Giáo án Sinh học 9 Bài 42: Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật

- Giúp hs nêu được ảnh hưởng của nhân tố sinh thái ánh sáng đến các đặc điểm hình thái giải phẩu sinh lí và tập tính của sinh vật, giải thích được sự thích nghi của sinh vật với môi trường.

- Rèn cho hs kĩ năng qs hình nhận biết kiến thức, hoạt động nhóm, vận dụng kiến thức giải thích thực tế, phát huy tư duy logic, khái quát hóa.

- Giáo dục cho hs ý thức bảo vệ thực vật.

GV: -Tranh hình 42.1, 42.2 SGK & Bảng 42.1 sgk ( T123), Cây lá lốt trồng trong chậu để ngoài ánh sáng lâu.

HS: - 1 số cây: lá lốt, vạn niên thanh, cây lúa.

9A     9B

9C     9D

? Hãy sắp xếp các nhân tố sinh thái trong câu 1SGK vào từng nhóm nhân tố sinh thái.

? Vẽ sơ đồ mô tả giới hạn sinh thái của:

+ Loài vi khuẩn suối nước nóng

+ Loài sương rồng sa mạc

(Câu hỏi 4 trang 121 SGK)

Đặt vấn đề: Khi chuyển một cây trồng từ nơi có cường độ ánh sáng yếu đến nơi có ánh sáng mạnh( hoặc ngược lại) thì khả năng sống của chúng như thế nào? Vậy nhân tố ánh sáng có ảnh hưởng tới đời sống của sinh vật như thế nào? → vào bài...

Hoạt động của GV và HS Nội dung

Họat động 1

- GV y/c hs ng/cứu thông tin sgk

- GV cho hs qs cây lá lốt, vạn niên thanh, cây lúa.

- HS thảo luận nhóm hoàn thành bảng 42.1 sgk

- GV chốt lại kiến thức.

Giáo án Sinh học 9 Bài 42: Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật | Giáo án Sinh học 9 mới, chuẩn nhất

- GV yêu cầu HS quan sát lá lúa, lá lốt, lá vạn niên thanh → Nhận xét: Cách sắp xếp lá?Màu sắc của lá

( Cách sắp xếp lá khác nhau, màu sắc lá khác nhau)

? Giải thích cách sắp xếp lá trên thân của cây lúa và cây lá lốt.(hs:Cây lá lốt: lá xếp ngang nhận nhiều ánh sáng

+ Cây lúa: lá xép nghiêng tránh tía nắng chiếu thẳng gốc)

? Sự khác nhau giữa 2 cách xếp lá này nói lên điều gì (hs: Giúp thích nghi với môi trường)

? Người ta dựa vào chuẩn nào để phân biệt cây ưa bóng và cây sáng. (hs: Dựa và khả năng thích nghi của chúng với các điều kiện chiếu sáng của môi trường.)

? Ánh sáng ảnh hưởng đến hình thái và sinh lí của cây như thế nào.(hs: ảnh hưởng đén quang hợp)

- HS quan sát H42.2 SGK → Rút ra nhận xét gì?

- Cây có tính hướng sáng.

- GV liên hệ:

? Em hãy kể tên cây ưa sáng và cây ưa bóng mà em biết?

I. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật.

- Ánh sáng ảnh hưởng tới hoạt động sinh lí của thực vật như quang hợp, hô hấp và hút nước của cây.

- Thực vật được chia làm 2 nhóm:

+ Nhóm cây ưa sáng: Gồm những cây sống nơi quang đãng

VD: Cây xà cừ, cây thông....

+ Nhóm cây ưa bóng: Gồm những cây sống nơi thiếu ánh sáng

VD: Cây vạn niên thanh, cây lá lốt.....

? Trong nông nghiệp người dân đã ứng dụng điều này vào sản xuất như thế nào và có ý nghĩa gì?

( Trồng xen kẻ cây tăng năng suất và tiết kiệm đất. VD: trồng đỗ dưới cây ngô)

Hoạt động 2

- GV y/c các nhóm ng/cứu thông tin SGK và chọn phương án đúng ( thực hiện lệnh Giáo án Sinh học 9 Bài 42: Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật | Giáo án Sinh học 9 mới, chuẩn nhất sgk)

- Đại diện nhóm trình bày

- GV nhận xét → đưa ra đáp án đúng ( Đ/án : 3)

- GV y/c : ? Kể tên những động vật thường kiếm ăn lúc chập choạng tối, ban đêm, buổi sáng sớm, ban ngày.

- VD: Chập choạng tối: Dơi dơi ; ban đêm: Cú mèo; ban ngày: ong........

? Tập tính kiếm ăn và nơi ở của động vật liên quan với nhau như thế nào.

( Nơi ở phù hợp với tập tính kiếm ăn, vd: loài ăn đêm hay ở hang tối)

GV thông báo:

+ Gà thường đẻ trứng ban ngày, vịt đẻ trứng ban đêm.

+ Mùa xuân nếu có nhiều ánh sáng cá chép đẻ trứng sớm hơn.

? Từ ví dụ trên en hãy rút ra kết luận về ảnh hưởng của ánh sáng đến động vật.

- GV liên hệ: ? Trong chăn nuôi người ta có biện pháp kĩ thuật gì để tăng năng suất cây trồng.

- Chiếu sáng để cá đẻ.

- Tạo ngày nhân tạo để gà, vịt đẻ trứng nhiều hơn

II. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống của động vật.

- Ánh sáng ảnh hưởng tới các hoạt động của động vật: Nhận biết, định hướng di chuyển trong không gian, sinh trưởng, sinh sản…

- Người ta chia ĐV thành 2 nhóm:

 + Nhóm động vật ưa sáng: Gồm những động vật hoạt động ban ngày.

 + Nhóm động vật ưa tối: Gồm những động vật hoạt động về ban đêm, sống trong hang, hốc đất…

- Gọi hs đọc kết luận sgk

? Nêu sự khác nhau giữa ưa bóng và ưa sáng.

? Sắp xếp các cây sau vào nhóm ưa bóng và ưa sáng cho phù hợp: Cây bàng, cây ổi, cây ngải cứu, cây thài lài, phong lan, hoa sữa, diếp cá, táo…

- Học bài và trả lời câu hỏi sgk

- Đọc mục: Em có biết.

- Đọc trước bài: ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật.

Xem thêm các bài soạn Giáo án Sinh học lớp 9 chuẩn khác: