Các bước lập phương trình hóa học là gì (chi tiết nhất)

Bài viết Các bước lập phương trình hóa học là gì lớp 8 chi tiết nhất là kiến thức có trong chương trình Khoa học tự nhiên 8 giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm về Các bước lập phương trình hóa học.

1. Các bước lập phương trình hóa học là gì?

-Phương trình hóa học là cách thức biểu diễn phản ứng hóa học bằng công thức hóa học của các chất phản ứng và các chất sản phẩm.

- Các bước lập phương trình hóa học: Có 4 bước lập phương trình hóa học

+ Bước 1: Viết sơ đồ của phản ứng gồm công thức hóa học của các chất phan rứng và sản phẩm

+ Bước 2: So sánh số nguyên tử của mỗi nguyên tố có trong phân tử các chất phản ứng và các chất sản phẩm. Nếu có nguyên tố mà các số nguyên tố không bằng nhau thì cần phải cân bằng

+ Bước 3: Cân bằng số nguyên tử của mỗi nguyên tố

+ Bước 4: Kiểm tra và viết phương trình hóa học

 Ví dụ: Lập phương  trình hóa học của phản ứng sau:

                    Hydrogen + Oxygen → Nước

Bước 1:                            H₂ + O₂ → H₂O

Bước 2:                            H₂ + O₂ → H₂O

Số nguyên tử                   2        2        2   1

Bước 3: Thêm hệ số 2 vào phân tử nước để cân bằng nguyên tố O

                                        H₂ + O₂ → 2H₂O

Số nguyên tử                   2        2        4   2

Thêm hệ số 2 và H₂ để cân bằng số nguyên tử H

2H₂ + O₂ → 2H₂O

Số nguyên tử                   4        2        4   2

Bước 4:                            2H₂ + O₂ → 2H₂O

2. Kiến thức mở rộng

- Ý nghĩa của phương trình hóa học: Phương trình hóa học cho biết:

+ Các chất phản ứng và chất sản phẩm

+ Tỉ lệ về số nguyên tử hoặc phân tử các chất trong phản ứng. Tỉ lệ này bằng đúng tỉ lệ hệ số của mỗi chất trong phương trình hóa học

 Ví dụ: Xét phương trình hóa học  

2H₂ + O₂ → 2H₂O

Ta có tỉ lệ chung như sau:

Số phân tử H₂ : Số phân tử O₂ : Số phân tử H₂O = 2:1:2

Tức là cứ 2 phân tử H₂ phản ứng với 1 phân tử O₂ tạo ra 2 phân tử H₂O.

Hoặc tỉ lệ theo từng cặp chất:

+ Cứ 2 phân tử H₂ phản ứng với 1 phân tử O₂

+ Cứ 2 phân tử H₂ tham gia phản ứng tạo thành 2 phân tử H₂O

+ Cứ 1 phân tử O₂ tham gia phản ứng tạo thành 2 phân tử H₂O

3. Bài tập minh họa

Câu 1: Cho sơ đồ phản ứng sau:

$Al + HCl \underset{}{\to }AlC{l}_3 + H_2$

Sau phản ứng thu được 7,437 lít (đkc) khí hidrogen thì số mol của Al đã tham gia phản ứng là

A. 0,3 mol.

B. 0,2 mol.                   

C. 0,1 mol.                   

D. 0,15 mol.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Số mol khí hydrogen là: $n_{H_2}=\frac{7,437}{24,79}=0,3\left(mol\right)$

PTHH:                  2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

Tỉ lệ phản ứng:      2                                         3

Đề bài:                  0,2                 ←                0,3    (mol)

$\Rightarrow$ Số mol của Al đã tham gia phản ứng là    0,2 mol.

Câu 2: Cho phương trình hóa học nhiệt phân muối calcium carbonate: $CaC{\text{O}}_3\stackrel{t^o}{\to }CaO+C{O}_2.$ Số mol CaCO₃ cần dùng để điều chế được 0,2 mol CaO là

A. 0,2 mol.                   

B. 0,3 mol.                   

C. 0,4 mol.                   

D. 0,1 mol.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

PTHH:                         $CaC{\text{O}}_3\stackrel{t^o}{\to }CaO+C{O}_2.$

Tỉ lệ phản ứng:                  1                1

Đề bài:                              0,2       ←    0,2                        (mol)

Vậy số mol CaCO₃ cần dùng để điều chế được 0,2 mol CaO là 0,2 mol.

Câu 3: Cho phương trình hóa học sau: $2KMn{O}_4\stackrel{t^o}{\to }{K}_{2}Mn{O}_4+Mn{O}_2+O_2\uparrow .$ Thể tích khí O₂ (đkc) thu được khi nhiệt phân hoàn toàn 1 mol KMnO₄ là

A. 24,79 lít.                  

B. 12,395 lít.                

C. 49,58 lít.                  

D. 11,2 lít.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

PTHH:                         $2KMn{O}_4\stackrel{t^o}{\to }{K}_{2}Mn{O}_4+Mn{O}_2+O_2\uparrow .$

Tỉ lệ phản ứng:              2                                                 1

Đề bài:                          1                                 ←               0,5     (mol).

$\Rightarrow$ Số mol oxygen thu được là 0,5 mol

$\Rightarrow$ Thể tích khí O₂ (đkc) thu được là : 0,5.24,79 = 12,395 (lít)..

Câu 4: Cho phương trình hóa học sau: $2Fe+3C{l}_2\stackrel{t^0}{\to }2FeC{l}_3.$ Số mol Fe cần dùng để điều chế được 2 mol iron(III) chloride là

A. 2 mol.                      

B. 3 mol.                      

C. 1 mol.                      

D. 1,5 mol.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

PTHH:                          $2Fe+3C{l}_2\stackrel{t^0}{\to }2FeC{l}_3.$

Tỉ lệ phản ứng:              2                            2

Đề bài:                          2          ←              2 (mol)

Vậy số mol Fe cần dùng là 2 mol.

Câu 5: Cho 3 phân tử H₂ tác dụng với 1 phân tử O₂ (trong điều kiện thích hợp):

Chọn phát biểu đúng trong những phát biểu dưới đây:

A. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, chỉ thu được 2 phân tử nước, không còn phân tử H₂ và O₂.  

B. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 2 phân tử nước và còn 1 phân tử H₂ dư.              

C. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 2 phân tử nước và còn 1 phân tử O₂ dư.

D. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 1 phân tử nước và còn 1 phân tử H₂ dư.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Phát biểu đúng là “Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 2 phân tử nước và còn 1 phân tử H₂ dư”.

Câu 6: Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng, thu được FeSO₄ và khí hidrogen. Nếu dùng 5,6 gam sắt thì số mol H₂SO₄ cần để phản ứng là bao nhiêu?

A. 0,1 mol.                   

B. 1 mol.                      

C. 0,2 mol.                   

D. 0,3 mol.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Số mol Sắt là: $n_{Fe}=\frac{5,6}{56}=0,1\left(mol\right).$

PTHH:                          Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

Tỉ lệ phản ứng:              1 →     1

Đề bài:                          0,1 →  0,1                                 (mol)

Vậy số mol H₂SO₄ cần dùng là 0,1 (mol).

Câu 7: Trộn 4 gam bột sulfur với 14 gam bột sắt rồi nung nóng trong điều kiện không có không khí. Khối lượng FeS thu được sau phản ứng là

A. 18 gam.                   

B. 11 gam.                    

C. 16 gam.                   

D. 13 gam.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

$n_S=\frac{m}{M}=\frac{4}{32}=0,125\left(mol\right)$

$n_{Fe}=\frac{m}{M}=\frac{14}{56}=0,25\left(mol\right)$

	Fe     +     S     $\stackrel{t^0}{\to }$    FeS
Tỉ lệ phản ứng:	1             1                    1	(mol)
Đề bài:	0,25       0,125	(mol)
Tỉ lệ:	$\frac{0,25}{1}$  > $\frac{0,125}{1}$
	Fe dư       S hết
Phản ứng:	0,125    $\to$     0,125	(mol)

m_FeS = n.M ₌ 0,125.88 = 11,0 (g)

Câu 8: Cho hỗn hợp X (chứa 2,3 gam natri và 1,95 gam kali) tác dụng hết với nước, thu được khí hidrogen và dung dịch chứa NaOH và KOH. Thể tích khí hiđro thu được (đkc) là

A. 3,7185 lít.                

B. 1,85925 lít.              

C. 1,7353 lít.                

D. 2,6848 lít.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

$n_{Na}=\frac{m}{M}=\frac{2,3}{23}=0,1\left(mol\right)$

$n_K=\frac{m}{M}=\frac{1,95}{39}=0,05\left(mol\right)$

	2Na     + 2H2O     $\stackrel{t^0}{\to }$    2NaOH   +   H2
Tỉ lệ phản ứng:	2                                                        1	(mol)
Phản ứng:	0,1                            $\to$                  0,05	(mol)
	2K     +     2H2O     $\stackrel{t^0}{\to }$    2KOH   +   H2
Tỉ lệ phản ứng:	2                                                        1	(mol)
Phản ứng:	0,05                        $\to$              0,025	(mol)

$\Rightarrow n_{H_2}=0,05+0,025=0,075\left(mol\right)$

$\Rightarrow V_{H_2}=n_{O_2}.24,79=0,075.24,79=1,85925\left(lit\right)$

Xem thêm các bài viết về định nghĩa & khái niệm môn Hóa học hay, chi tiết khác:

• Biến đổi hóa học là gì?

• Chất tan là gì?

• Diễn biến của phản ứng hóa học là gì?

• Độ tan là gì?

• Dung môi là gì?

• Hiệu suất phản ứng là gì?

---