Các dạng bài toán thủy phân ester của phenol và cách giải

Với Các dạng bài toán thủy phân ester của phenol và cách giải sẽ giúp học sinh nắm vững lý thuyết, biết cách làm bài tập từ đó có kế hoạch ôn tập hiệu quả để đạt kết quả cao trong các bài thi môn Hóa 12.

                               

A. Lý thuyết và phương pháp giải

1. Phương trình phản ứng

Khi thủy phân ester của phenol trong môi trường kiềm (hay gặp NaOH), phenol sinh ra sẽ phản ứng với NaOH => Phản ứng tạo 2 muối

Tổng quát với phenol đơn chức: 

Phương trình hóa học:  

Tỉ lệ mol:    1         2                          1                           1            1

Ví dụ:  

=> Nếu phản ứng vừa đủ: 

2. Một số định luật và công thức để giải toán

+ Định luật bảo toàn khối lượng: m_ester + m_{NaOH (hoặc KOH)} = m_{muối rắn} +  

+ Định luật bảo toàn nguyên tố.

+ Cô cạn dung dịch sau phản ứng được chất rắn khan, chú ý đến lượng kiềm còn dư hay không.

m_{rắn khan} = m_muối + m_{NaOH hoặc KOH (nếu có)}

+ Hỗn hợp ester đơn chức có  => Có một ester của phenol.

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Xà phòng hóa hoàn toàn 0,1 mol CH₃COOC₆H₅ bằng NaOH vừa đủ thu được sản phẩm chứa m gam muối. Giá trị của m là

A. 8,2g                            

B. 11,6g                           

C. 19,8g                          

D. 20g

Lời giải

Phương trình phản ứng xảy ra:

→ Chọn C

Ví dụ 2: Cho 13,6 gam phenyl axetat tác dụng với 200 ml dung dịch NaOH 1,5M đun nóng. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch X. Cô cạn  X thu được a gam chất rắn khan. Giá trị của a là:

A. 12,2 gam

B. 16,2 gam

C. 19,8 gam 

D. 23,8 gam

Lời giải

Phương trình phản ứng:  

Chất rắn khan gồm:

CH₃COONa          0,1 mol

C₆H₅ONa              0,1 mol

NaOH dư              0,3 - 0,2 = 0,1 mol

→ m = 82.0,1 + 116.0,1 + 40.0,1 = 23,8 gam.

                                       

C. Bài tập tự luyện

Câu 1: Cho 0,1 mol phenyl axetat tác dụng hết với 300 ml dung dịch NaOH 1M. Kết thúc phản ứng, cô cạn dung dịch thì khối lượng chất rắn khan thu được là

A. 16,2 gam.                   

B. 22,0 gam.                   

C. 19,8 gam.                   

D. 23,8 gam.

Câu 2: Cho 23,44 gam hỗn hợp gồm phenyl axetat và Ethyl benzoat tác dụng vừa đủ với 200 ml dung dịch NaOH 1M, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam rắn khan. Giá trị của m là

A. 27,44                    

B. 29,60                     

C. 29,52                    

D. 25,20.

Câu 3: Thủy phân hoàn toàn 6,8 gam phenyl axetat trong dung dịch KOH dư thu được m gam hỗn hợp muối. Giá trị của m là.

A. 4,1                        

B. 4,9                         

C. 11,5                      

D. 9,9

Câu 4: Cho 0,05 mol hỗn hợp 2 ester đơn chức X và Y phản ứng vừa đủ với dung dịch NaOH thu được hỗn hợp các chất hữu cơ Z. Đốt cháy hoàn toàn Z thu được 0,12 mol CO₂ và 0,03 mol Na₂CO₃. Nếu làm bay hơi hỗn hợp Z thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của m là

A. 2,34                      

B. 4,56                       

C. 5,64                      

D. 3,48        

Câu 5: Cho m gam hỗn hợp X gồm ba ester đều đơn chức tác dụng tối đa với 400 ml dung dịch NaOH 1M, thu được hỗn hợp Y gồm hai ancol cùng dãy đồng đẳng và 34,4 gam hỗn hợp muối Z. Đốt cháy hoàn toàn Y, thu được 3,584 lít khí CO₂ (đktc) và 4,68 gam H₂O. Giá trị của m là

A.22,44.     

B.24,24.    

C. 25,14.

D.21,10.

Câu 6: Cho m gam hỗn hợp X gồm ba ester đều đơn chức tác dụng tối đa với 350 ml dung dịch NaOH 1M, thu được hỗn hợp Y gồm hai ancol cùng dãy đồng đẳng và 28,6 gam hỗn hợp muối Z. Đốt cháy hoàn toàn Y, thu được 4,48 lít khí CO₂ (đktc) và 6,3 gam H₂O. Giá trị của m là

A. 30,4

B. 20,1

C. 21,9

D. 22,8

Câu 7: Hỗn hợp X gồm methyl fomat, đỉmethyl oxalat, glycerol triaxetat và phenyl axetat. Thủy phân hoàn toàn 47,3 g X trong dung dịch NaOH dư, đun nóng thu được mg hỗn hợp muối và 15,6g hỗn hợp Y gồm các ancol. Cho Y tác dụng với Na dư thu được 5,6 lit khí H₂ (đktc). Mặc khác, đốt cháy hoàn toàn 47,3g X bằng oxi thu được 92,4 g CO₂ và 26,1g H₂O. Giá trị của m là

A. 54,3.   

B. 58,2.   

C. 57,9.   

D. 52,5.

Câu 8: Hỗn hợp X gồm 2 ester đơn chức (không chứa nhóm chức nào khác). Cho 0,08 mol hỗn hợp X tác dụng vừa đủ với dung dịch chứa 0,1 mol NaOH thu được ethyl alcohol nguyên chất và 8,32 gam hỗn hợp chứa 2 muối trong đó có 1 muối tham gia phản ứng tráng bạc. Phần trăm khối lượng của ester có phân tử khối lớn hơn trong X là

A. 30,96%.                   

B. 42,37%.                   

C. 33,33%                     

D. 40,32%.

Câu 9: Hỗn hợp E gồm bốn ester đều có công thức C₈H₈O₂ và có vòng benzene. Cho 16,32gam E tác dụng tối đa với V ml dung dịch NaOH 1M (đun nóng), thu được hỗn hợp X gồm các ancol và 18,78 gam hỗn hợp muối. Cho toàn bộ X vào bình đựng kim loại Na dư, sau khi phản ứng kết thúc khối lượng chất rắn trong bình tăng 3,83 gam so với ban đầu. Giá trị của V là

A. 120.   

B. 240.      

C. 190.    

D. 100.

Câu 10: Hỗn hợp E gồm bốn ester đều có công thức C₈H₈O₂ và có vòng benzene. Cho m gam E tác dụng tối đa với 200 ml dung dịch NaOH 1M (đun nóng), thu được hỗn hợp X gồm các ancol và 20,5 gam hỗn hợp muối. Cho toàn bộ X vào bình đựng kim loại Na dư, sau khi phản ứng kết thúc khối lượng chất rắn trong bình tăng 6,9 gam so với ban đầu. Giá trị của m là

A. 13,60.   

B. 8,16.      

C. 16,32.    

D. 20,40.

Đáp án tham khảo

Xem thêm các phương pháp giải nhanh bài tập Hóa học hay khác:

• Các dạng bài toán thủy phân ester đa chức và cách giải
• Các dạng bài toán đốt cháy ester và cách giải
• Các dạng bài toán thủy phân chất béo và cách giải
• Các dạng bài toán đốt cháy chất béo và cách giải
• Các dạng bài toán xác định công thức cấu tạo ester, chất béo và cách giải

---