Địa Lí 11 Bài 8 Kết nối tri thức, Chân trời sáng tạo, Cánh diều

- Diện tích lớn nhất thế giới ( 17,1 triệu km²).

- Lãnh thổ trải dài trên hai châu lục Á và Âu.

- Vị trí: Tiếp giáp với 14 nước, nhiều biển và đại dương.

- Đánh giá:

   + Thuận lợi:

      * Tạo cho cảnh quan thiên nhiên đa dạng.

      * Giao lưu và phát triển các ngành kinh tế, nhất là kinh tế biển.

   + Khó khăn: Bảo vệ an ninh – quốc phòng; quản lí và khai thác lãnh thổ.

Yếu tố tự nhiên	Đặc điểm	Đánh giá ảnh hưởng
Địa hình	Phía Tây Phía Đông - Đồng bằng Đông Âu - Đồng bằng Tây Xibia và các vùng trũng. - Núi cao và sơn nguyên	- Thuận lợi: Trồng cây lương thực, thực phẩm, chăn nuôi và phát triển kinh tế xã hội ở phía Tây. - Khó khăn: Núi và cao nguyên chiếm diện tích lớn ở phía Đông.
Khoáng sản	Giàu có và đa dạng bậc nhất thế giới: dầu mỏ, khí tự nhiên, than đá, sắt, vàng, kim cương…	- Thuận lợi: Phát triển công nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản, năng lượng, luyện kim,... - Khó khăn: phân bố chủ yếu ở vùng núi nên khó khai thác
Khí hậu	Phân hóa đa dạng. + Chủ yếu là ôn đới (80%) + Ngoài ra còn có khí hậu cận cực và cận nhiệt.	+ Thuận lợi: Phát triển nền nông nghiệp ôn đới + Khó khăn: Khí hậu băng giá chiếm diện tích lớn
Sông hồ	+ Nhiều sông lớn: Vôn-ga. Ô-bi, Ê-nit-xây… + Hồ Bai-can là hồ nước ngọt sâu nhất thế giới.	- Phát triển giao thông vận tải, thủy diện và du lịch. - Đóng băng về mùa đông, lũ lụt đầu mùa hạ
Rừng	+ Diện tích rừng đứng đầu thế giới, chủ yếu là rừng Tai-ga.	- Thuận lợi: Phát triển ngành lâm nghiệp, tạo ra nhiều cảnh quanh du lịch. - Khó khăn: Quản lí, bảo vệ rừng.

- Dân số đông: 143,7 triệu người (2014), đứng thứ 9 trên thế giới.

- Dân số có xu hướng giảm liên tục qua các năm.

- Có hơn 100 dân tộc, 80% là người Nga, ngoài ra còn có người Tác-ta, Chu-vát, Bát-xkia.

- Mật độ dân số trung bình thấp (8,4 người/km²), dân cư phân bố không đều.

- Tỉ lệ dân thành thị cao (70%)

- Là cường quốc văn hóa và khoa học:

   + Nhiều công trình kiến trúc nổi tiềng

   + Nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật có giá trị.

   + Nhiều nhà khoa học, tư tưởng tài ba.

- Trình độ học vấn cao, tỉ lệ biết chữ 99%.

- Là bộ phận trụ cột của Liên Bang Xô viết cũ.

- Chiếm tỉ trọng lớn trong các ngành nông nghiệp, công nghiệp của Liên Xô.

- Cuối 1991 Liên Xô tan rã.

- Tốc độ tăng trưởng kinh tế âm, sản lượng các ngành kinh tế giảm.

- Đời sống nhân dân khó khăn.

→ Suy giảm vị trí trên thế giới.

a. Chiến lược kinh tế mới

- Từ năm 2000, Liên bang Nga bước vào thời kì chiến lược mới:

   + Đưa nền kinh tế ra khỏi khủng hoảng.

   + Xây dựng nền kinh tế thị trường.

   + Mở rộng ngoại giao, coi trọng châu Á.

   + Nâng cao đời sống nhân dân, khôi phục vị trí cường quốc.

b. Những thành tựu đạt được sau năm 2000.

- Sản lượng kinh tế tăng

- Dự trữ ngoại tệ lớn thứ 4 thế giới (2005).

- Trả xong các khoản nợ nước ngoài.

- Xuất siêu ngày càng tăng.

- Đời sống nhân dân được cải thiện.

- Vị thế ngày càng cao trên trường quốc tế.

- Gia nhập nhóm G8.

c. Khó khăn

- Phân hóa giàu nghèo.

- Chảy máu chất xám.

- Vai trò: Là xương sống của nền kinh tế Nga ( chiếm 35,1% trong GDP)

- Cơ cấu: đa dạng.

   + Ngành truyền thống: luyện kim, dệt may, khai thác dầu khí…

   + Ngành hiện đại: điện tử tin học, công nghiệp vũ trụ…

- Phân bố: tập trung chủ yếu ở phía tây và phía nam lãnh thổ.

- Vai trò: cung cấp lương thực – thực phẩm cho con người.

- Cơ cấu:

   + Ngành trồng trọt:

      *Cây lương thực: lúa mì, mạch, …Sản xuất đạt 78,2 triệu tấn.

      * Cây công nghiệp:hướng dương, củ cải đường…

      *Cây ăn quả: rau quả ôn đới và cận nhiệt.

   + Ngành chăn nuôi và đánh bắt: tương đối phát triển.

- Phân bố: phân bố ở đồng bằng Đông Âu và đồng bằng Tây Xibia.

- Vai trò: cung cấp lương thực – thực phẩm cho con người.

- Cơ cấu:

   + Ngành trồng trọt:

      * Cây lương thực: lúa mì, mạch, …Sản xuất đạt 78,2 triệu tấn.

      * Cây công nghiệp:hướng dương, củ cải đường…

      * Cây ăn quả: rau quả ôn đới và cận nhiệt.

   +Ngành chăn nuôi và đánh bắt: tương đối phát triển.

- Phân bố: phân bố ở đồng bằng Đông Âu và đồng bằng Tây Xibia.

- Quanh thủ đô.

- Phát triển cả công nghiệp, cả nông nghiệp.

- Đồng bằng Tây Âu.

- Phát triển nông nghiệp và ngành công nghiệp phục vụ nông nghiệp.

Công nghiệp khai khoáng và chế biến.

- Phía đông nam Nga.

- Phát triển các ngành khai thác khoáng sản, gỗ, đánh bắt và chế biến hải sản.

- Truyền thống, hợp tác trên nhiều mặt: kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục, khoa học kĩ thuật…

- Bình đẳng, mang lại lợi ích cho hai bên.

a. Vẽ biểu đồ.

b. Nhận xét.

- Từ năm 1990-2000: GDP giảm dần do đây là thời kì đầy khó khăn biến động sau khi Liên Xô tan rã.

- Từ 2000-2004: GDP tăng trưởng do chiến lược kinh tế mới, các nguồn lực trong nước được khai thác hiệu quả hơn, vị thế của Nga dần được khẳng định.

Ngành nông nghiệp	Phân bố	Nguyên nhân
1. Trồng trọt - Lúa mì - Củ cải đường - Rừng tai-ga	- Đồng bằng Đông Âu, Tây Xi-bia - Rìa tây nam - Phía bắc, đông Xi-bia	- Đất màu mỡ, khí hậu ẩm - Phù hợp với đất đen, phù sa, trồng xen với lúa mì. - Khí hậu ôn đới lục địa, cận cực.
2. Chăn nuôi. - Bò - Lợn - Cừu - Thú có lông quý	- Đồng bằng Đông Âu, phía nam. - Đồng bằng Đông Âu - Phía nam. - Phía bắc Xi-bia	- Khí hậu ấm, có đồng cỏ - Khí hậu ấm, thức ăn giàu tinh bột, thị trường tiêu thụ - Khí hậu khô hạn - Khí hậu lạnh giá.