Phân tích bài thơ Bên sông Kinh Thầy của Trần Đăng Khoa

Trang trước Trang sau

Câu hỏi Phân tích bài thơ Bên sông Kinh Thầy của Trần Đăng Khoa thuộc bộ Ngữ liệu ngoài sgk dành cho học sinh lớp 9, lớp 12 đầy đủ câu hỏi đọc hiểu và viết có hướng dẫn chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu ôn tập cho học sinh ôn thi Văn vào lớp 10 hoặc Tốt nghiệp THPT đạt kết quả cao. Mời các bạn đón đọc:

Xem thử

Chỉ từ 150k mua trọn bộ 70 Ngữ liệu ngoài sgk lớp 12 phần Thơ bản word có lời giải chi tiết:

Nội dung bài thơ Bên sông Kinh Thầy

BÊN SÔNG KINH THẦY

(Trần Đăng Khoa)

Hàng chuối lên xanh mướt
Phi lao reo trập trùng
Vài ngôi nhà đỏ ngói
In bóng xuống dòng sông

Một bác chài chăm chỉ
Buông câu trong bóng chiều
Bỗng nhiên một con cá
Nhảy bên thuyền như trêu

Bắp ngô non răng sún
Óng vàng một chòm râu
Ôi cánh buồm nhỏ bé
Biết bay về nơi đâu?

2.1966

(Theo thivien.net)

Câu hỏi: Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích bài thơ “Bên sông Kinh Thầy” của Trần Đăng Khoa.

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích bài thơ “Bên sông Kinh Thầy” của Trần Đăng Khoa.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về Trần Đăng Khoa: “Thần đồng thơ ca” Việt Nam, nổi bật với giọng thơ trong trẻo, hồn nhiên, giàu hình ảnh và cảm xúc.

- Giới thiệu bài thơ Bên sông Kinh Thầy: Một bài thơ ngắn viết năm 1966, khi nhà thơ còn rất nhỏ, ghi lại hình ảnh một miền quê Bắc Bộ với những nét đẹp giản dị và sâu lắng.

- Nêu vấn đề nghị luận: Bài thơ thể hiện vẻ đẹp của bức tranh làng quê thanh bình qua nghệ thuật miêu tả tinh tế, ngôn ngữ giản dị và cảm xúc thơ ngây.

* Thân bài:

1. Khổ thơ đầu: Bức tranh thiên nhiên và không gian làng quê

- Những hình ảnh thân thuộc: “hàng chuối”, “phi lao”, “ngôi nhà đỏ ngói”.

→ Gợi lên màu sắc tươi tắn, gần gũi của làng quê ven sông.

- Nghệ thuật miêu tả cụ thể, giàu hình ảnh:

→ Dòng sông hiện lên như một chiếc gương soi phản chiếu bóng dáng quê hương.

- Nhịp thơ đều đặn, ngôn ngữ bình dị → tạo nên cảm giác yên bình, nhẹ nhàng.

2. Khổ thơ thứ hai: Hình ảnh con người và chuyển động nhẹ nhàng của cuộc sống

- Hình ảnh bác chài buông câu gợi nét cần cù, giản dị của người lao động.

→ Là hình ảnh quen thuộc, đậm chất dân gian.

- Hình ảnh con cá “nhảy bên thuyền như trêu” → mang nét hóm hỉnh, sống động.

→ Thể hiện sự quan sát tinh tế và tâm hồn trẻ thơ giàu tưởng tượng.

3. Khổ thơ cuối: Liên tưởng độc đáo và chiều sâu cảm xúc

- “Bắp ngô non răng sún / Óng vàng một chòm râu” → ẩn dụ độc đáo, gợi hình ảnh sống động, liên tưởng bất ngờ.

→ Cho thấy nét hồn nhiên và tinh nghịch của cái nhìn trẻ thơ.

- Câu thơ kết “Ôi cánh buồm nhỏ bé / Biết bay về nơi đâu?”:

→ Mang tính triết lí nhẹ nhàng, thể hiện khát vọng, sự tò mò, niềm mơ mộng của tuổi thơ.

→ Mở ra chiều sâu tâm hồn – từ quan sát đời sống đến suy tư về cuộc đời.

4. Nghệ thuật đặc sắc của bài thơ

- Từ ngữ giản dị, gần gũi nhưng giàu sức gợi.

- Hình ảnh thơ trong sáng, mang tính biểu cảm cao.

- Nhịp thơ nhẹ nhàng, uyển chuyển, phù hợp với nội dung.

- Kết hợp hài hòa giữa hiện thực và tưởng tượng.

* Kết bài:

- Khẳng định giá trị bài thơ:

→ Bên sông Kinh Thầy là bức tranh quê ấm áp, nhẹ nhàng, thể hiện hồn thơ trong trẻo, đầy cảm xúc của Trần Đăng Khoa.

- Khẳng định tài năng đặc biệt của tác giả:

→ Dù còn nhỏ tuổi, Trần Đăng Khoa đã thể hiện khả năng quan sát, liên tưởng và thể hiện ngôn từ rất độc đáo, góp phần làm phong phú cho thơ ca thiếu nhi Việt Nam.

Bài văn tham khảo

Bài thơ Bên sông Kinh Thầy của Trần Đăng Khoa là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ hồn nhiên, trong trẻo mà sâu sắc của "thần đồng thơ ca" Việt Nam. Được sáng tác vào năm 1966, khi nhà thơ còn rất nhỏ, bài thơ không chỉ ghi lại bức tranh quê hương thanh bình mà còn thể hiện khả năng quan sát tinh tế, cảm xúc thơ ngây cùng trí tưởng tượng phong phú của một tâm hồn trẻ tuổi.

Ngay từ khổ thơ đầu, một không gian làng quê Bắc Bộ hiện lên rõ nét với “hàng chuối xanh mướt”, “phi lao reo trập trùng” và “vài ngôi nhà đỏ ngói / in bóng xuống dòng sông”. Những hình ảnh thân thuộc được nhà thơ sử dụng một cách tự nhiên, kết hợp giữa màu sắc, âm thanh và đường nét. Dòng sông như chiếc gương soi, phản chiếu vẻ đẹp yên ả của làng quê. Cách miêu tả chân thực, nhẹ nhàng ấy cho thấy một cảm quan nghệ thuật rất nhạy bén, một tình cảm sâu sắc với không gian sống thường nhật.

Sang khổ thơ thứ hai, hình ảnh con người xuất hiện với bóng dáng quen thuộc của “bác chài chăm chỉ / buông câu trong bóng chiều”. Đó là hình ảnh của những người dân lao động bình dị, cần mẫn và gắn bó với thiên nhiên. Trong khung cảnh ấy, nhà thơ bỗng phát hiện một khoảnh khắc đầy sinh động: “Bỗng nhiên một con cá / nhảy bên thuyền như trêu”. Cái nhìn hóm hỉnh và đầy tinh nghịch ấy mang dấu ấn của tuổi thơ – một tâm hồn luôn tò mò, thích khám phá và giàu trí tưởng tượng. Chính sự quan sát tinh tế này đã thổi hồn vào bức tranh quê, khiến thiên nhiên như sống dậy trong từng chuyển động.

Đến khổ thơ cuối, cảm xúc và liên tưởng của tác giả càng trở nên độc đáo. Hình ảnh “bắp ngô non răng sún / óng vàng một chòm râu” là một ẩn dụ bất ngờ, so sánh hạt ngô non như răng sún của trẻ nhỏ – vừa gợi hình ảnh dễ thương, vừa thể hiện sự gắn bó giữa thiên nhiên và con người. Nhưng ấn tượng nhất là hai câu thơ kết: “Ôi cánh buồm nhỏ bé / biết bay về nơi đâu?” – một câu hỏi bâng khuâng, mở ra không gian tưởng tượng mênh mông và khát vọng bay xa. Đó không chỉ là sự tò mò của tuổi thơ mà còn là khát khao đi tìm chân trời mới – một chiều sâu suy tư hiếm thấy ở lứa tuổi thiếu nhi.

Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng ngôn từ giản dị, gần gũi nhưng giàu sức gợi. Những hình ảnh thơ vừa cụ thể vừa hàm chứa cảm xúc, kết hợp hài hòa giữa tả thực và tưởng tượng. Nhịp thơ đều đặn, nhẹ nhàng như dòng chảy của sông quê, khiến người đọc cảm nhận được vẻ đẹp dịu dàng, thanh bình của cảnh vật và con người.

Bên sông Kinh Thầy không chỉ là bức tranh thiên nhiên mộc mạc mà còn là tiếng lòng trong trẻo của một tâm hồn trẻ thơ. Qua bài thơ, Trần Đăng Khoa đã cho thấy một tài năng hiếm có – người biết nhìn thế giới bằng ánh mắt đầy yêu thương, đồng thời làm phong phú thêm cho nền thơ ca Việt Nam bằng giọng điệu riêng biệt và độc đáo.

Xem thêm các câu hỏi Đọc hiểu và Viết trong bài thơ Bên sông Kinh Thầy chọn lọc, hay khác:

Xem thêm bộ ngữ liệu ngoài sách giáo khoa lớp 9, lớp 12 phần Thơ chọn lọc, hay khác:

Trang trước Trang sau
Đề thi, giáo án các lớp các môn học