Kiến thức trọng tâm Sinh học 11 Bài 46: Cơ chế điều hòa sinh sản

Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức môn Sinh học lớp 11 năm 2021, VietJack biên soạn Sinh học 11 Bài 46: Cơ chế điều hòa sinh sản theo bài học đầy đủ, chi tiết nội dung lý thuyết, câu hỏi trắc nghiệm và giải các bài tập trong sgk Sinh học 11.

A. Lý thuyết bài học

Điều hòa sinh sản chủ yếu là điều hòa sinh tinh và sinh trứng. Trong điều hòa sinh tinh và sinh trứng, hệ nội tiết đóng vai trò chủ yếu. Thần kinh và các nhân tố môi trường ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh và sinh trứng.

- Các hoocmôn do các tuyến nội tiết tiết ra đi theo đường máu đến tinh hoàn kích thích sản sinh tinh trùng.

- Khi nồng độ testostêrôn trong máu tăng cao, cả vùng dưới đồi và tuyến yên đều bị ức chế nên giảm tiết GnRH, FSH và LH.

Lý thuyết Sinh học 11 Bài 46: Cơ chế điều hòa sinh sản | Lý thuyết Sinh học 11 ngắn gọn

- Các hoocmôn do các tuyến nội tiết tiết ra đi theo đường máu đến buồng trứng kích thích sản sinh trứng.

Lý thuyết Sinh học 11 Bài 46: Cơ chế điều hòa sinh sản | Lý thuyết Sinh học 11 ngắn gọn

- Khi nồng độ prôgestêrôn và ơstrôgen trong máu tăng cao, cả vùng dưới đồi và tuyến yên đều bị ức chế nên giảm tiết GnRH, FSH và LH.

- Do nồng độ các hoocmôn sinh dục biến động theo chu kì nên quá trình phát triển, chín và rụng của trứng cũng diễn ra theo chu kì. Các loài động vật khác nhau có chu kì trứng chín và rụng khác nhau.

Ví dụ :

- Ở vùng nhiệt đới, chu kì chín và rụng trứng của chuột là 5 ngày, bò 21 ngày, lợn 24 ngày, trâu 25 ngày.

- Ở người, trứng chín và rụng theo chu kì tháng, trung bình cứ sau 28 ngày lại có một trứng chín và rụng.

Ảnh hưởng của thần kinh và môi trường sống đến quá trình sinh tinh và sinh trứng :

- Căng thẳng thần kinh kéo dài (stress), sợ hãi, lo âu, buồn phiền kéo dài gây rối loạn quá trình trứng chín và rụng, làm giảm sản sinh tinh trùng

- Sự hiện diện và mùi của con đực tác động lên hệ thần kinh và nội tiết, qua đó ảnh hưởng đến quá trình phát triển, chín và rụng của trứng và ảnh hưởng đến hành vi sinh dục của con cái

- Thiếu ăn, suy dinh dưỡng, chế độ ăn uống không hợp lí gây rối loạn quá trình chuyển hóa vật chất trong cơ thể, từ đó ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh và sinh trứng.

- Người nghiện thuốc lá, nghiện rượu, nghiện ma túy có quá trình sinh trứng bị rối loạn, tinh hoàn giảm khả năng sản sinh tinh trùng.

B. Câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1: Cho các yếu tố sau:

1. Hệ thần kinh

2. Các nhân tố bên trong cơ thể

3. Các nhân tố bên ngoài cơ thể

4. Hệ nội tiết

5. Hệ đệm

Có bao nhiêu yếu tố có ảnh hưởng lớn đến quá trình điều hòa sinh tinh và sinh trứng?

A. 2

B. 3

C. 1

D. 4

Lời giải:

4 yếu tố 1, 2, 3, 4 đều ảnh hưởng đến quá trình điều hòa sinh tinh và sinh trứng

Đáp án cần chọn là: D

Câu 2: Tuyến yên tiết ra chất nào?

1. FSH

2. Testosteron

3. LH

4. GnRH

5. Ơstrogen

Phương án trả lời đúng là:

A. (1) và (4)

B. (3) và (4)

C. (1) và (2)

D. (1) và (3)

Lời giải:

Tuyến yên tiết ra các chất FSH và LH

Đáp án cần chọn là: D

Câu 3: GnRH kích thích

A. phát triển ống sinh tinh và sản sinh ra tinh trùng

B. tế bào kẽ sản sinh ra testosteron

C. tuyến yên sản sinh LH và FSH

D. ống sinh tinh sản sinh ra tinh trùng

Lời giải:

GnRH kích thích tuyến yên sản sinh LH và FSH.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 4: Trong cơ chế điều hòa sinh tinh, LH kích thích

A. ống sinh tinh sản sinh ra tinh trùng

B. tế bào kẽ sản sinh ra testosteron

C. phát triển ống sinh tinh sản sinh ra tinh trùng

D. tuyến yên tiết FSH

Lời giải:

Trong cơ chế điều hòa sinh tinh, LH kích thích tế bào kẽ sản sinh ra testosteron

Đáp án cần chọn là: B

Câu 5: Trong cơ chế điều hòa sinh tinh, FSH kích thích

A. ống sinh tinh sản sinh ra tinh trùng

B. tế bào kẽ sản sinh ra testosteron

C. phát triển ống sinh tinh và sản sinh ra tinh trùng

D. tuyến yên sản sinh LH

Lời giải:

Trong cơ chế điều hòa sinh tinh, FSH kích thích ống sinh tinh sản sinh ra tinh trùng

Đáp án cần chọn là: A

Câu 6: Testosteron kích thích

A. tuyến yên sản sinh LH

B. tế bào kẽ sản sinh ra FSH

C. phát triển ống sinh tinh và sản sinh ra tinh trùng

D. ống sinh tinh sản sinh ra tinh trùng

Lời giải:

Testosteron kích thích ống sinh tinh sản sinh ra tinh trùng

Đáp án cần chọn là: C

Câu 7: Testosteron nồng độ cao sẽ

A. ức chế tuyến yên và vùng dưới đồi tiết GnRH, FSH và LH

B. ức chế tuyến yên tiết GnRH, FSH và LH

C. kích thích tuyến yên và vùng dưới đồi tăng tiết GnRH, FSH và LH

D. ức chế vùng dưới đồi tiết GnRH, FSH và LH

Lời giải:

Khi nồng độ testosteron trong máu tăng cao gây ức chế ngược lên tuyến yên và vùng dưới đồi, làm 2 bộ phận này giảm tiết GnRH, FSH và LH dẫn đến tế bào kẽ giảm tiết testosteron.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 8: Trong cơ chế điều hòa sinh trứng, LH kích thích

A. phát triển nang trứng

B. nang trứng chín và rụng trứng, hình thành và duy trì hoạt động của thể vàng

C. dạ con phát triển chuẩn bị cho hợp tử làm tổ

D. tuyến yên tiết ra hoocmôn

Lời giải:

Trong cơ chế điều hòa sinh trứng, LH kích thích nang trứng chín và rụng trứng, hình thành và duy trì hoạt động của thể vàng.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 9: Trong cơ chế điều hòa sinh trứng FSH kích thích

A. phát triển nang trứng

B. tuyến yên tiết hoocmôn

C. nang trứng chín và rụng trứng, hình thành và duy trì hoạt động của thể vàng

D. dạ con phát triển chuẩn bị cho hợp tử làm tổ

Lời giải:

Trong cơ chế điều hòa sinh trứng FSH kích thích phát triển nang trứng

Đáp án cần chọn là: A

Câu 10: Nhau thai sản sinh ra hoocmôn gì trong ba tháng đầu thai kì

A. Progesteron

B. FSH

C. HCG

D. LG

Lời giải:

Hoocmon nhau thai (HCG) có tác dụng duy trì thể vàng trong 3 tháng đầu thai kì.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 11: Sự phối hợp của những loại hoocmôn làm cho niêm mạc dạ con dày và phồng lên, tích đầy máu trong mạch chuẩn bị cho sự làm tổ của phôi trong dạ con là hoocmôn

A. Progesteron và ơstrogen

B. kích thích nang trứng, progesteron

C. tạo thể vàng và ơstrogen

D. thể vàng và progesteron

Lời giải:

Progesteron và ơstrogen làm cho niêm mạc dạ con dày và phồng lên, tích đầy máu trong mạch chuẩn bị cho sự làm tổ của phôi trong dạ con.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 12: Các loại hoocmôn phối hợp kích thích phát triển nang trứng và gây rụng trứng là hoocmôn

A. kích thích nang trứng (FSH), progesteron và ơstrogen

B. progesteron, hoocmôn thể vàng (LH) và ơstrogen

C. kích thích nang trứng (FSH), hoocmôn làm rụng trứng và tạo thể vàng (LH) và ơstrogen

D. kích thích nang trứng (FSH), hoocmôn làm rụng trứng và tạo thể vàng (LH) và progesteron

Lời giải:

Các loại hoocmôn phối hợp kích thích phát triển nang trứng và gây rụng trứng là hoocmôn kích thích nang trứng (FSH), hoocmôn làm rụng trứng và tạo thể vàng (LH) và ơstrogen.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 13: Thời kỳ mang thai không có trứng chín và rụng vì khi nhau thai được hình thành

A. vì thể vàng tiết ra hoocmôn progesteron ức chế sự tiết ra FSH và LH của tuyến yên

B. sẽ tiết ra hoocmôn nhau thai (HCG) duy trì thể vàng tiết ra hoocmôn progesteron ức chế sự tiết ra FSH và LH của tuyến yên.

C. sẽ tiết ra hoocmôn kích dục nhau thai ức chế sự tiết ra FSH và LH của tuyến yên

D. sẽ duy trì thể vàng tiết ra hoocmôn progesteron ức chế sự tiết ra FSH và LH của tuyến yên

Lời giải:

Hoocmon nhau thai (HCG) có tác dụng duy trì thể vàng trong 3 tháng đầu thai kì. Thể vàng được duy trì tiết ra estrogen và progesteron. Nồng độ cao các chất này ức chế vùng dưới đồi tiết GnRH và tuyến yên tiết FSH, LH do đó ngăn không cho trứng chín và rụng trong thời kì này. Kể từ tháng thứ 3 của thai kì, nhau thai sẽ tiết estrogen và progesteron, thể vàng tiêu biến. Do vậy thời kỳ mang thai không có trứng chín và rụng.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 14: Thời kỳ mang thai không có trứng chín và rụng vì khi nhau thai được hình thành

A. vì thể vàng tiết ra hoocmôn progesteron ức chế sự tiết ra FSH và LH của tuyến yên

B. sẽ tiết ra hoocmôn nhau thai (HCG) duy trì thể vàng tiết ra hoocmôn progesteron ức chế sự tiết ra FSH và LH của tuyến yên.

C. sẽ tiết ra hoocmôn kích dục nhau thai ức chế sự tiết ra FSH và LH của tuyến yên

D. sẽ duy trì thể vàng tiết ra hoocmôn progesteron ức chế sự tiết ra FSH và LH của tuyến yên

Lời giải:

Đáp án cần chọn là: B

Câu 15: Quá trình chín và rụng của trứng diễn ra theo chu kì là do ảnh hưởng của:

A. Nồng độ hoocmon sinh dục biến động theo chu kì

B. Các nhân tố bên trong biến động theo chu kì

C. Điều kiện môi trường biến động theo chu kì

D. Hoat động của hệ nội tiết biến động theo chu kì

Lời giải:

Quá trình chín và rụng của trứng diễn ra theo chu kì là do ảnh hưởng của nồng độ hoocmon sinh dục biến động theo chu kì.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 16: Progesteron và ơstrogen nồng độ cao sẽ

A. ức chế tuyến yên tiết GnRH, FSH và LH

B. ức chế tuyến yên và vùng dưới đồi tiết GnRH, FSH và LH

C. kích thích tuyến yên tăng tiết GnRH, FSH và LH

D. ức chế vùng dưới đồi tiết GnRH, FSH và LH

Lời giải:

Khi nồng độ prôgestêrôn và ơstrôgen trong máu tăng cao gây ức chế ngược, vùng dưới đồi và tuyến yên giảm tiết GnRh, FSH và LH. Đó là sự điều hòa ngược âm tính.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 17: Hoocmôn thể vàng tiết ra gồm

A. progesteron và ơstrogen

B. FSH, ơstrogen

C. LH, FSH

D. Progesteron, GnRH

Lời giải:

Thể vàng tiết ra progesteron và ơstrogen.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 18: Hằng ngày phụ nữ uống viên tránh thai (chứa progesteron hoặc progesteron + ơstrogen) có thể tránh được mang thai vì:

A. Làm cho nồng độ các hoocmon này trong máu giảm gây ức chế tuyến yên và vùng dưới đồi tăng tiết GnRH, FSH và LH và trứng không chín và rụng

B. Làm cho nồng độ các hoocmon này trong máu tăng cao gây ức chế tuyến yên và vùng dưới đồi giảm tiết GnRH, FSH và LH và trứng không chín và rụng

C. Làm cho nồng độ các hoocmon này trong máu tăng cao gây ức chế tuyến yên và vùng dưới đồi tăng tiết GnRH, FSH và LH và trứng không chín và rụng

D. Làm cho nồng độ các hoocmon này trong máu giảm gây ức chế tuyến yên và vùng dưới đồi giảm tiết GnRH, FSH và LH và trứng không chín và rụng.

Lời giải:

Progesteron hoặc progesteron + ơstrogen trong thuốc tránh thai được bổ sung vào cơ thể làm cho nồng độ các hoocmon này trong máu tăng cao gây ức chế tuyến yên và vùng dưới đồi giảm tiết GnRH, FSH và LH và trứng không chín và rụng.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 19: Xét các yếu tố sau:

1. Căng thẳng thần kinh (stress)

2. Thiếu ăn, suy dinh dưỡng

3. Chế độ ăn không hợp lý gây rối loạn trao đổi chất của cơ thể

4. Sợ hãi, lo âu

5. Buồn phiền kéo dài và nghiện thuốc lá, nghiện rượu, nghiện ma túy

6. Nhiệt độ môi trường tăng giảm đột ngột

Những yếu tố gây rối loạn quá trình sinh trứng và làm giảm khả năng sinh tinh trùng là

A. (1), (2), (3), (4) và (5)

B. (1), (2), (5) và (6)

C. (3), (4) và (5)

D. (2), (4) và (5)

Lời giải:

Những yếu tố gây rối loạn quá trình sinh trứng và làm giảm khả năng sinh tinh trùng là (1), (2), (3), (4) và (5).

Đáp án cần chọn là: A

C. Giải bài tập sgk

Xem thêm các bài học Sinh học lớp 11 đầy đủ, chi tiết khác:

Trang trước

Trang sau

Giải bài tập lớp 11 sách mới các môn học