Lý thuyết Tính tương đối của chuyển động. Công thức cộng vận tốc (hay, chi tiết nhất)

Trang trước Trang sau

Bài viết Lý thuyết Tính tương đối của chuyển động. Công thức cộng vận tốc hay, chi tiết giúp bạn nắm vững kiến thức trọng tâm Tính tương đối của chuyển động. Công thức cộng vận tốc.

20 câu trắc nghiệm Tính tương đối của chuyển động - Công thức cộng vận tốc cực hay có đáp án (phần 1)
20 câu trắc nghiệm Tính tương đối của chuyển động - Công thức cộng vận tốc cực hay có đáp án (phần 2)
Trắc nghiệm Bài 6: Tính tương đối của chuyển động - Công thức cộng vận tốc cực hay có đáp án (phần 1)
Trắc nghiệm Bài 6: Tính tương đối của chuyển động - Công thức cộng vận tốc cực hay có đáp án (phần 2)

Bài giảng: Bài 6: Tính tương đối của chuyển động - Cô Nguyễn Quyên (Giáo viên VietJack)

1. Tính tương đối của chuyển động

a) Tính tương đối của quỹ đạo

Hình dạng quỹ đạo của chuyển động trong các hệ qui chiếu khác nhau thì khác nhau. Quỹ đạo có tính tương đối.

Ví dụ: Trời không có gió, người đứng bên đường thấy giọt mưa rơi theo quỹ đạo là đường thẳng, người ngồi trên ô tô đang chuyển động thấy giọt mưa rơi theo phương xiên góc.

Vật Lí lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Vật Lí 10 có đáp án

b) Tính tương đối của vận tốc

Vận tốc của vật chuyển động đối với các hệ qui chiếu khác nhau thì khác nhau. Vận tốc có tính tương đối.

Ví dụ: Một hành khách ngồi yên trong một toa tàu chuyển động với vận tốc 40 km/h. Đối với toa tàu thì vận tốc của người đó bằng 0. Đối với người đứng dưới đường thì hành khách trên tàu đang chuyển động với vận tốc 40 km/h.

2. Công thức cộng vận tốc

a) Hệ quy chiếu đứng yên và hệ quy chiếu chuyển động

- Hệ qui chiếu gắn với vật đứng yên gọi là hệ qui chiếu đứng yên.

- Hệ qui chiếu gắn với vật vật chuyển động gọi là hệ qui chiếu chuyển động.

Ví dụ: Một chiếc thuyền đang chạy trên một dòng sông

- Hệ quy chiếu (xOy) gắn với bờ coi như hệ quy chiếu đứng yên.

- Hệ quy chiếu (x’O’y’) gắn với một vật trôi theo dòng nước là hệ quy chiếu chuyển động.

b) Công thức cộng vận tốc

Công thức: v₁₃→ = v₁₂→ + v₂₃→

Trong đó:

v₁₃→ là vận tốc tuyệt đối (vận tốc của vật đối với hệ quy chiếu đứng yên)

v₁₂→là vận tốc tương đối (vận tốc của vật đối với hệ quy chiếu chuyển động)

v₂₃→là vận tốc kéo theo (vận tốc của hệ quy chiếu chuyển động đối với hệ quy chiếu đứng yên)

- Trường hợp v₁₂→ cùng phương, cùng chiều v₂₃→

+ Về độ lớn: v₁₃ = v₁₂ + v₂₃

+ Về hướng: v₁₃→ cùng hướng với v₁₂→ và v₂₃→

- Trường hợp v₁₂→ cùng phương, ngược chiều v₂₃→

+ Về độ lớn: v₁₃ = |v₁₂ - v₂₃|

+ Về hướng:

v₁₃→ cùng hướng với v₁₂→ khi v₁₂ > v₂₃

v₁₃→ cùng hướng với v₂₃→ khi v₂₃ > v₁₂

Bài tập bổ sung

Bài 1: Lúc trời không gió, một máy bay bay từ địa điểm M đến N theo 1 đường thẳng với v = 120 m/s mất thời gian 2 giờ. Khi bay trở lại, gặp gió nên bay mất thời gian 2 giờ 20 phút. Xác định vận tốc gió đối với mặt đất.

Bài 2: Một ca nô chuyển động thẳng đều xuôi dòng từ A đến B mất 2,2 h và khi ngược dòng từ B về A mất 3h. Hỏi nếu ca nô tắt máy và để trôi theo dòng nước từ A đến B thì mất mấy giờ? Biết vận tốc ca nô so với nước không đổi khi đi xuôi và ngược, vận tốc của nước chảy cũng không đổi?

Bài 3: Một cái phà chuyển động sang một con sông rộng 1 km, thân phà luôn vuông góc với bờ sông. Thời gian để phà sang sông là 15 phút. Vì nước chảy nên phà trôi xuôi 500 m về phía hạ lưu so với vị trí ban đầu. Tính vận tốc của dòng nước, vận tốc của phà đối với nước và vận tốc của phà đối với bờ?

Bài 4: Một chiếc thuyền chuyển động ngược chiều dòng nước với v = 7,5 km/h đối với dòng nước. Vận tốc chảy của dòng nước đối với bờ sông là 2,1 km/h. Vận tốc của thuyền đối với bờ sông là bao nhiêu?

Bài 5: Một thuyền máy chuyển động xuôi dòng từ M đến N rồi chạy ngược dòng từ N đến M với tổng cộng thời gian là 4 giờ. Biết dòng nước chảy với v = 1,25 m/s so với bờ, vận tốc của thuyền so với dòng nước là 20 km/h. Quãng đường MN là bao nhiêu?

Bài 6: Hai đầu máy xe lửa đều chạy trên cùng đoạn thằng với vận tốc v₁, v₂. Hỏi khi hai đầu máy chạy ngược chiêu nhau thì vận tốc của đầu máy thứ nhất so với đầu máy thứ hai là bao nhiêu?

Bài 7: Một canô đi từ bến sông P đến Q rồi từ Q đến P. Hai bến sông cách nhau 21 km trên một đường thẳng. Biết vận tốc của canô khi nước không chảy là 19,8 km/h và vận tốc của dòng nước so với bờ sông là 1,5 m/s. Thời gian chuyển động của canô là bao nhiêu?

Bài 8: Một chiếc xuồng đi xuôi dòng nước từ A đến B mất 4 giờ, còn nếu đi ngược dòng nước từ B đến A mất 5 giờ. Biết vận tốc của dòng nước so với bờ sông là 4 km/h. Tính vận tốc của xuồng so với dòng nước và tính quãng đường AB

Bài 9: Một canô chạy thẳng đều xuôi dòng từ bến A đến bến B cách nhau 54 km mất khoảng thời gian 3 h. Vận tốc của dòng chảy là 6 km/h.

a. Tính vận tốc của canô đối với dòng chảy.

b. Tính khoảng thời gian nhỏ nhất để canô ngược dòng từ B đến A

Bài 10: Hai bạn Quyên và Thủy đi xe đạp đến Trung Tâm Bồi Dưỡng Kiến Thức Thành Đô, coi là đường thẳng với vận tốc v_Q = 9km/h, v_Th= 12km/h. Xác định vận tốc tương đối (độ lớn và hướng) của Quyên so với Thủy.

a. Hai xe chuyển động cùng chiều.

b. Hai xe chuyển động ngược chiều

Các bài Lý thuyết Vật Lí lớp 10 đầy đủ, chi tiết khác:

Lời giải bài tập lớp 10 sách mới:

Trang trước Trang sau

dong-hoc-chat-diem.jsp

Giải bài tập lớp 10 sách mới các môn học