Cách nhận biết, phân biệt các hydrocarbon và cách giải (hay, chi tiết)

Trang trước Trang sau

Với bài viết Cách nhận biết, phân biệt các hydrocarbon và cách giải sẽ giúp học sinh nắm vững lý thuyết, biết cách làm bài tập từ đó có kế hoạch ôn tập hiệu quả để đạt kết quả cao trong các bài thi môn Hóa học 9.

A. Lý thuyết và phương pháp giải

Các hydrocarbon không no có khả năng làm mất màu dung dịch brom

$C_{2} H_{4} + B r_{2} \to C_{2} H_{4} B r_{2} C_{2} H_{2} + 2 B r_{2} \to C_{2} H_{2} B r_{4}$

- Phương pháp làm bài:

+ Thiết lập sơ đồ cho bài tập nhận biết.

+ Dựa vào sơ đồ, dấu hiệu suy ra chất

+ Trình bày bài tập nhận biết theo 4 bước làm bài

- Cách trình bày bài tập nhận biết

+ Bước 1: Trích mẫu thử (trừ trường hợp nhận biết khí có thể bỏ qua bước này)

+ Bước 2: Chọn thuốc thử để nhận biết (Tùy theo hóa chất đề bài cho: thuốc thử không giới hạn, thuốc thử có giới hạn hoặc không dùng thuốc thử)

+ Bước 3: Cho thuốc thử vào mẫu thử, mô tả hiện tượng. Rút ra kết luận về chất

+ Bước 4: Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra để chứng minh.

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Bằng phương pháp hóa học hãy phân biệt các khí etan, etilen và acetylene, chứa trong các bình mất nhãn.

Lời giải:

- Dẫn từng khí qua ống nghiệm đựng AgNO₃/NH₃, nếu có kết tủa vàng → khí là acetylene:

CH ≡ CH + 2AgNO₃ + 2NH₃ → CAg ≡ CAg + 2NH₄NO₃

- Hai khí còn lại lần lượt dẫn qua ống nghiệm đựng dung dịch brom → khí làm mất màu dung dịch brom là etilen, khí không làm mất màu dung dịch brom là etan.

CH₂ = CH₂ + Br₂ → CH₂Br – CH₂Br

Ví dụ 2: Dùng phương pháp hóa học phân biệt các khí không màu sau: SO₂, C₂H₄, C₂H₆ chứa trong bình mất nhãn.

Lời giải:

- Dùng dung dịch Ca(OH)₂ nhận ra SO₂

SO₂ phản ứng với Ca(OH)₂ tạo kết tủa trắng

SO₂ + Ca(OH)₂ → CaSO₃ ↓ + H₂O

→ còn lại C₂H₄, C₂H₆

- Dùng dung dịch Br₂ nhận ra C₂H₄

C₂H₄ làm mất màu dung dịch Br₂; còn C₂H₆ thì không.

$C_{2} H_{4} + B r_{2} \to C_{2} H_{4} B r_{2}$

Ví dụ 3: Có 2 lọ hóa chất mất nhãn đựng 2 khí không màu là methane và etilen. Trình bày phương pháp hóa học nhận ra mỗi chất trong từng lọ hóa chất trên.

Lời giải chi tiết

- Dùng thuốc thử duy nhất: dung dịch Br₂

- Sục từ từ từng khí trên vào dung dịch Br₂

- Hiện tượng:

+ Không làm mất màu Br₂: methane

+ Làm mất màu Br₂: etilen

- Phản ứng hóa học

$C_{2} H_{4} + B r_{2} \to C_{2} H_{4} B r_{2}$

C. Bài tập tự luyện

Câu 1: Etilen có lẫn các tạp chất SO₂, CO₂, hơi nước. Có thể loại bỏ tạp chất bằng cách nào dưới đây?

A. Dẫn hỗn hợp đi qua bình đựng dung dịch brom dư.

B. Dẫn hỗn hợp qua bình đựng dung dịch sodium chloride dư.

C. Dẫn hỗn hợp lần lượt qua bình đựng dung dịch NaOH dư và bình đựng CaO.

D. Dẫn hỗn hợp lần lượt qua bình đựng dung dịch brom dư và bình đựng dung dịch H₂SO₄ đặc.

Câu 2: Dùng dung dịch brom phân biệt được chất nào sau đây?

A. butan và xiclobutan

B. Buta -1,3- diene và Buta -1,2- diene

C. isopentane và isoprene

D. but-1-en và but-2-en

Câu 3: Có thể dùng thuốc thử nào sau đây để phân biệt but-1-yne và but-2-yne?

A. dung dịch KMnO₄

B. dung dịch Br₂ dư

C. dung dịch AgNO₃/NH₃

D. dung dịch HCl dư

Câu 4: Muốn loại SO₂ khỏi hỗn hợp SO₂ và C₂H₂ ta dùng:

A. dung dịch NaOH

B. dung dịch Brom

C. nước

D. Tất cả đều đúng.

Câu 5: Có các chất sau: C₂H₂; C₂H₄; C₂H₆. Chất dùng để nhận biết ra acetylene là:
A. dung dịch Br₂

B. dung dịch KMnO₄

C. dung dịch AgNO₃/NH₃

D. H₂

Câu 6: Để làm sạch methane có lẫn etilen ta cho hổn hợp qua:

A. khí hiđro có Ni ,t^o.

B. dung dịch Brom.

C. dung dịchAgNO₃/NH₃.

D. khí hiđro clorua.

Câu 7: Để thu được CH₄ tinh khiết từ hỗn hợp CH₄ và CO₂, ta dẫn hỗn hợp khí qua

A. dung dịch H₂SO₄ đặc dư.

B. dung dịch Ca(OH)₂ dư.

C. dung dịch nước brom dư.

D. dung dịch muối ăn dư.

Câu 8: Cặp chất đều làm mất màu dung dịch nước brom là

A. CH₄; C₂H₄

B. C₂H₄; C₆H₆

C. C₂H₂; C₂H₄

D. C₆H₆; CH₄

Câu 9: Để làm sạch etilen có lẫn acetylene ta cho hỗn hợp đi qua dung dịch nào sau đây?

A. dung dịch brom dư

B. dung dịch KMnO₄ dư

C. dung dịch AgNO₃/NH₃

D. dung dịch HCl

Câu 10: Để phân biệt ba chất khí: methane, etilen và cacbonic, ta dùng thí nghiệm nào?

I. Thí nghiệm 1 dùng dung dịch Br₂ và thí nghiệm 2 dùng nước vôi trong.

II. Thí nghiệm 1 dùng dung dịch KMnO₄ và thí nghiệm 2 dùng phản ứng cháy

III. Thí nghiệm 1 dùng H₂ và thí nghiệm 2 dùng nước vôi trong

A. I, II

B. I, III

C. II, III

D. I, II, III

ĐÁP ÁN

Câu 1	Câu 2	Câu 3	Câu 4	Câu 5	Câu 6	Câu 7	Câu 8	Câu 9	Câu 10
C	C	C	A	C	B	B	C	C	A

Bài tập bổ sung

Câu 1: Dùng AgNO₃ trong NH₃dư thì phân biệt được cặp chất nào sau đây?

A. But-2-yne và butadiene.

B. Acetylene và propyne.

C. Propyne và but-1-yne

D. Acetylene và but-2-yne.

Câu 2: Có thể dùng thuốc thử nào sau đây để phân biệt hex-1-yne và hex-2-yne?

A. dung dịch KMnO₄.

B. dung dịch Br₂.

C. dung dịch AgNO₃/NH₃.

D. dung dịch HCl dư.

Câu 3: Có 2 chất lỏng mất nhãn là hexane và hex-1-ene. Thuốc thử được dùng để phân biệt hai hoá chất này là

A. dung dịch NaCl.

B. dung dịch Br₂.

C. dung dịch AgNO₃/NH₃.

D. dung dịch CuSO₄.

Câu 4: Để làm sạch methane có lẫn propene ta dẫn hỗn hợp khí qua

A. dung dịch CuSO₄.

B. dung dịch Br₂ dư.

C. dung dịch NaCl.

D. dung dịch NaOH dư.

Câu 5: Cặp chất đều không làm mất màu dung dịch nước bromine là

A. CH₄; C₂H₄.

B. C₂H₄; C₃H₆.

C. C₂H₂; C₂H₄.

D. C₂H₆; CH₄.

Xem thêm phương pháp giải các dạng bài tập Hóa học lớp 9 hay, chi tiết khác:

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Hóa học 9 hay khác:

Trang trước Trang sau

Giải bài tập lớp 9 sách mới các môn học