Bài tập về công thức oxide cao nhất lớp 10 (cách giải + bài tập)

Trang trước Trang sau

Chuyên đề phương pháp giải bài tập về công thức oxide cao nhất lớp 10 chương trình sách mới hay, chi tiết với bài tập tự luyện đa dạng giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập về công thức oxide cao nhất.

I. Kiến thức cần nắm vững

1. Oxide cao nhất

Oxide cao nhất của một nguyên tố là oxide mà nguyên tố trong đó có hóa trị cao nhất. Các nguyên tố thuộc nhóm IA đến VIIA (trừ fluorine) có hóa trị cao nhất đúng bằng số thứ tự của nhóm.

Ví dụ 1: Nguyên tố calcium thuộc nhóm IIA của bảng tuần hoàn.

$\to$ Hóa trị cao nhất của Ca là II.

Công thức hóa học của oxide cao nhất là CaO.

Ví dụ 2: Nguyên tố chlorine thuộc nhóm VIIA của bảng tuần hoàn.

$\to$ Hoá trị cao nhất của Cl là VII. Công thức hóa học của oxide cao nhất là Cl₂O₇.

2. Bài tập liên quan đến oxide cao nhất và hợp chất khí với hydrogen

Nếu nguyên tố R thuộc nhóm xA, khi đó:

+ Hóa trị cao nhất của nguyên tố R với O là x.

+ Hóa trị với H (nếu có) là: 8 – x.

(Chú ý: Tổng hóa trị cao nhất của nguyên tố R với O và trong hợp chất khí với H là 8).

$\to$ Hợp chất khí của R với H có dạng RH₍₈_-_x).

Ta có: $\frac{% m_{R}}{% m_{O}} = \frac{m_{R}}{m_{O}}; \frac{% m_{R}}{% m_{H}} = \frac{m_{R}}{m_{H}}$ .

Nhóm	IA	IIA	IIIA	IVA	VA	VIA	VIIA
Hóa trị cao nhất với O	1	2	3	4	5	6	7
Oxide cao nhất	R₂O	RO	R₂O₃	RO₂	R₂O₅	RO₃	R₂O₇
Hóa trị với H				4	3	2	1
Hợp chất khí với H				RH₄	RH₃	H₂R	HR

Ví dụ: Nguyên tố sulfur thuộc nhóm VIA trong bảng tuần hoàn. Viết công thức oxide cao nhất và hợp chất khí với hydrogen (nếu có).

Hướng dẫn giải

Nguyên tố sulfur thuộc nhóm VIA.

$\to$ Hóa trị cao nhất của nguyên tố S là VI. Công thức oxide cao nhất là SO₃.

Hóa trị của S với H là: 8 – 6 = 2.

$\to$ Hợp chất khí của S với H là H₂S.

II. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Viết công thức oxide cao nhất của các nguyên tố sau:

a) Sodium (Z = 11).

b) Chlorine (Z = 17).

Hướng dẫn giải

a) Sodium (Z = 11).

Cấu hình electron nguyên tử: [Ne]3s¹ $\to$ Na thuộc chu kì 3, nhóm IA.

$\to$ Hóa trị cao nhất của Na là I.

Công thức hóa học của oxide cao nhất là Na₂O.

b) Chlorine (Z = 17).

Cấu hình electron nguyên tử: [Ne]3s²3p⁵ $\to$ Cl thuộc chu kì 3, nhóm VIIA.

$\to$ Hóa trị cao nhất của Cl là VII.

Công thức hóa học của oxide cao nhất là Cl₂O₇.

Ví dụ 2: Trong oxide cao nhất của nguyên tố R thuộc nhóm VIA, nguyên tố oxygen chiếm 60% về khối lượng. Hãy xác định nguyên tố R và viết công thức oxide cao nhất.

Hướng dẫn giải

Nguyên tố R thuộc nhóm VIA $\to$ R có hóa trị cao nhất là VI.

$\to$ Công thức oxide cao nhất có dạng là RO₃.

Nguyên tố oxygen chiếm 60% về khối lượng trong oxide.

$\to$ $% m_{O} = \frac{3 \times 16}{R + 3 \times 16} \times 100 % = 60 % \Rightarrow R = 32$ (amu).

$\to$ R là nguyên tố sulfur (S). Công thức của oxide cao nhất là SO₃.

Chú ý: Có thể tính theo cách khác để ra M_R.

%m_R = 100% – 60% = 40%.

Ta có: $\frac{% m_{R}}{% m_{O}} = \frac{m_{R}}{m_{O}} \Rightarrow \frac{40}{60} = \frac{M_{R}}{3 \times 16} \Rightarrow M_{R} = 32$ (amu).

Ví dụ 3: Nguyên tố R thuộc nhóm IVA trong bảng tuần hoàn. Hợp chất khí của R với hydrogen có 25% H về khối lượng. Xác định nguyên tố R.

Hướng dẫn giải

Nguyên tố R thuộc nhóm IVA $\to$ Hóa trị cao nhất của R là IV.

$\to$ Công thức oxide cao nhất là RO₂.

Hóa trị của R với H là: 8 – 4 = 4 (IV).

$\to$ Hợp chất khí của R với H có dạng RH₄.

Ta có: $\frac{% m_{R}}{% m_{H}} = \frac{m_{R}}{m_{H}} \Rightarrow \frac{100 - 25}{25} = \frac{M_{R}}{4 \times 1} \Rightarrow M_{R} = 12$ (amu).

$\to$ R là nguyên tố carbon (C).

III. Bài tập vận dụng

Câu 1. Oxide cao nhất của một nguyên tố là

A. oxide mà nguyên tố trong đó có hóa trị cao nhất.

B. oxide mà nguyên tố trong đó có hóa trị thấp nhất.

C. oxide mà nguyên tố trong đó có hóa trị không đổi là II.

D. oxide mà nguyên tố trong đó có hóa trị không đổi là VII.

Câu 2. Các nguyên tố thuộc nhóm IA đến VIIA (trừ fluorine) có hóa trị cao nhất

A. nhỏ hơn số thứ tự của nhóm.

B. lớn hơn số thứ tự của nhóm.

C. bằng số thứ tự của nhóm.

D. bằng số nguyên tố có trong nhóm.

Câu 3. Nguyên tố phosphorus thuộc nhóm VA. Công thức oxide cao nhất của nguyên tố này là

A. PO₂.

B. P₂O.

C. P₂O₃.

D. P₂O₅.

Câu 4. Oxide cao nhất của nguyên tố chlorine là Cl₂O₇. Nguyên tố chlorine thuộc

A. nhóm IIA.

B. nhóm VA.

C. nhóm VIIA.

D. nhóm VIIIA.

Câu 5. Trong oxide cao nhất của nguyên tố R thuộc nhóm IIIA, nguyên tố oxygen chiếm 47,06% về khối lượng. Hãy xác định công thức oxide cao nhất của R.

A. Al₂O₃.

B. Fe₂O₃.

C. ZnO.

D. K₂O.

Câu 6. Trong oxide cao nhất của nguyên tố R thuộc nhóm IA, nguyên tố R chiếm 74,19% về khối lượng. Hãy xác định tên nguyên tố R.

A. Potassium.

B. Sodium.

C. Lithium.

D. Calcium.

Câu 7. Nguyên tố R thuộc nhóm VA trong bảng tuần hoàn. Trong oxide cao nhất, nguyên tố R chiếm 43,66% về khối lượng. Nguyên tố R là

A. chlorine.

B. sulfur.

C. nitrogen.

D. phophorus.

Câu 8. Nguyên tố R thuộc nhóm IV. Trong oxide cao nhất, tỉ lệ khối lượng $\frac{m_{R}}{m_{O}} = \frac{3}{8}$ . Công thức oxide cao nhất của R là

A. SO₂.

B. CO₂.

C. NO₂.

D. P₂O₅.

Câu 9. Oxide cao nhất của R ứng với công thức R₂O_x. Phân tử khối của oxide là 183 amu. Trong đó, oxygen chiếm 61,2% về khối lượng. Xác định R.

A. Iron.

B. Sodium.

C. Chlorine.

D. Sulfur.

Câu 10. Oxide cao nhất của nguyên tố R có dạng RO_a. Trong đó, nguyên tố R chiếm 40% về khối lượng. Công thức oxide cao nhất của R là

A. CO₂.

B. SO₃.

C. CaO.

D. NO₂.

Câu 11. Oxide cao nhất của một nguyên tố có dạng RO₃. Trong hợp chất khí của nó với hydrogen có chứa 5,88% nguyên tố H về khối lượng. Nguyên tử khối của R là

A. 12.

B. 32.

C. 14.

D. 31.

Câu 12. Nguyên tố R thuộc nhóm VIIA trong bảng tuần hoàn. Trong hợp chất khí của R và hydrogen, nguyên tố H chiếm 2,74% về khối lượng. Xác định nguyên tố R.

A. Fluorine.

B. Chlorine.

C. Bromine.

D. Iodine.

Câu 13. Hợp chất khí của H với nguyên tố R có dạng RH₃. Trong oxide cao nhất, nguyên tố oxygen chiếm 74,08% về khối lượng. Xác định nguyên tố R.

A. Nitrogen.

B. Phosphorus.

C. Sulfur.

D. Carbon.

Câu 14. Hợp chất khí của hydrogen với một nguyên tố có dạng H₂R. Trong hợp chất oxide cao nhất của nó, nguyên tố R chiếm 40% về khối lượng. Công thức oxide cao nhất của nguyên tố đó là

A. CO₂.

B. SO₃.

C. N₂O₅.

D. Cl₂O₇.

Câu 15. Một nguyên tố R có hóa trị trong oxide cao nhất bằng hóa trị trong hợp chất khí với hydrogen. Phân tử khối của oxide này bằng 1,875 lần phân tử khối của hợp chất khí với hydrogen. Xác định nguyên tố R.

A. Carbon.

B. Silicon.

C. Sulfur.

D. Nitrogen.

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học 10 hay, chi tiết khác:

Lời giải bài tập lớp 10 sách mới:

Trang trước Trang sau

Giải bài tập lớp 10 sách mới các môn học