carboxylic acid

Chuyên đề Andehit - ketone - carboxylic acid

1. Định nghĩa, phân loại , danh pháp

a.Định nghĩa: carboxylic acid là những hợp chất hữu cơ mà phân tử của nhóm cacboxyl (-COOH) liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon hoặc nguyên tử hidro.

Thí dụ: H-COOH, C₂H₅COOH, HOOC-COOH

Nhóm cacboxyl (-COOH) là nhóm chức của carboxylic acid.

b.Phân loại

- Axit no, đơn chức mạch hở:

C_nH_2n+1COOH (n ≥ 0) hay C_mH_2mO₂ (m ≥ 1)

VD: H-COOH, C₂H₅COOH...

- Axit không no, đơn chức, mạch hở:

VD: CH₂=CH-COOH,....

- Axit thơm, đơn chức:

VD: C₆H₅-COOH, CH₃-C₆H₄-COOH,...

- Axit đa chức:

VD: HOOC-COOH, HOOC-CH₂-COOH...

c.Danh pháp

- Tên thay thế:

Tên gọi = axit + tên hydrocarbon no tương ứng với mạch chính + “oic”

- Tên thông thường: Xuất phát từ nguồn gốc tìm ra chúng

VD: HOOC-COOH: oxalic acid HOOC-CH₂-COOH: axit malonic

HOOC-[CH₂]₄-COOH: axit ađipic

2. Đặc điểm cấu tạo

-Nhóm cacboxyl (-COOH) là sự kết hợp bởi nhóm cacbonyl (>C=O) và nhóm hiđroxyl (-OH).

-Nhóm –OH và nhóm >C=O lại có ảnh hưởng qua lại lẫn nhau: Chuyên đề Hóa học lớp 11

-Liên kết giữa H và O trong nhóm –OH phân cực mạnh, nguyên tử H linh động hơn trong ancol, anđehit và ketone có cùng số nguyên tử C.

3. Tính chất vật lý

-Ở ĐK thường các carboxylic acid đều là những chất lỏng hoặc rắn.

-Nhiệt độ sôi tăng theo chiều tăng M và cao hơn các ancol có cùng M: nguyên nhân là do giữa các phân tử carboxylic acid có liên kết hiđro bền hơn liên kết hidro giữa các phân tử ancol. Chuyên đề Hóa học lớp 11

4.Tính chất hóa học

a.Tính axit

- Trong dung dịch, carboxylic acid phân li thuận nghịch: CH₃COOH ⇔ H⁺ + CH₃COO^-

Dung dịch carboxylic acid làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ

- Tác dụng với bazơ, basic oxide tạo thành muối và nước:

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O

2CH₃COOH + ZnO → (CH₃COO)₂Zn + H₂O

- Tác dụng với muối:

2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + H₂O + CO₂

- Tác dụng với kim loại trước hiđro: 2CH₃COOH + Zn → (CH₃COO)₂Zn + H₂

b. Phản ứng thế nhóm –OH: Phản ứng giữa axit và ancol được gọi là phản ứng ester hóa.

RCOOH + R’OH ⇔ RCOOR’ + H₂O

Phản ứng thuận nghịch, xúc tác H₂SO₄ đặc.

5. Điều chế

a.Phương pháp lên men giấm: C₂H₅OH + O₂ → CH₃COOH + H₂O

b.Oxi hóa aldehyde acetic: 2CH₃CHO + O₂ → 2CH₃COOH

c.Oxi hóa alkane: 2R-CH₂-CH₂-R’ + 5O₂ → 2RCOOH + 2R’COOH + 2H₂O

VD: CH₃CH₂CH₂CH₃ + 5O₂ → 4CH₃COOH + 2H₂O

d.Từ methanol: CH₃OH + CO → CH₃COOH

Xem thêm Chuyên đề Hóa học 11 hay khác:

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 11 hay khác:

Trang trước

Trang sau

chuyen-de-andehit-xeton-axit-cacboxylic.jsp

Giải bài tập lớp 11 sách mới các môn học