40 câu trắc nghiệm Phân biệt một số chất vô cơ có lời giải (nâng cao – phần 1)

Với 40 câu trắc nghiệm Phân biệt một số chất vô cơ (nâng cao – phần 1) có lời giải chi tiết sẽ giúp học sinh ôn tập, biết cách làm câu trắc nghiệm Phân biệt một số chất vô cơ (nâng cao – phần 1)

Bài giảng: Phân biệt một số chất vô cơ - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)

Câu 1. Cho ba dung dịch đựng trong ba lọ riêng biệt: CuSO₄, Cr₂(SO₄)₃ và FeSO₄. Thuốc thử nào sau đây có thể phân biệt được cả ba lọ hóa chất trên?

A. HCl             B. H₂SO₄

C.NaOH             D. Ba(OH)₂

Lời giải:

Trích mẩu thử cho mỗi lần thí nghiệm. Cho dung dịch NaOH lần lượt vào các mẩu thử.

- Mẩu thử tạo kết tủa màu xanh là CuSO₄.

CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + Na₂SO₄

- Mẩu thử tạo kết tủa trắng xanh, sau đó hóa nâu đỏ là FeSO₄.

FeSO₄ + 2NaOH → Fe(OH)₂ + Na₂SO₄

4Fe(OH)₂ + O₂ + 2H₂O → 4Fe(OH)₃

- Mẩu thử tạo kết tủa xanh rêu, sau đó tan trong kiềm dư là Cr₂(SO₄)₃.

Cr₂(SO₄)₃ + 6NaOH → 2Cr(OH)₃ + 3Na₂SO₄

Cr(OH)₃ + NaOH → Na[Cr(OH)₄]

→ Đáp án C

Câu 2. Có 5 dung dịch riêng rẽ, mỗi dung dịch chứa một cation: NH₄⁺, Mg²⁺, Fe³⁺, Al³⁺, Na⁺ có nồng độ khoảng 0,1M. Nếu dùng dung dịch NaOH thì có thể nhận biết được mấy dung dịch?

A. 3             B. 4

C. 5             D. 2

Lời giải:

Các phản ứng xảy ra:

NH₄⁺ + OH^- → NH₃↑ + H₂O

Mg²⁺ + 2OH^- → Mg(OH)₂↓ tủa trắng

Fe³⁺ + 3OH^- → Fe(OH)₃↓ nâu đỏ

Al³⁺ + 3OH^- → Al(OH)₃

Al(OH)₃ + 3 OH^- → [Al(OH)₄]^- tan

Nhận biết được 4 dung dịch.

→ Đáp án B

Câu 3. Cần thêm vào bao nhiêu ml dung dịch NaOH 0,25M vào 50 ml dug dịch hỗn hợp HCl 0,1M và H₂SO₄ 0,05M để thu được dung dịch có pH =2 ?

A. 36,5 ml              B. 73ml

C. 22,4ml              C. 300ml

Lời giải:

n_NaOH = n_OH = 0,25.V (mol)

n_H⁺ = n_HCl + 2n_H2SO4 = 0,05. 0,1 + 0,05. 2. 0,05

pH = 2 → [H⁺] = 10^-2 M = 0,01 mol

Ta có: (0,01 - 0,25V)/(0,05 + V) = 10^-2

0,01 - 0,25.V = 0,01. 0,05 + 0,01 V → 0,26.V = 0,01 - 0,01.0,05

V = 0,0365 l = 36,5 ml

→ Đáp án A

Câu 4. Có thể phân biệt ba dung dịch loãng gồm KOH, HCl và H₂SO₄ bằng một thuốc thử là:

A. BaCO₃             B. Quỳ tím

C. Al              D. Zn

Lời giải:

Dùng BaCO₃:

- Mẩu thử chỉ tạo khí là HCl.

2HCl + BaCO₃ → BaCl₂ + CO₂ + H₂O

- Mẩu thử vừa có khí vừa có kết tủa trắng là H₂SO₄.

H₂SO₄ + BaCO₃ → BaSO₄ + CO₂ + H₂

- Mẩu thử còn lại là KOH.

→ Đáp án A

Câu 5. Trong nước tự nhiên thường có lẫn những lượng nhỏ các muối Ca(NO₃)₂, Mg(NO₃)₂, Ca(HCO₃)₂ và Mg(HCO₃)₂. Có thể dùng một hóa chất nào sau đây để loại được tất cả các muối trên?

A. NaOH              B. Na₂CO₃

C. NaHCO₃              D. K₂SO₄

Lời giải:

Trích mẩu thử cho mỗi lần thí nghiệm. Cho dung dịch NaOH lần lượt vào các mẩu thử.

- Mẩu thử tạo kết tủa xanh là Cu(NO₃)₂.

Cu(NO₃)₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + 2NaNO₃

- Mẩu thử tạo kết tủa nâu đỏ là FeCl₃.

FeCl₃ + 3NaOH → Fe(OH)₃ + 3NaCl

- Mẩu thử tạo kết tủa keo trắng tan trong kiềm dư là A1C13.

AlCl₃ + 3NaOH → Al(OH)₃ + 3NaCl

Al(OH)₃ + NaOH → Na[Al(OH)₄]

- Mẩu thử có khí mùi bay ra là NH₄Cl.

NH₄Cl + NaOH → NaCl + NH₃ + H₂O

→ Đáp án A

Câu 6. Lấy 25ml dung dịch A gồm FeSO₄ và Fe₂(SO₄)₃ rồi chuẩn độ bằng dung dịch hỗn hợp KMnO₄ 0,025M thì hết 18,10ml. Mặt khác, thêm lượng dư dung dịch NH₃ vào 25ml dung dịch A thì thu được kết tủa, lọc kết tủa rồi nung đỏ trong không khí ở nhiệt độ cao đến khối lượng không đổi, cân được 1,2g. Nồng độ mol/l của FeSO₄ và Fe₂(SO₄)₃ lần lượt là:

A. 0,091 và 0,25              B. 0,091 và 0,265

C. 0,091 và 0,255              D. 0,087 và 0,255

Lời giải:

Ta có:

n_FeSO4 = 5. n_KMnO4 = 2,2615.10^-3 mol

C_{M FeSO4} = 2,2625/0,025 = 0,091M

→ Đáp án C

Câu 7. Có ba chất rắn Zn(OH)₂, Ni(OH)₂, Cu(OH)₂. Có thể dùng dung dịch nào để hòa tan được cả ba chất trên?

A. Dung dịch NaOH.              B. Dung dịch NH₃.

C. Dung dịch NH₄Cl.              D. Dung dịch KOH.

Lời giải:

Các hiđroxit này đều tan trong dung dịch NH₃ dư do tạo phức.

Zn(OH)₂ + 4NH₃ → [Zn(NH₃)₄]²⁺ + 2OH^-

Cu(OH)₂ + 4NH₃ → [Cu(NH₃)₄]²⁺ + 2OH^-

Ni(OH)₂ + 6NH₃ → [Ni(NH₃)₆]²⁺ + 2OH^-

→ Đáp án B

Câu 8. Có 5 dung dịch, mỗi dung dịch nồng đọ khoảng 0,1M của một trong các muối sau: KCl, Ba(HCO₃)2, K₂CO₃, K₂S, K₂SO₄. Chỉ dùng dung dịch H₂SO₄ loãng nhỏ trực tiếp vào từng dung dịch thì có thể nhận biết được dung dịch nào?

A. Hai dung dịch: Ba(HCO₃)₂, K₂S.

B. Hai dung dịch: Ba(HCO₃)₂, K₂CO₃.

C. Hai dung dịch: Ba(HCO₃)₂, K₂SO₄.

D. Ba dung dịch: Ba(HCO₃)₂, K₂CO₃, K₂S.

Lời giải:

H₂SO₄ + Ba(HCO₃)₂ → BaSO₄ (trắng) + 2CO₂↑ + 2H₂O

H₂SO₄ + K₂CO₃ → K₂SO₄ + CO₂↑ + H₂O

H₂SO₄ + K₂S → K₂SO₄ + H₂S↑ (mùi trứng thối)

Nhận biết được 3 chất.

→ Đáp án D

Câu 9. Cho 5 lọ mất nhãn đựng các dung dịch : KNO₃, Cu(NO₃)₂, FeCl₃ và NH₄Cl. Chỉ sử dụng duy nhất một thuốc thử, hãy nhận biết các dung dịch trên

A. HCl              B. H₂SO₄

C. NaOH              D. NH₄⁺

Lời giải:

Trích mẫu thử cho mỗi lần thí nghiệm. cho dung dịch NaOH lần lượt vào các mẫu thử.

Mẫu thử tạo kết tủa xanh là Cu(NO₃)₂

Cu(NO₃)₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + 2NaNO₃

Mẫu thử tạo kết tủa nâu đỏ là FeCl₃

FeCl₃ + 3NaOH → Fe(OH)₃ + 3NaCl

Mẫu thử tạo kết tủa keo trắng tan trong kiềm dư là AlCl₃

AlCl₃ + 3NaOH → Al(OH)₃ + 3NaCl

Al(OH)₃ + NaOH → Na[Al(OH)₄]

Mẫu thử có khí mùi khai bay ra là NH₄Cl

NH₄Cl + NaOH → NaCl + NH₃ + H₂O

→ Đáp án C

Câu 10. Để xác định nồng đội dung dịch NaOH người ta tiến hành như sau: cân 1,26 gam oxalic acid ngậm nước (H₂C₂O₄.2H₂O) hòa tan hoàn toàn vào nước, định mức thành 100 ml. lấy 10 ml dung dịch này thêm vào đó vài giọt phenolphthalein, đem chuẩn độ bằng dung dịch NaOH đến xuất hiện màu hồng (ở pH = 9) thì hết 17,5 ml dung dịch NaOH. Tính nồng độ dung dịch NaOH đã dùng.

A. 0,114M              B. 0,26M

C. 0,124M              D. 0,16M

Lời giải:

Chuẩn độ: H₂C₂O₄ + 2NaOH → Na₂C₂O₄ + 2H₂O

Nồng độ dung dịch H₂C₂O₄: C_H2C2O4 = (1,26/126). (1000/100) = 0,1M

Theo phản ứng: n_NaOH = 2n_H2C2O4. V = 2.10^-3 mol ⇒ C_{M (NaOH)} = 0,114M

→ Đáp án A

Câu 11. Cho ba dung dịch đựng trong ba lọ riêng biệt: CuSO₄, Cr₂(SO₄)₃ và FeSO₄. Thuốc thử nào sau đây có thể phân biệt được cả ba lọ hóa chất trên?

A. HCl              B. H₂SO₄

C. NaOH              D. Ba(OH)₂

Lời giải:

Trích mẩu thử cho mỗi lần thí nghiệm. Cho dung dịch NaOH lần lượt vào các mẩu thử.

- Mẩu thử tạo kết tủa màu xanh là CuSO₄.

CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + Na₂SO₄

- Mẩu thử tạo kết tủa trắng xanh, sau đó hóa nâu đỏ là FeSO₄.

FeSO₄ + 2NaOH → Fe(OH)₂ + Na₂SO₄

4Fe(OH)₂ + O₂ + 2H₂O → 4Fe(OH)₃

- Mẩu thử tạo kết tủa xanh rêu, sau đó tan trong kiềm dư là Cr₂(SO₄)₃.

Cr₂(SO₄)₃ + 6NaOH → 2Cr(OH)₃ + 3Na₂SO₄

Cr(OH)₃ + NaOH → Na[Cr(OH)₄]

→ Đáp án C

Câu 12. Chuẩn độ 20 ml dung dịch hỗn hợp HCl 0,1M + HNO₃ a mol/l cần dùng hết 16,5 ml dung dịch hỗn hợp KOH 0,1M và Ba(OH)₂ 0,05M. Giá trị của a là:

A. 0,07              B. 0,08

C. 0,065             D. 0,068

Lời giải:

∑n_H⁺ = 0,02.0,1 + 0,02a

∑n_OH^- = 0,0165. 0,1 + 0,0165. 2. 0,05 = 3,3.10^-3 mol

Trung hòa dung dịch thì ∑n_H⁺ = ∑n_OH^-

0,02. 0,1 + 0,02a = 3,3.10^-3 → a = 0,065 mol/l

→ Đáp án C

Câu 13. Chỉ dùng dung dịch HCl, hãy nên cách nhận biết các chất bột mà trắng sau: NaCl, BaCO₃, Na₂SO₄, Na₂S, BaSO₄, MgCO₃, ZnS.

A. BaSO₄              B. NaOH

C. HCl              D. H₂O

Lời giải:

Trích mỗi chất một ít làm mẫu thử. Hòa tan các bột trên vào dung dịch HCl.

Không tan là BaSO₄.

Tan nhanh và có múi trứng thối thoát ra là Na₂S.

Na₂S + 2HCl → 2NaCl + H₂S (1)

Tan chậm và có mùi trứng thối thoát ra là H₂S

ZnS + 2HCl → ZnCl₂ + H₂S (2)

Tan và sủi bọt khí không múi là BaCO₃ và MgCO₃

BaCO₃ + 2HCl → BaCl₂ + CO₂ + H₂O (3)

MgCO₃ + 2HCl → MgCl₂ + CO₂ + H₂O (4)

Hai chất chỉ tan là NaCl và Na₂SO₄. Lấy từng dung dịch này đổ vào các dung dịch thu được ở (3) và (4) có kết tủa thì đó là dung dịch Na₂SO₄ và dung dịch BaCl₂. Còn lại là dung dịch NaCl và MgCl₂.

→ Đáp án C

Câu 14. Có 2 dung dịch riêng lẻ, chứa các anion NO₃^-, CO₃^2-. Có thể dùng những hóa chất nào sau đây để nhận biêt được từng ion trong dung dịch đó?/

A. Dung dịch HCl và Cu.

B. Dung dịch HCl và CuO

C. Dung dịch HCl và Br₂

D. Dung dịch HCl và dung dịch NaOH

Lời giải:

CO₃^2- + 2H⁺ → CO₂↑ + H₂O

Nhận biết được CO₃^2-

3Cu + 2 NO₃^- + 8H⁺ → 3Cu²⁺(màu xanh) + 2NO↑ + 4H₂O

2NO + O₂ → 2NO₂ (nâu đỏ)

→ Đáp án A

Câu 15. Có bốn lọ hóa chất mất nhãn đựng riêng biệt bốn dung dịch muối CH₃COONa, C₆H₅ONa, Na₂CO₃ và NaNO₃. Thuốc thử nào sau đây c6 thể được dùng để phân biệt các muối trên?

A. NaOH              B. H₂SO₄

C. HCl              D. Cả B và C đều đúng

Lời giải:

Trích mẫu thử cho mỗi lần thí nghiệm. Cho dung dịch HCl lần lượt vào các mẫu thử.

- Mẫu nào có hiện tượng sủi bọt khí là Na₂CO₃.

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂ + H₂O

- Mẫu nào bị vẩn đục khi lắc là C₆H₅ONa.

C₆H₅ONa + HCl → C₆H₅OH + NaCl

- Mẫu có mùi giấm bay ra là CH₃COONa.

CH₃COONa + HCl → CH₃COOH + NaCl

- Mẫu không có hiện tượng gì là NaNO₃.

→ Đáp án D

Câu 16. Cần thêm vào bao nhiêu ml dung dịch NaOH 0,25M vào 50 ml dug dịch hỗn hợp HCl 0,1M và H₂SO₄ 0,05M để thu được dung dịch có pH = 2 ?

A. 35,5 ml              B. 36,5 ml

C. 37,5 ml              D. 38,5 ml

Lời giải:

n_NaOH = n_OH = 0,25.V (mol)

n_H⁺ = n_HCl + 2n_H2SO4 = 0,05. 0,1 + 0,05. 2. 0,05

pH = 2 → [H⁺] = 10^-2 M = 0,01 mol

Ta có: (0,01 - 0,25V)/(0,05 + V) = 10^-2

⇒ 0,01 - 0,25.V = 0,01. 0,05 + 0,01 V → 0,26.V = 0,01 - 0,01. 0,05

⇒ V = 0,0365 l = 36,5 ml

→ Đáp án B

Câu 17. Để xác định nồng độ dung dịch H₂O₂, người ta hòa tan 0,5 gam nước oxi già vào nước, thêm H₂SO₄ tạo môi trường axit. Chuẩn độ dung dịch thu được cần vừa đủ 10 ml dung dịch KMnO₄ 0,1M. Xác định hàm lượng H₂O₂ trong nước oxi già.

A. 9%              B. 17%

C. 12%              D. 21%

Lời giải:

Phản ứng

5H₂O₂ + 2KMnO₄ + 3H₂SO₄ → K₂SO₄ + 2MnSO₄ + SO₂ + 8H₂O

Từ phản ứng ⇒ n_H2O2 = 5/2 n_KMnO4 = 2,5.10^-3 (mol)

⇒

→ Đáp án B

Câu 18. Có 5 dung dịch mất nhãn gồm CuCl₂, NaNO₃, Mg(NO₃)₂; NH₄NO₃ và Fe(NO₃)₃. Có thể dùng kim loại nào sau đây để phân biệt cả 5 dung dịch?

A. Na             B. Fe

C. Cu             D. Ag

Lời giải:

Dùng Na

Na + H₂O → NaOH + 1/2 H₂

Sau đó:

CuCl₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂↓ (xanh) + 2NaCl

Mg(NO₃)₂ + 2NaOH → Mg(OH)₂↓ (trắng) + 2NaNO₃

NH₄NO₃ + NaOH → NaNO₃ + NH₃↑ + H₂O

Fe(NO₃)₃ + 3NaOH → Fe(OH)₃↓ (nâu đỏ) + 3NaNO₃

→ Đáp án A

Câu 19. Hóa chất nào sau đây có thể nhận biết được đồng thời các dung dịch NaI, KCl và BaBr₂ ?

A. Dung dịch AgNO₃.              B. Dung dịch HNO₃.

C. Dung dịch NaOH.              D. Dung dịch H₂SO₄.

Lời giải:

AgNO₃ + NaI → AgI↓ (vàng) + NaNO₃

AgNO₃ + KCl → AgCl↓ (trắng) + KNO₃

2AgNO₃ + BaBr₂ → 2AgBr↓ (vàng nhạt) + Ba(NO₃)₂

→ Đáp án A

Câu 20. Để xác định hàm lượng nitơ tổng trong chất hữu cơ, theo phương pháp Ken-đan người ta cân 2g mẫu rồi tiến hành vô cơ hóa mẫu để bộ lượng nitơ chuyển thành muối amoni. Sau đó sục dung dịch NaOH 40% vào dung dịch sau phản ứng. Lượng NH₃ thoát ra được hấp thụ hoàn toàn bởi 20ml dung dịch H₂SO₄ 0,1M.

Chuẩn độ lượng dư H₂SO₄ cần 10ml NaOH 0,1M nữa. Vậy %N trong chất hữu cơ là bao nhiêu?

A. 2,0%              B. 2,2%

C. 1,8%              D. 2,1%

Lời giải:

n_H2SO4 = 0,02.0,1 = 0,002 mol; n_NaOH = 0,01. 0,1 = 0,001 mol

NH₄⁺ + OH^- → NH₃↑ + H₂O

H₂SO₄ (0,0015) + 2NH₃ (0,003) → (NH₄)₂SO₄

H₂SO₄ (dư) (0,0005) + 2NaOH (0,001) → Na₂SO₄ + 2H₂O

n_NH3 = 0,003 mol → m_N = 0,003. 14 = 0,042 (g)

%N = (0,042/2). 100% = 2,1%

→ Đáp án D

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 12 có trong đề thi Tốt nghiệp THPT khác:

• Dạng 1: Các dạng bài tập về nhận biết, tách chất
• Dạng 2: Các bài toán về chuẩn độ axit bazo, chuẩn độ oxi hoa khử
• 40 câu trắc nghiệm Phân biệt một số chất vô cơ có lời giải (cơ bản – phần 1)
• 40 câu trắc nghiệm Phân biệt một số chất vô cơ có lời giải (cơ bản – phần 2)
• 40 câu trắc nghiệm Phân biệt một số chất vô cơ có lời giải (nâng cao – phần 2)

---