Độ tan là gì (chi tiết nhất)

Bài viết Độ tan là gì lớp 8 chi tiết nhất là kiến thức có trong chương trình Khoa học tự nhiên 8 giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm về Độ tan.

1. Độ tan là gì?

- Độ tan là khái niệm biểu thị khối lượng chất tan trong một khối lượng dung môi.

- Độ tan (ký hiệu là S) của một chất trong nước là số gam chất đó hòa tan trong 100 gam nước để tạo thành dung dịch bão hòa ở một nhiệt độ xác định.

Ví dụ: ở 25^oC độ tan của muối NaCl là 36 g nghĩa là trong 100 g nước có thể hòa tan tối đa 36 g muối để tạo thành dung dịch bão hòa.

2. Kiến thức mở rộng

a. Tính tan của các hợp chất trong nước

- Base: phần lớn các base không tan, trừ NaOH, KOH, Ba(OH)₂ tan, Ca(OH)₂ ít tan.

- Acid: hầu hết các acid tan được, trừ H₂SiO₃.

- Muối:

   + Các muối nitrate đều tan.

   + Phần lớn các muối chloride đều tan trừ AgCl không tan, PbCl₂ ít tan.

   + Phần lớn các muối sulfate đều tan trừ PbSO₄, BaSO₄ không tan, CaSO₄ và Ag₂SO₄ ít tan.

   + Phần lớn muối carbonate không tan trừ Na₂CO₃, K₂CO₃, (NH₄)₂CO₃ tan.

   + Phần lớn muối sulfite không tan trừ Na₂SO₃, K₂SO₃, (NH₄)₂SO₃tan.

b. Công thức tính độ tan:

$S=\frac{m_{ct}}{m_{dm}}.100$

Trong đó: m_ct  là khối lượng chất tan để tạo thành dung dịch bão hòa

                m_dm  là khối lượng dung môi (nước) để tạo thành dung dịch bão hòa

c. Những yếu tố ảnh hưởng đến độ tan

- Độ tan của chất rắn phụ thuộc vào nhiệt độ. Phần lớn tăng nhiệt độ thì độ tan của chất rắn tăng.

- Độ tan của chất khí phụ thuộc vào nhiệt độ và áp suất. Độ tan của chất khí tăng khi giảm nhiệt độ và tăng áp suất.

d. Dung dịch bão hoà- dung dịch chưa bão hoà

- Dung dịch bão hoà là dung dịch dịch không thể hoà tan chất tan ở một nhiệt độ và áp suất nhất định.

- Dung dịch chưa bão hoà là dung dịch dịch có thể hoà tan chất tan ở một nhiệt độ và áp suất nhất định.

3. Bài tập minh hoạ

Câu 1: Độ tan là gì?

A. Là số gam chất đó tan trong 100 gam nước để tạo thành dung dịch bão hòa ở nhiệt độ xác định.

B. Là số gam chất đó tan trong 1 lít nước để tạo thành dung dịch bão hòa ở nhiệt độ xác định.

C. Là số gam chất đó không tan trong 100 gam nước để tạo thành dung dịch bão hòa.

D. Là số gam chất đó tan trong 100 gam nước để tạo thành dung dịch chưa bão hòa ở nhiệt độ xác định.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Độ tan là số gam chất đó tan trong 100 gam nước để tạo thành dung dịch bão hòa ở nhiệt độ xác định.

Câu 2: Cho các chất: NaOH, MgCl₂ AgCl, K₂SO₄, HCl, Zn(OH)₂. Có mấy chất chất tan được trong nước tạo thành dung dịch?

A. 2

B. 3

C. 4

D. 5

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Các chất chất tan được trong nước tạo thành dung dịch là NaOH, MgCl₂, K₂SO₄, HCl.

Câu 3: Độ tan của NaCl trong nước ở 20^oC là 36 gam. Khi hòa tan 14 gam NaCl vào 40 gam nước thì thu được dung dịch loại nào?

A. Chưa bão hòa.           

B. Quá bão hòa.               

C. Bão hòa.            

D. Huyền phù.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Nồng độ phần trăm của dung dịch NaCl bão hòa là $C{\%}_{NaClbh}=\frac{36}{100}.100\%=36\%$

Khi hòa tan 14 gam NaCl vào 40 gam nước, ta có:

Khối lượng của dung dịch thu được là: m_dd = 14 + 40 = 54 gam

$\Rightarrow$ Nồng độ phân trăm của dung dịch trên là:

$C\%=\frac{14}{54}.100\%=25,92\%$ < C%_{NaCl bh}

Vậy dung dịch thu được là dung dịch chưa bão hòa.

Câu 4: Ở nhiệt độ và áp suất nhất định, dung dịch có thể hòa tan thêm chất tan đó được gọi là dung dịch:

A. bão hòa.                                                                                  

B. chưa bão hòa.                  

C. huyền phù.                                                                    

D. nhũ tương.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Ở nhiệt độ và áp suất nhất định, dung dịch có thể hòa tan thêm chất tan đó được gọi là dung dịch chưa bão hòa.

Câu 5: Tính độ tan của K₂CO₃ trong nước ở 20°C. Biết rằng ở nhiệt độ này hòa tan hết 45 gam muối trong 150 gam nước?

A. 20 gam.                     

B. 30 gam.                     

C. 45 gam.                     

D. 12 gam.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

45 gam muối được hòa tan trong 150 gam nước

$\Rightarrow$ 100 gam nước hòa tan được $\frac{45\times 100}{150}=30$ gam

Vậy độ tan của K₂CO₃ ở 20^oC là 30 gam.

Câu 6: Ở 30^oC , hòa tan hoàn toàn 64 gam KCl vào 200 gam nước, thu được dung dịch bão hòa. Độ tan của KCl là

A. 30 gam

B. 31 gam

C. 32 gam

D. 33 gam

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Áp dụng công thức tính độ tan: $S=\frac{m_{ct}}{m_{dm}}.100$ta có:

Độ tan của KCl là:

S =$\frac{64}{200}$  .100 = 32 gam.

Xem thêm các bài viết về định nghĩa & khái niệm môn Hóa học hay, chi tiết khác:

• Diễn biến của phản ứng hóa học là gì?

• Dung môi là gì?

• Hiệu suất phản ứng là gì?

• Khối lượng mol là gì?

• Số Avogadro là gì?

• Thể tích mol chất khí là gì?

---