Phân tích bài thơ Chiều thu quê hương của Huy Cận

Trang trước Trang sau

Câu hỏi Phân tích bài thơ Chiều thu quê hương của Huy Cận thuộc bộ Ngữ liệu ngoài sgk dành cho học sinh lớp 9, lớp 12 đầy đủ câu hỏi đọc hiểu và viết có hướng dẫn chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu ôn tập cho học sinh ôn thi Văn vào lớp 10 hoặc Tốt nghiệp THPT đạt kết quả cao. Mời các bạn đón đọc:

Xem thử

Chỉ từ 150k mua trọn bộ 70 Ngữ liệu ngoài sgk lớp 12 phần Thơ bản word có lời giải chi tiết:

Nội dung bài thơ Chiều thu quê hương

CHIỀU THU QUÊ HƯƠNG

(Huy Cận)

Chiều thu trong, lá trúc vờn đẹp quá.
Lá mía xanh nhung quạt vào mái rạ
Tiếng lao xao như ai ngả nón chào.
Hoa mướp cuối mùa vàng rực như sao,
Giếng trong lẻo, trời xanh in thăm thẳm.
Chiều thu quê hương sao mà đằm thắm!
Tôi bước giữa vườn, bạn với hàng cau
Hút nắng tơ vàng như những đài cao
Đứng lồng lộng, thu tiếng chiều vàng rợi.
Vồng khoai lang xoè lá ra nằm sưởi
Cùng với gà mẹ xoè cánh ấp con.
Ở trước sân hà mấy đống gạch son,
Hố vôi trắng nằm đợi ngày xây dựng.
Trời thu trong em bé cười má ửng;
Như cây sai mẹ đứng giữa chùm con.
Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn
Của đất nước đang bồi da thắm thịt.
Gió biển mặn thổi về đây tha thiết;
Những con chim phơi phới cánh, chiều thu
Náo nức như triều, êm ả như ru...

Cẩm Phả, 9-1958

(Huy Cận, Chiều thu quê hương, in trong tập thơ "Trời mỗi ngày lại sáng", 1958)

* Chú thích: Huy Cận sáng tác “Chiều thu quê hương” năm 1958. Bài thơ toát lên vẻ đẹp nên thơ, yên bình của buổi chiều thu khi miền Bắc đã sạch bóng quân thù.

Câu hỏi: Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích bài thơ “Chiều thu quê hương” của Huy Cận.

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích bài thơ “Chiều thu quê hương” của Huy Cận.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về nhà thơ Huy Cận: một trong những gương mặt tiêu biểu của thơ ca hiện đại Việt Nam, thơ ông giàu chất triết lí và cảm xúc.

- Giới thiệu bài thơ “Chiều thu quê hương”: được sáng tác năm 1958 tại Cẩm Phả, khi đất nước đang trên đà hàn gắn vết thương chiến tranh, khắc họa vẻ đẹp quê hương thanh bình, đằm thắm.

- Nêu khái quát nội dung cần phân tích: Vẻ đẹp thiên nhiên, cuộc sống bình yên và tình yêu quê hương sâu sắc của nhà thơ.

* Thân bài:

1. Bức tranh chiều thu quê hương tươi đẹp, bình dị và tràn đầy sức sống

- Thiên nhiên gần gũi, nhẹ nhàng:

+ “Chiều thu trong, lá trúc vờn đẹp quá” – không khí trong lành, nhẹ nhàng, thanh thoát.

+ Hình ảnh nhân hoá: “lá mía xanh nhung quạt vào mái rạ”, “tiếng lao xao như ai ngả nón chào” – tạo nên cảm giác thân mật, gợi nhớ một làng quê yên bình và chan hòa tình người.

+ “Hoa mướp cuối mùa vàng rực như sao”, “giếng trong lẻo, trời xanh in thăm thẳm” – thiên nhiên như dát vàng, lung linh và sâu thẳm, đậm chất thơ.

- Cuộc sống đời thường thanh bình, gần gũi:

+ Hình ảnh “vồng khoai lang xòe lá ra nằm sưởi” và “gà mẹ xòe cánh ấp con” – vừa dân dã, vừa ấm áp, thể hiện sự sống an yên.

+ Hình ảnh xây dựng – “đống gạch son”, “hố vôi trắng” – gợi nhịp sống đang phát triển, tương lai tươi sáng của đất nước.

2. Tình cảm yêu quê hương tha thiết và niềm tin vào tương lai tươi đẹp

- Cảm xúc lắng đọng, tự hào của tác giả:

+ “Chiều thu quê hương sao mà đằm thắm!” – câu cảm thán biểu lộ trực tiếp tình yêu quê hương.

+ Cảnh vật không chỉ đẹp mà còn thấm đẫm tâm hồn thi sĩ – thiên nhiên và lòng người giao hòa.

- Tâm hồn nhà thơ chan chứa niềm vui sống, tin tưởng vào ngày mai:

+ “Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn / Của đất nước đang bồi da thắm thịt” – hình ảnh hoán dụ giàu sức biểu tượng, thể hiện đất nước đang hồi sinh, phát triển.

+ Trẻ thơ cười rạng rỡ – “em bé cười má ửng” → biểu tượng cho tương lai tươi sáng.

- Chim bay phơi phới: “Những con chim phơi phới cánh, chiều thu / Náo nức như triều, êm ả như ru…” → gợi sức sống tràn trề, khát vọng bay lên của dân tộc.

3. Đặc sắc nghệ thuật

- Thể thơ tám chữ nhẹ nhàng, nhịp nhàng, giàu chất nhạc.

- Hình ảnh thơ giàu tính tạo hình, mang tính dân gian, gợi cảm giác bình dị mà sâu sắc.

- Biện pháp tu từ nhân hóa, so sánh sử dụng tinh tế.

- Giọng thơ tha thiết, tình cảm chân thành, thể hiện sự giao hòa giữa thiên nhiên và lòng người.

* Kết bài:

- Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ: “Chiều thu quê hương” là khúc ca dịu dàng, ngợi ca vẻ đẹp đất nước trong hòa bình, thể hiện tình yêu quê hương tha thiết và niềm tin vào tương lai.

- Liên hệ bản thân: Từ bài thơ, mỗi người cần biết trân trọng quê hương, yêu thiên nhiên, sống có trách nhiệm để xây dựng cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn.

Bài văn tham khảo

Chiều thu quê hương là một bài thơ tiêu biểu của Huy Cận sau Cách mạng tháng Tám, khi cảm hứng về cuộc sống và đất nước đổi mới tràn đầy trong tâm hồn ông. Nếu như thơ Huy Cận trước cách mạng thường mang nỗi buồn vũ trụ, thì trong bài thơ này, ta bắt gặp một giọng điệu vui tươi, tha thiết và đầy tin tưởng. Bài thơ như một bức tranh thơ mộng về quê hương trong buổi chiều thu thanh bình, là lời ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên, con người và là biểu hiện sâu sắc tình yêu đất nước của nhà thơ.

Ngay từ những câu đầu, người đọc đã cảm nhận được một không gian quê hương nhẹ nhàng, trong trẻo và bình dị. “Chiều thu trong, lá trúc vờn đẹp quá” – câu thơ mở ra một khung cảnh yên ả, thanh tịnh của một chiều thu quê hương. Lá mía, mái rạ, tiếng lao xao của cây cối được nhân hoá như có hồn, như đang cùng con người hòa vào bản giao hưởng của thiên nhiên. Những hình ảnh thơ như “hoa mướp cuối mùa vàng rực như sao”, “giếng trong lẻo, trời xanh in thăm thẳm” được chọn lọc đầy chất tạo hình, vừa gần gũi vừa lung linh như trong tranh vẽ. Bức tranh thiên nhiên ấy không chỉ đẹp về hình thức mà còn thấm đẫm tâm hồn thi sĩ – một tâm hồn biết rung cảm trước những điều giản dị của cuộc sống đời thường.

Không chỉ có thiên nhiên, cuộc sống con người và lao động sản xuất cũng được khắc họa đầy ấm áp. Hình ảnh “vồng khoai lang xòe lá ra nằm sưởi”, “gà mẹ xòe cánh ấp con”, “mấy đống gạch son”, “hố vôi trắng” – đều là những chi tiết quen thuộc của làng quê Việt Nam, gợi sự sống yên lành, trù phú và đang trên đà xây dựng, phát triển. Đặc biệt, câu thơ “Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn / Của đất nước đang bồi da thắm thịt” như một điểm nhấn mạnh mẽ – đất nước đã qua đau thương nay đang hồi sinh, đang từng ngày “bồi da thắm thịt”, vững vàng bước tới tương lai. Nụ cười hồn nhiên của em bé, tiếng chim bay phơi phới trong buổi chiều thu cũng chính là biểu tượng cho sức sống, cho tương lai rạng rỡ đang đến gần.

Bên cạnh nội dung sâu sắc, bài thơ còn nổi bật với những thành công về nghệ thuật. Huy Cận sử dụng thể thơ tám chữ giàu nhạc tính, nhịp nhàng, tha thiết. Các biện pháp tu từ như nhân hóa, so sánh được vận dụng khéo léo, giúp cảnh vật và con người trở nên sống động. Giọng thơ nhẹ nhàng, trong sáng mà đằm thắm, góp phần khắc họa được niềm hạnh phúc sâu xa của nhà thơ trước vẻ đẹp cuộc sống thanh bình sau chiến tranh.

Qua bài thơ Chiều thu quê hương, Huy Cận đã gửi gắm một thông điệp giản dị mà thấm thía: yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống thanh bình chính là yêu quê hương, yêu đất nước. Đó là tình cảm thiêng liêng mà mỗi người cần nuôi dưỡng, trân trọng và chuyển hóa thành hành động cụ thể để góp phần xây dựng quê hương ngày một giàu đẹp hơn. Bài thơ không chỉ là bức tranh thu yên ả mà còn là lời nhắn gửi về một niềm tin mãnh liệt vào tương lai tươi sáng của dân tộc.

Xem thêm các câu hỏi Đọc hiểu và Viết trong bài thơ Chiều thu quê hương chọn lọc, hay khác:

Xem thêm bộ ngữ liệu ngoài sách giáo khoa lớp 9, lớp 12 phần Thơ chọn lọc, hay khác:

Trang trước Trang sau
Đề thi, giáo án các lớp các môn học