Đề minh họa Ngữ Văn vào lớp 10 Cần Giờ 2025 (có đáp án)

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

5,0

1

Hai kỉ niệm được nhắc tới thuở còn thơ của nhân vật tôi:

- Tuổi thơ trốn học, bị mẹ bắt phạt đánh roi.

- Cô bé nhà bên mắt đẹp tròn, cười khúc khích.

0,25

0,25

2

- Cảm hứng chủ đạo: Kí ức tuổi thơ trong sáng lớn lên cùng quê hương thanh bình yên ả, bên gia đình và cô bé thầm thương là điểm tựa tinh thần để người lính tiếp bước đường ra trận.

0,5

3

- Biện pháp tu từ: Câu hỏi tu từ “Ai bảo chăn trâu là khổ?”

- Tác dụng:

+ Tạo một cách biểu đạt dí dỏm cho đoạn thơ gây ấn tượng cho người đọc

+ Câu hỏi ấy như xoáy sâu vào nỗi hoài niệm của tác giả về một tuổi thơ tươi đẹp đã qua

0,5

0,5

4

Thông điệp sâu sắc em rút ra qua đoạn thơ: Kí ức về tuổi thơ êm đềm sẽ mãi là món quà xoa dịu tâm hồn, những tình cảm chân thành, đẹp đẽ của tuổi trẻ trong sáng sẽ mãi là hành trang, điểm tựa đi theo mỗi người suốt cả cuộc đời.

* Học sinh có thể diễn đạt theo nhiều cách khác nhau, miễn sao hợp lí.

1,0

5

Viết đoạn văn văn nghị luận phân tích đoạn thơ trên trong bài thơ “Quê hương” của Giang Nam.

2,0

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn:

- Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng- phân - hợp,...

- Đảm bảo bố cục ba phần mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn. Đây chỉ là một đoạn trong bài văn phân tích tác phẩm văn học. HS không biến thành bài văn thu nhỏ.

0,25

b. Xác định yêu cầu về mặt nội dung:

* Đoạn văn phải phân tích nội dung và nghệ thuật của văn bản.

- Mở đoạn: Giới thiệu tên tác phẩm, thể loại, tên tác giả; khái quát nội dung và nghệ thuật của văn bản.

- Thân đoạn: Trình bày ý kiến về nội dung và nghệ thuật trong đoạn thơ.

Gợi ý:

+ Nội dung: Đoạn thơ thể hiện những kí ức tuổi thơ yên bình, tình cảm trong sáng và tình yêu quê hương, đất nước của thế hệ trẻ trong thời kì đất nước có chiến tranh.

+ Nghệ thuật:

• Câu hỏi tu từ: Ai bao chăn trâu là khổ? → Tạo một cách biểu đạt dí dỏm cho đoạn thơ; xoáy sâu vào nỗi hoài niệm của tác giả về một tuổi thơ tươi đẹp đã qua.

• Thành phần phụ chú: (có ai ngờ), (thương thương quá đi thôi) → bổ sung thông tin; bộc lộ cảm xúc của nhân vật trữ tình về cô bé hàng xóm, đó là tình thương yêu, quý mến.

- Kết đoạn: Khái quát vấn đề.

* Đoạn văn phải sử dụng lí lẽ, bằng chứng phù hợp để làm sáng tỏ vấn đề trên.

0,25

c. Hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận

- Xác định được các ý phù hợp để làm sáng tỏ vấn đề.

- Sắp xếp được hệ thống ý hợp lý theo đặc điểm bố cục của kiểu đoạn văn.

0,5

d. Viết đoạn văn đảm bảo các các yêu cầu sau:

- Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề.

- Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý.

- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục; lí lẽ xác đáng; bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp giữa lí lẽ và bằng chứng.

0,5

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, đúng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

0,25

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0,25

II

1

Mối quan hệ giữa luận đề và luận điểm trong văn bản:

- Luận đề: Con người cần phải có vấp ngã để đạt được thành công.

- Luận điểm:

+ Hãy xem những sai lầm là những trải nghiệm thực tế nhất để đánh giá, học hỏi và rèn luyện bản thân.

+ Hãy tiến bước và hòa nhập vào cuộc sống.

+ Hãy dám đương đầu với nỗi thất vọng và những thất bại.

=> Hệ thống luận điểm được đưa ra hợp lí, logic để làm sáng tỏ luận đề.

1,0

2

Bằng góc nhìn của tuổi trẻ, em hãy viết văn bản nghị luận trình bày suy nghĩ của em về cách giải quyết một vấn đề trong cuộc sống của các bạn trẻ hiện nay.

4,0

a. Đảm bảo cấu trúc một bài văn nghị luận.

Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.

0,5

b. Đọc văn bản và xác định đúng vấn đề nghị luận

(vấn đề nghị luận được phát hiện trong quá trình đọc sẽ thể hiện bằng cách tích hợp trong bài nghị luận ở phần nội dung nghị luận và không cần trả lời bằng câu trả lời riêng).

1,0

c. Triển khai vấn đề nghị luận:

Học sinh có thể triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ vấn đề thành các luận điểm rõ ràng, cụ thể.

Về nội dung: xác định, phân tích được vấn đề cần giải quyết và đề xuất những giải pháp phù hợp, khả thi, thuyết phục.

Về hình thức: Lập luận chặt chẽ, đưa ra được lí lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ luận điểm; các luận điểm, lí lẽ, bằng chứng được sắp xếp theo trình tự hợp lí.

Bố cục bài viết cần đảm bảo:

* Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận và nêu khái quát quan điểm cá nhân về vấn đề.

* Thân bài: Triển khai vấn đề nghị luận

- Giải thích vấn đề nghị luận.

- Thể hiện quan điểm của người viết theo hướng sau:

+ Thực trạng vấn đề

+ Nguyên nhân vấn đề

+ Hậu quả vấn đề

- Mở rộng, trao đổi với quan điểm trái chiều hoặc ý kiến khác để có cái nhìn toàn diện...

- Đưa ra cách giải quyết vấn đề.

* Kết bài: Khẳng định lại quan điểm cá nhân đã trình bày và rút ra bài học cho bản thân.

Đây là đề mở. Học sinh có thể có nhiều cách hiểu khác nhau miễn sao lập luận hợp lí, thuyết phục.

2,0

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu.

Đảm bảo chuẩn chính tả ngữ pháp tiếng Việt, dùng từ, đặt câu, diễn đạt mạch lạc.

0,25

e. Sáng tạo

Có cách diễn đạt sáng tạo; thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.

0,25

Lưu ý:

- Khuyến khích và trân trọng những bài làm có sự sáng tạo và giọng điệu riêng.

- Chấp nhận cách kiến giải khác nhau về vấn đề kể cả không có trong hướng dẫn chấm miễn là hợp lý và thuyết phục.

Tổng điểm toàn bài là 5,0 điểm có thể cho điểm lẻ đến 0,25 điểm. Việc chi tiết hóa điểm số phải có sự thống nhất trong tổ chấm thi đảm bảo không có sự sai lệch với tổng điểm của mỗi câu.

Tổng điểm

10,0