Giáo án bài Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh (Tiếp Theo)

HĐ 1. HDHS luyện tập:

- Giáo viên gọi học sinh đọc bài văn “Không sợ sai lầm” SGK T43

CH:Bài văn nêu lên luận điểm gì?

II. Luỵên tập:

Bài tập 1: SGK.

Tìm hiểu bài văn: Không sợ sai lầm.

a. Luận điểm: Không sợ sai lầm ( nhan đề)

- Hãy tìm những câu văn mang luận điểm đó?

- Những câu văn mang luận điểm:

+ Không sợ sai lầm (đầu đề)

+ Thất bại là mẹ của thành công.

+ Những con người sáng suốt... số phận của mình.

CH: Để chứng minh luận điểm của mình, người viết đã nêu ra những luận cứ nào?

b.Các luận cứ của bài văn để chứng minh cho luận điểm trên.

* Luận cứ:

- Một người sợ thất bại, trên thực tế không thể tự lập

+ Sợ sặc nước => không biết bơi

+ Sợ nói sai => Không nói được ngoại ngữ

+ Không chịu mất => không được gì

- Sợ sai, không dám làm gì

- Có người phạm sai lầm chán nản

Có kẻ sai lầm rồi tiếp tục sai lầm

- Những người sáng suốt không sợ sai lầm

=> Làm chủ được số phận

? Nhận xét về các luận cứ,những luận cứ có tiêu biểu và có sức thuyết phục không?

=> Luận cứ: Hiển nhiên, tiêu tiểu có sức thuyết phục

? Cách lập luận chứng minh ở bài này có gì khác so với bài “Đừng sợ vâp ngã”?

* So sánh:

- Bài "Đừng sợ vấp ngã": dẫn chứng cụ thể hơn

- Bài này: dẫn chứng chung chung, không có tên cụ thể (là 1 chân lý).

- Luận cứ ở đây là hàng loạt những lí lẽ, và cách phân tích lí lẽ rất hiển nhiên và có tính thuyết phục.

=> Ở bài “Đừng sợ vấp ngã” người viết chủ yếu dùng dẫn chứng để chứng minh.

=> Ở bài này người viết chủ yếu dùng lí lẽ để chứng minh.

Hs chuẩn bị - trình bày

Gv: nhận xét, bổ sung

- Tìm bằng chứng và lý lẽ để CM.

* Bài tập 2:

- Chứng minh Tiếng Việt là thứ ngôn ngữ đáng yêu nhất của em

* Yêu cầu đảm bảo các ý sau:

- Đó là một chân lý.

- Tìm bằng chứng và lý lẽ để CM.

Từ những dẫn chứng sau, khái quát thành luận đề?

- Những bằng chứng, luận chứng để CM:

+ Tiếng mẹ đẻ và tiếng những người thân yêu trong gia đình.

+ Tiếng của tuổi thơ, quê hương, làng xóm, phố phường.

+ Tiếng của tổ tiên, cha ông trong lịch sử, trong văn thơ.

+ Tiếng để dùng nói năng, trò chuyện, giao lưu, kết bạn, tâm tình.

+ Qua Tiếng Việt em hiểu biết, mở rộng tầm nhìn…

+ Có nhiều thứ ngôn ngữ được học (Tiếng Anh, Pháp) nhưng Tiếng Việt là ngôn ngữ đáng yêu nhất.

Triển khai luận đề thành các luận điểm? Vì sao triển khai như vậy?

CH2: Thế nào là phép lập luận trong bài văn nghị luận chứng minh?

* Bài tập 3:

Đề bài: Việt Nam - đất nước anh hùng

- Yêu cầu: Việt Nam anh hùng trong:

+ Chống ngoại xâm (d/c)

+ Xây dựng đất nước (d/c)

+ Làm gì để phát huy truyền thống anh hùng của dân tộc?

CH2: Các lí lẽ dẫn chứng dùng trong phép lập luận chứng minh phải đảm bảo yêu cầu nào?

HS trả lời khái quát vấn đề

GV chốt

* Bài tập 4:

- Em Lê Văn Tám ở Nam Bộ lấy thân mình làm đuốc sống đốt cháy kho xăng của giặc Pháp.

- Em Lượm hy sinh trên đường qua mặt trận đạn bay vèo vèo.

- Anh Bế Văn Đàn lấy thân làm giá súng, hy sinh trong trận Điện Biên Phủ.

=> Luận đề khái quát: Nhân dân Việt Nam anh hùng

1 HS đọc lại mục ghi nhớ T42

* Bài tập 5:

- Luận đề: Tiếng Việt không những là thứ tiếng rất giàu mà còn rất đẹp và đầy sức sống.

- Luận điểm:

1. Tiếng Việt rất giàu

2. Tiếng Việt rất đẹp

3. Tiếng Việt đầy sức sống

- LĐ chủ yếu, cần CM, nhấn mạnh

=> Lý do: Kết cấu câu: Không những…mà còn…

- Vế câu: "mà còn" quan trọng hơn "Không những".