thể hiện hi vọng về cuộc sống của cả một cộng đồng dân tộc, đồng thời tôn vinh chuẩn mực về nhân phẩm của người Ê-đê nói riêng và toàn thể nhân loại nói chung.

Câu 7 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):

Trận chiến đấu giữa Đăm Săn và Mtao Mxay diễn ra qua 3 chặng. Ở chặng thứ nhất, Đăm Săn khiêu chiến, Mtao Mxay buộc phải chấp nhận giao đấu. Trong khi Đăm Săn thách thức đầy oai hùng thì Mtao Mxay tỏ ra ngạo mạn, ngông nghênh, hèn nhát. Khi cuộc giao chiến bắt đầu, Đăm Săn “rung khiên múa, một lần xốc tới, vượt một đồi tranh, một lần xốc tới nữa, vượt một đồi lồ ô”. Còn Mtao Mxay “rung khiên múa, khiên kêu lạch xạch như quả mướp khô”. Một kẻ mang theo sức mạnh của thiên nhiên, bão tố và một kẻ trong bộ dạng nhếch nhác, thảm hại. Cuộc giao chiến cuối cùng kết thúc với chiến thắng thuộc về Đăm Săn.

Để học tốt bài Chiến thắng Mtao Mxây hay khác:

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 10 Cánh diều ngắn nhất, hay khác:

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 10 hay khác:

Trang trước Trang sau

Giải bài tập lớp 10 Cánh diều khác