Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 9 trang 122 Tập 1 - Cánh diều

Trang trước Trang sau

Với soạn bài Thực hành tiếng Việt: Câu đơn, câu ghép trang 122, 123 Tập 1 Ngữ văn lớp 9 Cánh diều sẽ giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 9.

Câu 1 (trang 122 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Xếp những câu dưới đây vào nhóm phù hợp: câu đơn, câu ghép chính phụ, câu ghép đẳng lập. Chỉ ra chủ ngữ, vị ngữ của các cụm chủ vị trong mỗi câu.

a) Thưa thầy, giá nhà con khỏe khắn, thì nhà con chả dám kêu.

(Nguyễn Công Hoan)

b) Trên diện tích không rộng, mọc lên hàng nghìn đảo đá muôn hình muôn vẻ, tựa tấm thảm xanh lộng lẫy, lấp lánh vô số châu ngọc.

(Thi Sảnh)

c) Mừng đi trước dẫn đường, Nghi dắt ngựa theo sau.

(Phùng Quán)

d) Chúng tôi, mọi người – kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.

(Nguyễn Quang Sáng)

e) Em ngủ và chị cũng thiu thiu ngủ theo.

(Băng Sơn)

Trả lời:

a, Câu ghép chính phụ:

- CN1: nhà con

VN1: khỏe khoắn

- CN2: nhà con

VN2: chả dám kêu

b, Câu đơn:

- CN: hàng nghìn đảo đá muôn hình muôn vẻ

   VN: mọc lên, tựa tấm thảm xanh lộng lẫy, lấp lánh vô số châu ngọc.

c, Câu ghép đẳng lập:

- CN1: Mừng

  VN1: đi trước dẫn đường

- CN2: Nghi

   VN2: dắt ngựa theo sau

d, Câu đơn:

- CN: Chúng tôi

  VN: đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.

e, Câu ghép đẳng lập:

- CN1: Em

   VN1: ngủ

- CN2: chị

   VN2: cùng thiu thiu ngủ theo.

Câu 2 (trang 122 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Tìm các kết từ dùng để nối các vế câu trong những câu ghép dưới đây. Chỉ ra mối quan hệ ngữ nghĩa giữa các vế câu.

a) Vì tôi thẳng tợn nên hai cậu chủ bé nhỏ của tôi yêu quý tôi lắm. (Tô Hoài)

b) Nếu Thạc hôm trước cũng ngạc nhiên như Huy chiến hôm nay thì tôi còn mất công phu tìm tòi nhiều hơn. (Thế Lữ)

c) Các em phải gắng học để thầy mẹ được vui lòng và để thầy dạy các em được sung sướng. (Thanh Tịnh)

d) Hai người giằng co nhau, du đẩy nhau, rồi ai nấy đều buông gây ra, áp vào vật nhau. (Ngô Tất Tố)

Trả lời:

a) “Vì – nên”

=> Mối quan hệ nguyên nhân - kết quả.

b) “Nếu – thì”

=> Mối quan hệ tương phản.

c) “Và”

=> Mối quan hệ đồng thời.

d) “giằng co nhau, du đẩy nhau, rồi ai nấy đều buông gây ra, áp vào”

=> Mối quan hệ tăng tiến.

Câu 3 (trang 122 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Tìm câu ghép trong các đoạn văn dưới đây. Cho biết vì sao không thể tách mỗi vế câu trong những câu ghép ấy thành một câu đơn.

a) Dế Choắt là tên tôi đã đặt cho nó một cách chế giễu và trịch thượng thế. Choắt nọ có lẽ cũng trạc tuổi tôi. Nhưng vì Choắt bẩm sinh yếu đuối nên tôi coi thường... (Tô Hoài)

b) Kể từ hôm đó, mặc dù mọi chuyện vẫn như cũ trong căn nhà của chúng tôi, nhưng tôi luôn luôn cảm thấy mình bất tài nên bị đẩy ra ngoài. Những lúc ngồi bên bàn học, tôi chỉ muốn gục đầu xuống khóc. (Tạ Duy Anh)

c) Vào mùa sương, ngày ở Hạ Long như ngắn lại. Buổi sớm, Mặt Trời lên ngang cột buồm, sương tan, trời mới quang. Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển. (Thi Sảnh)

d) Sáng hôm sau, bà con bên nội, bên ngoại đến rất đông. Cả con bé cũng theo ngoại nó về. Anh Sáu phải lo tiếp khách, anh như không chú ý đến con nữa. (Nguyễn Quang Sáng)

Trả lời:

a, Nhưng vì Choắt bẩm sinh yếu đuối nên tôi coi thường...

=> Vì các vế liên kết bằng quan hệ từ nguyên nhân – kết quả.

b, Kể từ hôm đó, mặc dù mọi chuyện vẫn như cũ trong căn nhà của chúng tôi, nhưng tôi luôn luôn cảm thấy mình bất tài nên bị đẩy ra ngoài

=> Các vế theo quan hệ từ tương phản

c, - Vào mùa sương, ngày ở Hạ Long như ngắn lại. Buổi sớm, Mặt Trời lên ngang cột buồm, sương tan, trời mới quang.

- Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển. 

=> Vì các vế theo quan hệ liệt kê

d, Anh Sáu phải lo tiếp khách, anh như không chú ý đến con nữa.

=> Vì các vế theo quan hệ liệt kê

Câu 4 (trang 123 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Trong những câu ghép dưới đây, ở câu nào có thể lược bỏ chủ ngữ của một trong hai vế, ở câu nào không thể lược bỏ? Vì sao?

a) Nàng nói đến đây, mọi người đều ứa hai hàng lệ. (Nguyễn Dữ)

b) Trong cuộc đời kháng chiến của tôi, tôi chứng kiến không biết bao nhiêu cuộc chia tay, nhưng chưa bao giờ tôi bị xúc động như lần ấy. (Nguyễn Quang Sáng)

c) Sếu chỉ sống ở vùng sinh thái tự nhiên cân bằng, Tam Nông là vùng đất tự nhiên bảo đảm được sự cân bằng đó. (Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông)

Trả lời:

- Câu b có thể lược bỏ chủ ngữ của 1 trong 2 vế còn câu a và c thì không thể vì chủ ngữ ở hai vế khác nhau, lược đi sẽ thiếu thông tin.

Câu 5 (trang 123 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) trình bày suy nghĩ của em về vai trò của việc đọc sách đối với sự phát triển của mỗi người, trong đó có sử dụng một câu ghép. Chỉ ra câu ghép được sử dụng trong đoạn văn đã viết.

Trả lời:

Sách là tài sản vô giá, là người bạn tốt bởi sách là nơi lưu trữ toàn bộ sản phẩm tri thức của con người, giúp ích cho con người về mọi mặt trong đời sống xã hội. Đọc sách giúp ta có thêm tri thức, mở rộng hiểu biết, thu thập thông tin một cách nhanh nhất. Sách bồi dưỡng tinh thần, tình cảm cho chúng ta, để chúng ta trở thành người tốt. Sách là người bạn động viên, chia sẻ làm vơi đi nỗi buồn. Để việc đọc sách đạt hiệu quả cao nhất, đầu tiên chúng ta phải chọn được những cuốn sách tốt, có giá trị để đọc. Khi đọc phải đọc kỹ, vừa đọc vừa nghiền ngẫm suy nghĩ, ghi chép những điều bổ ích; đồng thời thực hành, vận dụng những điều học được từ sách vào cuộc sống hàng ngày và rút ra bài học cho bản thân. Mỗi người hãy lựa chọn cho mình những quyển sách tốt nhất để học tập và trau dồi bản thân, giúp cho cuộc sống này trở nên ý nghĩa hơn.

- Câu ghép: Sách là tài sản vô giá, là người bạn tốt bởi sách là nơi lưu trữ toàn bộ sản phẩm tri thức của con người, giúp ích cho con người về mọi mặt trong đời sống xã hội.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 9 Cánh diều hay nhất, ngắn gọn khác:

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 9 hay khác:

Trang trước Trang sau
Giải bài tập lớp 9 Cánh diều khác