(30+ mẫu) Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện (hay nhất)

Tổng hợp trên 30 bài văn Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan hay nhất với dàn ý chi tiết giúp học sinh có thêm tài liệu tham khảo để viết văn hay hơn.

Đề bài: "Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan.

a. Tìm ý và lập dàn ý cho đề bài trên.

b. Viết đoạn văn mở bài và một đoạn văn thuộc phần thân bài."

Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan - mẫu 1

- Mở bài:

     Giữa bộn bề ngột ngạt của cuộc sống xô bồ, tìm về với những áng văn Thạch Lam viết về thiên nhiên thơ mộng trữ tình, ta thấy lòng nhẹ nhõm và bình yên đến lạ! Bức tranh quê trong đa số tác phẩm truyện ngắn Thạch Lam, luôn chứa đựng những gì tinh khôi và đẹp đẽ nhất, Thạch Lam là một cây bút được coi là hàng đầu của văn xuôi Việt Nam. Thạch Lam đã để lại rất nhiều tác phẩm có giá trị trong đó có tác phẩm Dưới bóng hoàng lan. tác phẩm là truyện ngắn không có cốt truyện. Nó không kể một câu chuyện mà nó gợi sâu suy nghĩ. Thời gian đọng lại không gian tĩnh lặng hé lộ kín đáo bi kịch đời người màn người đọc phải cảm nhận kĩ mới cảm nhận được. Đó chính là cái thú vị cái đặc sắc của tác phẩm.

- Đoạn văn thân bài:

     Chuyện kể về một chàng trai mồ côi cha mẹ, hai bà một cháu quấn quýt nhau. Thanh ra tỉnh làm rồi đi về hàng năm, các ngày nghỉ. Lần trở về này đã cách kỳ trước hai năm. Có phải đời sống thị thành đã nhiều lúc khiến Thanh quên bằng người bà tóc bạc phơ đang sống những ngày cuối cùng trong đời mỏi mắt trông chờ anh, đáp lại tiếng gọi bà ơi một cái bóng nhẹ từ bên trong vụt ra rơi xuống mặt bàn anh chàng định thần nhìn con mèo của nhà anh chàng. Thanh mỉm cười lại gần vuốt ve con mèo “Bà mày đâu”. Cũng như bao lần Thanh trở lại ngôi nhà cũ nhưng dường như ngôi nhà thân thuộc ấy phần nào lại khiến cho anh chàng cảm thấy hồi hộp bồi hồi đến kì lạ khiến chàng thấy cảm động quá. Chốn Thanh về mọi thứ đều già cỗi và không đổi. Thời gian như quay ngược lại, không gian đứng lặng. Phong cảnh vẫn y nguyên, gian nhà vẫn tịch mịch và bà chàng vẫn tóc bạc phơ và hiền từ. Trong cảnh bình yên và thong thả của chốn xưa, một hình ảnh tươi mát hiện lên. Khu vườn xưa hiện lên trước mắt anh chàng với con đường Bát Tràng rêu phủ với những vòm ánh sáng lọt qua vòm cây với bức tường hoa thấp chạy thẳng đến đầu nhà với cả một mùi lá tươi non phảng phất trong không khí. Tất cả hiện lên trước mắt chàng thanh niên vốn quen thuộc nhưng lại rất mát mẻ và dịu dàng đối với người anh đến lạ thường. Và hình ảnh những cô thiếu nữ xinh xắn trong tà áo trắng, mái tóc đen lánh buông trên cổ nhỏ, bên cạnh mái tóc bạc trắng của bà chàng cũng khiến chàng thanh niên trẻ xốn xang và hơi dao động phần nào. Chàng cảm thấy không gian náo nhiệt ồn ào ngoài kia như đang dừng lại trên bậc cửa.

Dàn ý Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan

1. Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm, chủ đề bài viết.

2. Thân bài

- Khái quát về tác phẩm.

- Giới thiệu nội dung của tác phẩm: Truyện ngắn Dưới bóng hoàng lan viết về nhân vật Thanh thông qua một lần trở về quê hương, thăm bà, gặp lại những người anh luôn yêu thương, tôn trọng.

- Phân tích nhân vật để làm rõ chủ đề:

+ Giới thiệu về hoàn cảnh nhân vật xuất hiện và giới thiệu về nhân vật: không gian, thời gian. ngoại hình, tính cách nhân vật.

+ Tâm trạng của nhân vật Thanh theo trình tự thời gian của tác phẩm: khi bước vào nhà, trong lúc nói chuyện với người bà, trong lúc nói chuyện với nhân vật Nga.

+ Tâm trạng của nhân vật Thanh có ảnh hưởng gì đến việc thể hiện chủ đề của tác phẩm.

- Ý nghĩa nhân vật, chủ đề đem lại: Truyện ngắn Dưới bóng hoàng lan là một câu chuyện nhẹ nhàng, giản dị nhưng đầy tinh tế, sâu sắc, bởi nó mang đến cho người đọc cảm giác thư thái, nhẹ nhàng thông qua câu chuyện của Thanh.

3. Kết luận

Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan - mẫu 2

- Mở bài: Thạch Lam là một cây bút tiêu biểu của nhóm Tự lực văn đoàn, cũng là một nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam những năm 1930- 1945. Tuy sáng tác không nhiều nhưng những tác phẩm văn chương của Thạch Lam lại thấm đượm những giá trị nhân văn sâu sắc. “Dưới bóng hoàng lan” là một trong những truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách Thạch Lam. Xoay quanh câu chuyện về một lần về thăm quê của nhân vật Thanh, truyện ngắn đã khai thác diễn biến tâm trạng tinh tế của nhân vật, từ đó làm nổi bật chủ đề của truyện: những tình cảm giản dị, đơn sơ, thân thuộc, những khung cảnh bình dị, thân quen vẫn luôn đủ sức nâng đỡ tâm hồn của con người.

- Một đoạn trong thân bài: Một đoạn trong phần phân tích tâm trạng của Thanh khi vừa trở về nhà. Đứng trước sự tĩnh lặng của gian nhà, trong lòng Thanh như trào dâng bao nỗi niềm, khiến anh “trở nên nghẹn họng”. Thanh nhận ra từ khi mình lên tỉnh làm việc thì ngôi nhà vốn neo người của bà cháu anh càng trở nên hoang vắng, quạnh quẽ hơn: “Yên tĩnh quá, không một tiếng động nhỏ trong căn vườn, tựa như bao nhiêu sự ồn ào ngoài kia đều ngừng lại trên bậc cửa”. Nhưng, ngôi nhà ấy vẫn mang lại cảm giác thân quen, bởi dù xa nhà một thời gian dài nhưng mỗi lần trở về thăm quê thì ngôi nhà ấy vẫn chẳng có sự đổi thay nào, tựa như tình yêu thương nơi người bà và những ký ức trong trẻo ngày xưa vẫn luôn nguyên vẹn: “ …cảnh tượng gian nhà cũ không có gì thay đổi, cũng y như ngày chàng đi khi xưa”. Chỉ qua những dòng đầu tiên của tác phẩm thôi nhưng chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy ở Thanh một sự gắn bó tha thiết với quê hương và với người bà mà anh rất mực yêu thương, kính trọng. Vì vậy mà mỗi lần về thăm quê, Thanh không tránh khỏi cảm giác bồi hồi, mừng rỡ, đó là thứ tình cảm của một người con xa quê khi được trở về nơi mái nhà thân yêu, nơi mình được sinh ra, được lớn lên “…Khi Thanh từ giã cái bức nóng của phố xã, bước chân vào ngôi nhà mát rượi của bà, gặp lại những gì thương mến sau hai năm xa cách. Sự chăm sóc ân cần của bà, hương ngọc lan dịu ngọt phảng phất đâu đây đem đến chàng sự nhẹ nhõm….” Đó là sự nhẹ nhõm của tâm hồn con người luôn yêu quê, hướng về quê hương.

Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan - mẫu 3

 - Đoạn văn mở bài: Dưới bóng hoàng lan là một tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Thạch Lam. Thanh - nhân vật chính trong truyện ngắn là một con người hết sức nhạy cảm. Anh có những cảm nhận tinh tế về thiên nhiên và có những tình cảm chân thành, nhẹ nhàng, giản dị với những người quanh mình. Tâm trạng nhân vật Thanh là một vấn đề thú vị khiến tôi phải quan tâm.

 - Một đoạn văn thuộc phần thân bài: Khi phải lên tỉnh, Thanh có tâm trạng vừa buồn vừa vui. Buồn là vì lại phải chia xa chốn thôn quê, xa nơi lưu giữ biết bao nhiêu kí ức. Ở nơi đó có bà anh, có người con gái mà anh thương mến và vẫn đang chờ đợi anh. Anh lên tỉnh nghĩa là lại phải xa họ. Nhưng Thanh cũng cảm thấy vui vì biết mình có một nơi để về sau những ngày làm việc ở tỉnh. Đó là nơi luôn sẵn sàng thương yêu và chăm sóc anh. Đặc biệt, anh vui vì biết rằng Nga vẫn luôn chờ anh. Tâm trạng vừa buồn vừa vui của Thanh là một tâm trạng rất người, rất thật đã cho thấy sự tinh tế trong việc thể hiện tâm lí nhân vật của Thạch Lam.

Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan - mẫu 4

Thạch Lam là một cây bút tiêu biểu của nhóm Tự lực văn đoàn, cũng là một nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam những năm 1930- 19Tuy sáng tác không nhiều nhưng những tác phẩm văn chương của Thạch Lam lại thấm đượm những giá trị nhân văn sâu sắc, những câu chuyện của đời sống vô cùng bình dị được nhà văn đưa vào tác phẩm với những điểm nhấn tạo thành những tác phẩm có giá trị, có sức hấp dẫn đặc biệt đối với bao thế hệ độc giả xưa- nay. Để tìm hiểu về phong cách, tư tưởng của nhà văn Thạch Lam, ta có thể phân tích thông qua truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan”.

“Dưới bóng hoàng lan” là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của Thạch Lan, cốt truyện nhẹ nhàng, khung cảnh làng quê gần gũi nhưng người đọc vẫn cảm nhận được những cái độc đáo, mới lạ mà nhà văn Thạch Lam mang đến, đó chính là hương vị của con người, của tình người. Những tình cảm ngỡ như đơn sơ, giản dị nhưng lại vô cùng thầm kín, có sức lay động mạnh mẽ đến tâm thức, trái tim của người đọc, người nghe.

Truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” viết về nhân vật Thanh thông qua một lần trở về quê hương, thăm bà, gặp lại những người anh luôn yêu thương, tôn trọng. Truyện ngắn còn là một khung cảnh đơn sơ, giản dị nhưng đầy chất thơ, thấm đượm hương vị của tình người. Thanh vốn mồ côi cha mẹ từ nhỏ, người thân yêu duy nhất của Thanh đó là bà, tuổi thơ của Thanh là một cuộc sống vất vả nhưng luôn tràn đầy hơi ấm, tình yêu, sự chở che của người bà. Do đó, với chàng thanh niên ấy mà nói, người bà vừa là người cha, người mẹ, cũng là người thân duy nhất của anh.

Từ khi Thanh lên thành phố công tác thì ngôi nhà vốn neo người của bà cháu anh càng trở nên hoang vắng, quạnh quẽ hơn “Yên tĩnh quá, không một tiếng động nhỏ trong căn vườn, tựa như bao nhiêu sự ồn ào ngoài kia đều ngừng lại trên bậc cửa”, dù xa nhà một thời gian dài nhưng mỗi lần trở về thăm quê thì ngôi nhà ấy vẫn chẳng có sự đổi thay nào, tựa như tình yêu thương nơi người bà vậy “ …cảnh tượng gian nhà cũ không có gì thay đổi, cũng y như ngày chàng đi khi xưa”. Sự tĩnh lặng của căn nhà bỗng gợi lên trong Thanh biết bao tư vị, khiến anh “…trở nên nghẹn họng”.

Chỉ qua những dòng đầu tiên của tác phẩm thôi nhưng chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy ở Thanh một tình yêu quê hương da diết, một thứ tình cảm gắn bó thiêng liêng với ngôi nhà, mà trên tất cả là với người bà mà anh rất mực yêu thương, kính trọng. Vì vậy mà mỗi lần về thăm quê, Thanh không tránh khỏi cảm giác bồi hồi, mừng rỡ, đó là thứ tình cảm của một người con xa quê khi được trở về nơi mái nhà thân yêu, nơi quê hương mình được sinh ra, được lớn lên “…Khi Thanh từ giã cái bức nóng của phố xã, bước chân vào ngôi nhà mát rượi của bà, gặp lại những gì thương mến sau hai năm xa cách. Sự chăm sóc ân cần của bà, hương ngọc lan dịu ngọt phảng phất đâu đây đem đến chàng sự nhẹ nhõm….” Đó là sự nhẹ nhõm của tâm hồn con người luôn yêu quê, hướng về quê hương.

Tình yêu nhẹ nhàng giữa Thanh và Nga cũng khiến cho người đọc cảm thấy xúc động bởi nó trong sáng, lại rất đáng yêu, qua những đoạn đối thoại của Thanh và Nga, lời yêu chưa từng được nói ra nhưng ta vẫn có thể cảm nhận được bao nhiêu tình ý chứa trong đó. Sự nhẹ nhàng, tinh tế khi Thanh cài lên mái tóc Nga bông hoa hoàng lan, theo tôi đó chính là khoảnh khắc lãng mạn, tinh tế của đôi lứa. Dù sau đó Thanh vẫn tiếp tục phải lên đường, Nga ở lại, mỗi năm lại tự cài lên mái tóc của mình bông hoa hoàng lan như khi Thanh đang ở bên cạnh. Tình yêu chưa lời ngỏ, chuyện tình chưa đi được đến hồi kết nhưng sự nhẹ nhàng của tình yêu ấy cũng đủ để lay động biết bao tâm hồn.

Truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” là một câu chuyện nhẹ nhàng, giản dị nhưng đầy tinh tế, sâu sắc, bởi nó mang đến cho người đọc cảm giác thư thái, nhẹ nhàng thông qua câu chuyện của Thanh. Sở dĩ nó mang lại cho con người biết bao cảm xúc yêu thương, trìu mến bởi nó khơi gợi được thứ tình cảm gắn bó, sâu kín ở mỗi người, đó là tình yêu quê hương, tình cảm gia đình, tình yêu đầu đời.

Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan - mẫu 5

Trước năm 1945, văn học lãng mạn trong nước khá phát triển, nổi bật là nhóm "Tự lực văn đoàn". Thạch Lam cũng là nhà văn chủ chốt của "Tự lực văn đoàn". Ông thường chọn những cảm xúc nhẹ nhàng, sâu lắng, kín đáo ở con người để làm đề tài sáng tác. Những tác phẩm của ông thường là "truyện không có cốt truyện" nhưng cảm xúc ở trong đó lại thấm sâu vào lòng người đọc, tạo ra dư âm khó phai. Nổi bật trong các sáng tác ấy là truyện ngắn "Dưới bóng hoàng lan". Qua việc kể chuyện từ điểm nhìn nhân vật chính - Thanh, tác giả đã thành công làm nổi bật chủ đề tác phẩm.

"Dưới bóng hoàng lan" là câu chuyện kể về Thanh - người thanh niên đi làm tỉnh xa. Trong lần về thăm nhà này, anh có rất nhiều những suy nghĩ, cảm xúc yêu thương dành cho bà và cô hàng xóm tên Nga. Khi quay lại tỉnh, anh nghĩ mình sẽ về nhà thường xuyên. Truyện cho ta thấy được tình cảm gia đình gắn bó thân thiết và tình yêu quê hương luôn thường trực trong mỗi con người. Chủ đề đó được thể hiện qua diễn biến tâm trạng của nhân vật Thanh trong thời gian về thăm nhà.

Thanh mất cha mẹ từ khi còn nhỏ, anh ở với bà. Chính bà là người chăm sóc, che chở cho Thanh từ khi là một cậu bé đến khi trưởng thành. Bà đã dành hết tình yêu của mình cho anh. Vậy nên, Thanh cũng rất yêu quý người bà của mình. Dù đã khôn lớn và đi làm ở tỉnh xa nhưng khi được nghỉ, anh vẫn dành thời gian về thăm nhà. Lần này cũng vậy, khi vừa bước vào khu vườn, anh "thấy mát hẳn cả người". Bên ngoài nắng gắt và ồn ào nhưng sao trong vườn lại mát và yên tĩnh thế. Đó chính là vì Thanh đã trở về nhà, về với nơi thân thuộc thuở bé, nơi mà "bao nhiêu sự ồn ào ngoài kia ngừng lại trên bực cửa". Không gian trong vườn như tưới mát tâm hồn Thanh sau những xô bồ, mệt mỏi của phố thị.

Tuy xa nhà đã hai năm nhưng Thanh cảm giác như mình vẫn đang ở nhà, mọi thứ vẫn y nguyên, không có gì thay đổi. Bình yên, nhàn nhã, thong thả là những điều anh cảm nhận được khi ở đây. "Khi ta ở chỉ là nơi đất ở/ Khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn". Chúng ta chẳng bao giờ để ý đến gian nhà hay phong cảnh quê hương nơi mình sinh sống, nhưng khi đi đâu đó ít lâu rồi quay lại, ngắm nhìn khung cảnh thân thuộc, ta mới thấy nơi đó chứa đựng cả tâm hồn và tuổi thơ. Có lẽ Thanh cũng như vậy, đi xa rồi quay về khiến cho anh nhận ra dư vị quê nhà chính là thứ bản thân đang tìm kiếm, hương thơm của cây hoàng lan khiến "Thanh thấy tâm hồn nhẹ nhõm tươi mát như vừa tắm ở suối".

Vào đến nhà, anh lại bị sự yên tĩnh của căn nhà làm nghẹn họng. Mãi sau, anh mới cất được tiếng gọi "bà ơi!". Trong khoảnh khắc gặp lại bà, Thanh như cậu bé tìm lại được điều quý giá mà bản thân đã đánh mất, thấy bóng dáng bà, anh cảm động mừng rỡ, chạy lại gần. Người bà hiền từ với mái tóc bạc phơ vẫn ân cần với anh như ngày nào. Thanh và bà bước đi bên nhau, tuy anh đã trở thành một thanh niên cao lớn đứng với bà gầy còng nhưng hình như chính bà mới là người đang che chở cho Thanh. Bà nhắc nhở cháu mình đi rửa mặt nghỉ ngơi, dọn giường cho cháu ngủ, buông màn, quạt mát và đuổi muỗi. Trước tình yêu vô bờ bến của bà, Thanh "cảm động gần ứa nước mắt". Ở cạnh bà, Thanh bỗng hóa thành đứa trẻ, anh thấy mình vẫn còn "bé quá", vẫn thèm muốn những yêu thương từ người bà hiền từ, kính yêu.

Ngoài bà, Thanh còn gặp lại được cô Nga hàng xóm, người bạn thuở nhỏ mà anh vẫn thường chơi chung. Nga bây giờ đã thành cô thiếu nữ khiến Thanh xao xuyến. Anh giữ cô ở lại ăn cơm chung, để ý từng cử chỉ và hành động và còn mời cô ra thăm vườn. Dưới bóng hoàng lan, Thanh nhớ lại kỷ niệm thời thơ ấu với Nga, anh nhẹ nhàng "vít một cành lan xuống giữ trong tay để Nga tìm hoa", hai người đã trở nên thân mật hơn. Tình yêu mới chớm nở giữa đôi trẻ thật e ấp, ý nhị nhưng cũng đầy ngọt ngào xen lẫn nhớ mong.

Hôm sau, khi trở lên tỉnh, lòng Thanh ngổn ngang "nửa buồn nửa vui", anh nghĩ đến "căn nhà như một nơi mát mẻ và sung sướng", thấy luyến tiếc vì chỉ được ở đây có một ngày ngắn ngủi; anh cũng nghĩ đến Nga, cô gái mà anh chắc chắn rằng "sẽ vẫn đợi chàng, vẫn nhớ mong chàng như ngày trước". Có lẽ Thanh đã mang những niềm mong nhớ ấy theo cùng lên tỉnh với mình, để dấu ấn của quê hương luôn đồng hành trong mỗi chặng đường sau này.

Bằng giọng văn nhẹ nhàng, bình dị nhưng sâu lắng, Thạch Lam đã cho chúng ta khám phá thế giới nội tâm của nhân vật Thanh - người thanh niên đi làm xa ở tỉnh có một ngày phép về quê. Qua đó, ta thấy được tình yêu quê hương thầm kín, tràn trề, chứa đầy trong mỗi câu văn. Nghệ thuật kể chuyện tài tình "truyện không có cốt truyện" kết hợp với ngôi kể thứ 3 càng làm rõ thêm được tình cảm của Thanh dành cho gia đình, quê nhà.

Sau những vất vả ngược xuôi trong cuộc sống, nhà là nơi thân thương, an yên nhất mà chúng ta cần quay trở về để tưới mát cho tâm hồn mình. Với triết lí sâu sắc này, nhà văn Thạch Lam đã viết nên tác phẩm "Dưới bóng hoàng lan" thấm đẫm tình cảm yêu thương của bà dành cho cháu, tình yêu đầu đời trong sáng, ngại ngùng và tình yêu quê hương thầm kín mà sâu sắc.

Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan - mẫu 6

Cuộc đời là dòng chảy trôi bất tận bởi vậy nó như một dòng sông chỗ nông chỗ sâu, chỗ hẹp chỗ rộng, có chỗ nước chảy xiết có khúc lại hiền hòa. Đời vì thế cũng có nhiều loại người, nhiều loại suy nghĩ và nhiều cách quan niệm về cuộc đời. Cái quan niệm cuộc đời ấy chi phối cách suy nghĩ hành xử của con người, đặc biệt đối với các nhà thơ nhà văn chân chính, cái nhìn về cuộc đời đi vào trong cách sáng tác của họ một cách rất đặc biệt trở thành những tư tưởng, quan niệm nghệ thuật mang đậm tinh thần nhân đạo, yêu thương con người và vì con người. Thầy Nguyễn Đăng Mạnh đã viết trong cuốn “Con đường đi vào thế giới nghệ thuật của nhà văn”: tư tưởng nghệ thuật của một nhà văn trước hết là thứ tư tưởng “có tính tổng hợp cao rút ra từ toàn bộ tác phẩm của nhà văn. Nói cách khác đó là tư tưởng bao trùm cả sự nghiệp sáng tác của nhà văn, chi phối về căn bản toàn bộ thế giới nghệ thuật của ông ta. Nó tạo ra cho sự nghiệp ấy, cho thế giới nghệ thuật ấy tính thống nhất, tính hệ thống hay đúng hơn là tính chỉnh thể”.... và Thạch Lam là một trong số không nhiều những nhà văn Việt Nam có một quan niệm sáng tác định hình ngay từ tác phẩm đầu tay. Thạch Lam đã thể hiện quan điểm của mình trong cuốn tiểu luận “Theo dòng”: “Đối với tôi, văn chương không phải là một cách đem đến cho người đọc sự thoát li hay sự quên; trái lại, văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có, để vừa tố cáo và thay đổi một cái thế giới giả dối và tàn ác, vừa làm cho lòng người được thanh sạch và phong phú hơn”. Với Thạch lam, văn chương không phải là thứ thuốc ngủ u mê để ru người và tự ru mình quên đi nỗi đau hiện tại, trái lại, viết văn với ông là một cách nhìn và đối diện với thế giới nhận ra những thứ giá trị và nhận ra cả những thứ rác rưởi của cuộc đời. Thạch Lam vẫn “tố cáo” và mong muốn “ thay đổi một cái thế giới giả dối và tàn ác” song rất đặc biệt, cách làm của ông không phải là chỉ ra những con đường tối tăm bẩn thỉu nhất của cuộc đời, không đưa ra một loại nhân vật điển hình tàn bạo như Nghị Hách của Vũ Trọng Phụng, như Nghị Quế của Nam Cao, cũng không có nhân vật nào giống với Chí Phèo-Thị Nở..... những nhân vật chính trong truyện Thạch Lam thường rất đẹp, đẹp từ ngoại hình đến tính cách, đẹp như Thúy Kiều bước ra từ cõi thơ, đẹp như cô Tấm bước ra từ vỏ thị trong những câu chuyện của “ngày xửa ngày xưa....”. Bên cạnh một thế giới của “những phố huyện nghèo nàn, xơ xác, buồn vắng hoặc những vùng ngoại ô tối tăm của Hà Nội, với những linh hồn nhỏ bé tội nghiệp, lặng lẽ sống với những ý nghĩ, những ước mơ, những cảm giác hiền lành, nếu không phải là lo lắng, ngơ ngác nhìn về một tương lai mù mịt”.... truyện ngắn Thạch Lam còn có một thế giới huyền ảo và cổ tích, xa xăm và mong manh cho chúng ta nhìn vào những góc khác nhau của cuộc đời để “lòng người được thanh sạch và phong phú hơn”. 2.Vâng, đến với Thạch lam là ta chạm vào “thế giới của hồi ức, của kỉ niệm, từ một dĩ vãng chưa mấy xa xôi- một dĩ vãng đẹp, trong trẻo, ngọt ngào mà ai cũng có-một dĩ vãng không nằm hoàn toàn trong quá khứ , nó có cả một phần của hiện tại”. Điều này đặc biệt thể hiện trong truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” của ông, một truyện ngắn dường như đi chệnh quỹ đạo của tập “Sợi tóc” với những đoản thiên mang màu sắc hiện thực như “Đói”, “Tối ba mươi”, “Sợi tóc” và “Tình xưa” . “Dưới bóng hoàng lan” là câu chuyện duy nhất trong tập truyện ngắn này bộc lộ một kết thúc tươi sáng hơn dù rất mơ hồ. Câu chuyện về chàng thanh niên tên Thanh trở về với căn nhà xưa, với người bà hiền như trong truyện cổ, cảnh vật dường như vẫn vậy và dường như Thanh cũng chưa bao giờ đổi khác. Anh thấy lòng mình thanh thản và nhẹ nhõm. Gặp lại cô hàng xóm ngày xưa, cô bé vẫn đến nhặt hoàng lan trong vườn nhà anh để cài lên tóc và luôn có cảm xúc “những ngày em đến đây hái hoa, em nhớ anh quá”… Thanh thấy một cái gì rung lên rất khẽ, một chút gì mơ hồ tồn tại, không rõ là gì nhưng anh có cảm giác “có cái gì dịu ngọt chăng tơ ở đâu đây, khiến chàng vương phải” có lẽ đó là chút tình mới chớm mong manh chăng? Một thứ tình thanh cao, chân thực và thơm tho như mùi hoa hoàng lan thoang thoảng …. “Dưới bóng hoàng lan” không phải một mối tình lãng mạn tha thiết, nhưng là một chuyện tình ngây thơ, trong trắng, chất phác, hồn nhiên nhẹ nhàng và trong vắt trong cảnh thanh cao, thơm ngát của thôn quê khiến ta mơ màng như lạc vào cõi thần tiên để sáng hôm sau Thanh trở lại tỉnh mang theo một chút trong veo của tình người và mơ hồ một ý nghĩ hạnh phúc về tương lai....... Truyện của Thạch Lam thường viết về những việc nhỏ nhặt, tầm thường tưởng như không có gì để kể. Đó không phải là những tình huống cô đặc, chói sáng để tạo ra những bùng nổ giàu kịch tính mà chỉ đơn giản là những nhát cắt, những khoảnh khắc của tâm trạng và cảm xúc, với Thạch Lam đó là những thời khắc lóe sáng , ẩn chứa những tiềm năng tâm lí to lớn, bất thường. Nó như một giao điểm hội tụ, lắng đọng hoặc đánh thức những cảm xúc, những suy nghiệm còn đọng chìm trong cõi lòng sâu thẳm và làm dấy lên những rung động tinh tế, nhẹ nhàng, Thạch Lam đã “ngắt câu bằng màu, chấm câu bằng nốt nhạc, chuyển đoạn bằng hình ảnh” ….chừng ấy đủ để khẳng định “Dưới bóng hoàng lan” là những trang văn thanh tao và trang nhã nhất trong văn học Việt Nam! Nhưng dường như “Dưới bóng hoàng lan” không chỉ là câu chuyện về tình yêu mong manh chớm nở mà hình như Thạch Lam còn gửi gắm một cái gì sâu sắc hơn, một cái gì đó khiến cho soi vào người ta thấy lòng mình thanh sạch và phong phú hơn…. Thanh trở về như một hành trình trở về tuổi thơ, trở về những gì trong trẻo nhất mà hai năm qua anh để quên nơi phố thị ồn ào.Thạch Lam để cho chúng ta đi cùng Thanh vào thế giới của ngày xưa với ngôi nhà vẫn y nguyên như ngày anh đi, với con đường lát gạch Bát Tràng phủ rêu xanh mát, vẫn “những vòng ánh sáng lọt qua vòm cây xuống nhảy múa theo chiều gió”, căn nhà mát mẻ và im ắng mà khi bước chân vào anh có cảm giác “tựa như bao nhiêu sự ồn ào ở ngoài kia đều ngừng lại trên bậc cửa”. Căn nhà là một thế giới khác của Thanh, một thế giới yên bình, thanh khiết tựa hồ như chốn bồng lai khác hẳn với bao nhiêu ồn ào hỗn loạn của cuộc đời ngoài kia. Thanh bước vào nhà “một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra, rơi xuống mặt bàn; Thanh định rõ nhìn: con mèo của bà chàng, con mèo già vẫn chơi đùa với chàng ngày trước. Con vật nép chân vào mình khẽ phe phẩy cái đuôi, rồi hai mắt ngọc thạch xanh dương ngước lên nhìn người”…. một đoạn văn đậm phong cách Thạch Lam, chỉ có trong văn Thạch Lam mới thấy xuất hiện một con mèo hiền lành của tuổi thơ, luôn chờ đợi cố nhân trở về và cất tiếng gọi để nó lẹ làng vụt ra như chờ đợi khoảnh khắc ấy từ lâu lắm rồi. Trong bóng tối mơ màng, Thanh nhận ra “hai mắt ngọc thạch xanh dương” của con mèo đang nhìn lên mình. Cái thứ màu xanh man mát, nhẹ nhàng, dịu dàng phảng phất màu quá khứ. Bức tranh làng quê càng giống hơn với những câu chuyện cổ khi bà Thanh xuất hiện, người bà với mái tóc bạc trắng thời gian, cây gậy trúc và đôi mắt hiền như như những bà tiên trong truyện cổ. Tự nhiên Thanh thấy mình bé lại, như ngày xưa mãi mãi là đứa trẻ con cần được che chở vỗ về, trong khoảnh khắc ấy dường như Thanh tạm quên đi cuộc sống bận rộn thường nhật của chàng, quên đi những bon chen nơi phố thị ồn ào; chàng trở về lối cũ, dưới gốc hoàng lan, hưởng lại những mùi xưa, mùi tuổi thơ, mùi quê hương đã tàn phai trong trí nhớ truân chuyên phủ nhiều bụi bặm chua chát của trưởng thành. Và bóng hoàng lan còn là cái bóng của miền cổ tích ngày xưa trở lại…. Thanh trở về mang theo cả “những mảnh trời xanh tan tác” ở trong tâm hồn mình, nhưng những vết thương cuộc đời thường được người ta chữa lành bằng kỉ niệm. Thanh trở về với ngôi nhà xưa, với bà, với mảnh vườn cổ tích và với cả cô hàng xóm có đôi môi thắm, đôi má hồng, một nụ cười và đôi mắt trong sáng lên như nàng tiên thánh thiện hiện về từ cổ tích. Nhân vật nữ trong truyện của Thạch Lam thường rất đẹp, một vẻ đẹp mong manh, nhẹ nhàng, cái đẹp của hồn xưa cổ tích in dấu trong những cô tiên xinh đẹp, cô Tấm thảo hiền. Tình cảm mong manh, mơ hồ đến với Thanh như nhắc nhở của một quá khứ chưa xa, vẫn còn gần rất gần đây thôi mà chàng quên mất, nó khiến Thanh “chẳng biết nói gì; chàng vít một cành lan xuống giữ ở trong tay để Nga tìm hoa, rồi nhẹ nhàng buông ra cho cành lại cong lên. Nắng soi vào vai hai người, nhưng dưới chân đất vẫn mát như xưa”… Có nhà nghiên cứu đã nhận xét rất tinh tế rằng “Thạch Lam ở vị trí của một người trưởng thành nhìn lại dĩ vãng bằng cái nhìn thâm trầm, lặng lẽ”. “Dưới bóng hoàng lan” quả đúng là sự trở về quá khứ, với người bà mái tóc bạc phơ như trong truyện cổ tích, tiếng cười trong veo của cô hàng xóm, của đất mát lạnh dưới chân và hương thơm quen thuộc của một loài hoa…. Để rồi lúc ra đi, chàng thanh niên ân nghĩa ấy có trong hành trang của mình một chút thơm dịu ngọt lành của chốn quê xưa, thấy mình: “vẫn bé quá và lại đi xa.”… Văn Thạch Lam luôn tỏa ra thứ ánh sáng nhẹ nhàng dìu dịu của viên đá xanh lấp lánh, luôn mơ mộng về một miền cổ tích hồn hậu và tươi đẹp. Viên đá xanh ấy có sức mạnh khiến người ta có thể tạm gác lại chút bộn bề của hiện tại để ngoảnh lại về quá khứ, đắm mình trong những không gian thanh lành, trong sáng để thanh lọc và tẩy rửa chính mình, nhắc nhở mình trước những ố tạp của bụi đời. Với nhà văn họ Nguyễn, nhân đạo đâu phải chỉ là thông cảm với cảnh nghèo khổ đói khát của con người? nhà văn muốn đạt đến cảnh giới cao nhất của lòng nhân đạo đó là hướng con người về cái thiện! Văn hào Pautopxki đã viết: “niềm vui của nhà văn chân chính là niềm vui của người dẫn đường đến xứ sở cái đẹp” …. và với Thạch Lam “Dưới bóng hoàng lan” là hành trình cảm giác, là sự trở về trọn vẹn với những kí ức đẹp đẽ và yên bình nhất, là con đường về với cái chân thiện mĩ của con người.

Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan - mẫu 7

Thạch Lam là nhà văn nổi tiếng từ trước Cách mạng tháng Tám, trong nhóm Tự Lực Văn Đoàn. Ông viết nhiều thể loại nhưng chỉ thành công ở truyện ngắn. Dưới bóng hoàng lan là truyện ngắn mà tôi thích hơn cả.  Bởi ở đó, Thạch Lam đã tạo ra những cảm xúc e ấp và êm đềm cho tác phẩm.

Thanh, chàng trai nhân vật chính mồ côi cha mẹ, sống quấn quýt với người bà từ nhỏ trong căn nhà. Lớn lên Thanh ra tỉnh làm, rồi đi đi, về về với bà trong những dịp nghỉ. Lần trở lại nhà này cách kỳ trước hai năm. Thanh cũng giống bao người trai trẻ ở quê  lớn lên đi học rồi ra thành phố làm việc. Cuộc sống thị thành náo nhiệt vui vẻ đã khiến Thanh quên người bà  đang sống ở quê mãi chờ mong anh. Lần này về Thanh lách cánh cửa gỗ để khép nhẹ nhàng  bước qua cổng vào sân. Một cảm xúc êm đềm đến với Thanh. Chàng thấy mát hẳn cả người  trên con đường lát gạch bát tràng rêu phủ, những vòng ánh sáng lọt qua vòm cây xuống nhẩy múa theo chiều gió. Một mùi lá tươi non phảng phất trong không khí. Thanh rút khăn lau mồ hôi trên trán , bên ngoài trời nắng gắt , rồi thong thả đi bên bức tường hoa thấp chạy thẳng đến đầu nhà. Yên tĩnh quá, không một tiếng động nhỏ trong căn vườn, tựa như bao nhiêu sự ồn ào ở ngoài kia đều ngừng lại trên bậc cửa.

Dưới bóng hoàng lan là truyện ngắn không có cốt truyện. Nó không kể một câu chuyện. Nó sâu xa gợi nghĩ. Thời gian đọng lại, không gian tĩnh, nhưng hé lộ kín đáo bi kịch đời người mà độc giả phải đọc kỹ mới cảm được.

“Thanh lách cách cửa gỗ để khép, nhẹ nhàng bước vào”, câu ấy, mở đầu DBHL đã đáng kể là một trong những câu mở truyện ngắn bậc thầy. Ngắn và gọn, đơn giản, thật thế, mà kỳ thực khó lòng viết ra nổi. Một câu như không, song chắc chắn nhà văn đã phải rất kỳ công. Bởi khó hàng đầu của một truyện ngắn là câu mở đầu. Người đọc có đọc sang câu thứ hai và đọc đến câu chót của truyện hay không là do câu đầu truyện quyết định.

Với dạng truyện không cốt truyện thì câu mở truyện lại càng trọng hơn, càng đòi hỏi công phu và thực tài của nhà văn hơn. Trong câu mở của DBHL, từng từ một được lựa không chỉ theo nghĩa mà còn bằng vào âm để thành nên cả nhịp điệu cả tiếng động cho câu. Câu mở như thế đưa người đọc vào ngay cái thần của truyện là nỗi nao nao mơ hồ, bâng khuâng và âm thầm.

Truyện ngắn kiệm lời, chỉ gợi ý, khiến người đọc phải tự ngẫm ra.

Thanh nghẹn họng; mãi chàng mới cất được tiếng gọi khẽ: Bà ơi. Một nỗi đau buồn thoáng nhanh trong câu ấy, tác giả không lộ rõ ra, Thanh là chàng trai mồ côi cha mẹ … một bà một cháu quấn quýt nhau. Thanh ra tỉnh làm rồi đi về hàng năm, các ngày nghỉ. Lần trở về này đã cách kỳ trước hai năm. Có phải đời sống thị thành đã nhiều lúc khiến Thanh quên bẳng người bà tóc bạc phơ đang sống những ngày cuối cùng trong đời mỏi mắt trông chờ anh? Đáp lại tiếng gọi Bà ơi, một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra, rơi xuống mặt bàn. Thanh định thần nhìn: con mèo của bà chàng… Thanh mỉm cười lại gần vuốt ve con mèo: “Bà mày đâu?”

Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan - mẫu 8

Thạch Lam là một cây bút tiêu biểu của văn học Việt Nam. Ông nổi tiếng với rất nhiều tác phẩm viết về cuộc sống đời thường bình dị mà giàu giá trị nhân văn. Một trong số đó không thể không kể đến “Dưới bóng hoàng lan”. Thanh – nhân vật chính của truyện ngắn, chính là người thể hiện được rõ nét nhất phong cách, tư tưởng của nhà văn. Qua đó, người đọc có thể thấy được tình yêu quê hương, tình cảm gia đình và tình yêu đôi lứa mà Thạch Lam muốn truyền tải.

Tác phẩm kể lại chuyến về thăm nhà của Thanh sau một khoảng thời gian xa quê. Mất cha mẹ từ nhỏ, bà chính là người đã chăm sóc, nuôi dạy anh khôn lớn. Tuy tuổi thơ khó khăn nhưng anh vẫn được hạnh phúc, đầy đủ trong vòng tay của bà. Phải đi xa làm việc nên mỗi lần về nhà, Thanh luôn cảm nhận được sự thư thái, thoải mái. Dựa vào hoàn cảnh đó, Thạch Lam đã làm rõ hơn những thứ tình cảm đời thường qua diễn biến tâm trạng của Thanh.

Đầu tiên, có thể thấy Thanh là một người rất yêu quê hương. Không gian quen thuộc hiện lên trong mắt của người con xa xứ vừa đẹp đẽ, vừa nên thơ. Nào là con đường lát gạch Bát Tràng rêu phủ, bức tường hoa, nào là ngôi nhà cũ vẫn y chang như ngày xưa cùng sự tĩnh mịch, yên ả, tươi mát. Tất cả đều khiến Thanh xúc động, bồi hồi. Nó tạo cho nhân vật cảm giác thư thái, bình yên khi được trở về. Điều đó được minh chứng bởi những chi tiết “Thanh thấy tâm hồn nhẹ nhõm, tươi mát như vừa tắm ở suối” hay việc anh coi căn nhà như “một nơi mát mẻ và sung sướng để chàng thường về nghỉ sau việc làm”. Từng cung bậc cảm xúc được Thanh thể hiện đã giúp người đọc thấy rõ tình yêu và nỗi nhớ sâu sắc dành cho quê hương. Từ đó, khơi gợi sự đồng cảm trong lòng mỗi người con xa quê.

Nhân vật Thanh còn là một người coi trọng tình cảm gia đình. Lớn lên trong vòng tay của bà, anh vừa biết ơn, vừa thương yêu người bà hiền từ. Ngay khi vừa trở về, phải nghẹn ngào mãi anh mới gọi “Bà ơi”. Đó là sự xúc động bị dồn nén suốt bao tháng ngày, nay đã được bật ra thành tiếng. Trong mắt Thanh, người bà vẫn luôn hiền từ, ấm áp, chăm lo cho cháu từ bữa ăn đến giấc ngủ. Bóng lưng bà gầy còng nhưng lại tạo cảm giác che chở, bao bọc đứa cháu nay đã lớn khôn. Xen lẫn trong sự xúc động trước tình cảm và sự săn sóc bà dành cho mình, Thanh còn nghẹn ngào khi nghĩ đến việc bà ở một mình nơi đây. Hai bà cháu vốn quấn quýt nhau, nay cháu đi làm xa, bà lại lẻ bóng bên căn nhà vắng vẻ. Điều này khiến cho Thanh không khỏi xót xa. Qua đó, độc giả cũng thấy được sự hiếu thuận của đứa cháu cũng như tình cảm gia đình sâu sắc, gắn bó.

Không chỉ vậy, nhân vật Thanh còn được khắc họa qua câu chuyện tình cảm nhẹ nhàng, trong sáng với cô hàng xóm. Anh kiên quyết giữ Nga lại ăn cơm, thậm chí còn rất vui vẻ khi có cô dùng bữa cùng hai bà cháu. Anh chăm chú quan sát cô mọi lúc, từ khi làm bếp đến tận lúc ra vườn đi dạo. Hai người thi thoảng lại trao nhau ánh mắt, tuy chỉ lướt qua nhưng lại đầy âu yếm. Trong khoảng thời gian ngắn ngủi bên nhau, Thanh đã thể hiện được sự tinh tế, dịu dàng của mình. Anh kéo cành hoàng lan xuống cho Nga lựa hoa, không ngần ngại mà nắm lấy tay cô. Trước khi lên đường, anh vẫn nhờ người gửi lời đến Nga, mường tượng về người con gái dịu dàng chờ đợi, mong nhớ mình. Tiếng yêu chưa được cất lên nhưng sự tình tứ cùng hương hoa đã lan tỏa khắp không gian. Nó hiện hữu trong lòng đôi trai gái, mang đến những cảm giác dịu ngọt, vấn vương.

Nhìn chung, nhân vật Thanh được miêu tả chủ yếu qua hành động và diễn biến tâm trạng. Anh hiện lên là một người con xa xứ mang trong mình nỗi nhớ, tình yêu sâu đậm với quê hương. Tình cảm ấy còn gắn với người bà thân yêu, với người con gái hàng xóm dịu hiền, trong sáng. Không cần trải qua biến cố hay phút giây cao trào nào, nhân vật cứ tự nhiên, nhẹ nhàng mà đi vào trong lòng độc giả. Từ đó, người đọc cũng càng thêm đồng cảm, thấu hiểu với những thay đổi trong tâm trạng của Thanh. Qua nhân vật Thanh, ta cũng thấy được thông điệp quý giá, sâu sắc mà Thạch Lam muốn truyền tải về sự gắn bó với quê hương, tình thương trong gia đình và tình yêu đôi lứa ngọt ngào.

“Dưới bóng hoàng lan” là một tác phẩm rất nhẹ nhàng, giản dị mang đến bao giá trị tốt đẹp. Truyện có lối kể đan xen giữa quá khứ – hiện tại. Nó như kéo người đọc về những năm tháng tuổi thơ với ngôi nhà cũ, khu vườn tươi tốt và người bà hiền từ, từ đó gợi lên nỗi nhớ quê hương trong lòng những đứa con xa xứ. Qua đấy, ta cũng thấy rõ hơn tài năng cùng sự tinh tế trong tâm hồn nghệ sĩ Thạch Lam.

Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan - mẫu 9

Trong tác phẩm “Dưới bóng hoàng lan” của Thạch Lam, nhân vật Thanh được miêu tả rất tinh tế và sâu sắc. Nhân vật này không chỉ đơn thuần là một người con xa xứ trở về quê hương, mà còn là người có sự gắn bó mạnh mẽ với gia đình và tình yêu đôi lứa vô tư, trong sáng.

Để hiểu rõ hơn về nhân vật Thanh, ta có thể bắt đầu từ sự mất mát của anh khi còn nhỏ. Thanh đã mất cha mẹ từ khi còn rất nhỏ, chỉ còn bà là người thân duy nhất của anh. Do đó, tình cảm và nỗi nhớ anh dành cho bà là rất lớn. Từ đó, ta có thể thấy sự tôn trọng và biết ơn của Thanh dành cho người phụ nữ đã nuôi dưỡng anh lớn lên.

Bên cạnh đó, Thanh còn rất yêu thương gia đình của mình. Anh sống với bà từ nhỏ, được bà chăm sóc, dạy dỗ và anh vô cùng kính trọng và biết ơn người phụ nữ hiền từ ấy. Khi trở về quê hương, tiếng gọi “Bà ơi” nghẹn ngào cất lên sau bao tháng ngày xa cách. Hình bóng bà hiện lên vẫn như những ngày xưa cũ, đưa đến cảm giác bảo vệ, che chở cho đứa cháu nhỏ. Tình cảm gia đình của Thanh đã được miêu tả rất tinh tế và chân thực trong tác phẩm.

Không chỉ vậy, Thanh còn hiện lên như một người tinh tế, dịu dàng trong mối tình chớm nở với cô hàng xóm. Hình bóng cô gái tên Nga cài bông hoa hoàng lan lên mái tóc, thủy chung mong nhớ, đợi chờ đã khắc sâu vào tâm trí anh. Tình yêu tuy chưa được thổ lộ nhưng đã hiện hữu rất rõ nét trong lòng mỗi người.

Từ đó, ta có thể thấy nhân vật Thanh là một người có nhiều tình cảm đong đầy trong lòng, từ tình yêu quê hương, tình cảm gia đình đến tình yêu đôi lứa.

Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan - mẫu 10

“Dưới bóng hoàng lan” của Thạch Lam là một truyện ngắn nhẹ nhàng, tinh tế mà không kém phần sâu sắc. Trong truyện, nhân vật Thanh đã để lại ấn tượng vô cùng sâu sắc cho độc giả. Không chỉ có sự gắn bó sâu sắc với quê hương, Thanh còn hiện lên với tình thương yêu gia đình và tình cảm đôi lứa vô tư, trong sáng.

Đọc tác phẩm, có thể thấy, Thanh mất cha mẹ từ khi còn nhỏ. Bà chính là người thân duy nhất, cũng là người bao bọc, yêu thương, chăm sóc, nuôi dạy anh khôn lớn. Vậy nên, tình cảm và nỗi nhớ anh dành cho bà là rất lớn. Lấy hoàn cảnh một người con xa xứ nay có dịp về thăm quê nhà, Thạch Lam đã miêu tả vô cùng chi tiết diễn biến tâm trạng, tình cảm của nhân vật. Từ đó, độc giả dễ dàng rút ra cho mình những giá trị riêng tốt đẹp.

Trước tiên, Thanh là một người có sự gắn bó sâu sắc với quê hương. Khi vừa về đến nhà, anh đã rất tận hưởng cái không khí yên bình, mát mẻ, tĩnh lặng nơi đây. Gạt bỏ những ồn ào, nắng nóng ngoài kia, anh trở về với căn nhà cũ thân thuộc. Từ con đường lát gạch Bát Tràng, bức tường hoa đến cây hoàng lan năm xưa, tất cả đều khiến Thanh xúc động, nghẹn ngào. Tình yêu quê hương đã hiện hữu trong từng cung bậc cảm xúc của nhân vật, khơi gợi lòng đồng cảm nơi người đọc.

Không chỉ vậy, Thanh còn rất yêu thương gia đình mình. Từ nhỏ đã sống với bà, được bà chăm sóc, dạy dỗ, anh vô cùng kính trọng và biết ơn người phụ nữ hiền từ ấy. Tiếng gọi “Bà ơi” nghẹn ngào cất lên sau bao tháng ngày xa cách. Hình bóng bà hiện lên vẫn như những ngày xưa cũ, đưa đến cảm giác bảo vệ, che chở cho đứa cháu nhỏ. Có lẽ vì nhận được sự săn sóc chu đáo ấy nên khi nghĩ về việc bà chỉ có một mình, Thanh chợt thấy thương bà vô kể.

Ngoài ra, nhân vật Thanh còn hiện lên là một người tinh tế, dịu dàng trong mối tình chớm nở với cô hàng xóm. Khi còn là những đứa trẻ, họ hồn nhiên, vô tư chơi đùa dưới bóng cây hoàng lan cao lớn. Giờ đây, khi trưởng thành, họ gặp lại nhau, mang theo tình cảm nhẹ nhàng, trong sáng. Thanh chăm chú quan sát từng đường nét của Nga, hồi tưởng về quá khứ thân thiết. Anh tinh tế kéo cành hoàng lan xuống cho Nga tìm hoa, không ngần ngại mà nắm lấy bàn tay nhỏ nhắn của cô, để yên trong tay mình. Dù phải đi xa, Thanh vẫn tin tưởng vào người con gái ấy. Hình bóng Nga cài bông hoa hoàng lan lên mái tóc, thủy chung mong nhớ, đợi chờ đã khắc sâu vào tâm trí anh. Tình yêu tuy chưa được thổ lộ nhưng đã hiện hữu rất rõ nét trong lòng mỗi người.

Được miêu tả chủ yếu qua hành động và diễn biến tâm trạng, nhân vật Thanh hiện lên vô cùng gần gũi. Cốt truyện được xây dựng nhẹ nhàng nhưng vẫn thành công mang đến bao giá trị tốt đẹp cho độc giả. Đó là câu chuyện về một người con xa xứ với tình yêu và sự gắn bó sâu đậm với quê hương xứ sở. Nó gắn liền với tình cảm gia đình chân thành cùng tình yêu đôi lứa hồn nhiên, trong sáng. Tất cả đã khiến nhân vật Thanh dễ dàng đi vào lòng người đọc.

Với truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan”, Thạch Lam đã khẳng định tài năng cũng như sự tinh tế của một nghệ sĩ. Tác phẩm kéo gần khoảng cách giữa độc giả và nhân vật, khơi gợi lòng đồng cảm giữa những người con xa xứ. Từ đó, truyện đã khẳng định vị trí và giá trị vững bền của mình trong kho tàng văn học Việt Nam.

Xem thêm các bài viết Tập làm văn lớp 10 hay khác:


Giải bài tập lớp 10 Kết nối tri thức khác