20+ Dàn ý Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (hay, ngắn gọn)

Tổng hợp Dàn ý Chuyện chức phán sự đền Tản Viên và các bài văn phân tích hay nhất, ngắn gọn giúp học sinh có thêm tài liệu tham khảo để viết văn hay hơn.

20+ Dàn ý Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (hay, ngắn gọn)

Bài giảng: Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Cô Trương Khánh Linh (Giáo viên VietJack)

Dàn ý Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - mẫu 1

I. Mở bài

- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Dữ và tập Truyền kì mạn lục: Nguyễn Dữ sống vào khoảng thế kỉ XVI. Truyền kì mạn lục là tác phẩm xuất sắc của ông ghi chép những chuyện li kì trong nhân gian.

- Giới thiệu về tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”: Là một trong 20 truyện của tập truyền kì mạn lục kể về câu chuyện chức quan coi việc xử án ở đền Tản Viên.

II. Thân bài

1. Giới thiệu nhân vật Ngô Tử Văn.

- Tên: Ngô Tử Văn tên Soạn

- Quê quán: Huyện Yên Dũng đất Lạng Giang

- Tính tình: Khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không chịu được

→Cách giới thiệu trực tiếp ngắn gọn mang tính khẳng định gây chú ý người đọc

→Giọng điệu ngợi ca định hướng cách nhìn nhận cho người đọc về những hành động tiếp theo của nhân vật

2. Cuộc đấu tranh ở trên trần gian của Ngô Tử Văn.

a. Hành động đốt đền

- Nguyên nhân đốt đền: Tức giận trước sự hống hách, lộng hành làm hại dân chúng của hồn ma tiên tướng giặc

- Hành động:

+ Tắm gội chay sạch, khấn trời

→Đốt đền là hành động có chủ đích, cẩn trọng, không phải hành động bộc phát

+ Châm lửa đốt đền, vung tay không sợ gì cả mặc cho mọi người lắc đầu lè lưỡi

→Hành động công khai đầy dũng cảm, quyết liệt.

⇒ Thể hiện sự khẳng khái, chính trực, kiên cường, dũng cảm của trí thức Việt

⇒ Thể hiện ý thức dân tộc mạnh mẽ qua việc diệt trừ hồn ma tên tướng giặc.

b. Cuộc gặp gỡ của Ngô Tử Văn và bách hộ họ Thôi

- Sau khi đốt đền, Tử Văn trở về bị “sốt nóng sốt rét”.

- Hình ảnh hồn ma tướng giặc:

+ Diện mạo khôi ngô, cao lớn, đầu đội mũ trụ

+ Lời nói: Mắng mỏ đe dọa, bắt Ngô Tử Văn lập lại đền.

→Đây là một kẻ xảo trá, tham lam, hung ác

- Thái độ của Ngô Tử văn: Ung dung, mặc kệ vẫn ngôi ngất ngưởng, tự nhiên

→Thái độ của con người tự tin vào việc làm chính nghĩa.

c. Cuộc gặp gỡ của Ngô Tử Văn với thổ công

- Thổ công: Kể lại toàn bộ sự việc mình bị hại để Tử Văn thấy được sự xảo trá tác oai tác quái của tên tướng giặc, lo lắng cho Tử Văn

→Thổ công biết sự tồn tại của cái xấu nhưng cam chịu và chấp nhận, không dám đấu tranh để đòi lại công lí

- Thổ công bày cách để Ngô Tử Văn đối phó với tên hung thần và đối chất với Diêm Vương

→Tạo ra sự phát triển logic cho câu chuyện.

→Tử Văn không còn chiến đấu đơn độc mà đã có sự hỗ trợ của thổ công.

3. Cuộc đấu tranh giành lại công lí ở Minh Ti.

a. Chặng 1: Tử Văn đối đầu với những thử thách

- Tên bách hộ họ Thôi: Tỏ vẻ khép nép, đáng thương, để kêu oan

- Diêm Vương: Nghe theo lời tố cáo của tên tướng giặc, trách mắng, phán Tử Văn ngoan cố, bướng bỉnh

- Thái độ của Tử Văn:

+ Điềm nhiên, không kinh hãi trước cảnh Minh ti rùng rợn

+ Một mực kêu oan, điềm tĩnh, cứng cỏi trước uy quyền của Diêm Vương và sự xảo trá giả tạo của tên tướng giặc

b. Chặng 2: Tử Văn vạch trần tội ác của tên tướng giặc

- Khi tranh cãi, biết mình yếu thế, tên bách hộ Thôi sợ hãi, tỏ vẻ giả nhân giả nghĩa xin giảm án cho Tử Văn.

- Tử Văn không chịu bỏ cuộc, xin Diêm Vương cho người xuống tản Viên chứng thực

- Diêm Vương: Chứng thức và tin lời Ngô Tử Văn, xử cho Tử Văn thắng kiện.

→Cuộc đấu tranh đã bộc lộ khí phách, sự thông minh, cam đảm, quyết liệt của Ngô Tử Văn trên hành trình đòi lại công lí

→Làm rõ bộ mặt giả nhân giả nghĩa, xảo trá, giả tạo của hồn ma tên tướng giặc.

→Kết quả của cuộc chiến cho thấy ước mơ về sự công bằng của nhân dân.

4. Ngô Tử Văn nhận chức phán sự đền Tản Viên

- Là phẩn thưởng cho sự khẳng khái, cương trực và dũng cảm của Ngô Tử Văn.

- Diệt trừ tận gốc cái ác, lấy lại danh dự cho thổ công, làm sáng tỏ nỗi oan khuất cho Ngô Tử Văn

- Gửi gắm khát vọng của nhân dân về một vị quan chính trực, thanh liêm.

- Cuộc gặp gỡ giữa quan phán sự và người quen cũ: Thể hiện niềm tin về một vị quan tốt, giúp nước, giúp dân.

5. Ý nghĩa, bài học

a. Ý nghĩa của truyện

- Thể hiện niềm tin vào công lí, ước mơ về một xã hội công bằng ở hiền gặp lành, ác giả ác báo

- Phản ánh hiện tượng oan trái, bất công của xã hội đương thời

- Phê phán thói tham nhũng, lộng quyền của quan lại đương thời

- Phê phán sự hèn nhát không dám đứng lên đấu tranh bảo vệ lẽ phải của một bộ phận quan lại và nhân dân

b. Bài học

- Cần dũng cảm đứng lên đấu tranh bảo vệ công lí và lẽ phải.

- Có niềm tin vào lẽ phải: Thiện thắng ác

6. Đặc sắc nghệ thuật

- Sự kếp hợp giữa bút pháp thực và ảo, mượn truyện kì ảo để nói truyện thực ở đời vì thế nó mang giá trị thời đại

- Cốt truyện kịch tính, hấp dẫn với kết cấu logic có mở đầu, thắt nút, cao trào, mở nút

- Lựa chọn tình tiết li kì, lôi cuốn

- Xây dựng tính cách nhân vật qua lời nói và hành động

III. Kết bài

- Khái quát lại nội dung và nghệ thuật của truyện “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”

- Trình bày suy nghĩ của bản thân về tác phẩm: Đem lại sự thích thú cho người đọc bởi người tốt đã được đền đáp xứng đáng, kẻ ác bị trùng trị

Dàn ý Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - mẫu 2

1. Mở bài

- Giới thiệu về tác phẩm Truyền kì mạn lục và Chuyện chức phán sự đền Tản Viên

2. Thân bài

a. Giới thiệu về thể loại truyền kì và nội dung của tác phẩm

- Truyền kì: Văn xuôi tự sự, phản ánh hiện thực qua những yếu tố hoang đường, thể hiện quan niệm của tác giả

- Nội dung tác phẩm:

+ Kể về Ngô Tử Văn và hành động đốt đền của tên tướng bại trận phương bắc họ Thôi đang tác quái, gây hại cho dân.

+ Hắn đe dọa và kiện chàng ở Minh ty. Chàng được Thổ thần chỉ cách nên đã vạch trần được tội ác của tên tướng giặc khiến hắn phải chịu trừng phạt.

+ Sau này nhờ tiến cử của Thổ thần, chàng được nhận chức phán sự ở đền Tản Viên.

=> Khẳng định niềm tin về công lý, sự chính trực của con người sẽ được đền đáp.

b. Giới thiệu về nhân vật Ngô Tử Văn

- Họ tên: Tên Soạn, họ Ngô

- Quê: Huyện Yên Dũng, đất Lang Giang.

- Tính cách: khẳng khái, nóng nảy, là người cương phương, thấy gian tà không chịu được.

=> Cách giới thiệu nhân vật trực tiếp, ngắn gọn, súc tích, gây được sự chú ý cho người đọc.

=> Giọng điệu có phần hướng tới sự ngợi ca, định hướng cách nhìn nhận cho người đọc về hành động sau này của nhân vật.

c. Cuộc đấu tranh nơi trần gian của Ngô Tử Văn

- Hành động châm lửa đốt đền:

- Nguyên nhân: Do tức giận sự hoành hành, hống hách của tên tướng giặc bại trận họ Thôi, làm hại tới dân chúng "Tử Văn rất …đốt đền".

+ Diễn biến:

Tử Văn "tắm gội chay sạch, khấn trời" => Đây là hành động được chuẩn bị kỹ càng, có chủ đích, cẩn trọng, không phải bộc phát.

"châm lửa đốt đền" => Hành động quyết liệt, công khai, vô cùng dũng cảm "vung tay không cần gì cả".

=> Hành động đốt đền thể hiện sự khẳng khái, cương phương của Ngô Tử Văn, bộc lộ ý chí, ý thức dân tộc mạnh mẽ, bằng việc diệt trừ tên tướng giặc bại trận làm loạn nhân gian.

- Cuộc gặp gỡ với tên tướng Bách hộ họ Thôi:

+ Sau khi đốt đền, Ngô Tử Văn "thấy trong mình khó chịu …sốt rét"

+ Trong cơn mê mẩn, chàng thấy một người "khôi ngô dõng dạc, …cư sĩ" - nói năng đe dọa, bắt chàng "dựng lại đền như cũ" => Lời nói mang sự đe dọa, mắng mỏ "Biết điều … tai vạ", "Phong Đô … sẽ biết" => một kẻ xảo trá, tham lam, ranh ma, độc ác.

+ Đối lập với tên tướng, Ngô Tử Văn "mặc kệ … tự nhiên", thái độ ung dung, ngạo nghễ, tự tin vào việc làm của mình.

- Cuộc gặp với Thổ thần:

+ Hoàn cảnh: Thổ thần đến sau khi tên tướng "phất áo bỏ đi" là "một ông già …vái chào" => Dáng bộ giản dị, thái độ khiêm nhường, cung kính, coi trọng, bày tỏ sự cảm ơn với Tử Văn.

+ Thổ thần kể lại mọi việc cho Tử Văn nghe: Bị tên tướng đánh đuổi, phải nương nhờ đền Tản Viên => cho chàng thấy rõ sự xảo trá, tác quái của tên tướng giặc.

+ Tử Văn trách Thổ thần nhu nhược, thế nhưng Thổ thần tuy là thần tiên nhưng phải cam chịu, chấp nhận, không dám đấu tranh vì "những đền miếu gần quanh … bênh nó cả".

=> Nguyễn Dữ phê phán tầng lớp quan lại yếu đuối, nhu nhược không dám đấu tranh cho lẽ phải và lớp quan lại tham lam.

+ Sau đó, Thổ thần bày cách cho Tử Văn tâu kiện với Diêm vương và cách đối phó với tên tướng giặc.

=> Câu chuyện phát triển hết sức logic, cho thấy những người làm việc chính nghĩa thì luôn có thần linh giúp sức.

d. Cuộc đấu tranh giành công lý ở Minh ty

- Ngô Tử Văn phải đương đầu với thử thách:

+ Bị quỷ sứ bắt đi trong đêm, qua con sông với côn cầu "ước hơn ngàn thước …thấu xương", "hai bên … nanh ác", tội chàng bị khép vào là tội nặng, không được giảm án => toàn những sự việc kinh hãi, đòi hỏi lòng can đảm của Tử Văn.

+ Chàng không hề nao núng, kêu to "Ngô Soạn này … oan uổng" => được vời vào điện đối chất.

+ Tại điện, tên tướng giặc khép nép, tỏ vẻ đáng thương, kêu oan - Tử Văn bị Diêm vương trách mắng, luận tội "hỗn láo", trách mắng chàng ngoan cố, bướng bỉnh.

+ Thế nhưng, thái độ của Ngô Tử Văn: vẫn điềm nhiên, không hề kinh hãi mà một mực cứng cỏi kêu oan, tự tin trước những lời luận tội của Diêm Vương và lời giảo biện của tên tướng giặc.

- Chàng vạch trần tội ác của tên tướng họ Thôi:

+ Tử Văn y lời Thổ thần mà tấu bẩm với Diêm Vương, còn khẳng định cứng cỏi "xin đem giấy …nói càn" => khiến tên tướng giặc hoảng sợ mà xin giảm án cho chàng => cho thấy sự xảo trá, gian ác của hắn.

+ Chàng không chịu bỏ cuộc, nhờ Diêm vương sai người đến đền Tản Viên => Sự việc đúng y lời Tử Văn nói.

=> Cuối cùng, sự thật được chứng thực, Tử Văn thắng kiện, Diêm Vương trách cứ các phán quan làm việc không chí công vô tư, còn tên tướng giặc bị "lồng sắt chụp vào đầu … Cửu u"

=> Cuộc đấu tranh dưới minh ty cho thấy khí phách cũng sự can đảm, thông minh của Ngô Tử Văn trước cuộc đối đầu với tên tướng xảo trá

=> Cho thấy ước mơ về sự công lý công bằng của người dân trong xã hội xưa.

e. Ngô Tử Văn nhận chức phán sự đền Tản Viên

- Hoàn cảnh: Thổ thần tới cảm tạ Ngô Tử Văn đã giúp đỡ mình, đồng thời ông đã xin Đức Thánh Tản cho chàng giữ chân Phán sự ở đền Tản Viên và khuyên chàng nên nhận lời ngay "không nên trùng trình" =>chàng nhận lời "thu xếp việc nhà rồi không bệnh mà mất".

- Đây là phần thưởng to lớn dành cho Ngô Tử Văn vì hành động trượng nghĩa, ý chí gan dạ, khẳng khái của mình.

- Hành động diệt trừ tên tướng giặc còn là hành động diệt trừ tận gốc cái ác "mộ của người tướng …như cám vậy", lấy lại danh dự cho Thổ thần, minh oan cho hành động "đốt đền" của chàng.

- Đây còn là niềm ước vọng của nhân dân về một vị quan thanh liêm, chính trực, ước mơ về công bằng công lý.

- Sự gặp gỡ với người cũ và lời truyền "nhà quan Phán sự" =>niềm tin khẳng định một vị quan tốt sẽ được muôn dân yêu kính.

f. Ý nghĩa và bài học:

- Ý nghĩa:

+ Thể hiện niềm tin của nhân dân vào công bằng công lý giữa xã hội.

+ Phản ánh sự giả tạo, xáo trá của một bộ phận con người trong xã hội đương thời cùng những oan trái, bất công không thể tỏ bày.

+ Phản ánh sự tham lam, lộng quyền, nhận hối lộ của đám quan lại trong xã hội xưa.

+ Phê phán sự hèn nhát, nhu nhược, không dám đấu tranh đòi quyền lợi, bảo vệ lẽ phải của một bộ phận quan lại và đa số người dân đương thời.

+ Ca ngợi sự dũng cảm, chính trực, khẳng khái của những người dân bình thường trong xã hội phong kiến.

- Bài học:

+ Cần dũng cảm, kiên cường, đứng lên đấu tranh cho lẽ phải, công lý.

+ Niềm tin về cuộc sống ở hiền thì sẽ gặp lành, niềm tin vào công lý và lẽ phải.

g. Đặc sắc nghệ thuật:

- Kết hợp giữa yếu tố lý kì, kì ảo với tự sự, mượn sự kì ảo để nói về hiện thực và ước vọng của con người => mang tính thời đại.

- Cốt truyện li kì, cuốn hút người đọc, mang tính logic cao, có cao trào

- Tình tiết lôi cuốn, giọng văn tự nhiên, chân thành, giản dị

3. Kết bài

Khẳng định lại ý nghĩa và nội dung mà tác giả muốn gửi gắm.

Dàn ý Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - mẫu 3

MỞ BÀI

1. Giới thiệu về tác giả Nguyễn Dữ:

Nguyễn Dữ là một nhà văn nổi tiếng của thế kỉ 16 với tác phẩm đề đời là Truyền kì mạn lục

2. Giới thiệu về tác phẩm Truyền kì mạn lục:

Là tác phẩm bằng chữ Hán, gồm 20 truyện, ra đời vào đầu thế kỉ 16, viết theo thể loại truyền ki. Truyền kì là một thể loại truyện hư cấu, nhiều yếu tố thần thánh. Đây không chỉ là một câu chuyện đơn thuần mà ý nghĩa sâu xa hơn là vạch trần và phê phán xã hội phong kiến đương thời

3. Giới thiệu nội dung đoạn trích “ Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” :

là trong câu chuyện trong tác phẩm Truyền kì mạn lục kể về câu chuyện xử án nhân vật Ngô Tử Văn trong cuộc chiến đấu tranh chống cái ác

THÂN BÀI:

I. Khái quát về tác phẩm

1. Hoàn cảnh sáng tác:

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên được viết vào đầu thể kỉ 16, thể hiện tinh thần khẳng khái, cương trực khi đấu tranh chống lại cái ác, đồng thời lên án tội ác của bọn giặc xâm lược phương Bắc - dù đã chết nhưng không từ bỏ ý định xâm lược, vẫn tiếp tục gây hại cho người dân nước Nam.

2. Tóm tắt hoặc nêu nội dung chính của tác phẩm:

Câu chuyện kể về Nhân vật Ngô Tử Văn là một người khẳng khái cương trực. Trước sự nhiễu loạn và gây ra biết bao tai họa cho người dân của tên hung thần là hồn ma của tên giặc xâm lược phương Bắc họ Thôi, Vương Tử Văn đã đốt đền. Tên giặc họ Thôi đã kiện đến địa phủ. Thổ thần đã báo mộng cho Vương Tử Văn biết sự thật ngôi đền đó là của thổ thần nhưng bị hồn ma họ Thôi chiếm và bày cách để Vương Tử Văn lấy lại công đạo.

Sau khi gặp Diêm Vương, Ngô Tử Văn đã kể lại tội ác của tên giặc họ Thôi và giúp thổ thần lấy lại ngôi đền. Khi công lý được lập lại kẻ ác bị tiêu diệt, Ngô Tử Văn được tiến cử làm phán sự đền Tản Viên.

II. Phân tích truyện - các luận điểm chính và luận điểm phụ

Ý nghĩa hình tượng nhân vật Ngô Tử Văn qua cuộc đấu tranh với thế lực ma quỷ

1. Giới thiệu nhân vật:

Nhân vật Ngô Tử Văn được tác giả giới thiệu theo phương pháp truyền thống của văn học trung đại:

- Tên là Soạn.

- Quê quán: người huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang.

- Tính tình khẳng khái, nóng nảy “thấy sự gian tà thì không chịu được. Vùng Bắc vẫn khen là người cương trực”.

=> Dù chỉ là vài dòng ngắn gọn nhưng có thể nói, cách giới thiệu này đã gây ấn tượng sâu đậm, giúp người đọc hiểu được những tính cách cơ bản của nhân vật chính.

2. Diễn biến câu chuyện

Hành động đốt đền:

- Trong làng của Tử Văn đang sinh sống có ngôi đền rất thiêng, nhân dân thường thờ cúng thì nay đã bị hồn ma của tên tướng bại trận Bắc triều chiếm giữ. Hắn đánh bạt thổ công, đút lót các thần miếu bên cạnh, tác oai, tác quái cả một vùng.

- Chứng kiến những hành động hung tợn, bạo ngược này, “Tử Văn tức giận, một hôm tắm rửa sạch sẽ, khấn trời rồi châm lửa đốt”. Có thể nói, đây là một hành động đã có sự cân nhắc, có chủ đích bộc lộ rõ tính cương trực, can đảm, mạnh mẽ và quyết liệt của nhân vật Tử Văn.

∗Khi đối diện với tên Bách hộ họ Thôi:

- Sau khi đốt đền, Tử Văn cảm thấy sốt và trong cơn mê, Tử Văn đã có cuộc đối diện với tên Bách hộ họ Thôi.

- Bách hộ họ Thôi vốn là viên tướng bại trận của giặc Minh, lúc sống đã đi xâm lược nước khác, tội ác đầy mình, lúc chết vẫn giữ nguyên bản chất của kẻ lừa đảo, thể hiện qua các chi tiết:

+ Hắn tự xưng với Tử Văn là cư sĩ.

+ Dùng nguyên lí đạo Nho để buộc tội Tử Văn: “Nhà ngươi đã theo nghiệp Nho đọc sách thánh hiền, há không biết cái đức của quỷ thần ra sao, cớ gì lại khinh nhờn hủy tượng, đốt đền?”.

+ Lấy oai linh của quỷ thần để hăm dọa Tử Văn: “Biết điều thì dựng trả ngôi đền như cũ. Nếu không thì vô cớ hủy đền Lư Sơn, Cố Thiệu sẽ khó lòng tránh khỏi tai vạ”.

- Đứng trước những lời thách thức, hăm doạ của tên “cư sĩ”, “Tử Văn mặc kệ vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên”. Chúng ta cần thấy rằng, đây không phải là hành động bất cần của kẻ liều lĩnh mà là hành động tự tin của người nắm được chính nghĩa.

- Đối diện với Thổ công:

- Sau khi gặp nhân vật bách hộ họ Thôi, Tử Văn đã có cuộc gặp gỡ với nhân vật Thổ công.

- Nhân vật này được miêu tả là“một ông già áo vải mũ đen, phong độ nhàn nhã, thủng thỉnh”, tính tình khiêm tốn đến để bày tỏ sự vui mừng trước hành động đốt đền của Tử Văn.

- Khi nhìn thấy Thổ công, đầu tiên Tử Văn cảm thấy kinh ngạc: “Sao mà nhiều thần quá vậy”.

- Và sau khi nghe lời Thổ Công kể lại đầu đuôi sự tình, Tử Văn - người trí thức cương trực, mạnh mẽ cũng đã có phút chốc cảm thấy e ngại: “Hắn có thực là tay hung hãn, có thể gieo vạ cho tôi không”.

Cuộc gặp mặt tại âm phủ

Và đúng như những gì mà Thổ công đã cảnh báo, tối đó Tử Văn đã bị hai tên quỷ sứ đến bắt đi. Và thế là cuộc đối mặt của Tử Văn với hồn ma tên Bách hộ họ Thôi cũng như với Diêm Vương và Thổ công đã diễn ra vô cùng gay go, quyết liệt.

Trong cuộc đối mặt ở Âm phủ đó, Tử Văn đã phải trải qua nhiều yếu tố đe dọa:

Yếu tố đe doạ đầu tiên đến từ Diêm phủ:

- Trong không khí rùng rợn của cõi âm ti, Tử Văn bị quỷ bắt đi, bị đe dọa, thậm chí là bị vu cáo, sỉ nhục: “tên này bướng bỉnh ngoan cố”

- không chỉ thế, vào lúc đầu, Tử Văn còn bị chính Diêm Vương la mắng và uy hiếp: “Mày là một kẻ hàn sĩ sao dám hỗn láo, tội ác tự mình làm ra, còn trốn đi đằng nào?”.

Và dĩ nhiên chúng ta cũng không quên điểm qua mối đe doạ lớn nhất của Tử Văn, đó là hồn ma tên Bách hộ họ Thôi:

+ Ở Diêm phủ, hắn đến kêu cầu ở trước sân. “Tử Văn vào tới nơi đã thấy người đội mũ trụ đương kêu cầu ở trước sân”.

+ Thấy Tử Văn cứng cỏi, hắn quyết liệt, ngoan cố vu vạ: “Ấy là trước Vương Phủ hắn còn ghê gớm như thế, mồm năm miệng mười, đơm đặt bịa tạc. Huống hồ ở một nơi đền miếu quạnh hiu, hắn sợ gì mà không dám cho một mồi lửa”.

+ Và khi vu vạ không được thì hắn đổi giọng nhân nghĩa: “Gã kia một kẻ học trò, thật là ngu bướng, quả đáng tội lắm. Nhưng đã trách mắng như vậy, cũng đủ răn đe rồi. Xin Đại vương khoan dung tha cho hắn để tỏ cái đức rộng rãi. Chẳng cần đòi hỏi dây dưa, nếu thẳng tay trị tội nó, sợ hại đến cái đức hiếu sinh”.

=> Có thể thấy, Bách hộ họ Thôi hay nói khác hơn là hồn ma tên tướng giặc là một kẻ vô cùng khôn ngoan, xảo quyệt. Hắn lừa trên dối dưới, liên tục thay đổi thái độ nhằm vu vạ cho Tử Văn cũng như giấu nhẹm tội trạng của bản thân. Thế nhưng, lưới trời lồng lộng, tuy thưa mà khó thoát. Tính chất lừa đảo, càn bậy của hắn cuối cùng cũng bị Diêm Vương trừng trị đích đáng.

Và đứng trước một kẻ côn đồ, tráo trở như Bách hộ họ Thôi, Tử Văn đã có thái độ, hành động, lời nói như thế nào? Quả đúng như những gì mà tác giả Nguyễn Dữ đã giới thiệu đầu tác phẩm, Tử Văn đã giữ vững được sự khẳng khái, cương trực của bản thân, thể hiện qua những chi tiết như sau:

- Tử Văn tâu trình đầu đuôi với Diêm Vương như lời thổ công đã dặn, lời rất cứng cỏi không chịu nhún nhường chút nào.

- Khi thấy Diêm Vương sinh nghi, Tử Văn đã cương quyết đưa ra giải pháp: “Nếu nhà vua không tin vào lời tôi, xin tư giấy đến đền Tản Viên để hỏi, không đúng như thế tôi xin chịu thêm cái tội nói càn”. Mạnh mẽ hơn, anh khẳng định: “Ngô Soạn này là một kẻ sĩ ngay thẳng ở trần gian”.

=> Cuối cùng sự cương trực, thẳng thắn, chính nghĩa của Tử Văn đã thắng gian tà. Tên Bách hộ họ Thôi đã bị tống giam vào ngục Cửu U.

* Ngụ ý phê phán của tác phẩm và ý nghĩa lời bình của tác giả

- Đối tượng phê phán trước hết là hồn ma tên tướng giặc Bắc triều. Khi sống, hắn là một tên giặc xâm lược ngang ngược, cuồng đồ, gieo rắc bao lầm than, đau đớn cho người dân nước ta. Chết đi, hắn trở thành một hồn ma mưu mô, xảo quyệt, đã cướp đền của Thổ công còn sẵn sàng tố giác Tử Văn với Diêm Vương. Có thể nói, đó là một hành động “vừa ăn cướp vừa la làng”. Khi sống cũng như khi chết, tên tướng giặc Bắc triều vẫn không thể giấu giếm nổi chân dung của một con người tham lam, hung ác, xứng đáng phải nhận lãnh hậu quả nặng nề nhất.

- Cũng qua câu chuyện này, truyện còn phơi bày hiện thực đầy rẫy những bất công từ cõi trần đến cõi âm: kẻ ác thì được sung sướng, tiêu dao, người lương thiện thì phải ngậm ngùi oan ức; thánh thần ở cõi âm cũng tham của đót lót để rồi bao che cho kẻ ác và cái ác lộng hành; Diêm Vương và các phán quan − những người nắm giữa cán cân công lí cũng bị lấp tai, che mắt. Những hiện tượng tiêu cực ở cõi âm chính là hình ảnh phản chiếu của xã hội đương thời: bất công tràn lan, bọn tham quan ô lại, thế lực cường quyền, phong kiến đương thời tiếp tay cho cái ác, cái xấu gây nên bao lầm than cho người dân lương thiện.

- Và đặc biệt ở phần kết của tác phẩm, tác giả Nguyễn Dữ đã viết một đoạn lời bình ngoại truyện. Đoạn lời bình này của tác giả đã gửi gắm nhiều thông điệp mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc:

Người tốt sẽ được tôn vinh, kẻ xấu, ác sẽ bị nguyền rủa. Tử Văn chết nhưng tiếng tốt lưu đến ngàn đời sau. Người như Tử Văn đáng được kính trọng, ca ngợi.Bên cạnh đó, lời bình ở cuối truyện còn nhằm đề cao bản lĩnh của kẻ sĩ, khuyến khích, động viên kẻ sĩ phải dũng cảm, tự tin đứng lên chiến đấu với cái xấu, cái ác, đừng bao giờ “thấy sóng cả mà ngã tay chèo”. Đây là sự khẳng định ý nghĩa tích cực trong tư tưởng của nhà nho tài đức Nguyễn Dữ.

* Đánh giá nghệ thuật

Truyện sử dụng dày đặc các yếu tố truyền kì. Đó là thế giới siêu nhiên, cõi Âm ti, hồn ma tên tướng giặc, các vị thần thánh, chi tiết chết đi sống lại,...

Bên cạnh đó, tác giả Nguyễn Dữ đã xây dựng được cốt truyện giàu kịch tính, kết cấu chặt chẽ.

Ông dẫn dắt truyện khéo léo với nhiều chi tiết công phu, giàu kịch tính, mang đậm tính biểu tượng. Cách kể chuyện và miêu tả đầy sinh động, hấp dẫn.

Ngoài ra, tác phẩm còn lôi cuốn người đọc ở cách tác giả thể hiện tư tưởng, quan điểm: không nêu trực tiếp mà ẩn sau sự kiện và thái độ, hành động, lời nói của nhân vật.

KẾT BÀI

- Khái quát lại nội dung của câu chuyện

- Cảm nhận riêng về câu chuyện này

Dàn ý Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - mẫu 4

I. Mở bài.

Nguyễn Dữ là học trò của Nguyễn Bỉnh Khiêm, sống vào nửa đầu thế kỉ XVI, thời kì rối ren cua lịch sứ phong kiến nước ta. Truyền kì mạn lục do Nguyễn Dữ viết gồm hai mươi truyện bằng văn xuôi chữ Hán, kể chuyện dân gian, chuyện thật trong đời và một số truyền thuyết. Chuyện chức phán sự đền Tản Viên là một trong những truyện đặc sắc trong Truyền kì mạn lục.

Truyện ca ngợi tính cương trực, lòng cương trực của nhân vật trung tâm Ngô Tử Văn, qua đó khẳng định niềm tin chính nghĩa thắng gian tà.

II. Thân bài.

A. NHÂN VẬT CHÍNH DIỆN: NGÔ TỬ VĂN

1. Ngô Tử Văn là kẻ sĩ khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không chịu được. Chàng quyết định dốt đèn thờ của hồn tên tướng giặc họ Thôi, tranh chiếm miếu đền của Thổ Công sở tại, làm yêu quái trong dân gian. Theo quan niệm của người xưa, đốt đền là việc động chạm đến “thần”, một quyền lực tối cao, mà đền là nơi chỉ thờ những thần có công lao giúp nước, hộ dân. Do đó Tử Văn đốt đền tà là hợp với lòng dân. Hơn nữa, trước khi đốt đền, Tử Văn tắm gội sạch sẽ, khấn trời. Điều đó cho thấy tấm lòng thành khẩn của Tử Văn đối với trời đất. Như vậy, hành động đốt đền của Tử Văn xuất phát từ một ý thức rõ ràng, từ một con người cương trực, thấy sự gian tà thì không chịu được.

2. Đốt đền xong. Ngô Tử Văn phải ứng phó với bốn sự kiện thật căng thẳng, rùng rợn. Các sự kiện trên xảy ra trong thời gian rất nhanh, chỉ từ ngày hôm trước đến “nửa ngày” hôm sau. Với tính cương trực, ý tưởng “đức trọng quỷ thần kinh”, niềm tin chính nghĩa thắng gian tà. Ngô Tử Văn lần lượt gặp các nhân vật quỷ, thần và chủ động bày tỏ thái độ, giải quyết từng sự việc.

Với viên Bách hộ họ Thôi; Khi thấy một người khôi ngô, cao lớn, đầu đội mũ trụ... tự xưng là cư sĩ đòi dựng trả ngôi đền, Tử Văn mặc kệ, vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên.

Với Thổ Công: Khi thấy một ông già, áo vải mũ đen, phong độ nhàn nhã, tính tình khiêm tốn đến tỏ lời mừng, Tử Văn kinh ngạc: “Sao mà nhiều thần quá vậy”.

Khi nghe Thổ Công kể lại sự tình, Tử Văn cặn kẽ hỏi: “Hắn có thực là tay hung hãn, có thể gieo vạ cho tôi không?”.

Với hai con quỷ và Diêm Vương: Đến vương phủ, không khí rùng rợn, mặc dù bị đe dọa vu cáo (“Tội sâu ác nặng, không được dự vào hàng khoan giảm”), mặc dù bị sỉ nhục (“tên này bướng binh ngoan cố”), rồi bị Diêm Vương mắng và uy hiếp . nhưng Tử Văn vẫn khảng khái: “Ngô Soạn này là kẻ sĩ ngay thẳng ở trần gian”.

Cuối cùng, tính cách cương trực, thẳng thắn, quyết liệt, đầy chính nghĩa của Tử Văn đã thắng gian tà.

3. Đoạn cuối truyện đã khẳng định người tốt được tôn vinh, kẻ xấu bị trừng phạt. Về danh nghĩa, Tử Văn chết, nhưng thực chất chàng trở nên bất tử: làm thần. Người có tính cách cương trực như Tử Văn thật đáng được trọng dụng vào chức quan phán sự.

B. NHÂN VẬT PHẢN DIỆN: VIÊN BÁCH HỘ HỌ THÔi

Đây là một bộ tướng của Mộc Thạnh, bị tử trận khi quân Minh xâm lược Đại Việt, Hồn hắn bơ vơ ở Nam quốc, tranh chiếm miếu đền của Thổ Công, quen dùng chước dối lừa, thích làm trò thảm ngược, hung yêu tác quái...

- Sau khi đền bị đốt, hắn đến nhà Tử Văn, hắn tự xưng là cư sĩ, dùng lí lẽ đạo Nho để buộc tội, lấy oai linh của quỷ thần để hăm dọa Tử Văn, không được thì tức giận, thề thốt, phất áo ra đi.

- Ở vương phủ, hắn đến trước Tử Văn để kêu cứu và kiện cáo, thấy Tử Văn cứng cỏi tâu trình, hắn ngoan cố vu vạ, không được thì lập lừ biện bạch.

- Cuối cùng, hắn bị trừng trị đích đáng: bị lồng sắt chụp vào đầu, khấu gỗ nhét vào miệng, bỏ vào ngục Cửu u.
Hành động của tên Bách hộ họ Thôi thể hiện tính cách của một tướng giặc Minh bại trận, họ sống đã mang dã tâm đi xâm lược nước khác, mưu đồ làm việc phi nghĩa, đến lúc chết vẫn hiện nguyên hình một kẻ lừa đảo. Tính cách đó được thể hiện nhất quán trong mọi cử chỉ, hành động và cuối cùng bị Diêm Vương trừng trị đích đáng.

C. NỘI DUNG Ý NGHĨA CỦA TRUYỆN

- “Truyện kể về sự đấu tranh sống còn giữa hai thế hệ: một bên là con người (do Ngô Tử Văn đại diện), một bên là thần linh ma quỷ (Minh ti, hồn ma viên Bách hộ họ Thôi...). Ý nghĩa của cuộc đấu tranh này là khẳng định chính nghĩa thắng gian thiện thắng cái ác.

Hơn nữa, tác giả viết truyện này vào khoảng nửa đầu thế kỉ XVI, có thể phản ánh xã hội đương thời: chế độ phong kiến suy vi (nhà Lê dần suy yếu, chính quyền chuyển sang tay nhà Mạc). Chính ý nghĩa khách quan của truyện (ca ngợi đức tính cương trực, lòng nghĩa khí, khẳng định chính nghĩa thắng gian tà, lên án giặc ngoại xâm, tố cáo sự cấu kết của thần quyền hãm hại (dân lành) cũng là một nội dung hiện thực đáng chú ý.

III. Kết bài.

Bằng nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, bao phủ nhiều yếu tố siêu nhiên, giàu tính biểu tượng. Chuyện chức phán sự đền Tản Viên đã lôi cuốn người đọc qua những xung đột liên tiếp, giàu kịch tính.

Về nội dung ý nghĩa, truyện đề cao bản lĩnh của kẻ sĩ: cương trực, dũng cảm, quyết đoán trong hành động và quyết tâm chống những thế lực đen tối, gian tà. Đặt trong hoàn cảnh ra đời của tác phẩm, truyện thể hiện rõ ý nghĩa tích cực trong tư tưởng của tác giả.

Dàn ý Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - mẫu 5

1.Mở bài

Giới thiệu tác giả, tác phẩm

Khái quát nội dung Chuyện chức phán sự đền Tản Viên

2.Thân bài

a. Nghệ thuật kể chuyện:

- Kết cấu truyện giàu kịch tích, nhiều chi tiết lôi cuốn, cách dẫn dắt chuyện khéo léo, hợp lý, cách kể tả sinh động và hấp dẫn:

+ Mở đầu câu chuyện bằng cảnh Tử Văn tắm rửa sạch sẽ, khấn vái rồi “châm lửa đốt đền. Mọi người đều lắc đầu lè lưỡi lo sợ thay cho Tử Văn”.

+ Gây sự tò mò, hàng loạt các câu hỏi được đặt ra như vì sao Tử Văn đốt đền, vì sao mọi người lại lo sợ,… khiến độc giả có hứng thú tiếp tục tìm hiểu sâu vào câu chuyện.

- Tạo ra các nút thắt cho câu chuyện, từ nhỏ đến lớn, rồi dẫn đến những cao trào mạnh mẽ, khiến độc giả hồi hộp trông ngóng cách Nguyễn Dữ gỡ nút thắt:

+ Ngô Tử Văn sau khi đốt đến thì bỗng “thấy trong mình khó chịu, đầu lảo đảo, bụng run run rồi cả người nổi lên một cơn sốt nóng sốt rét”, sau đó bị tên tướng giặc họ Thôi đe dọa, thách thức.

+ Thổ thần đến mách nước cho Tử Văn biết về chuyện tên yêu quái đã kiện chằng ở Minh ti, để cho chàng chuẩn bị.

+ Nửa đêm bệnh của Tử Văn trở nặng rồi bị bắt xuống dưới Minh ti, đường đi liên tục hiện ra những quang cảnh hãi hùng, sống động, mở ra trong mắt người đọc những liên tưởng đặc sắc, thú vị về sự rùng rợn cõi âm bằng các chi tiết nhỏ như “…gió tanh sóng xám, hơi lạnh thấu xương. Hai bên cầu có đến mấy vạn quỷ Dạ Xoa đều mắt xanh tóc đỏ, hình dáng nanh ác…”.

+ Ngô Tử Văn ở điện Diêm Vương chàng bình tĩnh, khẳng khái trả lời và đối đáp một cách mạch lạc với cả Diêm Vương và tên tướng giặc họ Thôi, “lời rất cứng cỏi không chịu nhún nhường chút nào”.

+ Nút thắt truyện dần được nới lỏng, Diêm Vương nổi lòng nghi về sự “thật thà” của hồn ma tên tướng giặc.

+ Cởi bỏ nút thắt: Diêm Vương sai người tra xét rõ ngọn ngành, cho gọi Thổ Thần thật tới, cuối cùng câu chuyện được mở nút, mọi sự sáng tỏ, kẻ nào đáng tội phải chịu phạt, Tử Văn được tha bổng, cho sống lại.

b. Chi tiết hoang đường kỳ ảo được đan xen:

Sự thông linh giữa ba cõi trần-tiên-ma, gây hứng thú sâu sắc cho người đọc. Các chi tiết hoang đường như cảnh rùng rợn ở cõi âm, sự xuất hiện của các nhân vật dưới điện Diêm Vương tăng thêm phần kịch tính, mở ra một không gian truyện mới lạ, hấp dẫn.

Việc xây dựng các nhân vật kỳ ảo như hồn ma tên tướng giặc họ Thôi, Diêm Vương, Thổ công là ý tưởng của tác giả về sự liên kết chặt chẽ giữa các thế giới thực và ảo, mỗi nhân vật là đại diện cho một thế lực trong xã hội, không chỉ đúng với cõi trần gian và giữa ba cõi tiên, âm, dương cũng đều đúng.

Sự xuất hiện của các nhân vật có mang yếu tố hoang đường kì ảo có ý nghĩa giáo dục con người rằng dù sống hay chết thì thế giới vẫn luôn có trật tự, thiện luôn thắng ác, con người dù ở cõi nào cũng phải hành xử đúng mực = > Tư tưởng răn đe và giáo dục mà Nguyễn Dữ muốn truyền tải cũng trở nên sâu sắc, ấn tượng hơn.

c. Xây dựng tuyến nhân vật thiện – ác tương phản đối lập nhau rõ ràng:

Nhân vật Ngô Tử Văn tuy chỉ là người phàm nhưng dũng cảm có tấm lòng hành thiện trượng nghĩa, bình tĩnh trước mọi biến cố xảy đến, khi cần thưa chuyện thì nói năng mạch lạc, chứng cứ rõ ràng.

Trái lại hồn ma tên tướng giặc làm việc ác, giả nhân giả nghĩa, nói dối trắng trợn, cuối cùng đành chịu đuối lý trước sự vạch trần mạnh mẽ, thẳng thắn của Ngô Tử Văn.

Tính chất thiện-ác của nhân vật được bộc lộ một cách rõ ràng qua lời nói, hành động, cùng với nội tâm (Ngô Tử Văn), điều đó giúp độc giả có một cái nhìn đa chiều và khách quan hơn về các nhân vật.

3.Kết bài

Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm

Nêu cảm nhận.

Dàn ý Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - mẫu 6

1. Mở bài

Giới thiệu tác phẩm.

Khái quát chung về ý nghĩa câu chuyện

2. Thân bài:

a. Tác giả:

Tác giả Nguyễn Dữ, có người gọi là Nguyễn Dữ hoặc Nguyễn Tự, chưa rõ năm sinh năm mất, sống vào khoảng đầu thế kỷ XVI, quê ở tỉnh Hải Dương.

Ông được xem là người đã đưa khái niệm “truyền kỳ” tiến vào văn học của nước ta.

Để lại duy nhất tác phẩm Truyền kỳ mạn lục gồm 20 truyền kỳ khác nhau.

b. Khái niệm truyền kỳ:

Các tác phẩm văn xuôi trung đại có các yếu tố hoang đường kỳ ảo. Ở đó có sự tương giao giữa thế giới con người với cõi âm, cõi tiên với sự xuất hiện của thánh thần, ma quỷ làm tăng sức hấp dẫn của tác phẩm, đồng thời góp phần phản ánh các nội dung cốt lõi trong quan niệm của tác giả.

c. Tác phẩm Truyền kỳ mạn lục:

Tác phẩm Truyền kỳ mạn lục là một tập truyện gồm có 20 truyện khác nhau được viết bằng chữ Hán chứa nhiều yếu tố hoang đường kỳ ảo, ra đời vào khoảng nửa đầu thế kỷ XVI.

Nội dung chính của các truyện trong Truyền Kỳ Mạn Lục là vạch trần hiện thực xã hội phong kiến đương thời thối nát, cảm thông cho số phận bi thảm của những con người nhỏ bé trong xã hội, đặc biệt là người phụ nữ. Đồng thời đề cao vẻ đẹp phẩm cách, đạo đức, trí tuệ của con người, thể hiện sự ủng hộ quan niệm “lánh đục về trong” của cách danh sĩ đường thời, cũng phản ánh ước mơ, niềm tin của nhân dân về chân lý cái thiện luôn chiến thắng cái ác.

d. Nội dung cốt lõi của tác phẩm:

- Sự kiên định chính nghĩa của nhân vật Ngô Tử Văn:

+ Thể hiện trong thái độ và cách hành động của chàng khi đốt đền của yêu quái, trong việc chàng đối mặt với lời đe dọa của tên ác thần.

+ Thái độ bình tĩnh của chàng khi bị bắt về cõi âm ti, với sự xuất hiện của các loài quỷ nanh ác, không gian rùng rợn ghê sợ.

+ Sự chính trực, ngay thẳng, dũng cảm thể hiện trong việc chàng đấu tranh, minh oan cho bản thân trước mặt Diêm Vương.

+ Kết quả: Giành được chiến thắng, mang lại sự yên ổn cho nhân dân, giải oan cho bản thân, lấy lại ngôi đền cho Thổ thần và được tiến cử chức phán sự đền Tản Viên, trở thành tiên.

+ Khẳng định niềm tin chính nhất định sẽ thắng tà. Mặt khác nhân vật Ngô Tử Văn còn đại diện cho anh tài đất Việt giành chiến thắng trước kẻ thù xâm lược, nêu cao tinh thần dân tộc, sự anh dũng, mạnh mẽ của nhân dân ta trong quá trình chống giặc ngoại xâm, chống lại cái ác cái xấu.

- Ngụ ý phê phán:

+ Hồn ma tên tướng giặc lúc sống làm quân xâm lược lúc chết đi lại làm yêu quái quấy nhiễu dân lành. Từ đầu tới cuối lên mang trong mình dã tâm xâm lược, đáng phải nhận sự trừng trị, tiêu diệt.

+ Phản ánh sự bất công đầy rẫy trong xã hội phong kiến thối nát, thông qua chuyện tên tướng giặc hối lộ thánh thần, còn lực lượng thực thi công lý như Diêm Vương lại bị che mắt.

e. Nghệ thuật:

+ Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, mở đầu bằng tình tiết khác lạ, xây dựng cao trào truyện đầy kịch tính lô-gíc, với các nút thắt, và cách giải quyết hợp lý, làm thỏa mãn người đọc.

+ Yếu tố kỳ ảo hoang đường được đưa vào một cách khéo léo làm nổi bật chủ đề, nội dung câu chuyện, đồng thời khắc họa rõ ràng tính cách của nhân vật.

3. Kết bài

Nêu tổng kết.

Nêu suy nghĩ cá nhân

Dàn ý Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - mẫu 7

I. Mở bài: “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” – câu chuyện kể về người con trai Ngô Tử Văn với nhiều phẩm chất tốt đẹp; đại diện cho cái thiện, dám đứng lên chống lại cái ác.

II. Thân bài:

* Lai lịch, tính cách:

Lai lịch nhân vật Ngô Tử Văn: tên là Soạn, người huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang.

Tính cách: Cương trực, nóng nảy, luôn bất bình trước cái ác.

Nguyễn Dữ đã giúp người đọc hình dung đến một con người có thật, mọi người sẽ tin vào tính xác thực của câu chuyện; đồng thời hướng đến hành đồng chính nghĩa của nhân vật Ngô Tử Văn.

* Hành động của nhân vật Ngô Tử Văn

Nhân vật Ngô Tử Văn được xây dựng là nhân vật có tính cách cương trực, luôn bất bình trước cái ác và cái xấu, hành động của Ngô Tử Văn trong câu chuyện là hành động đốt đền.

Nguyên nhân: Do Ngô Tử Văn bất bình với tướng giặc họ Thôi, không giúp đỡ dân lành mà còn tác yêu, tác quái trong đền.

– Quá trình đốt đền:

Hành động đốt đền là hành động theo tín ngưỡng dân gian là tội báng bổ thần thánh, việc làm không ai dám làm. Nhưng Ngô Tử Văn dám làm.

Trước khi đốt, Ngô Tử Văn đã tắm rửa sạch sẽ, khấn vái thần linh, trời đất. Vì vậy hành động đốt đền này xuất phát từ sự cương trực, nghiêm túc, không xúc phạm đến thần linh.

– Ý nghĩa việc đốt đền: Dám đứng lên chống lại cái ác, ca ngợi hành động chính nghĩa.

*Sự kiện sau khi đốt đền

Ngô Tử Văn về nhà cảm thấy khó chịu trong người, cơ thể run lên từng đợt. Sau đó, Ngô Tử Văn đã có màn đối thoại với tướng giặc họ Thôi, thổ công và Diêm Vương.

Đối với tướng giặc: Họ Thôi giả làm cư sĩ đến doạ Tử Văn, đòi xây lại đền. Tử Văn không đáp lại, ngồi ung dung.

* Nghệ thuật xây dựng nhân vật:

Khắc họa rõ nét nhân vật qua hành động, lời nói.

Xây dựng nhân vật thành công qua những xung đột kịch tính.

Sử dụng các chi tiết kì ảo, hoang đường.

III. Kết bài: Cảm nghĩ về tác phẩm và rút ra ý nghĩa cho bản thân

Dàn ý Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - mẫu 8

A. MỞ BÀI

Giới thiệu về tác giả Nguyễn Dữ: Nguyễn Dữ là một nhà văn nổi tiếng của thế kỉ 16 với tác phẩm đề đời là Truyền kì mạn lục

Giới thiệu về tác phẩm Truyền kì mạn lục: Là tác phẩm bằng chữ Hán, gồm 20 truyện, ra đời vào đầu thế kỉ 16, viết theo thể loại truyền ki. Truyền kì là một thể loại truyện hư cấu, nhiều yếu tố thần thánh. Đây không chỉ là một câu chuyện đơn thuần mà ý nghĩa sâu xa hơn là vạch trần và phê phán xã hội phong kiến đương thời

Giới thiệu nội dung đoạn trích “ Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” : Là trong câu chuyện trong tác phẩm Truyền kì mạn lục kể về câu chuyện xử án nhân vật Ngô Tử Văn trong cuộc chiến đấu tranh chống cái ác

B. THÂN BÀI:

I. Khái quát về tác phẩm

1. Hoàn cảnh sáng tác:

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên được viết vào đầu thể kỉ 16, thể hiện tinh thần khẳng khái, cương trực khi đấu tranh chống lại cái ác, đồng thời lên án tội ác của bọn giặc xâm lược phương Bắc – dù đã chết nhưng không từ bỏ ý định xâm lược, vẫn tiếp tục gây hại cho người dân nước Nam.

2. Tóm tắt hoặc nêu nội dung chính của tác phẩm:

Tên giặc họ Thôi đã kiện đến địa phủ. Thổ thần đã báo mộng cho Vương Tử Văn biết sự thật ngôi đền đó là của thổ thần nhưng bị hồn ma họ Thôi chiếm và bày cách để Vương Tử Văn lấy lại công đạo.

II. Phân tích truyện – các luận điểm chính và luận điểm phụ

1. Giới thiệu nhân vật:

Nhân vật Ngô Tử Văn được tác giả giới thiệu theo phương pháp truyền thống của văn học trung đại

Tên là Soạn.

Quê quán: người huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang.

Tính tình khẳng khái, nóng nảy “thấy sự gian tà thì không chịu được. Vùng Bắc vẫn khen là người cương trực”.

Dù chỉ là vài dòng ngắn gọn nhưng có thể nói, cách giới thiệu này đã gây ấn tượng sâu đậm, giúp người đọc hiểu được những tính cách cơ bản của nhân vật chính.

2. Diễn biến câu chuyện

- Hành động đốt đền:

Trong làng của Tử Văn đang sinh sống có ngôi đền rất thiêng, nhân dân thường thờ cúng thì nay đã bị hồn ma của tên tướng bại trận Bắc triều chiếm giữ. Hắn đánh bạt thổ công, đút lót các thần miếu bên cạnh, tác oai, tác quái cả một vùng.

Chứng kiến những hành động hung tợn, bạo ngược này, “Tử Văn tức giận, một hôm tắm rửa sạch sẽ, khấn trời rồi châm lửa đốt”. Có thể nói, đây là một hành động đã có sự cân nhắc, có chủ đích bộc lộ rõ tính cương trực, can đảm, mạnh mẽ và quyết liệt của nhân vật Tử Văn.

- Khi đối diện với tên Bách hộ họ Thôi:

Sau khi đốt đền, Tử Văn cảm thấy sốt và trong cơn mê, Tử Văn đã có cuộc đối diện với tên Bách hộ họ Thôi.

Bách hộ họ Thôi vốn là viên tướng bại trận của giặc Minh, lúc sống đã đi xâm lược nước khác, tội ác đầy mình, lúc chết vẫn giữ nguyên bản chất của kẻ lừa đảo, thể hiện qua các chi tiết:

Hắn tự xưng với Tử Văn là cư sĩ.

Dùng nguyên lí đạo Nho để buộc tội Tử Văn: “Nhà ngươi đã theo nghiệp Nho đọc sách thánh hiền, há không biết cái đức của quỷ thần ra sao, cớ gì lại khinh nhờn hủy tượng, đốt đền?”.

Lấy oai linh của quỷ thần để hăm dọa Tử Văn: “Biết điều thì dựng trả ngôi đền như cũ. Nếu không thì vô cớ hủy đền Lư Sơn, Cố Thiệu sẽ khó lòng tránh khỏi tai vạ”.

Đứng trước những lời thách thức, hăm doạ của tên “cư sĩ”, “Tử Văn mặc kệ vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên”. Chúng ta cần thấy rằng, đây không phải là hành động bất cần của kẻ liều lĩnh mà là hành động tự tin của người nắm được chính nghĩa.

- Đối diện với Thổ công:

Sau khi gặp nhân vật bách hộ họ Thôi, Tử Văn đã có cuộc gặp gỡ với nhân vật Thổ công.

Nhân vật này được miêu tả là“một ông già áo vải mũ đen, phong độ nhàn nhã, thủng thỉnh”, tính tình khiêm tốn đến để bày tỏ sự vui mừng trước hành động đốt đền của Tử Văn.

Khi nhìn thấy Thổ công, đầu tiên Tử Văn cảm thấy kinh ngạc: “Sao mà nhiều thần quá vậy”.

Và sau khi nghe lời Thổ Công kể lại đầu đuôi sự tình, Tử Văn – người trí thức cương trực, mạnh mẽ cũng đã có phút chốc cảm thấy e ngại: “Hắn có thực là tay hung hãn, có thể gieo vạ cho tôi không”.
Cuộc gặp mặt tại âm phủ

Trong cuộc đối mặt ở Âm phủ đó, Tử Văn đã phải trải qua nhiều yếu tố đe dọa:

- Yếu tố đe doạ đầu tiên đến từ Diêm phủ:

Trong không khí rùng rợn của cõi âm ti, Tử Văn bị quỷ bắt đi, bị đe dọa, thậm chí là bị vu cáo, sỉ nhục: “tên này bướng bỉnh ngoan cố”

không chỉ thế, vào lúc đầu, Tử Văn còn bị chính Diêm Vương la mắng và uy hiếp: “Mày là một kẻ hàn sĩ sao dám hỗn láo, tội ác tự mình làm ra, còn trốn đi đằng nào?”.

- Và dĩ nhiên chúng ta cũng không quên điểm qua mối đe doạ lớn nhất của Tử Văn, đó là hồn ma tên Bách hộ họ Thôi:

Ở Diêm phủ, hắn đến kêu cầu ở trước sân. “Tử Văn vào tới nơi đã thấy người đội mũ trụ đương kêu cầu ở trước sân”.

Thấy Tử Văn cứng cỏi, hắn quyết liệt, ngoan cố vu vạ: “Ấy là trước Vương Phủ hắn còn ghê gớm như thế, mồm năm miệng mười, đơm đặt bịa tạc. Huống hồ ở một nơi đền miếu quạnh hiu, hắn sợ gì mà không dám cho một mồi lửa”.

Và khi vu vạ không được thì hắn đổi giọng nhân nghĩa: “Gã kia một kẻ học trò, thật là ngu bướng, quả đáng tội lắm. Nhưng đã trách mắng như vậy, cũng đủ răn đe rồi. Xin Đại vương khoan dung tha cho hắn để tỏ cái đức rộng rãi. Chẳng cần đòi hỏi dây dưa, nếu thẳng tay trị tội nó, sợ hại đến cái đức hiếu sinh”.

Có thể thấy, Bách hộ họ Thôi hay nói khác hơn là hồn ma tên tướng giặc là một kẻ vô cùng khôn ngoan, xảo quyệt. Hắn lừa trên dối dưới, liên tục thay đổi thái độ nhằm vu vạ cho Tử Văn cũng như giấu nhẹm tội trạng của bản thân. Thế nhưng, lưới trời lồng lộng, tuy thưa mà khó thoát. Tính chất lừa đảo, càn bậy của hắn cuối cùng cũng bị Diêm Vương trừng trị đích đáng.

Tử Văn tâu trình đầu đuôi với Diêm Vương như lời thổ công đã dặn, lời rất cứng cỏi không chịu nhún nhường chút nào.

Khi thấy Diêm Vương sinh nghi, Tử Văn đã cương quyết đưa ra giải pháp: “Nếu nhà vua không tin vào lời tôi, xin tư giấy đến đền Tản Viên để hỏi, không đúng như thế tôi xin chịu thêm cái tội nói càn”. Mạnh mẽ hơn, anh khẳng định: “Ngô Soạn này là một kẻ sĩ ngay thẳng ở trần gian”.

Cuối cùng sự cương trực, thẳng thắn, chính nghĩa của Tử Văn đã thắng gian tà. Tên Bách hộ họ Thôi đã bị tống giam vào ngục Cửu U.

- Ngụ ý phê phán của tác phẩm và ý nghĩa lời bình của tác giả

Đối tượng phê phán trước hết là hồn ma tên tướng giặc Bắc triều. Khi sống, hắn là một tên giặc xâm lược ngang ngược, cuồng đồ, gieo rắc bao lầm than, đau đớn cho người dân nước ta. Chết đi, hắn trở thành một hồn ma mưu mô, xảo quyệt, đã cướp đền của Thổ công còn sẵn sàng tố giác Tử Văn với Diêm Vương. Có thể nói, đó là một hành động “vừa ăn cướp vừa la làng”.

Khi sống cũng như khi chết, tên tướng giặc Bắc triều vẫn không thể giấu giếm nổi chân dung của một con người tham lam, hung ác, xứng đáng phải nhận lãnh hậu quả nặng nề nhất.

Cũng qua câu chuyện này, truyện còn phơi bày hiện thực đầy rẫy những bất công từ cõi trần đến cõi âm: kẻ ác thì được sung sướng, tiêu dao, người lương thiện thì phải ngậm ngùi oan ức; thánh thần ở cõi âm cũng tham của đót lót để rồi bao che cho kẻ ác và cái ác lộng hành; Diêm Vương và các phán quan − những người nắm giữa cán cân công lí cũng bị lấp tai, che mắt.

Những hiện tượng tiêu cực ở cõi âm chính là hình ảnh phản chiếu của xã hội đương thời: bất công tràn lan, bọn tham quan ô lại, thế lực cường quyền, phong kiến đương thời tiếp tay cho cái ác, cái xấu gây nên bao lầm than cho người dân lương thiện.

Và đặc biệt ở phần kết của tác phẩm, tác giả Nguyễn Dữ đã viết một đoạn lời bình ngoại truyện. Đoạn lời bình này của tác giả đã gửi gắm nhiều thông điệp mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc:

Người tốt sẽ được tôn vinh, kẻ xấu, ác sẽ bị nguyền rủa. Tử Văn chết nhưng tiếng tốt lưu đến ngàn đời sau. Người như Tử Văn đáng được kính trọng, ca ngợi.

Bên cạnh đó, lời bình ở cuối truyện còn nhằm đề cao bản lĩnh của kẻ sĩ, khuyến khích, động viên kẻ sĩ phải dũng cảm, tự tin đứng lên chiến đấu với cái xấu, cái ác, đừng bao giờ “thấy sóng cả mà ngã tay chèo”. Đây là sự khẳng định ý nghĩa tích cực trong tư tưởng của nhà nho tài đức Nguyễn Dữ.

- Đánh giá nghệ thuật

Truyện sử dụng dày đặc các yếu tố truyền kì. Đó là thế giới siêu nhiên, cõi Âm ti, hồn ma tên tướng giặc, các vị thần thánh, chi tiết chết đi sống lại,…

Bên cạnh đó, tác giả Nguyễn Dữ đã xây dựng được cốt truyện giàu kịch tính, kết cấu chặt chẽ.

Ông dẫn dắt truyện khéo léo với nhiều chi tiết công phu, giàu kịch tính, mang đậm tính biểu tượng. Cách kể chuyện và miêu tả đầy sinh động, hấp dẫn.

C. KẾT BÀI

Khái quát lại nội dung của câu chuyện

Cảm nhận riêng về câu chuyện này

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - mẫu 1

Văn học trung đại là một bộ phận không thể thiếu trong dòng chảy văn học Việt Nam. Với những nét đặc sắc riêng, văn học trung đại khắc họa xã hội Việt Nam xưa một cách rõ nét qua những bài thơ, những câu chuyện kể. Trong đó, Nguyễn Dữ là một tác giả tiêu biểu, được biết đến qua tác phẩm Truyền kì mạn lục. Trong số 20 câu chuyện trong tác phẩm này, sẽ thật thiếu sót nếu không nhắc đến Chuyện chức phán sự đền Tản Viên.Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ là tác phẩm viết bằng chữ Hán gồm 20 truyện, ra đời vào nửa đầu thế kỉ XVI. Lục là sách, mạn là ghi chép tản mạn, truyền kì là chuyện lạ kì lưu truyền trong dân gian. Truyền kì mạn lục là sách ghi chép lại những mẩu chuyện lạ trong dân gian. Tác phẩm thực sự là một sáng tác văn học với sự gia công, hư cấu, sáng tạo, trau chuốt, gọt giũa của Nguyễn Dữ chứ không phải chỉ là một công trình ghi chép đơn thuần.Trong Truyền kỳ mạn lục Nguyễn Dữ viết về các nhân vật, các sự việc kỳ lạ xảy ra thời Lý, Trần, Hồ và thời Lê sơ. Bằng trí tưởng tượng phong phú và bằng một bút pháp linh hoạt, tác giả Truyền kỳ mạn lục đưa người đọc vào một thế giới huyền bí vừa có người, vừa có thần, vừa hư, vừa thật nhưng xuyên qua các lớp mù linh ảo, ly kỳ được thêu dệt ra một cách tài giỏi ấy vẫn hiện rõ một thế giới thật của cuộc đời mà ở đó nhan nhản những kẻ có quyền thế độc ác, đồi bại.Tuy nhiên, bên cạnh sự tung hoành của cái xấu cái ác, tác giả Truyền kỳ mạn lục vẫn nhìn thấy những phẩm cách lương thiện, trung thực, những tâm hồn thanh cao, những tình người tình yêu của nhân dân, của cái thiện vĩnh hằng và Nguyễn Dữ đã mô tả nó thật đẹp đẽ, mỹ lệ. Trong số đó có tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên đã đề cao tinh thần khẳng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác, trừ hại cho dân của Ngô Tử Văn; đồng thời thể hiện niềm tin công lí, chính nghĩa nhất định sẽ chiến thắng gian tà.Tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là câu chuyện kể xoay quanh nhân vật Ngô Tử Văn - một người tri thức trong xã hội xưa. Mở đầu tác phẩm chính là lời giới thiệu ngắn gọn nhưng đầy khái quát của tác giả về nhân vật này. Theo lời giới thiệu của tác giả “Ngô Tử Văn tên thật là Soạn”, quê quán của Văn chính là ở “huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang”. Đồng thời, trong lời giới thiệu của mình, tác giả cũng đã cho người đọc thấy được tính cách của nhân vật, đó là một con người cương trực, “khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được”. Như vậy, có thể thấy, trong phần mở đầu của tác phẩm, tác giả đã giới thiệu rất ngắn gọn, cụ thể, rõ ràng tên tuổi, quê quán và tính cách của nhân vật Ngô Tử Văn. Lời giới thiệu trực tiếp, ngắn gọn, súc tích của tác giả vừa là sự khẳng định gây chú ý cho người đọc, lại vừa thể hiện sự ngợi khen, ngợi ca trước tính cách, phẩm chất của Ngô Tử Văn, định hướng cách nhìn nhận cho người đọc về hành động có phần ngang ngược của chàng sau này.Trong phần tiếp theo của tác phẩm, tác giả đã tập trung làm bật nổi tính cách của nhân vật và trước hơn hết thể hiện qua hành động đốt đền tà. Hành động đốt đền đã khẳng định rõ được những tính cách trên. Khi tên tướng giặc họ Thôi kia đánh bại Thổ công của ngôi đền và chiếm giữ ngôi đền, hắn đã đút lót những thần miếu bên cạnh, bịt miệng họ để hắn có thể tác oai, tác quái ở ngôi làng của Ngô Tử Văn, mọi người trong làng không dám chống cự họ đành để cho tên giặc kia hoành hành phá phách. Bởi vậy, Ngô Tử Văn quyết định đốt đền tên tướng giặc ấy.Hành động đốt đền của chàng đã diễn ra thật trang trọng và đầy quyết liệt “chàng tắm gội, khẩn trời rồi châm lửa đốt đền”. Có thể thấy, hành động đốt đền của Ngô Tử Văn không phải là hành động mang tính chất tự phát mà đó là hành động làm theo lẽ phải, phù hợp với suy nghĩ, với thế giới tâm linh của người Việt. Ngọn lửa được Ngô Tử Văn châm lên để đốt đền chính là ngọn lửa lí tưởng cao đẹp của người trí thức, ngọn lửa của chính nghĩa, của lòng căm hờn và chính ngọn lửa ấy đã thiêu rụi, đã đốt cháy cái ác, cái xấu xa, thắp lên tinh thần đấu tranh để bảo vệ lẽ phải. Ngô Tử Văn đã đốt đền, diệt đi cái ác, cái xấu, làm hại đến nhân dân, đó là một hành động cương trực, nghĩa khí và qua đó cho thấy Ngô Tử Văn là người cương trực, yêu chính nghĩa.Những tưởng đốt xong là hết, nhưng không, “đốt xong về nhà, chàng thấy trong mình khó chịu, đầu lảo đảo và bụng run run, rồi nổi lên một cơn sốt nóng sốt rét”. Trong cơn mơ màng, chàng gặp một người “khôi ngô dõng dạc, đầu đội mũ trụ đi đến, nói năng, quần áo, rất giống người phương Bắc, tự xưng là cư sĩ”.Kẻ giống cư sĩ kia, tưởng rằng nói năng phải kính trên nhường dưới, biết trước biết sau thế nhưng lời nói lại chẳng giống như vẻ bề ngoài, hắn nói năng với đầy lời mắng mỏ, đe dọa, đòi Tử Văn phải trả lại đền “biết điều thì dựng trả tòa đền như cũ”, “Phong Đô không xa xôi gì, ta tuy hèn, há lại không đem nổi nhà ngươi đến đấy. Không nghe lời ta thì rồi sẽ biết”. Hồn ma tên tướng giặc kia ngoại hình thì sáng lạn, nói lời đầy đạo lý nhưng thực chất lại là một kẻ ranh ma, xảo quyệt, tham lam, độc ác, xảo trá.Trước lời đe dọa của hắn, Ngô Tử Văn vẫn “mặc kệ, vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên”. Tác giả đã để cho nhân vật im lặng như một cách để nhân vật tự kiểm chứng lại hành động của mình nhưng đồng thời qua đó cũng để cho hồn ma tướng giặc tự diễn biến, thể hiện được bộ mặt, bản chất của chính mình. Khi gặp Thổ thần đất Việt, trái ngược hoàn toàn với lúc đối mặt với hồn ma tướng giặc, Ngô Tử Văn nói năng linh hoạt và rất cởi mở. Ngô Tử Văn đã hỏi Thổ thần rất nhiều điều và chính trong cuộc trò chuyện ấy với Thổ thần, Thổ thần đã kể cho Ngô Tử Văn toàn bộ câu chuyện mình đã bị hại, sự xảo trá của hồn ma tướng giặc và đồng thời cũng chỉ cho Tử Văn cách để đối phó lại với hồn ma. Như vậy, có thể thấy, Ngô Tử Văn trong màn đối chất đã thể hiện được bản lĩnh, tinh thần chủ động, sự tự tin của mình. Sau lần gặp gỡ với hồn ma và Thổ thần trong cơn sốt, về đêm, bệnh tình của Tử Văn ngày càng nặng thêm và rồi chàng bị hai con quỷ dẫn xuống âm phủ. Minh ty dưới địa ngục là một nơi đáng sợ tới ghê rợn, ai bước xuống cũng không khỏi khiếp hoảng khi “gió tanh sóng xám, hơi lạnh thấu xương”, “hai bên tả hữu cầu, có đến mấy vạn quỷ Dạ Xoa, đều mắt xanh tóc đỏ hình dáng nanh ác”. Thế nhưng, Tử Văn đâu phải người thường, đến đền chàng còn dám đốt, vậy nên những nơi như thế chẳng làm chàng khiếp sợ mà còn khiến chàng cứng cỏi hơn bội phần. Chàng không hề nao núng mà kêu to, bày tỏ sự oan uổng của mình để được vời vào điện mà đối chất với tên tướng giặc và Diêm vương. Ngô Tử Văn đã cương trực kêu oan “Ngô Soạn này là một kẻ sĩ ngay thẳng ở trần gian, có tội lỗi gì xin bảo cho, không nên bắt phải chết một cách oan uổng”, đồng thời chàng cũng đã giữ thái độ bình tĩnh, tâu lại đầu đuôi câu chuyện như lời Thổ công đã căn dặn chàng. Có thể thấy, màn xử kiện đã diễn ra vô cùng gay go, quyết liệt, “hai bên cãi cọ nhau mãi vẫn chưa phân phải trái”. Đến cuối cùng, Ngô Tử Văn đã đưa ra bằng chứng “tư giấy ở đền Tản Viên” và chàng cũng cam kết nếu những lời mình nói không đúng với sự thật thì sẽ chịu thêm tội nói càn. Trước những lí lẽ, bằng chứng mà Ngô Tử Văn đã đưa ra, cuối cùng, phần thắng của buổi xử kiện đã thuộc về chàng. Cuộc tranh đấu dưới Minh ty đã bộc lộ được khí phách của một kẻ sĩ, với sự can đảm, cứng cỏi và thông minh đã buộc tên tướng giặc xảo trá phải nhận hình phạt thích đáng cho tội lỗi của mình. Với những chi tiết li kì, huyền ảo, Nguyễn Dữ đã lồng vào câu chuyện mơ ước ngàn đời của nhân dân ta, đó là có được công bằng trong xã hội.Câu chuyện khép lại khi Thổ thần trở lại cảm ơn Tử Văn vì sự giúp đỡ của chàng. Để trả ơn chàng, ông đã xin với Đức Thánh Tản cho chàng được nhận chức phán sự tại đền. Tử Văn đã vui vẻ nhận lời rồi “thu xếp việc nhà rồi không bệnh mà mất”. Đây là một món quà, một phần thưởng to lớn cho hành động trượng nghĩa của chàng, cho sự khẳng khái, cương trực, gan dạ, thông minh của chàng văn sĩ họ Ngô.Với nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật độc đáo, nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn cùng những chi tiết tưởng tượng kì ảo, Chuyện chức phán sự đền Tản Viên được Nguyễn Dữ viết nên nhằm đề cao tinh thần cương trực, yêu chính nghĩa, luôn sẵn sàng đấu tranh chống lại cái ác, cái xấu của những người tri thức Việt Nam. Đồng thời, qua đó gửi gắm ước mơ, niềm tin vào công lý của nhân dân.

Xem thêm các bài Văn mẫu phân tích, dàn ý tác phẩm lớp 10 khác:

Phân tích Chuyện chức phán sự đền Tản Viên

Đã có lời giải bài tập lớp 10 sách mới:

Trang trước

Trang sau

chuyen-chuc-phan-su-den-tan-vien.jsp

Giải bài tập lớp 10 sách mới các môn học