Giáo án Hóa học 9 Bài 56: Ôn tập cuối năm mới nhất

1/Kiến thức:

-HS thiết lập được mối quan hệ giữa các chất vô cơ: kim loại, phi kim, oxit, axit, bazơ, muối .được biểu diễn bởi sơ đồ trong bài học

2/Kĩ năng:

-Biết thiết lập mối quan hệ giữa các chất vô cơ dựa trên tính chất và các phương pháp điều chế chúng .

-Biết chọn chất cụ thể để chứng minh cho mối quan hệ được thiết lập

-Vận dụng tính chất của các chất vô cơ đã học để viết được các PTHH biểu diễn mối quan hệ giữa các chất

-Củng cố những kiến thức đã học về các chất hữu cơ .Hình thành mối liên hệ cơ bản giữa các chất

3/Thái độ:

- Ham mê hóa học và khoa học, tích cực học tập và giải quyết vấn đề

4/Phát triển năng lực

- Năng lực tự học và giải quyết vấn đề

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học

- Năng lực giao tiếp và làm việc cá nhân, làm việc nhóm

-HS ôn tập sự phân loại các chất vô cơ, kim loại, phi kim. Lấy các ví dụ cụ thể cho sơ đồ mối quan hệ các chất trong sgk .

-HS ôn tập về sự phân loại hợp chất hữu cơ và tính chất hoá học cơ bản của mỗi loại chất .

-Bảng phụ: Nội dung bài tập được ghi ở bảng phụ

Quan hệ	Phương trình hoá học
Kim loại – muối
Kim loại – oxit bazơ
Oxit bazơ – muối
Bazơ – muối
Phi kim – muối
Phi kim – oxit axit
Phi kim – axit
Oxit axit – muối

-Các phiếu học tập:

Phiếu học tập số 1

Hợp chất	Công thức cấu tạo
Metan
Etilen
Axetilen
Benzen
Rượu etylic
Axit axetic

Phiếu học tập số 3

	Hiđrocacbon	Dẫn xuất hiđrocacbon	Polime
Các chất
Thành phần
Khối lượng phân tử
Ứng dụng cơ bản

Phiếu học tập số 2

Chọn các PTHH làm ví dụ và hoàn thành các PTHH mô tả các tính chất sau , ghi rõ điều kiện phản ứng

Tính chất	Phương trình hoá học	Các chất có tính chất này
Phản ứng cháy củacác hợp chấthữu cơ
Phản ứng thế clo, brôm
Phản ứng cộng, trùng hợp
Phản ứng với natri
Phản ứng với kim loại
Phản ứng với oxit bazơ, bazơ
Phản ứng với muối
Phản ứng thuỷ phân

1.ổn định:

2.Bài cũ:

3.Bài mới:

*Các hoạt động dạy và học: Tiết 1: PHẦN I: HOÁ VÔ CƠ

-Giới thiệu bài:Chúng ta đã hoàn thành chương trình , tiết này chúng ta nhìn lại xem chúng ta đã có được hành trang gì về kiến thức hoá học vô cơ để di tiếp trên con đường tìm hiểu thế giới hoá học

Tiết 1-Hoạt động 1: Xây dựng mối quan hệ giữa các chất vô cơ

Giáo viên	Học sinh	Nội dung ghi bài
-GV yêu cầu các nhóm HS hoàn thành bài tập được ghi ở bảng phụ -GV yêu cầu đại diện các nhóm hoàn thành bài tập ở bảng phụ -GV yêu cầu các nhóm bổ sung -GV bổ sung và kết luận	-HS thảo luận nhóm hoàn thành bài tập được ghi ở bảng phụ -Đại diện các nhóm hoàn thành bài tập -Đại diện các nhóm bổ sung	I/Kiến thức cần nhớ: 1. Mối quan hệ giữa các loại chất vô cơ :xem SGK trang 167 1. Phản ứng hoá học thể hiện mối quan hệ (xem bảng sau)

Giáo viên

Học sinh

Nội dung ghi bài

-GV yêu cầu các nhóm HS hoàn thành bài tập được ghi ở bảng phụ

-GV yêu cầu đại diện các nhóm hoàn thành bài tập ở bảng phụ

-GV yêu cầu các nhóm bổ sung

-GV bổ sung và kết luận

-HS thảo luận nhóm hoàn thành bài tập được ghi ở bảng phụ

-Đại diện các nhóm hoàn thành bài tập

-Đại diện các nhóm bổ sung

I/Kiến thức cần nhớ:

1. Mối quan hệ giữa các loại chất vô cơ :xem SGK trang 167

1. Phản ứng hoá học thể hiện mối quan hệ (xem bảng sau)

Phương trình hoá học	Quan hệ
Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂ ; Fe + CuCl₂ → FeCl₂ + Cu	Kim loại – muối
4Al + 3O₂ → 2Al₂O₃ ; FeO + CO → Fe + CO₂	Kim loại – oxit bazơ
FeO + 2HCl → FeCl₂ + H₂O ; FeCO₃ → FeO + CO₂	Oxit bazơ – muối
Fe(OH)₃ + 3HCl → FeCl₃ + 3H₂O ; FeSO₄ + 2NaOH→ Fe(OH)₂+ Na₂SO₄	Bazơ – muối
3Cl₂ + 2Al → 2AlCl₃ ; 2NaCl → 2Na + Cl₂	Phi kim – muối
S + O₂ → SO₂ ; 2H₂S + SO₂ → 3S + 2H₂O	Phi kim – oxit axit
Cl₂+ H₂ → 2HCl ; 4HCl + MnO₂ → MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂O	Phi kim – axit
CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ +H₂O ; CaCO₃→ CaO + CO₂	Oxit axit – muối

Hoạt động 2: Bài tập;: Luyện tập phương trình hoá học

Giáo viên	Học sinh	Nội dung ghi bài
-GV cho các nhóm HS hoàn thành bài tập số 2 -GV yêu cầu 1 nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét bổ sung -GV nhận xét và bổ sung (có thể có nhiều cách thành lập dãy chuyển đổi)	-HS thảo luận nhóm hoàn thành BT2 -Đại diện nhóm trình bày -Đại diện nhóm khác nhận xét -HS chú ý lắng nghe	-Dãy chuyển hoá: FeCl₂→ Fe→FeCl₃→Fe(OH)₃ →Fe₂O₃→Fe -PTHH: FeCl₂ + Zn→ ZnCl₂+ Fe 2Fe + 3Cl₂→ 2FeCl₃ FeCl₃+3NaOH→3NaCl+ Fe(OH)₃ 2Fe(OH)₃ → Fe₂O₃ + 3H₂O Fe₂O₃ + 3H₂→2 Fe +3H₂O

Giáo viên

Học sinh

Nội dung ghi bài

-GV cho các nhóm HS hoàn thành bài tập số 2

-GV yêu cầu 1 nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét bổ sung

-GV nhận xét và bổ sung (có thể có nhiều cách thành lập dãy chuyển đổi)

-HS thảo luận nhóm hoàn thành BT2

-Đại diện nhóm trình bày

-Đại diện nhóm khác nhận xét

-HS chú ý lắng nghe

-Dãy chuyển hoá:

FeCl₂→ Fe→FeCl₃→Fe(OH)₃ →Fe₂O₃→Fe

-PTHH:

FeCl₂ + Zn→ ZnCl₂+ Fe

2Fe + 3Cl₂→ 2FeCl₃

FeCl₃+3NaOH→3NaCl+ Fe(OH)₃

2Fe(OH)₃ → Fe₂O₃ + 3H₂O

Fe₂O₃ + 3H₂→2 Fe +3H₂O

Hoạt động 3:Luyện tập điều chế

Giáo viên	Học sinh	Nội dung ghi bài
-GV cho các nhóm HS hoàn thành BT3 -GV yêu cầu 1 nhóm trình bày -GV yêu cầu nhóm khác bổ sung -GV bổ sung và nhận xét	-HS thảo luận nhóm,hoàn thành BT3 . -Đại diện nhóm trình bày -Đại diện nhóm khác bổ sung -HS chú ý lắng nghe	Các PP điều chế clo từ muối NaCl . 1.PP điện phân : -Điện phân nóng chảy 2NaCl → 2Na + Cl₂ -Điện phân dd có màng ngăn 2NaCl+ 2H₂O→Cl₂+H₂+2NaOH 2. Có thể dùng 1 trong các phản ứng sau : -Điều chế theo dãy chuyển đổi NaCl → HCl → Cl₂

Giáo viên

Học sinh

Nội dung ghi bài

-GV cho các nhóm HS hoàn thành BT3

-GV yêu cầu 1 nhóm trình bày

-GV yêu cầu nhóm khác bổ sung

-GV bổ sung và nhận xét

-HS thảo luận nhóm,hoàn thành BT3 .

-Đại diện nhóm trình bày

-Đại diện nhóm khác bổ sung

-HS chú ý lắng nghe

Các PP điều chế clo từ muối NaCl .

1.PP điện phân :

-Điện phân nóng chảy

2NaCl → 2Na + Cl₂

-Điện phân dd có màng ngăn

2NaCl+ 2H₂O→Cl₂+H₂+2NaOH

2. Có thể dùng 1 trong các phản ứng sau :

-Điều chế theo dãy chuyển đổi

NaCl → HCl → Cl₂

Hoạt động 4: Luyện giải bài tập

Giáo viên	Học sinh	Nội dung ghi bài
-GV yêu cầu các nhóm HS hoàn thành BT5 (GV có thể hướng dẫn HS theo các bước: tìm hiểu đề,tóm tắt đề bài, xác định dạng BT, nêu PP giải) -GV yêu cầu 1 nhóm trình bày,nhóm khác nhận xét bổ sung -GV nhận xét, bổ sung	-Các nhóm HS thảo luận để hoàn thành BT5 và xác định cho được đây là dạng toán hỗn hợp 1 pt , chất rắn màu đỏ là Cu,nêu cho được cách tính % -Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung -HS chú ý lắng nghe	nCu = = mol a.Các PTHH: Fe + CuSO₄ → FeSO₄+ Cu (1) Fe₂O₃+6HCl→2FeCl₃ +3H₂O n_Cu = n_Fe = 0,05mol theo (1) => m_Fe = 0,05 x 56 = 2,8g =>m_Fe₂O₃ = 4,8 – 2,8 = 2g %Fe = = 41,67% %Fe₂O₃ = 58,33%

Giáo viên

Học sinh

Nội dung ghi bài

-GV yêu cầu các nhóm HS hoàn thành BT5 (GV có thể hướng dẫn HS theo các bước: tìm hiểu đề,tóm tắt đề bài, xác định dạng BT, nêu PP giải)

-GV yêu cầu 1 nhóm trình bày,nhóm khác nhận xét bổ sung

-GV nhận xét, bổ sung

-Các nhóm HS thảo luận để hoàn thành BT5 và xác định cho được đây là dạng toán hỗn hợp 1 pt , chất rắn màu đỏ là Cu,nêu cho được cách tính %

-Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung

-HS chú ý lắng nghe

nCu = Giáo án Hóa học 9 Bài 56: Ôn tập cuối năm mới nhất = mol

a.Các PTHH:

Fe + CuSO₄ → FeSO₄+ Cu (1)

Fe₂O₃+6HCl→2FeCl₃ +3H₂O

n_Cu = n_Fe = 0,05mol theo (1)

=> m_Fe = 0,05 x 56 = 2,8g

=>m_Fe₂O₃ = 4,8 – 2,8 = 2g

%Fe = Giáo án Hóa học 9 Bài 56: Ôn tập cuối năm mới nhất = 41,67%

%Fe₂O₃ = 58,33%

*Các hoạt động dạy và học tiết 2:Phần II: HOÁ HỮU CƠ

*Giới thiệu bài:Chúng ta đã hoàn thành chương trình làm quen với các hợp chất hữu cơ, tiết này chúng ta nhìn lại xem chúng ta đã có được những hành trang gì về kiến thức hoá học hữu cơ để đi tiếp trên con đường tìm hiểu thế giới tự nhiên và ứng dụng của chúng trong đời sống và sản xuất

Hoạt động 1:Công thức cấu tạo

Giáo viên	Học sinh	Nội dung ghi bài
-GV yêu cầu các nhóm HS hoàn thành phiếu học tập 1 -GV yêu cầu đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung -GV nhận xét, bổ sung	-Các nhóm HS hoàn thành phiếu học tập số 1 -Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung	-Xem phần chuẩn bị

Giáo viên

Học sinh

Nội dung ghi bài

-GV yêu cầu các nhóm HS hoàn thành phiếu học tập 1

-GV yêu cầu đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung

-GV nhận xét, bổ sung

-Các nhóm HS hoàn thành phiếu học tập số 1

-Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung

-Xem phần chuẩn bị

Hoạt động 2:Các phản ứng hoá học cơ bản

Giáo viên	Học sinh	Nội dung ghi bài
-GV yêu cầu các nhóm HS hoàn thành phiếu học tập số2 -GV hướng dẫn HS chọn các PTHH làm ví dụ và hoàn thành các PTHH, ghi rõ điều kiện phản ứng -GV nhận xét, bổ sung .	-Các nhóm HS hoàn thành phiếu học tập số 2 -Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung	-Xem phần chuẩn bị

Giáo viên

Học sinh

Nội dung ghi bài

-GV yêu cầu các nhóm HS hoàn thành phiếu học tập số2

-GV hướng dẫn HS chọn các PTHH làm ví dụ và hoàn thành các PTHH, ghi rõ điều kiện phản ứng

-GV nhận xét, bổ sung .

-Các nhóm HS hoàn thành phiếu học tập số 2

-Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung

-Xem phần chuẩn bị

Hoạt động 3: Phân loại các hợp chất hữu cơ

Giáo viên	Học sinh	Nội dung ghi bài
-GV yêu cầu các nhóm HS hoàn thành phiếu học tập số3 và hướng dẫn hs phân loai,nêu ứng dụng -GV yêu cầu đại diện nhóm trình bày ,nhóm khác bổ sung và nhận xét	-Các nhóm HS hoàn thành phiếu học tập số 3 -Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung và nhận xét	-Xem phần chuẩn bị

Giáo viên

Học sinh

Nội dung ghi bài

-GV yêu cầu các nhóm HS hoàn thành phiếu học tập số3 và hướng dẫn hs phân loai,nêu ứng dụng

-GV yêu cầu đại diện nhóm trình bày ,nhóm khác bổ sung và nhận xét

-Các nhóm HS hoàn thành phiếu học tập số 3

-Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung và nhận xét

-Xem phần chuẩn bị

Hoạt động 4: Phân biệt các hợp chất hữu cơ

Giáo viên	Học sinh	Nội dung ghi bài
-GV yêu cầu HS hoàn thành BT 4 -GV nhận xét ,bổ sung -GV yêu cầu HS hoàn thành BT5 -GV nhận xét, bổ sung qua từng BT a,b,c.(chú ý cần hướng dẫn tỉ mỉ để rèn luyện kĩ năng trình bày cho HS)	-Các nhóm HS hoàn thành BT4 -Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung, nhận xét -HS chú ý lắng nghe	BT4:Câu đúng là câu C BT5: a.THÍ NGHIỆM 1: Dùng dd Ca(OH)₂ nhận được khí CO₂ . THÍ NGHIỆM 2: Dùng dd brôm dư nhận được các khí còn lại b.THÍ NGHIỆM 1: Dùng Na₂CO₃ nhận được axit axetic . THÍ NGHIỆM 2: Cho tác dụng với Na nhận được rượu etylic . c.THÍ NGHIỆM 1: Cho tác dụng với Na₂CO₃ nhận được axit axetic THÍ NGHIỆM 2: Cho tác dụng với AgNO₃ trong NH₃ dư nhận được glucozơ

Giáo viên

Học sinh

Nội dung ghi bài

-GV yêu cầu HS hoàn thành BT 4

-GV nhận xét ,bổ sung

-GV yêu cầu HS hoàn thành BT5

-GV nhận xét, bổ sung qua từng BT a,b,c.(chú ý cần hướng dẫn tỉ mỉ để rèn luyện kĩ năng trình bày cho HS)

-Các nhóm HS hoàn thành BT4

-Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung, nhận xét

-HS chú ý lắng nghe

BT4:Câu đúng là câu C

BT5:

a.THÍ NGHIỆM 1: Dùng dd Ca(OH)₂ nhận được khí CO₂ .

THÍ NGHIỆM 2: Dùng dd brôm dư nhận được các khí còn lại

b.THÍ NGHIỆM 1: Dùng Na₂CO₃ nhận được axit axetic .

THÍ NGHIỆM 2: Cho tác dụng với Na nhận được rượu etylic .

c.THÍ NGHIỆM 1: Cho tác dụng với Na₂CO₃ nhận được axit axetic

THÍ NGHIỆM 2: Cho tác dụng với AgNO₃ trong NH₃ dư nhận được glucozơ

Hoạt động 5: Rèn luyện kĩ năng giải bài tập

Giáo viên	Học sinh	Nội dung ghi bài
-GV yêu cầu HS hoàn thành BT6 (GV hướng dẫn HS tìm hiểu đề, xác định dạng bài, tìm pp giải ) -GV cho một HS trình bày, các HS khác bổ sung , gv nhận xét kết luận	-HS tìm hiểu đề, xác định dạng bài (tìm CTPT), tìm pp giải (tìm mC, mH, mO → nC, nH,, nO. → CTPT) -HS trình bày và bổ sung	BT6:n_CO₂ = = 0,15mol n_CO₂= n_C = 0,15mol n_{H_2O} = = 0,15mol 2nH₂O = nH = 0,15x2= 0,3mol m_C= 0,15x 12= 1,8g m_H= 0,3 x1= 0,3g m_O= 4,5 -1,8 + 0,3 = 2,4g n_O= = 0,15mol CTPT dạng chung:C_XH_YO_Z x : y : z = nC : nH : nO = 0,15: 0,3: 0,15= 1:2:1 (CH₂O)n = 60 → n= 2 →C₂H₄O₂

Giáo viên

Học sinh

Nội dung ghi bài

-GV yêu cầu HS hoàn thành BT6 (GV hướng dẫn HS tìm hiểu đề, xác định dạng bài, tìm pp giải )

-GV cho một HS trình bày, các HS khác bổ sung , gv nhận xét kết luận

-HS tìm hiểu đề, xác định dạng bài (tìm CTPT), tìm pp giải (tìm mC, mH, mO → nC, nH,, nO.

→ CTPT)

-HS trình bày và bổ sung

BT6:n_CO₂ = Giáo án Hóa học 9 Bài 56: Ôn tập cuối năm mới nhất = 0,15mol

n_CO₂= n_C = 0,15mol

n_{H_2O} = Giáo án Hóa học 9 Bài 56: Ôn tập cuối năm mới nhất = 0,15mol

2nH₂O = nH = 0,15x2= 0,3mol

m_C= 0,15x 12= 1,8g

m_H= 0,3 x1= 0,3g

m_O= 4,5 -1,8 + 0,3 = 2,4g

n_O= = 0,15mol

CTPT dạng chung:C_XH_YO_Z

x : y : z = nC : nH : nO =

0,15: 0,3: 0,15= 1:2:1

(CH₂O)n = 60 → n= 2

→C₂H₄O₂

4/Tổng kết, dặn dò:

-Tiết 1:GV tổng kết lại trong tiết học hôm nay chúng ta đã ôn được những nội dung chính như mối quan hệ giữa các loại chất , cách viết PTHH, thực hiện dãy biến hoá,pp điều chế, toán hỗn hợp.

Dặn dò:làm bài tập:1,4 sgk

GV có thể hướng dẫn như sau: BT1:a. quỳ tím ; b. quỳ tím; c. H₂O

BT4: -Dùng quỳ tím ẩm, đem đốt cháy, làm lạnh sản phẩm

-Tiết2:GV tổng kết lại trong tiết học hôm nay chúng ta đã ôn được những nội dung chính như : CTCT, các phản ứng hóa học, ứng dụng, dãy chuyển hoá, nhận biết các chất, tìm CTPT

Dặn dò:về nhà làm BT: 3,7

GV có thể hướng dẫn như sau: BT3: dựa vào tính chất hoá học của các chất trong dãy chuyển hoá

BT7:Dựa vào thành phần phân tử để dự đoán (protein)

-Ôn theo đề cương để chuẩn bị thi học kì 2

Xem thêm các bài soạn Giáo án Hóa học lớp 9 theo hướng phát triển năng lực mới nhất, hay khác:

Trang trước Trang sau

Đề thi, giáo án lớp 9 sách mới các môn học