(Siêu ngắn) Soạn bài Những nét đặc sắc trên đất vật Bắc Giang - Cánh diều

Trang trước Trang sau

Bài viết soạn bài Thực hành đọc hiểu: Những nét đặc sắc trên "đất vật" Bắc Giang trang 109, 110, 111, 112 siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 7 Cánh diều giúp học sinh lớp 7 dễ dàng soạn văn 7.

A/ Hướng dẫn soạn bài Những nét đặc sắc trên “đất vật” Bắc Giang

* Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 109 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Đọc trước văn bản văn bản Những nét đặc sắc trên “đất vật” Bắc Giang và tìm hiểu thêm về hoạt động đấu vật dân tộc.

Trả lời:

- Đấu vật là môn thể thao tác chiến giữa hai đối thủ cố gắng kiềm chế đối phương bằng cách nắm, kéo, vặn, đè, v.v... nhưng không được trực tiếp đấm hay đá. Tùy theo luật lệ của từng địa phương, bàn thắng về tay người dự giải nào chiếm được nhiều ưu điểm: bằng cách đè ngửa đối phương, hoặc đối phương chịu thua hay bị đẩy ra ngoài vòng thi đấu. Những vận động viên tham gia môn thể thao này được gọi là các đô vật.

- Đấu vật là môn thể thao có lịch sử lâu đời, tồn tại ở nhiều quốc gia trên thế giới và có nhiều biến thể khác nhau.

- Tại Việt Nam, một trân đấu có hai người vật nhau gọi là một keo vật, những thế vật gọi là "miếng". Một đô vật giỏi, không chỉ cần khỏe mà cần nhanh nhẹn để có thể thi thố những miếng vật bất ngờ mới đủ hạ được đối phương.

- Theo phong tục Việt Nam (gọi là lệ), muốn thắng phải vật cho đối phương "ngã ngựa trắng bụng" hay "lấm lưng trắng bụng" hoặc nhấc bổng được đối phương lên.

- Vật tại Việt Nam thường tổ chức dưới dạng các hội vật vào tháng Giêng âm lịch. Vật có nhiều giải phụ và ba giải chính. Những giải phụ gọi là giải hàng dành cho ai thắng một keo vật bất kỳ. Những giải chính hàng năm đều có người giữ với điều kiện người đó phải thắng trong suốt thời gian mở hội.

- Người phá giải là người vật thắng người giữ giải năm trước, tuy nhiên phải vật ngã thêm một số đô vật tham gia khác thì mới gọi là thắng giải.

* Đọc hiểu

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc: 

Câu 1 (trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): “Sới vật” là gì? Ý nghĩa của sới vật hình tròn đặt trước sân đình hình vuông là gì?

Trả lời:

- “Sới vật” là sàn đấu nơi diễn ra trận đấu vật.

- Sới vật hình tròn được đặt trước sân đình hình vuông mang tính biểu tượng cao, bởi hình tròn tượng trưng cho trời và tính dương, còn hình vuông tượng trưng cho đất và tính âm, hai thứ kết hợp tạo thành trời đất, âm dương toàn vẹn. Mặt khác, các đô vật nam trên sới cũng tượng trưng cho phần dương, qua đó người dân mong cho dương thịnh để mùa màng tươi tốt.

Câu 2 (trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chú ý những quy định của keo vật thờ.

Trả lời:

- Những quy định của keo vật thờ:

+ Lựa chọn đô vật

+ Nghi lễ bái tổ

+ Nghi thức “xe đài”

+ Diễn biến keo vật thờ

Câu 3 (trang 111 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Nghi thức “xe đài” ở hội vật Bắc Giang có gì đặc sắc?

Trả lời:

- Hội vật ở mỗi vùng đều có động tác “xe đài” đặc trưng. Ở hội vật Bắc Giang, đô vật “xe đài” theo tư các tư thế “đại bàng tung cánh, sư tử vờn cầu”, hoặc hiền hòa và uốn lượn như “dòng sông Cầu nước chảy lơ thơ”, “dòng sông Thương nước chảy đôi dòng”. Các tư thế xe đài đều gắn bó mật thiết tới đặc điểm phong tục, địa lý của vùng đất.

Câu 4 (trang 111 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Mục đích của keo vật thờ là gì?

Trả lời:

- Keo vật thờ trước hết là một hoạt động có ý nghĩa tâm linh nhằm báo cáo với thần linh về hội vật và gửi gắm nguyện ước của người dân mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Bên cạnh đó, keo vật thờ diễn ra với những động tác chậm rãi, đẹp mắt được thực hiện bởi hai đô vật tài ba, đức độ. Đây chính là cơ hội để khán giả được chứng kiến nét hay, nét đẹp của môn vật và biến hội vật trở thành chiếc cầu nối truyền tải văn hóa lâu đời của dân tộc.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 112 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Nhan đề những nét đặc sắc trên “đất vật” Bắc Giang cho người đọc biết gì về nội dung chính được nói tới trong văn bản? Em hãy phân biệt “sới vật” và “hội vật”.

Trả lời:

- Nhan đề Những nét đặc sắc trên “đất vật” Bắc Giang cho người đọc biết được nội dung chính của văn bản sẽ nói về hội vật diễn ra tại Bắc Giang với những hoạt động độc đáo.

- Phân biệt “sới vật” và “hội vật:

+ “Sới vật” là sàn đấu hình tròn đặt trước sân đình, được dùng làm nơi diễn ra các keo vật.

+ “Hội vật” là một lễ hội bao gồm phần nghi thức như “keo vật thờ” và các keo vật thi đấu với nhiều người khán giả tới xem.

Câu 2 (trang 112 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Theo văn bản, để tổ chức một hội vật, cần chuẩn bị và tiến hành những nghi lễ, nghi thức nào?

Trả lời:

- Để tổ chức một hội vật, người ta cần chuẩn bị hai đô vật có tiếng trong vùng, vừa có tài lại vừa có đức để thực hiện keo vật thờ. Keo vật thờ chính là phần nghi lễ mở đầu cho hội vật.

Câu 3 (trang 112 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): “Keo vật thờ” diễn ra theo trình tự như thế nào và có những quy tắc gì?

Trả lời:

- Keo vật thờ diễn ra theo trình tự và quy tắc như sau:

+ Giới thiệu một cách trang trọng về hai đô vật.

+ Trống chầu vang lên lần một, hai đô vật vào tư thế chân quỳ vai sánh, hai tay chắp sườn.

+ Trống chầu vang lên lần hai, hai đô vật vừa khom lưng bái tổ vừa tiến ba bước rồi lùi ba bước.

+ Trống chầu vang lên lần ba, hai đô vật thực hiện nghi thức xe đài với động tác đặc trưng của vùng miền.

+ Keo vật thờ chính thức diễn ra, hai độ vật trình diễn các miếng đánh một cách chậm rãi, nhịp nhàng và đẹp mắt.

+ Kết thúc keo vật, cả hai cùng thua.

Câu 4 (trang 112 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): “Văn bản mang lại cho em những hiểu biết gì về hội vật? Hãy nêu một hội thi truyền thống của quê hương em hoặc các vùng miền khác có hình thức tương tự như hội vật Bắc Giang.

Trả lời:

- Văn bản giúp em hiểu thêm về “sới vật” – sàn đấu của keo vật – cùng những ý nghĩa văn hóa ẩn sâu đằng sau nó về âm dương đất trời. Bên cạnh đó em còn được biết đến quy trình của một “keo vật thờ” vừa mang ý nghĩa tâm linh kết nối với thần linh, vừa truyền tải nét đẹp văn hóa truyền thống của đất và người.

- Thông tin về hội thi truyền thống: Ở vùng cao Thanh Hóa, mỗi độ Tết đến xuân về, đồng bào dân tộc Mường, Thái lại tổ chức lễ hội tung còn. Đây là dịp đề người dân vui chơi, giao lưu kết bạn, thậm chí là giao duyên. Trước khi mở màn thi đấu, trọng tài thường là một cụ cao niên có uy tín trong vùng sẽ đặt hai quả còn to nhất lên mâm để làm lễ cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, con cháu đầy đàn. Khi phần lễ kết thúc, hai đội nam nữ sẽ mặc trang phục truyền thống để thi tung còn trên bãi cỏ rộng.

B/ Học tốt bài Những nét đặc sắc trên “đất vật” Bắc Giang

1/ Nội dung chính Những nét đặc sắc trên “đất vật” Bắc Giang

Văn bản trình bày ý nghĩa và các khâu quan trọng của hội vật ở Bắc Giang từ khâu chuẩn bị, nghi lễ bái tổ, những động tác xe đài cho đến khi vào trận.

2/ Bố cục văn bản Những nét đặc sắc trên “đất vật” Bắc Giang

Chia văn bản thành 2 đoạn:

- Đoạn 1: Từ đầu đến “trên thế gian này”: Ý nghĩa của sới vật ở Bắc Giang

- Đoạn 2: Còn lại: Các quy định, nghi thức, ý nghĩa của “keo vật thờ”

3/ Tóm tắt văn bản Những nét đặc sắc trên “đất vật” Bắc Giang

Văn bản nêu rõ những đặc điểm của lễ hội vật ở Bắc Giang. Những quy định của keo vật thờ, nghi thức “xe đài” ở hội vật, mục đích và ý nghĩa của hội vật. Từ đó thấy được nét đẹp văn hóa truyền thống của hội vật nơi đây.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Những nét đặc sắc trên “đất vật” Bắc Giang

- Nội dung: 

+ Văn bản đã trình bày những nét đặc trưng riêng biệt và ý nghĩa sâu sắc của hội vật ở Bắc Giang

+ Thể hiện sự tự hào về phong tục văn hóa truyền thống đa dạng của đất nước Việt Nam

- Nghệ thuật:

+ Bố cục văn bản mạch lạc, rõ ràng, dễ hiểu.

+ Nội dung cô đọng, ngắn gọn.

+ Ngôn từ trong sáng, giản dị.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 7 Cánh diều ngắn nhất, hay khác:

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 7 hay khác:

Trang trước Trang sau
Giải bài tập lớp 7 Cánh diều khác