Phân tích số liệu thống kê dựa vào biểu đồ lớp 8 (chi tiết nhất)

Bài viết Phân tích số liệu thống kê dựa vào biểu đồ lớp 8 với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Phân tích số liệu thống kê dựa vào biểu đồ.

1. Phân tích số liệu thống kê dựa vào biểu đồ

Các lưu ý khi đọc và diễn giải biểu đồ:

+ Trong biểu đồ cột, khi gốc của trục đứng khác 0 thì tỉ lệ chiều cao của các cột không bằng tỉ lệ số liệu mà chúng biểu diễn.

+ Trong biểu đồ đoạn thẳng, khi các điểm quan sát trên trục ngang không đều nhau, ta không thể dựa vào độ dốc để kết luận về độ tăng, giảm của các đại lượng được biểu diễn.

Đọc và phân tích số liệu từ biểu đồ:

+ Khi phân tích số liệu, ta có thể kết hợp thông tin từ hai hay nhiều biểu đồ.

+ Để so sánh sự thay đổi theo thời gian của hai hay nhiều đại lượng, người ta thường biểu diễn chúng trên cùng một biểu đồ.

2. Ví dụ minh họa phân tích số liệu thống kê dựa vào biểu đồ

Ví dụ 1. Một công ty du lịch đã khảo sát người nước về món ăn Việt Nam được ưa thích và thu được biểu đồ sau:

a) Hai biểu đồ này có biểu diễn cùng 1 dữ liệu không? Lập bảng thống kê dữ liệu đó.

b) Trong biểu đồ 1, tỉ lệ chiều cao giữa cột màu xanh và cột màu hồng có bằng tỉ lệ hai số mà chúng biểu diễn không? Giải thích.

Hướng dẫn giải

a) Hai biểu đồ trên cùng biểu diễn một dữ liệu, ta có bảng thống kê:

Món ăn	Bánh xèo	Bún chả	Cơm tấm
Số lượt bình chọn	971	988	954

b) Trong biểu đồ 1, cột màu xanh chiếm hơn 3,5 ô, cột màu hồng chiếm hơn 2 ô. Do đó, tỉ số giữa cột màu xanh và cột màu hồng khoảng: $\frac{3,5}{2}=1,75$ .

Tỉ số giữa lượt bình chọn bún chả và bánh xèo là: $\frac{988}{971}\approx 1,02$ .

Do đó, trong biểu đồ 1, tỉ lệ chiều cao giữa cột màu xanh và cột màu hồng không bằng tỉ lệ hai số mà chúng biểu diễn vì trong biểu đồ 1 người ta chỉ biểu diễn các giá trị từ 950 đến 990 (còn phần giá trị từ 0 đến 950 đã bị rút ngắn).

Ví dụ 2. Biểu đồ dưới đây thống kê sản lượng sản xuất than ở tỉnh Quảng Ninh trong các năm 2017, 2018, 2019 và 2020. Căn cứ vào thống kê trên, một bạn học sinh đã nhận định: “Tổng sản lượng sản xuất than ở tỉnh Quảng Ninh trong các năm 2017, 2018, 2019 và 2020 đạt xấp xỉ 164 triệu tấn và so với năm 2018, sản lượng sản xuất than ở tỉnh Quảng Ninh đã tăng lên 25%”. Hỏi bạn học sinh đó nhận định đúng hay sai?

Hướng dẫn giải

Tổng sản lượng sản xuất than ở tỉnh Quảng Ninh trong các năm 2017, 2018, 2019 và 2020 là: 35,5 + 38 + 42,9 + 47,5 ≈ 164 (triệu tấn).

Tỉ số phần trăm của sản lượng sản xuất than ở tỉnh Quảng Ninh trong năm 2020 và sản lượng sản xuất than trong năm 2018 là: $\frac{47,5.100}{38}=125\%$ .

Vậy nhận định của bạn học sinh là đúng.

Ví dụ 3. Một cửa hàng bán các loại bánh: bánh chưng, bánh giò, bánh gai, bánh giầy với giá một cái lần lượt như sau: 50 000 đồng, 10 000 đồng, 8 000 đồng, 5 000 đồng.

Biểu đồ quạt tròn dưới đây biểu diễn tỉ lệ phần trăm các loại bánh bán được trong ngày thứ bảy vừa qua:

a) Loại bánh nào cửa hàng bán được ít nhất, nhiều nhất?

b) Tính số tiền mà cửa hàng thu được trong ngày thứ bảy vừa qua, biết rằng hôm đó cửa hàng bán được 200 cái bánh.

Hướng dẫn giải

a) Loại bánh bán được nhiều nhất là bánh chưng, loại bánh bán được ít nhất là bánh gai.

b) Số lượng bánh chưng, bánh giò, bánh gai, bánh giầy bán được trong ngày thứ bảy vừa qua lần lượt là: 40%.200 = 80 (cái), 25%. 200 = 50 (cái), 15%.200 = 30 (cái), 20%.200 = 40 (cái).

Số tiền mà cửa hàng thu được trong ngày thứ bảy vừa qua là:

80. 50 000 + 50. 10 000 + 30.8 000 + 40.5 000 = 4 940 000 (đồng).

Vậy số tiền mà cửa hàng thu được là 4 940 000 đồng.

3. Bài tập về phân tích số liệu thống kê dựa vào biểu đồ

Bài 1. Cho hai biểu đồ:

a) Dữ liệu ở hai biểu đồ trên có cùng biểu diễn cho một bảng thống kê không? Nếu có, hãy lập bảng thống kê đó.

b) Căn cứ về độ dốc trên hai đường gấp khúc của hai biểu để khẳng định về tốc độ tăng doanh thu trong 6 tháng đầu năm được biểu diễn không? Tại sao?

Bài 2. Biểu đồ quạt tròn dưới đây cho biết tỉ lệ số loài hoa bán được trong ngày chủ nhật:

Em hãy chỉ ra điểm không hợp lí trong biểu đồ này.

Bài 3. Biểu đồ đoạn thẳng dưới đây cho biết tổng số tiền của mỗi lớp 8A, 8B, 8C, 8D, 8E thu được sau khi tổ chức bán hàng ở hội chợ xuân.

a) Lập bảng thống kê dữ liệu ở biểu đồ trên.

b) Lớp nào có doanh thu là nhiều nhất?

c) Tính tổng doanh thu mà 5 lớp thu được.

Bài 4. Cho biểu đồ:

a) Hà căn cứ vào chiều cao của cột và cho rằng tỉ lệ học sinh giỏi lớp 8A cao gấp bốn lần tỉ lệ này ở lớp 8C. Nhận định của Hà đúng không? Vì sao?

b) Tỉ lệ học sinh giỏi ở lớp 8B và 8C khoảng bao nhiêu phần trăm?

Bài 5. Biểu đồ cột kép ở hình dưới đây cho biết tuổi thọ trung bình của nam và nữ người Việt Nam trong các năm từ 2016 đến 2020:

a) Lập bảng thống kê thể hiện biểu đồ trên.

b) Em hãy nhận xét về xu hướng tuổi thọ trung bình của nam và nữ người Việt Nam trong các năm từ 2016 đến 2020.

c) Bạn An định cho rằng biểu đồ đoạn thẳng phù hợp để biểu thị tuổi thọ trung bình của nam và nữ người Việt Nam trong các năm từ 2016 đến 2020. Theo em, ý kiến của bạn An có đúng không? Nếu đúng, em hãy vẽ biểu đồ đó.

Xem thêm các dạng bài tập Toán lớp 8 sách mới hay, chi tiết khác:

• Phân loại dữ liệu là gì

• Phân thức đại số là gì

• Hai phân thức bằng nhau

• Quy tắc cộng, trừ hai phân thức cùng mẫu

• Quy tắc cộng, trừ hai phân thức khác mẫu

• Cộng, trừ nhiều phân thức đại số

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Toán lớp 8 hay khác:

• Giải bài tập Toán 8
• Giải sách bài tập Toán 8
• Top 75 Đề thi Toán 8 có đáp án

---