Top 30 Nghị luận phân tích, đánh giá Thần Mưa (hay nhất)

Trang trước Trang sau

Tổng hợp trên 30 bài văn nghị luận phân tích, đánh giá tác phẩm truyện Thần Mưa hay nhất với dàn ý chi tiết giúp học sinh có thêm tài liệu tham khảo để viết văn hay hơn.

Nghị luận phân tích, đánh giá Thần Mưa - mẫu 1

Trong nền văn hóa của dân tộc Việt Nam, từ bao đời nay, ông cha ta luôn lưu truyền những câu chuyện thần thoại kỳ ảo huyền bí để có thể giải thích cho sự hình thành quê hương đất tổ. giải thích được cho con cháu đời sau về sự hình thành của trời đất, của nước non hùng vĩ. Trong hệ thống thần thoại đó, ông cha ta đã giải thích về việc sáng lập vũ trụ. Và tác phẩm Thần Trụ Trời là mở đầu, tiếp theo là một loại các thần thoại khác như Thần Mưa, Thần Biển, Thần Mặt Trời, Mặt Trăng lần lượt ra đời. Tiếp chân của những thần thoại khai phá ra vũ trụ kia là các thần thoại về các vị thần sáng tạo ra muôn loài….

Qua tác phẩm Thần Trụ Trời, ta có thể biết được để tách biệt trời đất như ngày nay. Thần trụ trời đã phải đào đất, khiêng đá đắp thành cột để chóng trời, từ đó mới hình thành ra các vị thần khác cùng thần trụ trời cai quản. và một trong các vị thần cùng cai quản và nối tiếp cho khoảng vũ trụ được hình thành đó có sự sống thì phải kể đến vị Thần Mưa - vị thần tạo ra sự sinh thái cân bằng cho trời đất, là tiền đề duy trì sự sống cho muôn loài do các vị thần sáng tạo ra muôn loài tạo lên.

Đầu tác phẩm, tác giả đã giải thích vị Thần Mưa có hình rồng, thường bay lượn xuống hạ giới hút nước biển, nước sông vào bụng rồi bay lên trời để tạo ra mưa. Qua lời giải thích đó, ta có thể biết được vị thần có hình dáng là một con rồng, được Trời giao phó là hút nước dưới trần thế để tạo ra mưa cho loài người cày cấy, sinh hoạt. Cho cây cỏ sinh sôi và phát triển, muôn thú có nước để duy trì hệ sinh thái của mình. Đây là một công việc vô cùng quan trọng, ấy nhưng vị thần này lại có tính hay quên, có vùng đất cả năm không ghé mặt để phân phát nước khiến nhiều vùng bị hạn hán nghiêm trọng. Muôn thú, cỏ cây khó có thể duy trì sự sống. Điều đó được tác giả nói rõ “Thần Mưa có tính hay quên, có vùng cả năm không đến, sinh ra hạn hán ở hạ giới, có vùng lại đến luôn, làm thành lụt lội. Do đó mà có lần ở hạ giới phải lên kiện trời vì Thần Mưa vắng mặt lâu ngày”. Qua đó ta có thể thấy rõ vị Thần này đãng trí đến nỗi khiến Muôn loài ở các vùng đất hạn hán đó bất mãn đến mức nào, khiến họ phải kiện đến cả trời xanh. Điều này được thể hiện khá rõ tại tác phẩm “cóc kiện Trời”, bởi sự trễ nải này mà khiến cỏ cây héo úa, muôn thú khát khô cả cổ chỉ vì sự văng mặt lâu ngày của Thần Mưa.

Nhưng tiếp đó, tác phẩm cũng đã giải thích một phần lí do sự trễ nải này của thần Mưa “Công việc phân phối nước cho khắp mặt đất rất nặng nề, một mình thần Mưa có khi không làm hết”. Một phần vì tính hay quên của Thần, một phần vì trời đất bao la rộng lớn quá, công việc nặng nhọc này cũng chỉ có mỗi Thần đảm nhiệm nên nhất thời lo không xuể. Chính vì lo không hết khiến công việc quá tải, muôn loài oán than. Vì để giảm bớt gánh nặng cho Thần Mưa, cũng như xoa dịu được sự nóng giận của muôn loài dưới hạ dưới, nên Trời đã mở cuộc thi chọn loài giúp sức cho công việc của Thần Mưa qua việc mở cuộc thi chọn giống loài thủy tộc có tài năng để giúp Rồng hút nước tạo mưa. Cuộc thi được Nhà Trời chọn đại điểm là ở cửa Vũ (Vũ Môn) thuộc tỉnh Hà Tĩnh ngày nay để có thể lên Thần hóa rồng trợ giúp Nhà Trời và Thần Mưa tạo mưa cho muôn loài.

Mồng ba cá đi ăn thề,

Mồng bốn cá về cá vượt Vũ Môn

Qua hai câu thơ trên, cho thấy Nhà Trời rất coi trọng cuộc thi này, vì trước kia khi mới sáng lập ra trời và đất, công việc tạo mưa là do đích than Trời làm để cho muôn loài, cỏ cây phía dưới tồn tại sinh sống và làm ăn. Sau đó vì đất trời tạo ra bao la quá, công việc khó nhọc không thể đảm nhiệm được nữa nên mới sai rồng lấy nước để làm ra mưa. Nhưng trong chính tác phẩm cũng đã nêu rõ vì số lượng rồng trên trời quá ít không thể đảm nhiệm nổi công việc nên Trời đã ban lệnh Xuống cho Thủy Phủ để kén chọn loài có thể cùng rồng làm công việc điều hòa sự sống cho muôn loài.

Qua lời bộc bạch của tác giả qua từng câu chữ trong tác phẩm, ta có thể thấy được yếu tố kỳ ảo của tác phẩm, sự sinh động từng câu chữ khiến cho tác phẩm thật sinh động hiện ra trước mắt để có thể đi sâu vào tâm hồn người đọc.

Tác phẩm thể hiện rõ yếu tố truyền kỳ qua từng câu chữ qua việc vua Thủy Tể loan tin để cho muôn loài dưới Thủy cung ganh đua mà dự thi. Cuộc thi được phân chia làm ba kỳ, mỗi kỳ lại nâng một độ khó khác nhau mỗi kỳ vượt qua một đợt sóng, con vật nào đủ sức đủ tài, vượt được cả ba đợt, thì mới lấy đỗ mà cho hóa Rồng” có thể thấy tính chất của cuộc thi nghe thì dễ nhưng mà thực hiện thì khó qua việc phải vượt qua cả ba đợt song mới lấy làm đỗ để có thể hóa rồng. Cả một đoạn của tác phẩm đã thể hiện cản tượng tranh tài của bao loài Thủy sinh dưới nước thể hiện hết sức mình nhưng đều bị loại cả vì không thể vượt qua đợt sống. Từ “sống” được đặt ở cuối câu như vậy để thể hiện tính chất của cuộc thi thật khắc nghiệt, để có thể vượt qua cuộc sát hạnh này, với mong muốn được hóa rồng mà có thể nhiều loài đã từ bỏ mạng sống của mình. Có loài cá rô nhảy qua được một đợt nên chỉ được một điểm, điều này khiến cá rô nhà ta mất đi cơ hội hóa rồng đành phải về yên vị ở đồng như trước. Tiếp đến, có con tôm nhảy qua được hai đợt hóa được một nửa rồng rồi, điều đó được tác giả nêu rõ “Có con tôm nhẩy qua được hai đợt, ruột, gan, vây, vẩy, râu, đuôi đã gần hóa Rồng thì đến lượt thứ ba, đuối sức ngã bổ xuống lưng cong khoăm lại và chất thải lộn lên đầu.” Qua câu từ như vậy, ta cũng có thể hiểu được lí do tại sao tôm lại bơi giật lùi, thân cong và chất thải lại bị lộn lên đầu như vậy. Qua lời kể trên, ta đã học hiểu được nhiều điều qua lời kể đầy xúc tích, dễ hiểu đến như vậy qua việc diễn tả tôm, cá rô, cá chép vượt qua như thế nào. Điều đó ngầm ý muốn cho khung cảnh cuộc thi trở lên sinh động trước mắt người đọc.

Sau nhiều đợt tuyển chọn, tưởng chừng chẳng có con vật nào có thể qua được. Đến lượt cá chép vào thi thì thì vô cùng thuận lợi. Tác giả đã dung từ “ào ào” đề diễn tả sự thiên tàng địa lợi của cá chép, cá chép nhờ đó mà vượt cả ba phần sát hạch và vào được cửa Vũ Môn. Qua lời miêu tả của tác phẩm, cá chép đỗ, đuôi, râu, sừng tự nhiên đầy đủ như rồng. Một hình dáng oai nghi, cùng với Thần mưa đảm nhiệm công việc ban phát mưa xuống trần thế.

Việt Nam ta hình thành qua bao nhiêu đời nay luôn gắn liền với một kho tàng thần thoại khổng lồ gắn liền với sự hình thành của Đất Việt - sự trường tồn, phồn vinh và lưu truyền muôn đời để thế hệ mai sau có thể biết được sự thiêng liêng của Đất Nước, trong các tác phẩm đó thì Thần Mưa cũng là một trong những thần thoại to lớn luôn trường tồn với thời gian. Nó vẫn luôn tồn tại những giá trị tinh thần mà người xưa muốn gửi gắm lại cho đời sau những giá trị nhân văn của dân tộc, nói lên ước mơ khát vọng vượt qua khó khăn để đạt được danh vọng qua nhân vật Cá chép. Qua đó, mong thế hệ mai sau tiếp nối, giữ gìn và thực hiện.

Dàn ý Nghị luận phân tích, đánh giá Thần Mưa

a. Mở bài

Trong văn hóa thần thoại việt nam, luôn lưu truyền nhiều thần thoại về vác vị thần khai phá ra vũ trụ như giải thích vì sao có Thần Trụ Trời và tiếp theo đó là ác vị thần gió, vị thần sáng tạo ra muôn loài. Nhưng qua đó cũng không thể thiếu vị Thần Mưa, cung cấp nguồn nước để duy trì sự sống cho muôn loài dưới trần thế.

b. Thân Bài

* Hình dáng và công việc của Thần Mưa

- Thần có hình Rồng, thường bay xuống hạ giới hút nước biển vào bụng rồi bay lên trời cao phun nước làm mưa.

- Thần Mưa thường theo lệnh Trời đi phân phát nước ở các nơi.

- Thần Mưa có tính hay quên, có vùng cả năm không đến, sinh ra hạn hán ở hạ giới, có vùng lại đến luôn, làm thành lụt lội. Do đó mà có lần ở hạ giới phải lên kiện trời vì Thần Mưa vắng mặt lâu ngày.

- Công việc nặng nhọc, Thần Mưa làm không xuể.

* Cuộc thi tuyển chọn Thủy loài hóa Rồng và Cá chép vượt Vũ Môn

- Công việc phân phối nước cho khắp mặt đất rất nặng nề, một mình thần Mưa có khi không làm hết, nên có lần Trời mở một cuộc thi chọn các giống thủy tộc có tài trở thành rồng hút nước phun mưa giúp sức thần Mưa.

- Hạch có ba kỳ, mỗi kỳ vượt qua một đợt sóng, con vật nào đủ sức đủ tài, vượt được cả ba đợt, thì mới lấy đỗ mà cho hóa Rồng.

- Trong một tháng trời, bao nhiêu loài Thủy tộc. đến thi đều bị loại cả.

- Cá rô nhảy qua được một đợt song thì rơi; tôm nhảy được hai đợt ruột, gan, vây, vẩy, râu, đuôi đã gần hóa Rồng thì đến lượt thứ ba, đuối sức ngã bổ xuống lưng cong khoăm lại và chất thải lộn lên đầu. Hai con cùng phải trở lại yên nghiệp ở đồng như trước.

- Cá chép vào thi qua cả ba đợt thành công qua cửa Vũ Môn hóa Rồng cùng Thần Mưa phun nước làm mưa.

c. Kết bài

Tổng kết lại giá trị của truyện Thần Thoại cũng như tác phẩm Thần Mưa muốn truyền đạt.

Nghị luận phân tích, đánh giá Thần Mưa - mẫu 2

Có thể thấy trong nền văn hóa của dân tộc ta, ông cha luôn truyền tai nhau những câu chuyện thần thoại mang nhiều yếu tố kì ảo huyền bí để giải thích cho con cháu sau này về những hiện tượng đời sống quanh ta. Trong những câu chuyện thần thoại được lưu truyền đó có các câu chuyện kể về sự hình thành lên vũ trụ. Đó là các tác phẩm Thần Trụ Trời, Thần Biển, Thần Mưa, Thần Mặt Trời, Mặt Trăng lần lượt ra đời. Qua tác phẩm thần Thần Trụ Trời có nhắc đến Thần Mưa.

Thần Mưa có hình rồng, ông tạo ra mưa bằng cách bay lượn xuống hạ giới uống nước biển, nước sông rồi bay quay lại bầu trời để tạo mưa cho nhân loại. Thần Mưa tạo nên sự cân bằng sinh thái cho hệ thống sinh thái trên Trái Đất., đây cũng là vị thần duy trì sự sống cho toàn nhân loại được các vị thần khác tạo lên. Thần Mưa tạo mưa giúp cho các hoạt động sinh hoạt, nuôi trồng của người dân được thuận lợi hơn. Thần Mưa là vị thần đảm nhiệm công việc vô cùng quan trọng nhưng lại có tính hay quên. Những lúc như vậy, vùng đất không được ông ghé qua sẽ bị hạn hán vô cùng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của muôn thú hay cây cỏ ở đó.

Tác phẩm còn giải thích lí do tại sao lại có sự việc như trên là do trần đất quá bao la, rộng lớn mà một một thần Mưa không thể đảm nhiệm được hết. Nhưng lòng dân không hiểu, luôn trách móc, oán than nên Trời đã phải mở một cuộc thi để tìm ra một loài thủy tộc có khả năng hút nước và tạo mưa để giúp Thần Mưa trong công việc. Cửa Vũ (Vũ Môn) thuộc tỉnh Hà Tĩnh chính là địa điểm được chọn làm điểm thi. Nhà Trời rất coi trọng cuộc thi này, vì đó sẽ giúp cuộc sống của muôn loài, sinh vật được sinh sống trên Trái Đất được thuận lợi và bớt khó khăn hơn. Sau nhiều đợt tuyển chọn, cá chép là nhân vật duy nhất có thể thuận lợi vượt qua được cửa Vũ Môn. Tác giả miêu tả ngoại hình của cá chép có đầy đủ yếu tố như rồng - hình dáng toát lên vẻ oai nghi, oai phong. Vì vậy, cá chép đã được đảm nhiệm vai trò ban phát mưa xuống trần thế cùng với Thần Mưa. Các yếu tố kì ảo mà tác giả viết lên khiến cho tác phẩm trở nên sinh động, để lại dấu ấn trong lòng người đọc. Cũng là để lí giải hiện tượng gây mưa trên toàn nhân gian này.

Kho tàng truyện thần thoại Việt Nam được gắn liền với quá trình hình thành đất nước, với sự phát triển, phồn vinh và sẽ được lưu truyền mãi đến cho các thế hệ sau này. Nó mang giá trị tinh thần lớn, đó cũng có thể là món quà mà người xưa muốn gửi gắm đến cho thế hệ sau này. Đó là những giá trị nhân văn của cả dân tộc, nói lên được sự khát vọng, ước mơ và kiên cường, mạnh mẽ của cá chép mà vượt qua được tất cả khó khăn trước mắt. Đấy chính là tinh thần, sức mạnh của người con Đất Việt và mong các thế hệ mai sau sẽ luôn tiếp nối những truyền thống tốt đẹp đó.

Nghị luận phân tích, đánh giá Thần Mưa - mẫu 3

Những cuộc chiến qua đi, những trang lịch sử của từng dân tộc được sang trang, các chiến tuyến có thể được dựng lên hay san bằng. Nhưng điều gì khiến những tác phẩm văn học tồn tại mãi với thời gian? Đó chính là sức hấp dẫn của tác phẩm toát lên từ nội dung và hình thức nghệ thuật. Sức hấp dẫn ấy là thanh nam châm thu hút mọi thế hệ. Thần thoại ra đời gần như sớm nhất trong nền văn học truyền miệng nhưng vẫn tồn tại đến bây giờ cũng bởi sức hấp dẫn của từng truyện kể. Thần Mưa là một câu chuyện mang sức hút ấy.

Truyện lí giải sự hình thành của mưa bằng góc nhìn đầy màu sắc huyền ảo. Với trí tưởng tượng phong phú, người xưa đã không nhìn hiện tượng tự nhiên (mưa, bão, sấm, chớp,…) bằng con mắt bình thường mà kì ảo hóa chúng lên thành sản phẩm của các vị thần. Mưa cũng là sản phẩm của Thần Mưa. Vậy Thần Mưa là vị thần như thế nào? Thần được miêu tả với ngoại hình khác thường: hình rồng. Rồng chỉ tồn tại trong tưởng tượng, đâu có trong thực tế. Ai biết rồng có hình dạng như thế nào? Vậy nhưng, trong quan niệm người xưa, mưa là do vị thần rồng này hút nước sông, biển rồi bay lên phun nước xuống thế gian. Thửo hồng hoang chưa có ánh sáng của khoa học chiếu rọi, làm sao người xưa có thể biết được đó là hiện tượng bốc hơi nước, rồi ngưng tụ thành mây…Người xưa không thể hiểu được nước từ đâu trên cao trút xuống. Họ đã lí giải mưa dưới góc nhìn kì ảo vậy đó. Những chi tiết lí giải hiện tượng lũ lụt hay hạn hán cũng được tưởng tượng gắn với tính cách hay quên của thần: có vùng cả năm (thần) không đến, sinh ra hạn hán ở hạ giới, có vùng lại đến luôn, làm thành lụt lội. Cách lí giải đậm màu sắc kì ảo mà cũng “có lí” lắm chứ. Trí tưởng tượng của con người thuở xưa “ngây thơ” mà cũng thật phong phú. Với trí tưởng tượng phong phú ấy, bao tác phẩm thần thoại, truyền thuyết, cổ tích đã ra đời,…Có khi nào người hiện đại soi mình vào trong thế giới huyền ảo ấy để thấy trí tưởng tượng của mình còn nghèo nàn quá không?

Thần Mưa không chỉ lí giải hiện tượng mưa, ở phần sau của truyện còn là một câu chuyện hấp dẫn khác kể về cuộc thi kén các vật lên làm Rồng gọi là thi Rồng. Nguyên do là vì công việc làm mưa vất vả, Thần Mưa không thể đảm đương hết, trời phải mở cuộc thi để tuyển chọn. Cuộc thi rồng đó Trời đã chọn lấy địa điểm ở cửa Vũ (Vũ Môn) thuộc Hà Tĩnh ngày nay. Cuộc thi diễn ra sôi nổi nhưng cũng không kém phần khốc liệt. Bao con vật nô nức đến dự thi nhưng đều không vượt qua ba đợt sóng. Đến lượt cá chép dự thi, mặc dù gió thổi ào ào, mây kéo đầy trời, nhưng cá chép vẫn vượt Vũ môn và hóa rồng. Cuộc thi của cá chép mang đến thông điệp sâu sắc về cuộc sống: dù có khó khăn, trở ngại, chỉ cần có tinh thần quyết tâm, con người sẽ vượt qua và chiến thắng.

Chi tiết cá chép vượt Vũ Môn hóa rồng là một sự sáng tạo vô cùng độc đáo, thể hiện trí tưởng tượng phong phú, bay bổng của người xưa. Chi tiết này không chỉ thể hiện khát vọng muốn đi vào lí giải các hiện tượng tự nhiên, mà nó còn là niềm khát khao đổi đời, khát khao thay đổi thân phận của những người nông dân trong xã hội cũ. Cá vượt Vũ Môn còn trở thành một biểu tượng cho sự đỗ đạt của những người học trò. Cá hóa rồng mang mưa đến cho mùa màng tốt tươi cũng thể hiện cho mơ ước về cuộc sống ấm no, thịnh vượng,…Vì những ý nghĩa tốt đẹp ấy mà hình tượng cá chép đã trở thành biểu tượng văn hóa dân gian. Người hiện đại ngày nay thích treo tranh cá chép, trưng bày tượng cá chép cũng vì lẽ đó.

Truyện hấp dẫn người đọc bởi cốt truyện kì ảo, hấp dẫn. Sự xuất hiện của hàng loạt các chi tiết hoang đường đã thể hiện trí tưởng tượng phong phú của người xưa trong sáng tạo thần thoại.

Truyện cho thấy cách nhận thức và lí giải về thế giới của người Việt xưa hết sức hồn nhiên, chất phác. Qua việc xây dựng hình ảnh thần Mưa, tác giả dân gian thể hiện khát vọng lí giải các hiện tượng trong thiên nhiên; đồng thời cũng bộc lộ niềm mơ ước về việc mưa thuận gió hòa, mơ ước về sự thay đổi thân phận.

Nghị luận phân tích, đánh giá Thần Mưa - mẫu 4

Mỗi câu chuyện thần thoại đều mang đến cho chúng ta hiểu biết về một vị thần nào đó. Chính vì vậy, thông qua câu chuyện "Thần mưa" đã giúp cho chúng ta hiểu rõ về mưa và lý giải được về hiện tượng mưa.

Qua câu chuyện ta cảm nhận được trí tưởng tượng phong phú của con người, họ đã biến những chi tiết về địa lý khoa học thành những chi tiết gần gũi với cuộc sống của con người. Khiến cho ai ai cũng cảm thấy lý thú và mong muốn tìm hiểu khám phá thế giới muôn màu.

Có thể nói, các câu chuyện thần thoại dân gian nói chung và tác phẩm Thần Mưa nói riêng đã mang một giá trị tinh thần rất lớn mà người xưa đã gửi gắm vào. Câu chuyện nhắc nhở con người hãy luôn luôn mang trong mình một tâm hồn phong phú, giàu trí tưởng tượng và khao khát lí giải các hiện tượng bí ẩn trong cuộc sống.

Nghị luận phân tích, đánh giá Thần Mưa - mẫu 5

Truyện "Thần Mưa" là một tác phẩm văn học đặc sắc của văn hóa Việt Nam, được xây dựng với nội dung và nghệ thuật độc đáo. Truyện khắc họa một câu chuyện về thần mưa, người có khả năng tạo ra mưa để cứu giúp nhân dân trong thời kỳ khô hạn. Bài viết này sẽ phân tích và đánh giá nội dung cũng như nghệ thuật của truyện "Thần Mưa".

Về nội dung, truyện "Thần Mưa" tập trung vào cuộc sống của nhân dân trong một vùng đất khô cằn, khi mưa đã lâu không xuất hiện. Thần Mưa, với khả năng tạo mưa của mình, trở thành hy vọng duy nhất của nhân dân. Tác giả đã khéo léo xây dựng tình huống truyện độc đáo, khiến người đọc không thể rời mắt khỏi từng trang sách. Những tình tiết gây cấn, những trở ngại mà Thần Mưa phải đối mặt đã tạo nên sự hấp dẫn và căng thẳng cho câu chuyện.

Ngoài ra, tác giả còn xây dựng thành công cảnh cho chữ, thủ pháp đối lập trong truyện. Những miêu tả về cảnh thiên nhiên khô cằn và những hình ảnh mưa rơi một cách sống động đã tạo nên sự tương phản đặc biệt. Điều này giúp tăng cường hiệu quả truyền tải thông điệp của tác giả về sự quan trọng của mưa đối với cuộc sống con người.

Nghệ thuật xây dựng nhân vật trong truyện "Thần Mưa" cũng đạt đến trình độ cao. Thần Mưa được tạo hình với tính cách mạnh mẽ, quyết đoán và lòng yêu thương sâu sắc đối với nhân dân. Nhân vật này không chỉ là một thần thoại mà còn mang trong mình những nét con người thực tế, gần gũi với độc giả. Điều này giúp tạo nên sự đồng cảm và tương tác tích cực giữa người đọc và nhân vật.

Cuối cùng, kết bài của truyện "Thần Mưa" cũng đáng chú ý. Tác giả đã kết luận lại vấn đề một cách súc tích và sâu sắc, để lại cho người đọc những suy ngẫm về ý nghĩa của mưa và tình yêu thương. Kết bài này giúp tăng cường hiệu quả truyền tải thông điệp của tác giả và để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.

Tóm lại, truyện "Thần Mưa" không chỉ có nội dung hấp dẫn mà còn mang trong mình những nét đặc sắc về nghệ thuật. Từ cách xây dựng tình huống, cảnh cho chữ, nhân vật đến kết bài, tác giả đã thành công trong việc tạo ra một tác phẩm văn học đáng để đọc và suy ngẫm.

Nghị luận phân tích, đánh giá Thần Mưa - mẫu 6

Trong nền văn hóa dân gian của dân tộc Việt Nam, các câu chuyện thần thoại huyền bí kì ảo đã được cha ông ta lưu truyền từ bao đời nay, mục đích của việc làm này là để giải thích cho con cháu về nguồn gốc, sự hình thành nên quê hương đất tổ. Tác phẩm Thần Trụ Trời là câu chuyện mở đầu cho sự ra đời của các thần thoại khác Thần Biển, Thần Mặt Trời, Mặt Trăng,… Trong đó Thần Mưa chính là một vị thần có vai trò rất quan trọng trong việc tạo ra sự cân bằng sinh thái, là tiền đề để duy trì sự sống cho muôn loài

Ngay ở đầu tác phẩm, tác giả đã xây dựng hình tượng vị Thần Mưa có hình rồng, ngài thường bay lượn xuống dưới hạ giới để hút nước biển, hút nước sông rồi bay lên trời và tạo ra mưa cho loài người trồng cây, cho muôn thú, cho cây cỏ phát triển, sinh sôi. Đây là một công việc cực kì quan trọng, ấy thế nhưng Thần Mưa lại có tính hay quên, có khi ngài bỏ mặc một vùng đất cả năm “Thần Mưa có tính hay quên, có vùng cả năm không đến, sinh ra hạn hán ở hạ giới, có vùng lại đến luôn, làm thành lụt lội. Do đó mà có lần ở hạ giới phải lên kiện trời vì Thần Mưa vắng mặt lâu ngày” điều đó khiến cho nhiều vùng đất đai khô cằn, hạn hán nghiêm trọng, muôn thú không thể sinh sôi nảy nở vì thiếu nước. Và chính vì thế mà vị thần này đã bị kiện lên trời xanh, điều đó được thể hiện rất rõ nét qua tác phẩm “cóc kiện Trời”

Nhưng tiếp đó, tác phẩm cũng đã giải thích cho người đọc biết ngoài tính hay quên của ngài, còn vì “Công việc phân phối nước cho khắp mặt đất rất nặng nề, một mình thần Mưa có khi không làm hết”. Vậy nên để giảm bớt gánh nặng công việc cho Thần Mưa đồng thời xoa dịu được sự tức giận của muôn thú dưới hạ dưới, Trời đã mở cuộc thi nhằm chọn thêm loài giúp sức cho Thần Mưa. Cửa Vũ (thuộc tỉnh Hà Tĩnh hiện nay) chính là địa điểm được Nhà Trời để tổ chức cuộc thi.

Chỉ với hai câu thơ trên, người đọc phần nào cũng cảm nhận được Nhà Trời rất coi trọng cuộc thi này, bởi trước kia khi sáng lập ra trời và đất, mọi công việc trên trái đất bao gồm cả việc tạo mưa đều do đích thân Trời làm để giúp cho muôn loài và cỏ cây dưới hạ giới có thể sinh sôi nảy nở. Nhưng sau đó vì đất trời bao la rộng lớn quá, công việc càng ngày càng nhiều không thể đảm nhiệm được hết nên Trời đã sai rồng phụ giúp lấy nước làm mưa. Nhưng trong tác phẩm cũng đã nêu rõ lí do không thể thực hiện trọn vẹn nhiệm vụ là do số lượng rồng trên trời quá ít. Qua lời bộc bạch của tác giả, phần nào người đọc cũng có thể thấy được yếu tố kỳ ảo được sử dụng trong tác phẩm, rất sinh động, chân thực qua đó câu chuyện có thể dễ dàng đi sâu vào tâm hồn người đọc.

Nhận được lệnh từ Trời, vua Thủy Tề ngay lập tức loan truyền tin tức để kêu gọi muôn loài dưới Thủy cung cùng nhau đăng ký dự thi. Thể lệ cuộc thi như sau: sẽ được phân chia ra làm ba kỳ, mỗi kỳ lại được tăng thêm độ khó khác nhau, sau khi kết thúc ba kì thi, con vật nào đủ tài đủ sức vượt qua thì mới đủ điều kiện lấy đỗ mà cho hóa thành Rồng. Cả một đoạn của tác phẩm là cảnh tượng tranh tài gay gắt của những loài Thủy sinh dưới nước, ai nấy cũng đều thể hiện hết sức nhưng cuối cùng đều bị loại vì không vượt qua đủ ba kì thi. Loài cá rô chỉ nhảy qua được một đợt nên chỉ nhận được một điểm, vậy nên cá rô nhà ta đã mất đi cơ hội hóa thành rồng nên đành phải lui về. Tiếp tới là những chú tôm, nhưng chúng chỉ nhảy qua được có hai đợt, chỉ mới hóa rồng được một nửa “Có con tôm nhảy qua được hai đợt, ruột, gan, vây, vẩy, râu, đuôi đã gần hóa Rồng thì đến lượt thứ ba, đuối sức ngã bổ xuống lưng cong khoăm lại và chất thải lộn lên đầu.” Qua đó phần nào độc giả cũng có thể hiểu được lí do vì sao loài tôm lại bơi giật lùi, có thân hình cong, chất thải bị lộn lên đầu. Qua lời kể dễ hiểu, xúc tích của nhà văn, khung cảnh cuộc thi đấu hiện lên trước mắt ta thật sinh động, chân thực. Con vật cũng cố gắng hết sức, dù có phải bỏ cả mạng cũng muốn được hóa rồng.

Sau nhiều đợt thi tuyển, tưởng chừng chẳng có loài nào sẽ đỗ. Thì bất ngờ tới lượt cá chép vào thi thì mọi thứ diễn ra vô cùng thuận lợi. Từ “ào ào” được tác giả sử dụng đề diễn tả sự thiên tàng địa lợi của chú cá chép, nhờ vậy mà nó đã thành công vượt qua cả ba kỳ sát hạch thuận lợi vào được cửa Vũ Môn, trở nên có đuôi, râu, sừng đầy đủ như loài rồng, sẵn sàng hỗ trợ Thần mưa đảm nhiệm công việc.

Từ bao đời nay Việt Nam ta vẫn luôn gắn bó với một kho tàng thần thoại dân gian khổng lồ gắn liền với nguồn gốc sự ra đời của Đất Việt. Trong số các tác phẩm ấy thì thần thoại về Thần Mưa cũng là một câu chuyện giàu giá trị, vấn luôn trường tồn cùng với thời gian. Nó là những giá trị tinh thần mà ông cha ta đã tích lũy và mong muốn gửi gắm, lưu truyền lại cho con cháu đời sau những giá trị nhân văn tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.

Nghị luận phân tích, đánh giá Thần Mưa - mẫu 7

Trong truyền thống văn hóa Việt Nam, lịch sử và câu chuyện thần thoại luôn được ông bà truyền kể cho con cháu, giới thiệu đến họ những truyền thống, giá trị và giải thích những hiện tượng tự nhiên bí ẩn. Các câu chuyện này thường đánh dấu sự hình thành của vũ trụ và thú vị nói về sự sáng tạo của các vị thần. Trong số những câu chuyện thần thoại phổ biến, có một số tác phẩm như Thần Trụ Trời, Thần Biển, Thần Mưa, Thần Mặt Trời, và Mặt Trăng, mà mỗi cái đề cập đến một khía cạnh cụ thể của vũ trụ. Trong bức tranh thần thoại này, chúng ta tập trung vào câu chuyện về Thần Mưa.

Thần Mưa có hình dáng một con rồng và có nhiệm vụ tạo ra mưa. Ông thực hiện điều này bằng cách bay từ bầu trời xuống hạ giới, nơi ông uống nước biển và nước sông, sau đó ông quay lại bầu trời để tạo ra mưa để giúp con người và duy trì sự cân bằng sinh thái trên Trái Đất. Thần Mưa chịu trách nhiệm quan trọng duy trì sự sống cho mọi sinh vật, và ông là một phần quan trọng của thế giới do các vị thần khác đã sáng tạo ra. Việc Thần Mưa tạo ra mưa giúp cải thiện cuộc sống và các hoạt động nông nghiệp của con người.

Tuy nhiên, Thần Mưa thường có tình cách mạng và dễ quên. Trong những lúc quên mất, các vùng đất mà ông không thăm sẽ trải qua hạn hán nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cuộc sống của mọi loài và cây cỏ tại đó. Bản thân địa cầu rộng lớn, và Thần Mưa không thể đảm nhận trách nhiệm cho toàn bộ. Vì vậy, người dân thường trách móc ông, không hiểu điều gì đang xảy ra, và đòi hỏi những thay đổi.

Để giải quyết vấn đề này, người trên trời đã tổ chức một cuộc thi để tìm ra một loài thủy tộc có khả năng hút nước và tạo ra mưa để giúp Thần Mưa. Cửa Vũ (Vũ Môn) thuộc tỉnh Hà Tĩnh được chọn làm địa điểm cho cuộc thi này, và việc này được coi trọng vô cùng, vì nó ảnh hưởng đến cuộc sống của mọi sinh vật trên trái đất. Sau nhiều vòng tuyển chọn khắc nghiệt, cá chép đã là người duy nhất đủ khả năng để vượt qua cửa Vũ Môn. Mô tả về cá chép trong tác phẩm có đầy đủ những yếu tố của một con rồng, với vẻ ngoại hình mạnh mẽ và oai nghi, và vì vậy, cá chép đã được giao trọng trách tạo ra mưa cùng với Thần Mưa. Câu chuyện này là một ví dụ tuyệt vời về cách giải thích hiện tượng mưa trong văn hóa dân gian Việt Nam, với những yếu tố thần thoại và kỳ ảo độc đáo.

Câu chuyện này cũng thể hiện sự kiên cường và dũng mãnh của con người, như cá chép vượt qua những thách thức để giúp thế giới thêm tươi mát và tươi đẹp. Như vậy, truyền thống thần thoại Việt Nam không chỉ có giá trị văn hóa và giáo dục mà còn chứa đựng thông điệp về lòng kiên nhẫn và khả năng vượt qua khó khăn của con người, được truyền tải qua thế hệ để tôn vinh sự sáng tạo và quyết tâm

Nghị luận phân tích, đánh giá Thần Mưa - mẫu 8

Trong văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam, chúng ta thấy sự kế thừa qua thời kỳ ông cha truyền tai nhau những câu chuyện thần thoại tươi đẹp, mang trong đó sự kỳ diệu và bí ẩn. Những câu chuyện này giúp giải thích những hiện tượng thiên nhiên xung quanh chúng ta cho thế hệ con cháu trong tương lai. Trong những câu chuyện thần thoại này, có những câu chuyện mô tả về sự ra đời của vũ trụ và các vị thần quyền năng như Thần Trụ Trời, Thần Biển, Thần Mưa, Thần Mặt Trời, và Mặt Trăng.

Thần Mưa, một nhân vật quan trọng trong truyền thuyết, thường được miêu tả dưới hình dáng của một con rồng. Ông ta sáng tạo mưa bằng cách bay đến hạ giới để hút nước biển và nước sông, sau đó quay trở lại bầu trời để tạo ra mưa giúp đảm bảo cân bằng sinh thái trên Trái Đất. Thần Mưa đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống và phát triển của con người, cung cấp nước cho các hoạt động sinh hoạt và nông nghiệp. Tuy nhiên, Thần Mưa cũng có mặt tối, khi ông có thể quên mất nhiệm vụ của mình. Trong những thời điểm như vậy, những vùng đất không được Thần Mưa ghé thăm sẽ phải đối mặt với tình trạng hạn hán nghiêm trọng, đe dọa sự tồn tại và phát triển của các loài và cây cỏ.

Câu chuyện tiếp tục kể về lý do tại sao Thần Mưa không thể hoàn thành nhiệm vụ của mình, vì trần đất quá bao la và rộng lớn, mà một mình ông không thể kiểm soát toàn bộ. Dân chúng, không hiểu lý do này, thường trách móc và oan trái, khiến Thần Mưa cảm thấy áp lực. Vì vậy, vũ trụ đã quyết định tổ chức một cuộc thi để tìm ra một loài thủy tộc có khả năng hút nước và tạo mưa để giúp Thần Mưa trong nhiệm vụ của ông. Cửa Vũ (Vũ Môn) thuộc tỉnh Hà Tĩnh được chọn làm địa điểm cho cuộc thi quan trọng này. Nhà Trời coi trọng cuộc thi này vì nó ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của mọi loài trên Trái Đất. Sau nhiều vòng tuyển chọn, cá chép đã tỏ ra xuất sắc và vượt qua được cửa Vũ Môn. Sự xuất sắc của cá chép thể hiện qua ngoại hình đặc biệt, thể hiện sự oai nghi và vĩ đại giống như một con rồng.

Những yếu tố thần thoại trong câu chuyện làm cho nó trở nên sống động và tạo dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả. Hơn nữa, câu chuyện cũng giải thích hiện tượng mưa, giúp con người hiểu rõ hơn về nó.

Kho tàng truyền thuyết và thần thoại của Việt Nam liên quan chặt chẽ đến quá trình hình thành và phát triển của đất nước, và sẽ tiếp tục được truyền đến cho các thế hệ sau này. Nó mang trong mình giá trị tinh thần quý báu, là món quà quý giá mà người xưa muốn chuyển giao cho thế hệ sau. Đó chính là bản chất nhân văn của cả dân tộc, thể hiện khát vọng, ước mơ và sức mạnh vượt qua mọi khó khăn, như cá chép trong câu chuyện. Hy vọng rằng những thế hệ tương lai sẽ tiếp tục kế thừa những giá trị tốt đẹp này và gìn giữ truyền thống.

Nghị luận phân tích, đánh giá Thần Mưa - mẫu 9

Trong hòa nhạc văn hóa của dân tộc Việt Nam, thế hệ ông bà chúng ta đã luôn truyền đạt những câu chuyện thần thoại đầy phép thuật và bí ẩn, nhằm giải thích về sự hình thành của quê hương và nguồn gốc của vũ trụ. Đây là cách ông bà đã truyền kỷ niệm cho con cháu về nguồn gốc của trời đất, vùng biển, núi rừng, và sự sống xung quanh. Trong bản thần thoại này, có một chuỗi các câu chuyện mô tả quá trình sáng tạo của vũ trụ, bắt đầu bằng tác phẩm "Thần Trụ Trời," và tiếp tục với nhiều câu chuyện khác, như về Thần Mưa, Thần Biển, Thần Mặt Trời, và Mặt Trăng.

Trong tác phẩm "Thần Trụ Trời," chúng ta được học cách vũ trụ đã được tạo ra như hiện tại. Thần Trụ Trời đã phải lao động khá vất vả, đào đất, kê đá để xây dựng cột trụ để nâng trời lên, điều này đánh dấu bước đầu tiên trong quá trình sáng tạo các vị thần khác và chế độ quản lý của họ. Một trong những vị thần quản lý và duy trì vũ trụ này là Thần Mưa, người đảm bảo sự cân bằng sinh thái cho trái đất. Thần Mưa đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước cho hoạt động của con người, nuôi trồng cây cỏ và duy trì các hệ sinh thái. Tuy nhiên, Thần Mưa thường hay quên nhiệm vụ của mình, và khi điều này xảy ra, những vùng đất không được chăm sóc bởi Thần Mưa trở nên khô han nghiêm trọng, đe dọa sự tồn tại và phát triển của muôn loài và cây cỏ trong khu vực đó.

Tác phẩm giải thích một phần vì sao Thần Mưa thường quên mất nhiệm vụ của mình. Công việc phân phát nước trên toàn mặt đất quá nặng nề, và Thần Mưa đang phải tự mình đảm nhận mọi việc. Điều này không chỉ do sự hay quên của Thần Mưa, mà còn do trái đất quá lớn, công việc quá mệt mỏi, và Thần Mưa không thể hoàn thành mọi nơi đồng thời. Do đó, nhiều vùng đất phải đối mặt với tình trạng hạn hán nghiêm trọng khi Thần Mưa không đến. Điều này ảnh hưởng đến muôn loài và cây cỏ trong khu vực đó.

Tuy nhiên, tác phẩm cũng cung cấp một phần lý do cho việc Thần Mưa quên nhiệm vụ của mình. Công việc phân phát nước cho toàn bộ mặt đất quá nặng nề và Thần Mưa không thể hoàn thành một mình. Ngoài ra, trái đất quá bao la, nên việc phân phát nước trở nên quá nhiều để đảm bảo mọi nơi đều được cung cấp nước. Công việc này là một gánh nặng quá lớn đối với Thần Mưa, và vì thế ông có thể hay quên khiến một số vùng bị hạn hán. Để giảm áp lực và giúp Thần Mưa trong việc duy trì sự sống, trời đã tổ chức một cuộc thi để tìm ra một loài thủy tộc có khả năng giúp Thần Mưa trong công việc của ông. Cuộc thi được tổ chức tại cửa Vũ (Vũ Môn) ở tỉnh Hà Tĩnh ngày nay, và sau nhiều vòng thi, chỉ có cá chép là loài duy nhất đủ tài năng để vượt qua cửa Vũ Môn.

Cuộc thi này có ý nghĩa lớn, vì nó quyết định đến cuộc sống của muôn loài và sinh vật trên trái đất. Việc tìm ra một người đồng hành cho Thần Mưa có khả năng hút nước và tạo ra mưa là quan trọng để đảm bảo sự sống tiếp tục trôi chảy thuận lợi. Câu chuyện tiếp tục rằng cá chép, sau khi vượt qua cửa Vũ Môn, đã nhận được sứ mệnh ban mưa cùng với Thần Mưa. Cách mà tác phẩm diễn đạt những yếu tố thần thoại làm cho nó trở nên sống động và tạo ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.

Kho tàng truyền thuyết và thần thoại của Việt Nam gắn liền với quá trình hình thành và phát triển của đất nước và được truyền dạy qua nhiều thế hệ. Nó chứa đựng giá trị tinh thần quý báu, là một món quà quý giá mà người xưa muốn truyền đạt cho thế hệ sau. Đó chính là bản chất nhân văn của dân tộc, thể hiện khát vọng và sức mạnh để vượt qua khó khăn, như cá chép trong câu chuyện. Hy vọng rằng những thế hệ tương lai sẽ tiếp tục kế thừa những giá trị tốt đẹp này và gìn giữ truyền thống.

Nghị luận phân tích, đánh giá Thần Mưa - mẫu 10

Trong "Thần thoại Việt Nam", chúng ta thấy được các vị thần hiện lên sống động, chân thực. Trong đó, nổi bật phải nói đến "Thần mưa". Tác phẩm thần trụ trời đã thành công khắc họa thần mưa trong những biện pháp nội dung và nghệ thuật đặc sắc.

Thành công của tác giả dân gian là đã khắc họa chi tiết về hình ảnh thần mưa với hình rồng. Đồng thời, tác giả còn khắc họa hoạt động của thần mưa là lượng xuống hạ giới hút nước biển, nước sống vào bụng rồi tạo mưa. Như vậy, nghệ thuật nhân hóa, nói quá đã làm rõ hành động và chân dung của thần.

Ta hiểu được ý nghĩa của thần là tạo mưa cho muôn loài và giúp muôn vật tốt tươi, phát tiển. Công việc của thần quan trọng là thế nhưng thần lại có tính hay quên. Cách tác giả dân gian đặt thần mưa vào những nét tính cách giống con người giúp nhân vật thần thoại trở nên gần gũi hơn với con người. Nhưng nói ra nét tính cách chưa đẹp ấy ở thần Mây không chỉ vì muốn nhắc nhở thần mà còn muốn "minh oan". Lí do thần trễ nải như vậy vì trời đất rộng lớn quá. DO đó, tác giả đã giải thích lí do chọn cá chép giúp đỡ thần công việc. Câu chuyện cá chép hóa rồng đã được giải thích đầy khéo léo và tinh tế. Yếu tố kì ảo đã góp phần giúp cho hình ảnh của thần mưa sinh động, sống động.

Đặc biệt, trong câu chuyện thi cử giữa các loài, tác giả đã làm sống động hơn câu chuyện về thi cử giữa các loài vật. Ba kì thi giữa các con vật là sự nỗ lực để hóa rồng. Các loài đã thi và trượt do không vượt qua thử thách. Cá rô nhảy qua được một đợt thì rơi, tôm nhảy hai đợt thì đuối sức và phải trở lại.
Như vậy, có thể thấy, hình ảnh thần mưa đã được làm rõ hơn bao giờ hết. Nội dung và nghệ thuật trogn thần mưa trong tác phẩm đã góp phần giải thích rõ ràng hơn bao giờ hết về thần mưa cũng như thần thoại Việt Nam.

Nghị luận phân tích, đánh giá Thần Mưa - mẫu 11

Thần Mưa trong Thần thoại Việt Nam là thần hình rồng, thường xuống hạ giới hút nước biển, nước sông vào bụng rồi bay lên trời cao phun nước ra làm mưa cho thế gian có nước uống và cày cấy, cây cỏ trên mặt đất được tốt tươi. Thần Mưa thường theo lệnh Trời đi phân phát nước ở các nơi. Thần Mưa có tật hay quên, có vùng cả năm không đến, sinh ra hạn hán ở hạ giới, có vùng lại đến luôn, làm thành lụt lội.

Bức xúc vì hạn hán kéo dài, ngày kia có một con Cóc kéo binh đoàn Gấu, Cọp, Cua, Gà và Ong lên thiên đình kiện Trời, đánh binh đoàn nhà trời tơi tả, đến Thần Sét cũng bại trận tan tành. Trời phải đích thân ra nghênh tiếp, và phát hiện ra Thần Mưa đã ngủ quên cả năm trời. Trời cuống quýt sai Thần Mưa xuống hạ giới làm mưa gấp. Rồi dặn Cóc rằng hễ trời hạn hán thì hãy nghiến răng, Trời sẽ biết mà làm mưa. Từ đó có câu:

“Con cóc là cậu ông trời
Ai mà đánh nó thì trời đánh cho”

Sau vụ đó, Trời nhận ra công việc phân phối nước cho khắp mặt đất rất nặng nề, một mình thần Mưa có khi không làm hết, nên Trời mở một cuộc thi chọn các giống thủy tộc có tài trở thành rồng hút nước phun mưa giúp sức thần Mưa. Cuộc thi rồng đó Trời đã chọn lấy địa điểm ở cửa Vũ (Vũ Môn) thuộc Hà Tĩnh ngày nay.

Cuộc thi gồm ba kỳ, mỗi kỳ phải vượt qua một đợt sóng, con vật nào đủ sức, đủ tài, vượt qua cả ba đợt thì mới đậu để được hóa Rồng. Trong một tháng trời, bao nhiêu loài thủy tộc đến thi đều bị loại, vì không con nào vượt trót được cả ba đợt sóng. Có con cá rô nhảy qua được một đợt, đợt sau thì bị rớt. Có con tôm nhảy qua được hai đợt, ruột gan vây vẩy râu đuôi đã gần hóa rồng. Khi đến đợt ba, đuối sức bị té nên lưng cong lại.

Đến lượt có một con cá chép vào cuộc thi, con cá này bản chất của nó đã là quý hiếm đặc biệt, vì trong miệng nó có ngậm một viên ngọc trai. Thần Gió thấy lạ bay đến để xem, gió, mây ào ạt kéo đến, sấm sét ầm trời, và những đợt sóng cao trỗi dậy, đưa cá chép ào ào vượt qua cả ba đợt sóng tới Vũ Môn nhả ngọc hóa rồng. Do đó mà trong dân gian đã có câu ca dao về việc cá chép hóa rồng.

“Mồng ba cá đi ăn thề
Mồng bốn cá về cá vượt Vũ Môn“

Xem thêm các bài viết Tập làm văn lớp 10 hay khác:

Trang trước Trang sau

Giải bài tập lớp 10 Chân trời sáng tạo khác