Soạn bài Đất nước (Nguyễn Khoa Điềm) ngắn nhất năm 2021

Câu 1 (trang 122 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):

- Bố cục như trên

- Trình tự triển khai mạch suy nghĩ và cảm xúc của tác giả: trình bày cảm nhận về đất nước từ nhiều phương diện và lí giải của tác giả về đất nước, làm nổi bật tư tưởng “Đất Nước của nhân dân

Câu 2 (trang 122 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):

- Ở phần đầu, tác giả đã cảm nhận về đất nước trên những phương diện đó là:

  + cội nguồn của đất nước:

   • bắt nguồn từ những gì gần gũi nhất, bình dị nhất trong đời sống vật chất và tâm hồn của mỗi con người.

   • Đất nước bắt nguồn từ bề dày văn hóa – phong tục, lối sống, tâm hồn, tính cách dân tộc.

  + khái niệm đất nước

   • Đất nước được nhận thức từ chiều rộng của không gian địa lí.

   • Đất nước gắn liền với không gian của tình yêu đôi lứa.

   • Đất nước là chiều dài lịch sử (quá khứ - hiện tại – tương lai)

  + Trách nhiệm của mỗi người đối với đất nước

   • Trong thời hiện tại: khẳng định trong mỗi người nói chung đều tồn tại một phần đất nước, đất nước hóa thân vào huyết mạch mỗi người.

   • Mơ về tương lai: “Mai này con ta lớn lên... ngày tháng mơ mộng”

- Cách cảm nhận của tác giả vừa thiêng liêng, vừa sâu xa, lớn lao mà vẫn gần gũi với cuộc sống của con người.

Câu 3 (trang 122 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):

* Tư tưởng đất nước của nhân dân

- Không gian địa lý

  + Đất nước là những địa danh, những danh lam thắng cảnh kì thú, là cuộc đời, là tâm hồn nhân dân hóa thân mà thành.

  + Nguyễn Khoa Điềm đã tạo dựng lại được cả diện mạo non sông đất nước

- Thời gian lịch sử

  + Nhà thơ nhấn mạnh vào những con người làm nên đất nước chính là những con người góp phần bảo vệ đất nước.

  + Họ là người bảo vệ đất nước, chính những con người vô danh bình dị ấy đã góp xương máu cho đất nước mình

- Bản chất của nhân dân

  + Nhân dân sáng tạo ra mọi giá trị văn hóa như: ca dao, dân ca, truyện cỏ tích, thần thoại.

  + Nhân dân đã làm nên văn hóa bằng tình cách và tâm hồn mình: say đắm trong tình yêu, quý trọng tình nghĩa và lao động, kiên trì bền bỉ trong đấu tranh

* Tư tưởng “đất nước của nhân dân” là tư tưởng nổi bật của đoạn trích và nhiều bài thơ thời chống Mĩ Nguyễn Khoa Điềm khẳng định đất nước đó chính là nhân dân, nhân dân là cốt lõi của đất nước, nhờ họ mà dân tộc trường tồn.

Câu 4 (trang 122 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):

- Cách sử dụng chất liệu văn hoá dân gian của tác giả trong đoạn trích:

  + Chất liệu dân gian được sử dụng rất đa dạng và sáng tạo: có phong tục, lối sống, tập quán sinh hoạt,có ca dao, dân ca, tục ngữ, có truyền thuyết, các truyện cổ tích xa xưa.

  + Cách vận dụng của tác giả thường là chỉ gợi ra bằng một vài chữ của câu ca dao hay một hình ảnh, một chi tiết trong truyền thuyết, cổ tích,.....

  + Chất dân gian được thấm sâu vào tư tưởng và cảm xúc của tác giả, tạo nên một đặc điểm trong tư duy nghệ thuật ở đoạn trích này.

- Tác dụng: đưa người đọc vào một thế giới lãng mạn của ca dao, truyền thuyết dân gian nhưng vẫn mang màu sắc hiện đại

Xem thêm các bài soạn Đất nước hay, ngắn khác:

Bài giảng: Đất Nước (Nguyễn Khoa Điềm) - Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)

B. Tác giả

- Tên: Nguyễn Khoa Điềm sinh năm 1943

- Quê quán: thôn Ưu Điềm, xã Phong Hòa, huyện Phong Điềm, tỉnh 

Thừa Thiên-Huế. 

- Quá trình hoạt động văn học, kháng chiến 

- Năm 1955, Nguyễn Khoa Điềm ra Bắc học tại trường học sinh miền Nam

- Sau khi tốt nghiệp khoa Văn trường Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964, ông về Nam hoạt động trong phong trào học sinh, sinh viên thành phố, xây dựng cơ sở cách mạng, viết báo, làm thơ..

- Sau ngày thống nhất đất nước, ông tiếp tục hoạt động chính trị và văn nghệ ở Thừa Thiên – Huế

- Năm 2000, ông được nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật

- Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ các nhà thơ trong thời kì kháng chiến chống Mĩ, cứu nước

- Phong cách nghệ thuật: Sự kết hợp giữa cảm xúc nồng nàn và suy tư sâu lắng của người tri thức về đất nước, con người Việt Nam

- Tác phẩm chính: Đất ngoại ô, Mặt đường khát vọng, Ngôi nhà có ngọn lửa ấm, Thơ Nguyễn Khoa Điềm, Cõi lặng

C. Tác phẩm

- Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: 

+ Trường ca Mặt đường khát vọng được tác giả sáng tác năm 1971 tại chiến khu Trị - Thiên, viết về sự thức tỉnh của tuổi trẻ đô thị vùng tạm chiến miền Nam về non sông, đất nước, về sứ mệnh của thế hệ mình, xuống đường dấu tranh hòa nhịp với cuộc chiến đấu chống đế quốc Mĩ xâm lược.

+ Đoạn trích “Đất nước” thuộc phần đầu chương V của trường ca

- Thể thơ: Trường ca

- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm

- Bố cục:

- Phần 1 (từ đầu đến “Làm nên đất nước muôn đời”): Đất nước bình dị, gần gũi được cảm nhận từ nhiều phương diện của đời sống

- Phần 2 (còn lại): Tư tưởng đất nước của nhân dân 

-   Giá trị nội dung: 

Đoạn trích thể hiện những cảm nhận mới mẻ của tác giả về đất nước qua những vẻ đẹp được phát hiện ở chiều sâu trên nhiều phương diện: lịch sử, địa lí, văn hóa... Tư tưởng trọng tâm, bao trùm toàn bộ bài thơ là tư tưởng “Đất nước của nhân dân”

-   Giá trị nghệ thuật:

- Giọng thơ trữ tình, chính trị, cảm xúc sâu lắng, thiết tha

- Chất liệu văn hóa, văn học dân gian được sử dụng nhuần nhị, sáng tạo.

Bài giảng: Đất Nước (Nguyễn Khoa Điềm) - Cô Vũ Phương Thảo (Giáo viên VietJack)

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 12 ngắn nhất năm 2021 hay khác:

• Soạn bài Đất nước (Nguyễn Đình Thi)
• Soạn bài Luật thơ (Tiếp theo)
• Soạn bài Thực hành một số phép tu từ ngữ âm
• Soạn bài Viết bài làm văn số 3: Nghị luận văn học
• Soạn bài Dọn về làng (Nông Quốc Chấn)

---