Pha trộn hai dung dịch không xảy ra phản ứng và cách giải

---

---

Với bài viết Pha trộn hai dung dịch không xảy ra phản ứng và cách giải sẽ giúp học sinh nắm vững lý thuyết, biết cách làm bài tập từ đó có kế hoạch ôn tập hiệu quả để đạt kết quả cao trong các bài thi môn Hóa học 8.

A. Lý thuyết & phương pháp giải

Phương pháp giải:

Sử dụng định luật bảo toàn khối lượng (ĐLBTKL):

+ Khối lượng chất tan sau khi pha trộn bằng tổng khối lượng của các dung dịch đem trộn. Khối lượng dung dịch sau khi pha trộn bằng tổng khối lượng các dung dịch đem trộn

Ta có: m_{ct 1} + m_{ct 2} = m_{ct 3} và m_{dd 1} + m_{dd 2} = m_{dd 3}

+ Số mol chất tan sau khi pha trộn bằng tổng số mol chất tan của các chất đem trộn. Thể tích sau khi đem trộn bằng tổng thể tích các dung dịch đem trộn (giả sử trộn lẫn không làm thay đổi thể tích).

Ta có: n_{ct 1} + n_{ct 2} = n_{ct 3} và V_{ct 1} + V_{ct 2} = V_{ct 3}

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Trộn 200 gam dung dịch KOH 2% với 300 gam dung dịch KOH 4% thì thu được dung dịch có nồng độ bao nhiêu %?

Hướng dẫn giải:

Khối lượng chất tan ở dung dịch (1) là:

m_KOH = $\frac{200.2\%}{100\%}$ = 4 gam

Khối lượng chất tan ở dung dịch (2) là:

m_KOH = $\frac{300.4\%}{100\%}$ = 12 gam

Khối lượng chất tan dung dịch thu được là:

m_KOH = m_{KOH (1)} + m_{KOH (2)} = 4 + 12 = 16 gam

Khối lượng dung dịch thu được là: m_dd = m_{dd (1)} + m_{dd (2)} = 200 + 300 = 500 gam

Suy ra nồng độ dung dịch thu được là:

C% = $\frac{16}{500}.100\%$ = 3,2%

Ví dụ 2: Trộn 100 ml dung dịch CuSO₄ 0,5M với 150 ml dung dịch CuSO₄ 0,4M. Tính C_M của dung dịch thu được.

Hướng dẫn giải:

Số mol chất tan có trong 100 ml dung dịch CuSO₄ 0,5M là:

n₁ = C_M.V = 0,5. 0,1 = 0,05 mol

Số mol chất tan có trong 150 ml dung dịch CuSO₄ 0,4M là:

n₂ = C_M.V = 0,4.0,15 = 0,06 mol

Suy ra dung dịch thu được số mol chất tan là: n_ct = n₁ + n₂ = 0,05 + 0,06 = 0,11 mol

Thể tích dung dịch thu được là: V_dd = V₁ + V₂ = 0,1 + 0,15 = 0,25 lít

Vậy nồng độ mol của dung dịch thu được là: C_M = $\frac{n}{V}=\frac{0,11}{0,25}$ = 0,44M

Ví dụ 3: Trộn 400 gam NaCl 30% với m gam dung dịch NaCl 10,8% thì thu được dung dịch có nồng độ 23,6%. Tính giá trị của m.

Hướng dẫn giải:

Khối lượng chất tan ở dung dịch (1) là: m₁ = $\frac{m_{\mathrm{dd}\left(1\right)}.C\%}{100\%}=\frac{400.30\%}{100\%}$ = 120 gam

Khối lượng chất tan ở dung dịch (2) là: m₂ = $\frac{m.10,8\%}{100\%}$ = 0,108m gam

Khối lượng chất tan dung dịch thu được là: m_ct = m₁ + m₂ = 120 + 0,108m

Khối lượng dung dịch thu được là: m_dd = m_{dd (1)} + m_{dd (2)} = 400 + m

Suy ra nồng độ dung dịch thu được là:

C% = $\frac{m_{ct}}{m_{\mathrm{dd}}}.100\%=\frac{120+0,108m}{400+m}.100\%$ = 23,6%

Suy ra m = 200 gam.

C. Bài tập tự luyện

Câu 1: Có 2 dung dịch: dung dịch A là KCl 8M và dung dịch B là KCl 1M. Nồng độ mol của dung dịch mới khi trộn 4 lít dung dịch A với 2 lít dung dịch B là

A. 2,85M

B. 3,05M

C. 5,67M

D. 6,02M

Hướng dẫn giải:

Số mol HCl ở dung dịch A là: n₁ = 8.4 = 32 mol

Số mol HCl ở dung dịch B là: n₂ = 1.2 = 2 mol

Tổng số mol HCl mới là: n = n₁ + n₂ = 32 + 2 = 34 mol

Tổng thể tích HCl mới là: V = V₁ + V₂ = 4 + 2 = 6 lít

Vậy nồng độ mol sau khi trộn là: C_M = $\frac{n}{V}=\frac{34}{6}$ = 5,67M

Đáp án C

Câu 2: Trộn 150 gam dung dịch KNO₃ 18% với 200 gam dung dịch KNO₃ 20% thì thu được dung dịch có nồng độ bao nhiêu %?

A. 12,24%

B. 12,87%

C. 13,25%

D. 13,43%

Hướng dẫn giải:

Khối lượng chất tan ở dung dịch (1) là: m₁ = $\frac{150.18\%}{100\%}$ = 27 gam

Khối lượng chất tan ở dung dịch (2) là: m₂ = $\frac{200.20\%}{100\%}$ = 20 gam

Khối lượng chất tan dung dịch thu được là: m_ct = m₁ + m₂ = 27 + 20 = 47 gam

Khối lượng dung dịch thu được là: m_dd = m_{dd (1)} + m_{dd (2)} = 150 + 200 = 350 gam

Suy ra nồng độ dung dịch thu được là:

C% = $\frac{47}{350}.100\%$ = 13,43%

Đáp án D

Câu 3: Trộn 250 ml dung dịch Ba(OH)₂ 2M với 90 ml dung dịch Ba(OH)₂ 5M. Tính C_M của dung dịch thu được.

A. 2,09M

B. 2,79M

C. 3,01M

D. 3,12M

Hướng dẫn giải:

Số mol chất tan có trong 250 ml dung dịch Ba(OH)₂ 2M là:

n₁ = C_M.V = 2.0,25 = 0,5 mol

Số mol chất tan có trong 90 ml dung dịch Ba(OH)₂ 5M là:

n₂ = C_M.V = 5.0,09 = 0,45 mol

Suy ra dung dịch thu được số mol chất tan là: n_ct = n₁ + n₂ = 0,5 + 0,45 = 0,95 mol

Thể tích dung dịch thu được là: V_dd = V₁ + V₂ = 0,25 + 0,09 = 0,34 lít

Vậy nồng độ mol của dung dịch thu được là: C_M = $\frac{n}{V}=\frac{0,95}{0,34}$ = 2,79M

Đáp án B

Câu 4: Cần pha chế theo tỉ lệ nào về khối lượng của 2 dung dịch HCl có nồng độ tương ứng là 30% và 10% để được dung dịch HCl 15%.

A. 1 : 3

B. 1 : 2

C. 1 : 4

D. 1 : 5

Hướng dẫn giải:

Gọi khối lượng dung dịch HCl 30% là m₁ (gam), khối lượng dung dịch HCl 10% là m₂ (gam)

Ta có: m_{HCl (1)}  = $\frac{30}{100}{m}_1$ = 0,3m₁, m_{HCl (2)} = $\frac{10}{100}{m}_2$ = 0,1m₂

Tổng khối lượng chất tan là: m_{HCl (3)} = m_{HCl (1)} + m_{HCl (2)} = 0,3m₁ + 0,1m₂

Tổng khối lượng dung dịch là: m_dd = m₁ + m₂ 

Dung dịch thu được có nồng độ là 15% suy ra:

15% = $\frac{0,3m_1+0,1m_2}{m_1+m_2}.100\%$

Suy ra 0,15m₁ = 0,05m₂ suy ra m₁ : m₂ = 1 : 3

Đáp án A

Câu 5: Cần cho thêm bao nhiêu ml dung dịch NaOH 2,4M vào 650 ml dung dịch NaOH 1M để thu được dung dịch NaOH 1,6M?

A. 420 ml

B. 450,5 ml

C. 487,5 ml

D. 500ml

Hướng dẫn giải:

Đổi 650 ml = 0,65 lít

Gọi thể tích dung dịch NaOH 2,4M cần thêm vào là V lít

Số mol chất tan trong V lít dung dịch NaOH là: n_{NaOH (1)} = 2,4V (mol)

Số mol chất tan trong 0,65 lít NaOH 1M là: n_{NaOH (2)} = 1.0,65 = 0,65 mol

Tổng số mol chất tan là: n_ct = 2,4V + 0,65 (mol)

Thể tích dung dịch thu được là: V_dd = V + 0,65 (lít)

Nồng độ mol dung dịch thu được là:

C_M = $\frac{n_{ct}}{V_{\mathrm{dd}}}=\frac{2,4V+0,65}{V+0,65}$ = 1,6

Suy ra V = 0,4875 lít = 487,5 ml

Đáp án C

Câu 6: Trộn 100 gam dung dịch K₂SO₄ 4% với 200 gam dung dịch K₂SO₄ 8% thì thu được dung dịch có nồng độ bao nhiêu %?

A. 2,23%

B. 3,34%

C. 4,45%

D. 6,67%

Hướng dẫn giải:

Khối lượng chất tan ở dung dịch (1) là:

$m_{K_{2}S{O}_4\left(1\right)}=\frac{100.4\%}{100\%}$= 4 gam

Khối lượng chất tan ở dung dịch (2) là:

${\mathrm{m}}_{{\mathrm{K}}_2{\mathrm{SO}}_4\left(1\right)} = \frac{200.8\%}{100\%} = 16 \mathrm{gam}$ = 16 gam

Khối lượng chất tan dung dịch thu được là: m_ct = 4 + 16 = 20 gam

Khối lượng dung dịch thu được là: m_dd = m_{dd (1)} + m_{dd (2)} = 100 + 200 = 300 gam

Suy ra nồng độ dung dịch thu được là:

C% = $\frac{20}{300}.100\%$ = 6,67%

Đáp án D

Câu 7: Trộn 200 ml dung dịch MgSO₄ 2M với 400 ml dung dịch MgSO₄ 2M. Tính C_M của dung dịch thu được.

A. 2M

B. 3M

C. 4M

D. 5M

Hướng dẫn giải:

Số mol chất tan có trong 200 ml dung dịch MgSO₄ 2M là:

n₁ = C_M.V = 2.0,2 = 0,4 mol

Số mol chất tan có trong 400 ml dung dịch MgSO₄ 1M là:

n₂ = C_M.V = 2.0,4 = 0,8 mol

Suy ra dung dịch thu được số mol chất tan là: n_ct = n₁ + n₂ = 0,4 + 0,8 = 1,2 mol

Thể tích dung dịch thu được là: V_dd = V₁ + V₂ = 0,2 + 0,4 = 0,6 lít

Vậy nồng độ mol của dung dịch thu được là: C_M = $\frac{1,2}{0,6}$ = 2M

Đáp án A

Câu 8: Trộn 450 gam dung dịch HNO₃ 20% với 150 gam dung dịch HNO₃ 10% thì thu được dung dịch có nồng độ bao nhiêu %?

A. 15,5%

B. 17,5%

C. 14,5%

D. 13,5%

Hướng dẫn giải:

Khối lượng chất tan ở dung dịch (1) là: m₁= $\frac{450.20\%}{100\%}$ = 90 gam

Khối lượng chất tan ở dung dịch (2) là: m₂ = $\frac{150.10\%}{100\%}$ = 15 gam

Khối lượng chất tan dung dịch thu được là: m_ct = m₁ + m₂ = 90 +15 =105 gam

Khối lượng dung dịch thu được là: m_dd = m_{dd (1)} + m_{dd (2)} = 450 + 150 = 600 gam

Suy ra nồng độ dung dịch thu được là:

C% = $\frac{105}{600}.100\%$ = 17,5%

Đáp án B

Câu 9: Cần cho thêm bao nhiêu ml dung dịch CuCl₂ 1,2M vào 220 ml dung dịch CuCl₂ 4M để thu được dung dịch CuCl₂ 2M?

A. 550 ml

B. 450 ml

C. 350 ml

D. 250 ml

Hướng dẫn giải:

Đổi 220 ml = 0,22 l

Gọi thể tích dung dịch CuCl₂ 1,2M cần thêm vào là V lít

Số mol chất tan trong V lít dung dịch CuCl₂ là: n₁= 1,2V (mol)

Số mol chất tan trong 0,22 lít CuCl₂ 4M là: n₂ = 4.0,22 = 0,88 (mol)

Tổng số mol chất tan là: n_ct = 1,2V + 0,88

Thể tích dung dịch thu được là: V_dd = V + 0,22 (lít)

Nồng độ mol dung dịch thu được là:

C_M = $\frac{n_{ct}}{V_{\mathrm{dd}}}=\frac{1,2V+0,88}{V+0,22}$ = 2

Suy ra V = 0,55 lít = 550 ml

Đáp án A

Câu 10: Trộn 500 gam dung dịch NaNO₃ 2,5% với 300 gam dung dịch NaNO₃ 5% thì thu được dung dịch có nồng độ bao nhiêu %?

A. 2,2333%

B. 3,4375%

C. 4,4545%

D. 1,1245%

Hướng dẫn giải:

Khối lượng chất tan ở dung dịch (1) là: m₁ = $\frac{500.2,5\%}{100\%}$ = 12,5 gam

Khối lượng chất tan ở dung dịch (2) là: m₂ = $\frac{300.5\%}{100\%}$ = 15 gam

Khối lượng chất tan dung dịch thu được là: m_ct = 12,5 + 15 = 27,5 gam

Khối lượng dung dịch thu được là: m_dd = m_{dd (1)} + m_{dd (2)} = 500 + 300 = 800 gam

Suy ra nồng độ dung dịch thu được là:

C% =  $\frac{27,5}{800}.100\%$ = 3,4375%

Đáp án B

Xem thêm phương pháp giải các dạng bài tập Hóa học lớp 8 hay, chi tiết khác:

• Pha trộn hai dung dịch có xảy ra phản ứng với nhau và cách giải
• Bài tập xác định số mol và cách giải
• Chuyển đổi giữa khối lượng, thể tích, lượng chất và cách giải
• Tỉ khối của chất khí và cách giải bài tập
• Xác định thành phần phần trăm theo khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất và cách giải

---

---

---