Giáo án Sinh học 9 Bài 45, 46: Thực hành : Tìm hiểu môi trường và ảnh hưởng của một số nhân tố sinh thái lên đời sống sinh vật (tiết 1)

- Giúp hs tìm được dẫn chứng về ảnh hưởng của nhân tố ánh sáng và độ ẩm lên đời sống sinh vật ở môi trường đã quan sát.

- Rèn cho hs kĩ năng thực hành

- Giáo dục cho hs lòng yêu thích thiên nhiên, có ý thức bảo vệ thiên nhiên.

+ GV:

 - Dụng cụ: Kẹp ép cây, giấy báo, kéo cắt cây, giấy kẻ li, bút chì, vợt bắt côn trùng, lọ, túi nilong đựng ĐV, dụng cụ đào đất.

 - Tranh: Mẫu lá cây.

+ HS: - Nghiên cứu thông tin sgk.

9A     9B

9C     9D

Câu hỏi:

C1: Các SV cùng loài hỗ trợ hoặc cạnh tranh lẫn nhau trong những điều kiện nào? Trong sản xuất cần làm gì để tránh cạnh tranh giữa các cá thể làm giảm năng suất?

C2: Giải thích tại sao các cành phía dưới của các cây sống trong rừng rậm lại sớm bị rụng?

Đáp án:

C1:

+ Hỗ trợ : Khi các sinh vật sống với nhau thành từng nhóm tại nơi có diện tích hoặc thể tích thích hợp, có nguồn thức ăn đầy đủ....

+ Cạnh tranh: Khi gặp điều kiện bất lợi như số lượng cá thể quá cao → thiếu thức ăn, nơi ở, thiếu con đực, cái....

→ Trong sản xuất cần chú ý : Tròng cây và nuôi động vật với mật độ hợp lí áp dụng các kĩ thuật tỉa thưa đối với thực vật và tách đàn đối với động vật khi cần thiết. Đồng thời phải cung cấp thức ăn đầy đủ và thường xuyên vệ sinh môi trường sạch sẽ.

C2: Cây mọc trong rừng có ASMT chiếu vào cành cây phía trên nhiều hơn cành phía dưới. Khi lá cây bị thiếu ánh sáng thì khả năng quang hợp của lá cây yếu → Tạo được ít chất hữu cơ → lượng chất hữu cơ tích luỹ không đủ bù lượng tiêu hao do hô hấp và kèm theo khả năng lấy nước kém → cành pjía dưói bị khô, héo dần và sớm bị rụng.

* Đặt vấn đề: Chúng ta đã nghiên cứu ảnh hưởng của môi trường lên đời sống sinh vật. Vậy hôm nay chúng ta cùng chứng minh điều này.

Hoạt động của GV và HS Nội dung

Hoạt động 1

- GV y/c hs kẻ bảng 45.1 sgk ( T135) “ Các loại sinh vật sống trong môi trường”

- GV cho HS quan sát khu vực quanh truờng học.

- GV yêu cầu HS quan sát về: Đv, TV, nấm.....Sau khi quan sát yêu cầu HS báo cáo:

? Em đã quan sát được những sinh vật nào. Số lượng như thế nào.Nêu môi trường sống của chúng.

? Theo em có những môi trường sống nào ? Môi trường nào có số lượng sinh vật nhiều nhất. Môi trường nào có số lượng loài ít nhất. Vì sao?

- HS hoàn thành bảng tổng hợp vào vở.

I. Môi trường sống của sinh vật.

(HS hoàn thành bảng 45.1 )

+ Kết luận:

- Môi trường có điều kiện sống về nhiệt độ, ánh sáng…thì số lượng sinh vật nhiều, số loài phong phú.

- Môi trường sống có điều kiện không thuận lợi thì số lượng sinh vật ít hơn.

Hoạt động 2

- GV y/c hs kẻ bảng 45.2 vào vở

- GV cho hs quan sát 10 lá cây ở những điều kiện sống khác nhau trong khu vực vừa quan sát.

- GV lưu ý: Nên chon các cây ở môi trường sống khác nhau có kiểu hình khác nhau như cây rau dừa nước, cây rau mác....

? Từ những đặc điểm của phién lá cây quan sát được là loại lá cây nào.( Ưa sáng hay ưa bóng)

- HS: thảo luận theo nhóm theo gợi ý sgk T137 → sắp xếp cho phù hợp vào cột 5 trong bảng 45.2

- GV yêu cầu HS so sánh các lá cây đã quan sát với H45 SGK

? Lá cây quan sát được có giống lá nào trong hình vẽ không?

GV yêu cầu HS ép các lá cây đã thu thập được trong giờ thực hành..

II. Ảnh hưởng của ánh sáng tới hình thái lá cây.

* ( HS hoàn thành bảng 45.2 )

* HS vẽ lá cây H14, 15 SGK vào vở

- GV thu vở hs để kiểm tra

- GV nhận xét thái độ học tập của học sinh.

- Cá nhân báo cáo thu hoạch theo nội dung sgk

- Sưu tầm tranh ảnh: ĐV, TV.

Xem thêm các bài soạn Giáo án Sinh học lớp 9 chuẩn khác: