Giáo án Vật Lí 11 Bài 33: Kính hiển vi (mới, chuẩn nhất)

Các bước

Hoạt động

Tên hoạt động

Thời lượng dự kiến

Khởi động

Hoạt động 1

Tạo tình huống có vấn đề

5'

Hình thành kiến thức

Hoạt động 2

Tìm hiểu về công dụng và cấu tạo của kính hiển vi

10'

Hoạt động 3

Tìm hiểu về sự tạo ảnh bởi kính hiển vi

10'

Hoạt động 4

Tìm hiểu về số bội giác kính hiển vi

10'

Luyện tập

Hoạt động 5

Hệ thống hoá kiến thức và bài tập

5'

Vận dụng. Tìm tòi mở rộng

Hoạt động 6

Hướng dẫn về nhà

5'

Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

GV cho HS quan sát một số hình ảnh chụp bởi kính hiển vi và đặt ra câu hỏi: Vì sao các vật rất nhỏ khi quan sát bởi kính hiển vi lại cho ta ảnh lớn như vậy?

Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung cơ bản

Cho học sinh quan sát các mẫu vật rất nhỏ trên tiêu bản qua kính hiển vi.

Yêu cầu HS nêu công dụng của kính hiển vi.

Cho học sinh xem tranh vẽ cấu tạo kính hiễn vi.

Giới thiệu cấu tạo kính hiển vi.

Giới thiệu bộ phận tụ sáng trên kính hiển vi.

Quan sát mẫu vật qua kính hiển vi.

Nêu công dụng của kính hiển vi.

Xem tranh vẽ.

Ghi nhận cấu tạo kính hiển vi.

Quan sát bộ phận tụ sáng trên kính hiển vi.

I. Công dụng và cấu tạo của kính hiễn vi

- Kính hiễn vi là dụng cụ quang học bỗ trợ cho mắt để nhìn các vật rất nhỏ, bằng cách tạo ra ảnh có góc trông lớn. Số bội giác của kính hiễn vi lớn hơn nhiều so với số bội giác của kính lúp.

- Kính hiễn vi gồm vật kính là thấu kính hội tụ có tiêu rất nhỏ (vài mm) và thị kính là thấu kính hội tụ có tiêu cự nhỏ (vài cm). Vật kính và thị kính đặt đồng truc, khoảng cách giữa chúng O₁O₂ = ℓ không đổi. Khoảng cách F_1’F₂ = δ gọi là độ dài quang học của kính.

Ngoài ra còn có bộ phận tụ sáng để chiếu sáng vật cần quan sát. Đó thường là một gương cầu lỏm.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung cơ bản

Yêu cầu học sinh ghi sơ đồ tạo ảnh qua hệ thấu kính.

Giới thiệu đặc điểm của ảnh trung gian và ảnh cuối cùng.

Yêu cầu học sinh nêu vị trí đặt vật và vị trí hiện ảnh trung gian để có được ảnh cuối cùng theo yêu cầu.

Giới thiệu cách ngắm chừng.

Yêu cầu học sinh thực hiện C1.

Yêu cầu học sinh cho biết khi ngắm chừng ở vô cực thì ảnh trung gian nằm ở vị trí nào.

Ghi sơ đồ tạo ảnh qua hệ thấu kính.

Ghi nhận đặc diểm của ảnh trung gian và ảnh cuối cùng.

Nêu vị trí đặt vật và vị trí hiện ảnh trung gian để có được ảnh cuối cùng theo yêu cầu.

Ghi nhận cách ngắm chừng.

Thực hiện C1.

Cho biết khi ngắm chừng ở vô cực thì ảnh trung gian nằm ở vị trí nào.

II. Sự tạo ảnh bởi kính hiển vi

Sơ đồ tạo ảnh:

A₁B₁ là ảnh thật lớn hơn nhiều so với vật AB. A₂B₂ là ảnh ảo lớn hơn nhiều so với ảnh trung gian A₁B₁.

Mắt đặt sau thị kính để quan sát ảnh ảo A₂B₂.

Điều chỉnh khoảng cách từ vật đến vật kính (d1) sao cho ảnh cuối cùng (A₂B₂) hiện ra trong giới hạn nhìn rỏ của mắt và góc trông ảnh phải lớn hơn hoặc bằng năng suất phân li của mắt.

Nếu ảnh sau cùng A₂B₂ của vật quan sát được tạo ra ở vô cực thì ta có sự ngắm chừng ở vô cực.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung cơ bản

Giới thiệu công thức tính số bội giác khi ngắm chừng ở cực cận.

Giới thiệu hình vẽ 35.5.

Yêu cầu học sinh thực hiện C2.

Ghi nhận số bội giác khi ngắm chừng ở cực cận.

Quan sát hình vẽ.

Thực hiện C2.

III. Số bội giác của kính hiễn vi

+ Khi ngắm chừng ở cực cận:

G_C =

+ Khi ngắm chừng ở vô cực:

G_∞ = |k₁|G₂ =

Với δ = O₁O₂ – f₁ – f₂.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Cho học sinh tóm tắt những kiến thức cơ bản.

Yêu cầu học sinh giải bài tập trang 212 sách giáo khoa.

Tóm tắt những kiến thức cơ bản.

Các nhóm nhận nhiệm vụ thảo luận và trình bày kết quả của nhóm.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Cho học sinh tóm tắt những kiến thức cơ bản.

Yêu cầu học sinh về nhà làm các bài tập 3.7 và 3.8 sách bài tập.

Tóm tắt những kiến thức cơ bản.

Ghi các bài tập về nhà.