Giáo án Sinh học 6 Bài 1: Đặc điểm của cơ thể sống

1. Kiến thức

- Nêu được ví dụ phân biệt vật sống và vật không sống.

- Nêu được những đặc điểm chủ yếu của cơ thể sống

- Biết cách lập bảng so sánh đặc điểm của các đối tượng để xếp loại và rút ra nhận xét.

2. Kĩ năng

- Biết cách thiết lập bảng so sánh đặc điểm của các đối tượng để xếp loại chúng và rút ra nhận xét.

- Rèn kỹ năng tìm hiểu đời sống của sinh vật

3. Kĩ năng sống

- Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin để nhận dạng được vật sống và vật không sống.

- Kĩ năng phản hồi, lắng nghe tích cực trong quá trình thảo luận.

- Kĩ năng thể hiện sự tự tin trong trình bày ý kiến cá nhân.

4. Định hướng phát triển năng lực

a. Năng lực chung:

+ Năng lực làm chủ và phát triển bản thân: năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề; năng lực giải quyết vấn đề; năng lực tư duy.

+ Năng lực về quan hệ xã hội: giao tiếp

+ Năng lực công cụ: Sử dụng ngôn ngữ chính xác có thể diễn đạt mạch lac, rõ ràng.

b. Năng lực chuyên biệt: Nhóm năng lực liên quan đến sử dụng kiến thức sinh học, nhóm năng lực về nghiên cứu khoa học

1. Chuẩn bị của giáo viên:

- Tranh vẽ thể hiện một vài nhóm sinh vật, sử dụng hình vẽ H 2.1 tr.8 SGK.

- Bảng phụ phần 2.

2. Chuẩn bị của học sinh:

- Soạn trước bài ở nhà, sưu tầm 1 số tranh ảnh liên quan.

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ

3. Bài mới

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung cần đạt

HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (5’)

Mục tiêu: Định hướng cho học sinh nội dung cần hướng tới của bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

Cho hs quan sát video về thế giới quanh ta. GV Hàng ngày chúng ta tiếp xúc với các loại đồ vật, cây cối, con vật khác nhau. Đó là thế giới vật chất quanh ta, chúng bao gồm các vật không sống và các vật sống (hay sinh vật): Bài học hôm nay ta sẽ nghiên cứu vấn đề này.

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

Mục tiêu: những đặc điểm chủ yếu của cơ thể sống

- lập bảng so sánh đặc điểm của các đối tượng để xếp loại và rút ra nhận

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

1: Nhận dạng vật sống và vật không sống

- GV cho HS kể tên một số cây, con, đồ vật ở xung quanh rồi chọn một cây, con, đồ vật đại diện để quan sát.

- GV yêu cầu HS trao đổi nhóm → trả lời CH:

1: Nhận dạng vật sống và vật không sống:

- HS tìm những sinh vật gần với đời sống như: cây nhãn, cây vải, cây đậu…, con gà, con lợn…, cái bàn, ghế…

1.Nhận dạng vật sống và vật không sống:

- Vật sống: Lấy thức ăn, nước uống, lớn lên, sinh sản.

- Vật không sống: không lấy thức ăn, không lớn lên.

1. Con gà, cây đậu cần điều kiện gì để sống?

1. Cần các chất cần thiết để sống: nước uống, thức ăn, thải chất thải…

2. Hòn đá có cần những điều kiện giống như con gà và cây đậu để tồn tại không?

2. Không cần.

3. Sau một thời gian chăm sóc, đối tượng nào tăng kích thước và đối tượng nào không tăng kích thước?

3. HS thảo luận → trả lời đạt yêu cầu: thấy được con gà và cây đậu được chăm sóc lớn lên, còn Hòn đá không thay đổi.

- GV chữa bài bằng cách gọi trả lời.

- GV cho HS tìm thêm một số ví dụ về vật sống và vật không sống.

- GV yêu cầu HS rút ra kết luận.

- GV tổng kết – rút ra kiến thức.

- Đại diện nhóm trình bày ý kiến của nhóm → nhóm khác bổ sung → chọn ý kiến đúng.

- HS nêu 1 vài ví dụ khác.

- HS nghe và ghi bài.

- GV treo bảng phụ trang 6 lên bảng → GV hướng dẫn điền bảng.

Lưu ý: trước khi điền vào 2 cột “Lấy chất cần thiết” và “Loại bỏ các chất thải”, GV cho HS xác định các chất cần thiết và các chất thải.

- GV yêu cầu HS hoạt động độc lập → hoàn thành bảng phụ.

- GV chữa bài bằng cách gọi HS trả lời → GV nhận xét.

- GV yêu cầu HS phân tích tiếp các ví dụ khác.

- GV hỏi: Qua bảng so sánh, hãy cho biết đặc điểm của cơ thể sống?

- GV nhận xét - kết luận.

- HS quan sát bảng phụ, lắng nghe GV hướng dẫn.

- HS xác định các chất cần thiết, các chất thải

- HS hoàn thành bảng tr.6 SGK.

- HS ghi kết quả của mình vào bảng của GV → HS khác theo dõi, nhận xét → bổ sung.

- HS ghi tiếp các ví dụ khác vào bảng.

- HS rút ra kết luận: Có sự trao đổi chất, lớn lên, sinh sản.

- HS nghe – ghi bài.

2. Đặt điểm của cơ thể sống:

Đặc điểm của cơ thể sống là:

- Trao đổi chất với môi trường (lấy các chất cần thiết và lọai bỏ các chất thải ra ngoài).

- Lớn lên và sinh sản.

BẢNG BÀI TẬP

Ví dụ Lớn lên Sinh sản Di chuyển Lấy các chất cần thiết Loại bỏ các chất thải Vật sống Vật không sống

Hòn đá

-

-

-

-

-

+

Con gà

+

+

+

+

+

-

+

Cây đậu

+

+

-

+

+

+

-

Cái bàn

-

-

-

-

-

-

+

HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10')

Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

GV giao nhiệm vụ cho học sinh làm bài tập trắc nghiệm:

Câu 1. Vật nào dưới đây là vật sống ?

A. Cây chúc     B. Cây chổi

C. Cây kéo     D. Cây vàng

Câu 2. Vật sống khác vật không sống ở đặc điểm nào dưới đây ?

A. Có khả năng hao hụt trọng lượng     B. Có khả năng thay đổi kích thước

C. Có khả năng sinh sản     D. Tất cả các phương án đưa ra

Câu 3. Vật nào dưới đây có khả năng lớn lên ?

A. Con mèo     B. Cục sắt

C. Viên sỏi     D. Con đò

Câu 4. Sự tồn tại của vật nào dưới đây không cần đến sự có mặt của không khí ?

A. Con ong     B. Con sóc     C. Con thoi     D. Con thỏ

Câu 5. Hiện tượng nào dưới đây phản ánh sự sống ?

A. Cá trương phình và trôi dạt vào bờ biển

B. Chồi non vươn lên khỏi mặt đất

C. Quả bóng tăng dần kích thước khi được thổi

D. Chiếc bàn bị mục ruỗng

Câu 6. Để sinh trưởng và phát triển bình thường, cây xanh cần đến điều kiện nào sau đây ?

A. Nước và muối khoáng     B. Khí ôxi

C. Ánh sáng     D. Tất cả các phương án đưa ra

Câu 7. Trong các đặc điểm sau, có bao nhiêu đặc điểm có ở mọi vật sống ?

1. Sinh sản     2. Di chuyển     3. Lớn lên

4. Lấy các chất cần thiết     5. Loại bỏ các chất thải

A. 4     B. 3     C. 2     D. 5

Câu 8. Nếu đặt vật vào môi trường đất ẩm, dinh dưỡng dồi dào và nhiệt độ phù hợp thì vật nào dưới đây có thể lớn lên ?

A. Cây bút     B. Con dao     C. Cây bưởi     D. Con diều

Câu 9. Điều kiện tồn tại của vật nào dưới đây có nhiều sai khác so với những vật còn lại ?

A. Cây nhãn     B. Cây na     C. Cây cau     D. Cây kim

Câu 10. Vật sống có thể trở thành vật không sống nếu sinh trưởng trong điều kiện nào dưới đây ?

A. Thiếu dinh dưỡng     B. Thiếu khí cacbônic

C. Thừa khí ôxi     D. Vừa đủ ánh sáng

Đáp án

1.A

2.C

3.A

4.C

5.B

6.D

7.A

8.C

9.D

10.A

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung cần đạt

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành nhiều nhóm

( mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập

1. Nhận dạng vật sống và vật không sống

Con gà, cây đậu cần những điều kiện gì để sống?

Hòn đá ( hay viên gạch, cái bàn...) có cần những điều kiện giống như con gà, cây đậu để tồn tại hay không ?

Sau một thời gian con gà con, cây đậu non có lớn lên không ?

Trong một thời gian đó hòn đá có tăng kích thước không?

2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trả lời.

- HS nộp vở bài tập.

- HS tự ghi nhớ nội dung trả lời đã hoàn thiện.

Trả lời:

- Con gà, cây đậu cần các điều kiện để sống là: nước, thức ăn, ánh sáng...

- Hòn đá không cần các điều kiện giống như con gà, cây đậu để tồn tại.

- Sau một thời gian: con gà và cây đậu sẽ lớn lên.

- Trong thời gian đó, hòn đá sẽ không thay đổi kích thước.

HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)

Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

Tìm hiểu các về vật sống và về vật không sống quanh em

4. Hướng dẫn về nhà:

- Học bài – Đọc và soạn trước bài mới.

- Kẻ bảng phần 1a vào vở bà tập.

Xem thêm các bài soạn Giáo án Sinh học lớp 6 chuẩn khác:


Giải bài tập lớp 6 sách mới các môn học