SBT Ngữ văn 12 Cánh diều Văn học và tác dụng chiều sâu trong việc xây dựng nhân cách văn hóa con người

Với giải sách bài tập Văn 12 Văn học và tác dụng chiều sâu trong việc xây dựng nhân cách văn hóa con người sách Cánh diều hay nhất, ngắn gọn sẽ giúp học sinh dễ dàng làm bài tập trong SBT Ngữ Văn 12.

Câu 1 trang 49 SBT Ngữ Văn 12 Tập 1: Theo em, có thể bỏ đi từ “chiều sâu” và “văn hoá” trong nhan đề Văn học và tác dụng chiều sâu trong việc xây dựng nhân cách văn hoá con người được không? Vì sao?

Trả lời:

Trong nhan đề bài viết Văn học và tác dụng chiều sâu trong việc xây dựng nhân cách văn hoá con người của Hoàng Ngọc Hiến, khó bỏ từ “chiều sâu” và “văn hoá”. Bởi vì từ “chiều sâu” là tính từ làm rõ nghĩa cho động từ nhằm khẳng định tác dụng to lớn và sâu sắc, thấm thía, lâu bền của văn học; từ “ văn hoá” cũng là tính từ làm rõ cho từ “nhân cách”. Có nhiều phương diện của nhân cách, đây là nhân cách diện văn hoá của con người. văn hoá nhằm khẳng định tác dụng của văn học đối với đời sống văn hoá, phương

Câu 2 trang 50 SBT Ngữ Văn 12 Tập 1: Vì sao trong phân (1) của văn bản, tác giả nêu lên hiện tượng “bành trướng” của truyền hình?

Trả lời:

Trong phần (1) của văn bản, tác giả nêu lên hiện tượng “bành trướng” của truyền hình để nêu vấn đề: văn học có tác dụng sâu sắc như thế nhưng hiện nay đang bị truyền hình lấn át sẽ dẫn đến hệ quả như thế nào?

Câu 3 trang 50 SBT Ngữ Văn 12 Tập 1: (Câu hỏi 3, SGK) Xác định vấn đề trọng tâm (luận đề) của văn bản. Tác giả Hoàng Ngọc Hiến đã phân tích ý nghĩa của vấn đề ấy trong văn bản như thế nào?

Trả lời:

- Luận đề của bài viết được nêu lên ngay trong nhan đề văn bản: tác dụng to lớn và sâu sắc của văn học với việc xây dựng nhân cách văn hóa con người.

- Luận đề ấy được làm rõ bằng các luận điểm, lí lẽ và bằng chứng chủ yếu nằm ở phần (2) và (3). Phần (1) tác giả nêu lên nguy cơ văn hóa đọc đang bị xói mòn bởi văn hóa nghe nhìn. Đó thực ra cũng là một luận điểm để làm rõ cho ý tưởng: nếu không chấn hưng văn hoá đọc thì sẽ có nguy cơ mất đi một công cụ quan trọng trong việc phát triển nhân cách văn hoá con người.

Luận điểm 2: Văn học có tác dụng to lớn và sâu sắc giúp cho con người hiểu được chính mình

Luận điểm ấy được làm rõ qua lí lẽ và bằng chứng như:

+ Đời sống tâm hồn và tâm lí của con người ngày càng trở nên phức tạp, có những mảng, những lớp chiều sâu, những uẩn khúc chỉ có văn học và nghệ thuật mới soi thấu.

+ Văn học giúp cho con người tự biết mình, cả những mặt yếu lẫn mặt mạnh, những tiềm lực lớn lao ta không ngờ đến.

+ Để trưởng thành, con người cần tham gia hoạt động thực tiễn, song song với quá trình tham gia thực tiễn thì ở bên trong chủ thể thường diễn ra một cuộc hành trinh tinh thần khá phức tạp. Chính những cuộc hành trình bên trong này mới có ý nghĩa quyết định đối với sự cải tạo bản thân con người.

+ Văn học và nghệ thuật có một vai trò đặc biệt quan trọng: quản lí sự cải hoá, sự hình thành nhân cách bên trong con người, ở mỗi con người.

Luận điểm 3: Trong sáng tác nghệ thuật, cùng với sự khẳng định sự thật, nhất thiết phải có những phát hiện nghệ thuật.

+ Trước hết, đó là sự phát hiện những điều bí ẩn và huyền diệu trong tâm hồn con người.

+ Trong văn học nghệ thuật – có thể tìm thấy ở đây một sự khác biệt với báo chí còn quan trọng hơn sự công bố sự thật là việc giáo dục năng lực cảm nhận sự thật.

+ Văn học giáo dục năng lực cảm nhận những nỗi đau nhân tình, sự giáo dục năng lực cảm nhận cái đẹp.

Câu 4 trang 50 SBT Ngữ Văn 12 Tập 1: (Câu hỏi 4, SGK) Chỉ ra và phân tích một số biện pháp làm tăng tính khẳng định và phủ định vấn đề trong văn bản.

Trả lời:

- Người viết chủ yếu là dùng các loại từ ngữ, câu văn khẳng định và phủ định nhằm tạo cho bài văn một âm hưởng, giọng điệu mạnh mẽ, kiên quyết,...

-Ví dụ:

“Chỉ tham gia vào thực tiễn xã hội con người mới được rèn luyện và thực sự trưởng thành. Nhưng sự cải hoá và sự tiến bộ của con người không thể là kết quả tự phát của sự tham gia công tác thực tiễn, nhất là phải có sự chuẩn bị, sự trang bị”

Hoặc đoạn sau:

“Chính những cuộc hành trình bên trong này mới có ý nghĩa quyết định đối với sự cải tạo bản thân con người. Chính những thể hiện và kinh nghiệm của những chuyến hành trình tinh thần này mới tạo thành nhân cách của cá nhân.”.

Câu 5 trang 50 SBT Ngữ Văn 12 Tập 1: (Câu hỏi 5, SGK) Em có nhận xét gì về cách lập luận và ngôn ngữ biểu cảm trong văn bản Văn học và tác dụng chiều sâu trong việc xây dựng nhân cách văn hoá con người?

Trả lời:

- Cách lập luận : Văn bản có cách lập luận chặt chẽ, được biểu hiện qua các luận điểm rõ ràng như câu văn “tôi muốn nêu mấy suy nghĩ về vị thế của văn học”; lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục. Đằng sau mỗi luận điểm, tác giả đều đưa ra dẫn chứng thiết thực, hợp lý. Kết hợp với việc dùng các từ, các câu khẳng định, phủ đinh.Dựa vào các từ ngữ đó đã thể hiện rõ ràng lập luận của tác giả.

- Ngôn ngữ biểu cảm : Giàu màu sắc biểu cảm. Thể hiện qua việc tác giả kết hợp nhiều từ ngữ, như kết từ và tình thái từ : Vả chăng, đành rằng, thậm chí, lúc nào cũng, hơn lúc nào hết, quá,…

Câu 6 trang 50 SBT Ngữ Văn 12 Tập 1: Trong văn bản, Hoàng Ngọc Hiến viết: “Khoa học khai hoá nhận thức về tự nhiên, về xã hội và con người nói chung. Nhưng trong đời sống tâm hồn và tâm lí của con người ngày càng trở nên phức tạp, có những mảng, những lớp chiều sâu, những uẩn khúc chỉ có văn học và nghệ thuật mới soi thấu.”. Em hiểu tác giả muốn khẳng định điều gì qua đoạn văn này? Em có tán thành với ý kiến ấy không? Vì sao?

Trả lời:

Qua đoạn văn trên, tác giả muốn khẳng định tầm quan trọng không có gì thay được của văn học đối với đời sống tinh thần của con người. Văn học phản ánh tâm hồn con người, chính là tâm hồn con người. Khoa học cũng hết sức quan trọng nhưng mỗi ngành có những vai trò, tác dụng riêng. Đời sống tâm hồn và tâm lí con người rất tinh tế và phức tạp nên khoa học khó thay thế được văn học trong việc bồi dưỡng và giáo dục tâm hồn con người.

Lời giải sách bài tập Ngữ Văn 12 Bài 5: Văn nghị luận hay khác:

Xem thêm giải sách bài tập Ngữ Văn lớp 12 Cánh diều hay, chi tiết khác:


Giải bài tập lớp 12 Cánh diều khác