Soạn bài Hướng dẫn tự học lớp 10 trang 91 Tập 1 - Cánh diều

Vở chèo Lưu Bình - Dương Lễ

Tóm tắt nội dung truyện

Lưu Bình và Dương Lễ là hai người bạn tâm giao từ thuở thiếu thời. Dương Lễ nhà nghèo, còn Lưu Bình giàu có nên đã đưa bạn về nhà ở, ăn cùng mâm, học cùng đèn, tình bạn hữu rất là tương đắc. Dương Lễ biết phận mình là con nhà nghèo nên ra sức học, còn Lưu Bình cậy mình có của nên lười biếng, ham chơi. Ðến khoa thi, Dương Lễ thi đậu được bổ ra làm quan. Còn Lưu Bình thì thi rớt nên sinh ra chán nản, ăn chơi hơn trước, thi mãi không đậu, tiền của tiêu mãi rồi cũng hết. Trong lúc đó, Lưu Bình nhớ đến người bạn thuở thiếu thời là Dương Lễ, hiện đang làm quan lớn nên tìm đến mong nhận được sự trợ giúp của bạn. Cay đắng thay, Dương Lễ lánh mặt không tiếp, chỉ dọn mâm cơm hẩm với đĩa cà thâm để đãi. Lưu Bình tức giận tủi nhục ra về, dọc đường ghé lại quán trọ, làm quen với một cô gái xinh đẹp, đằm thắm tên là Châu Long đang kén chồng. Nghe Lưu Bình bị trượt hai kỳ thi, Châu Long kiếm lời an ủi, khuyên Lưu Bình nên bền chí. Nàng sẽ lo liệu mọi việc để cho Lưu Bình yên lòng ăn học, giao hẹn khi nào thi đỗ mới tính việc nên duyên vợ chồng. Trai tài gái sắc cùng sống chung một nhà, có khi Lưu Bình không nén được lòng, muốn thể hiện tình cảm nhưng Châu Long cương quyết từ chối, nàng nhắc lại lời giao hẹn lúc mới gặp nhau.

Nhờ sự động viên, giúp đỡ của Châu Long nên Lưu Bình ráng sức học hành tiến bộ, đến khoa thi năm đó thì đỗ Trạng nguyên. Nhưng khi trở về nhà, Lưu Bình không thấy Châu Long đâu nữa. Hỏi thăm khắp nơi, không ai biết nàng ở đâu. Lưu Bình cũng không hiểu vì sao Châu Long lại biến mất vào lúc mình đã hiển đạt, nên đâm ra lo lắng, đau khổ, nhớ thương. Lưu Bình tìm đến thăm Dương Lễ hằng mong rửa nỗi nhục mà Dương Lễ đã gây ra cho mình trước kia. Dương Lễ vui vẻ đón tiếp và bất ngờ giới thiệu nàng Châu Long chính là thiếp thứ ba của mình. Lưu Bình hiểu ngay rằng trước đây Dương Lễ sở dĩ bạc đãi là để khích khí mình, sợ mình không có nơi nương tựa mà bê trễ việc học hành, rồi sai vợ lẽ là Châu Long thay mặt đi giúp đỡ mình ăn học cho thành tài. Từ đó Lưu Bình và Dương Lễ sống với nhau thân tình, khắng khít hơn xưa.

Cảm xúc

Lưu Bình – Dương Lễ – Châu Long là tấm gương sáng về tình yêu, lòng nhân ái và tình bạn. Vở diễn là một bài thơ đẹp, lãng mạn, ca ngợi những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống. Với kết cấu hay, tính văn học cao, tác phẩm còn đem lại khát vọng sâu sắc, khát vọng ở mọi nơi, mọi hoàn cảnh, khát vọng về một tình bạn chân thành và thiêng liêng.

Điều tâm đắc, thích thú

Hình ảnh của anh Hề không thể thiếu trong bất cứ tích chèo nào. Trong vở "Lưu Bình - Dương Lễ", hai chú hề chèo mang lại nhiều tiếng cười nhưng cũng kèm theo những suy ngẫm cho khán giả.

Điều băn khoăn

Một trong những cảnh diễn gây xúc động khán giả: Lưu Bình tới gặp người bạn từ thuở hàn vi - Dương Lễ. Tuy nhiên, người này lánh mặt không gặp, mà chỉ sai người hầu mang ra mâm cơm hẩm cà thâm để đãi bạn. Thật ra, Dương Lễ vì muốn bạn tự ái vì bị coi thường mà quyết lập công danh. Sau đó, ông còn nhờ vợ là Châu Long đi nuôi bạn ăn học thành tài.