Hóa 9 Bài 48: Luyện tập: Rượu etylic, axit axetic và chất béo

Video Giải bài tập Hóa 9 Bài 48: Luyện tập: Rượu etylic, axit axetic và chất béo - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)

Bài 1: (trang 148 sgk Hóa 9 - Video giải tại 12:21) Cho các chất sau: rượu etylic, axit axetic, chất béo. Hỏi:

a) Phân tử chất nào có nhóm – OH? Nhóm – COOH?

b) Chất nào tác dụng với K? với Zn? Với NaOH? Với K₂CO₃?

Viết các phương trình hóa học

Lời giải:

a) Chất có nhóm – OH: rượu etylic (C₂H₅OH), CH₃COOH.

Chất có nhóm – COOH: axit axetic (CH₃COOH).

b) - Chất tác dụng được với K: rượu etylic và axit axetic:

2C₂H₅OH + 2K → 2C₂H₅OK + H₂↑

2CH₃COOH + 2K → 2CH₃COOK + H₂↑

- Chất tác dụng được với Zn: CH₃COOH

2CH₃COOH + Zn → (CH₃COO)₂Zn + H₂↑

- Chất tác dụng được với NaOH : axit axetic và chất béo :

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O

(RCOO)₃C₃H₅ + 3NaOH → C₃H₅(OH)₃ + 3RCOONa

- Chất tác dụng với K₂CO₃: CH₃COOH

2CH₃COOH + K₂CO₃ → 2CH₃COOK + CO₂↑ + H₂O.

Bài 2: (trang 148 sgk Hóa 9 - Video giải tại 17:08) Tương tự chất béo, etyl axetat cũng có phản ứng thủy phân trong dung dịch axit và dung dịch kiềm. Hãy viết phương trình hóa học xảy ra khi đung etyl axetat với dung dịch HCl, dung dịch NaOH.

Lời giải:

Phản ứng của etyl axtat với dung dịch HCl:

CH₃COOC₂H₅ + H₂O CH₃COOH + C₂H₅OH

Phản ứng của etyl axtat với dung dịch NaOH.

CH₃COOC₂H₅ + NaOH CH₃COONa + C₂H₅OH.

Bài 3: (trang 149 sgk Hóa 9 - Video giải tại 18:59) Hãy chọn các chất thích hợp điền vào các dấu hỏi rồi hoàn thành các phương trình hóa học sau:

a) C₂H₅OH + ? → ? + H₂

b) C₂H₅OH + ? → CO₂ + ?

c) CH₃COOH + ? → CH₃COOK + ?

d) CH₃COOH + ? → CH₃COOC₂H₅ + ?

e) CH₃COOH + ? → ? + CO₂ + ?

g) CH₃COOH + ? → ? + H₂

h) Chất béo + ? → ? + muối của các axit béo.

Lời giải:

a) 2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂

b) C₂H₅OH + 3O₂ 2CO₂ + 3H₂O.

c) 2CH₃COOH + 2K → 2CH₃COOK + H₂.

d) CH₃COOH + C₂H₅OH ^{H₂SO₄, đn, to}⇆ CH₃COOC₂H₅ + H₂O

e) 2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O.

g) 2CH₃COOH + Mg → (CH₃COO)₂Mg + H₂

h) Chất béo + Natri hidroxit → Glixerol + muối của các axit béo.

Bài 4: (trang 149 sgk Hóa 9 - Video giải tại 23:36) Có ba lọ không nhãn đựng ba chất lỏng là: rượu etylic, axit axetic và dầu ăn tan trong rượu etylic. Chỉ dùng nước và quỳ tím, hãy phân biệt các chất lỏng trên.

Lời giải:

Trích mẫu thử và đánh số thứ tự:

- Lần lượt nhúng quỳ tím vào 3 mẫu thử trên

    + Mẫu làm quỳ tím hóa đỏ là axit axetic.

    + 2 mẫu còn lại không có hiện tượng gì.

- Cho hai chất lỏng còn lại cho vào nước, chất nào tan hoàn toàn đó là rượu etylic, còn lại là hỗn hợp dầu ăn tan trong rượu etylic.

Bài 5: (trang 149 sgk Hóa 9 - Video giải tại 27:38) Khi xác định công thức của các chất hữu cơ A và B, người ta thấy công thức phân tử của A là C₂H₆O, còn công thức phân tử của B là C₂H₄O₂. Để chứng minh A là rượu etylic, B là axit axetic cần phải làm thêm những thí nghiệm nào? Viết phương trình hóa học minh họa (nếu có).

Lời giải:

PTHH: 2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂↑.

- Ứng với CTPT: C₂H₆O, ta sẽ có 2 công thức cấu tạo

CH₃ – O – CH₃ và CH₃CH₂ – OH.

Cho A tác dụng bới Na nếu có khí bay ra thì đó là rượu etylic.

- Ứng với CTPT: C₂H₄O₂ ta có các CTCT sau:

Cho B tác dụng với Na2CO3 nếu có khí thoát ra, chứng tỏ B là axit axetic.

2CH₃COOH + Na₂CO₃ → 2CH₃COONa + H₂O + CO₂

Bài 6: (trang 149 sgk Hóa 9 - Video giải tại 31:13) Khi lên men dung dịch loãng của rượu etylic, người ta được giấm ăn.

a) Từ 10 lít rượu 8^o có thể điều chế được bao nhiêu gam axit axetic? Biết hiệu xuất quá trình lên men là 92% và rượu etylic có D = 0,8 g/cm³.

b) Nếu pha khối lượng axit axetic trên thành dung dịch giấm 4% thì khối lượng dung dịch giấm thu được là bao nhiêu?

Lời giải:

a) Trong 10 lít rượu 80 thì có = 0,8 lít rượu etylic

⇒ m rượu = V.D = 0,8.0,8.1000 = 640 (g)

Phương trình phản ứng lên men rượu:

C₂H₅OH + O₂ → CH₃COOH + H₂O

n_C2H5OH = mol.

Theo pt: n_CH3COOH = n_C2H5OH = mol

Khối lượng của axit: = 834,8 (g)

Vì hiệu suất quá trình lên men là 92% nên lượng axit có trong thực tế thu được:

m_axit = 834,8. 92% = 768g

b) Khối lượng giấm thu được:

Bài 7: (trang 149 sgk Hóa 9 - Video giải tại 36:01) Cho 100g dung dịch CH₃COOH 12% tác dụng vừa đủ với dung dịch NaHCO₃ 8,4%.

a) Hãy tính khối lượng dung dịch NaHCO₃ đã dùng.

b) Hãy tính nồng độ phần trăm của dung dịch muối thu được sau phản ứng.

Lời giải:

PTHH:

Theo pt: n_NaHCO3 = n_CH3COOH = 0,2 (mol) → m_NaHCO3 = 0,2. 84 = 16,8 (g)

b) Theo pt: n_CH3COONa = n_CO2 = n_CH3COOH = 0,2 (mol)

m_CH3COONa = 82. 0,2 = 16,4 g

m_CO2 = 0,2. 44 = 8,8 (g)

m_dd = m_CH3COOH + m_NaHCO3 – m_CO2 = 100 + 200 – 8,8 = 291,2 (g)

C% CH₃COONa = = 5,63 %

Xem thêm các bài Giải bài tập Hóa học 9 (có video) hay khác:

• Bài 49: Thực hành: Tính chất của rượu và axit
• Bài 50: Glucozơ
• Bài 51: Saccarozơ
• Bài 52: Tinh bột và xenlulozơ
• Bài 53: Protein

---