5+ Soạn bài Ai đã đặt tên cho dòng sông (mới)

Trang trước Trang sau

Ai đã đặt tên cho dòng sông - lớp 11 Chân trời sáng tạo

Ai đã đặt tên cho dòng sông - lớp 11 Cánh diều

Ai đã đặt tên cho dòng sông - lớp 11 Kết nối tri thức

Lưu trữ: Soạn bài Ai đã đặt tên cho dòng sông (sách Văn 12 cũ)

Câu 1 (trang 203 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):

- Sông Hương ở thượng lưu được tác giả miêu tả
  + Nhà văn khắc họa dòng sông tươi đẹp và thơ mộng với những hình ảnh đầy ấn tượng:
   • một bản trường ca của rừng già
   • rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác
   • dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng
  + Cách sử dụng từ ngữ độc đáo: bản trường ca của rừng già, dịu dàng và say đắm...
  + Sử dụng nhiều phép tu từ: so sánh kết hợp nhân hóa:
   • sông Hương đã sống một nửa cuộc đời của mình như một cô gái Di – gan phóng khoáng và man dại
   • Rừng già đã hun đúc cho nó một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng...”
- Nét riêng trong lối viết
  + Đầu bài viết người đọc cảm nhận sự tài hoa từ ngòi bút Hoàng Phủ Ngọc Tường: liên tưởng, kì thú, xác đáng, ngôn từ gợi cảm… hấp dẫn về con sông mang nét thơ mộng
  + Kết thúc tác giả thể hiện trọn vẹn con sông, tâm hồn sâu thẳm của nó, dẫn dắt, mở sang đoạn tiếp

Câu 2 (trang 203 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):

- Đoạn tả sông Hương chảy xuôi về đồng bằng và ngoại vi thành phố bộc lộ:
   + tài năng, khả năng quan sát, sử dụng ngôn ngữ của tác giả
  + sự am hiểu tường tận về vị trí địa lý, đặc tính của con sông
   + lối liên tưởng, so sánh tinh tế, thú vị
   + sự am hiểu kiến thức văn hóa, văn học
- Hiệu quả nghệ thuật: miêu tả được vẻ đẹp trầm mặc, cổ điển cùng với nét tươi mới, hiện đại

Câu 3 (trang 203 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):

Khi chảy vào thành phố Huế, sông Hương trở nên vui tươi hẳn lên và đặc biệt chậm rãi, êm dịu.
  + Tác giả đã sử dụng những hình ảnh, những cách ví von so sánh đầy sáng tạo:
   • Phía đó, nơi cuối đường, nó đã nhìn thấy chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non...
   • điệu slow tình cảm riêng dành cho Huế
   + Sông Hương gặp thành phố như hòa quyện với điểm hẹn tình yêu, trở nên vui tươi, đặc biệt êm dịu, lãng mạn
  + Tác giả so sánh những nét đặc trưng của sông Hương với những dòng sông: sông Xen, sông Đa – nuýp, sông Nê – va, .......
- Tác giả dành tình cảm yêu mến đặc biệt cho con sông này, thấu hiểu và cảm nhận được vẻ đẹp của dòng song

Câu 4 (trang 203 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):

- Tác giả đã tô đậm con sông nhiều nét nên thơ dịu dàng, hoang dã, đã tình, lịch lãm, cổ kính của sông Hương
- Cách nhìn độc đáo mang tính phát hiện của tác giả
  + Từ góc nhìn văn hóa truyền thống lịch sử tác giả khắc họa sông Hương với nét tính cách riêng biệt
  + Tái hiện chân thực hình ảnh lịch sử và phẩm chất riêng của người Huế, đặc biệt vẻ đẹp dịu dàng, đằm thắm của người con gái Huế
  + góc nhìn độc đáo đa chiều , cách diễn tả phong phú

Câu 5 (trang 203 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):

- Ngòi bút đặc sắc đầy cảm hứng và tài hoa của tác giả trong thể loại bút kí.
- Những hiểu biết sâu rộng về lịch sử văn hóa, nghệ thuật...
- Ngôn ngữ phong phú, mềm mại, giàu hình ảnh
- Kết hợp các biện pháp tu từ: so sánh, ẩn dụ, nhân hóa...
- Kết hợp nhuần nhuyễn, điêu luyện giữa cảm xúc và trí tuệ, giữa chủ quan và khách quan.

- Tâm đắc với đoạn văn miêu tả vẻ đẹp của sông Hương ở thượng nguồn
- Cảm nhận
  + giữa rừng già Trường Sơn sông Hương tiềm ẩn trong mình vẻ đẹp độc đáo khác lạ dịu dàng ma mạnh mẽ, duyên dáng mà quyết liệt
  + sông Hương là bản trường ca của rừng già, sông Hương chẳng khác nào cô gái Di- gan phóng khoáng, man dại
  + hình ảnh so sánh mới lạ nổi bật tính cách đối lập của sông Hương

Xem thêm các bài soạn Ai đã đặt tên cho dòng sông hay, ngắn khác:

Bài giảng: Ai đã đặt tên cho dòng sông (phần 1) - Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)

B. Tác giả

- Tên Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh năm 1937

- Quê quán: Huế 

- Quá trình hoạt động văn học, kháng chiến 

   + Ông học tại Huế hết bậc Trung học, tốt nghiệp trường Đại học Sư phạm Sài Gòn năm 1960 và trường Đại học Huế năm 1964

   + Năm 1966, Hoàng Phủ Ngọc Tường thoát li lên chiến khu, tham gia cuộc kháng chiến chống Mĩ bằng hoạt động văn nghệ

   + Ông từng là Tổng thư kí Hội văn học nghệ thuật Trị Thừa – Thiên, Chủ tịch Hội Văn học Bình Trị Thiên, Tổng biên tập tạp chí Cửa Việt

+ Năm 2007, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

- Phong cách nghệ thuật: 

  + Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và chất trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về triết học, văn hóa, lịch sử, địa lí…

   + Lối hành văn hướng nội, súc tích, mê đắm và tài hoa.

- Tác phẩm chính: 

Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu, Rất nhiều ánh lửa, Ai đã đặt tên cho dòng sông, Hoa trái quanh tôi, Ngọn núi ảo ảnh…

C. Tác phẩm

- Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: 

- Ai đã đặt tên cho dòng sông? Là bài bút kí xuất sắc, viết tại Huế, ngày 4-1-1946, in trong tập sách cùng tên.

- Bài bút kí có 3 phần, văn bản thuộc phần thứ nhất

- Thể loại: Bút kí

- Tóm tắt 

Bài bút kí của Hoàng Phủ Ngọc Tường kể về một dòng sông thơ mộng mà thiên nhiên dành tặng riêng cho xứ huế mộng mơ. Dòng sông Hương hiện lên lúc hoang dại như một cô gái Digan, lúc lại rất trữ tình và thơ mộng. Đó cũng chính là tính cách như một cô gái ngang bướng, mạnh mẽ nhưng không kém phần mềm mại và thơ mộng. Con sông ấy không hề lặp mình trong những cảm hứng của người nghệ sĩ cho dù từ hiện đại hay ngược dòng thời gian về phong kiến xa xưa. Sự minh chứng về những vẻ đẹp của cảnh quan và sự gắn bó của sông Hương với tiến trình lịch sử, văn hóa của dân tộc mà nó xứng đáng là “dòng sông huyền nhiệm, nơi sinh ra vẻ đẹp tâm hồn của đất nước”.

- Bố cục: 

+ Phần 1 (từ đầu đến “quê hương xứ sở”): Thủy trình của sông Hương

+ Phần 2 (còn lại): Vẻ đẹp lịch sử, văn hóa và thi ca của sông Hương

- Ngôi kể: Thứ 3 

-   Giá trị nội dung: 

 + Hoàng Phủ Ngọc Tường xứng đáng là “một thi sĩ của thiên nhiên” (Lê Thị Hướng). Với những trang viết mê đắm, tài hoa, súc tích, tác giả đã thực sự làm giàu thêm cho linh hồn bức tranh thiên nhiên xứ sở.

 + Sông Hương thực sự trở thành “gấm vóc” của giang sơn tổ quốc.Bài kí góp phần bồi dưỡng tình yêu, niềm tự hào đối với dòng sông và cũng là với quê hương, đất nước.

-   Giá trị nghệ thuật: 

+ Thể loại bút kí

+ Văn phong hướng nội, súc tích, tinh tế và tài hoa

+ Sức liên tưởng phong phú, vốn hiểu biết phong phú trên nhiều lĩnh vực

+  Ngôn ngữ phong phú, giàu hình ảnh, giàu chất thơ, sử dụng các biện pháp tu từ (so sánh, nhân hóa…)

+ Có sự kết hợp hài hòa giữa cảm xúc và trí tuệ, chủ quan và khách quan

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 12 ngắn nhất năm 2021 hay khác:

Trang trước Trang sau
Giải bài tập lớp 12 sách mới các môn học